Ἡ καταστροφή τῆς Νινευῆ. Σαρδανάπαλος, ὁ τελευταῖος αὐτοκράτωρ τῆς Νινευῆ.

†.Εὑρισκόμεθα εἰς τό βιβλίον τοῦ «Τωβίτ» εἰς τό 14ον κεφάλαιον. Ἐνθυμεῖσθε ὅτι τό προηγούμενο κεφάλαιο περιεῖχε τήν προσευχήν, δοξολογίαν τοῦ Τωβίτ πρός τόν Ἅγιον Θεόν γιά ὅλα ἐκεῖνα τ’ ἀγαθά τά ὁποῖα τοῦ ἐχάρισε, καί ἔτσι ὁ Τωβίτ ἦταν πραγματικά πάρα πολύ εὐτυχισμένος καί εὐχαριστημένος.

    «Καί ἐπαύσατο ἐξομολογούμενος Τωβίτ καί ἦν ἐτῶν πεντήκοντα ὀκτώ ὅτε ἀπώλεσε τάς ὄψεις, καί μετά ἔτη ὀκτώ ἀνέβλεψε. Καί ἐποίει ἐλεημοσύνας καί προσέθετο φοβεῖσθαι Κύριον τόν Θεόν καί ἐξωμολογεῖτο αὐτῷ» (Τωβ. 14, 1-3) Ὅταν εἶχε συμβῆ ἡ τύφλωσίς του ἦταν πενήντα ὀκτώ ἐτῶν˙ καί κράτησε ἡ τύφλωσίς του ὀκτώ ὁλόκληρα χρόνια. Συνεπῶς ὅταν ἐπανῆλθε τό φῶς του, διά τοῦ τρόπου πού ἀναφέραμε τήν πρό περασμένη φορά, ἦταν ἑξήντα ἕξι χρονῶν.

    Καί λέγει ὅτι τά ὑπόλοιπα χρόνια -τά ὁποῖα, παρακαλῶ, ἦσαν ἀκόμη ἐνενήντα δύο χρόνια- «ἐποίει ἐλεημοσύνας καί προσέθετο φοβεῖσθαι Κύριον τόν Θεόν καί ἐξωμολογεῖτο αὐτῷ.»

    Θά ’θελα νά μείνω σ’ αὐτό τό «προσέθετο». Δείχνει ὅτι καί μετά τήν εὐτυχία του ἐστάθηκε ὁ ἴδιος. Εἶναι τό μεγαλύτερο πρόβλημα ἑνός πνευματικοῦ ἀνθρώπου, ὓστερα ἀπό κάποιες μεταβολές τῆς ζωῆς του μέ ἐξωτερικά γεγονότα, ἄν θά μείνη ὁ ἴδιος ἢ ὄχι. Βλέπετε μιά κοπέλα πάει στό κατηχητικό σχολεῖο, τελειώνει -ἐσεῖς!- ἒρχεται ἡ ὥρα νά βγάλη τό Γυμνάσιο, ἀλλάζει. Ἔρχεται ἡ ὥρα νά παντρευτῆ, ἀλλάζει. Ἔρχεται ἡ ὥρα νά μπῆ σέ κάποιους κύκλους κοινωνικούς -μᾶλλον θέσεις κοσμικές- ἀλλάζει. Καί γενικά μέσα στή ζωή ἕνας ἄνθρωπος σέ κάθε ἡλικία δύναται ν’ ἀλλάξη.

    Εἶπα γιά σᾶς, καί κυρίως αὐτές πού μέ ἀκοῦνε καί οἱ ὁποῖες λίγο πολύ εἶναι κάπως ὡρίμου ἡλικίας. Μή νομίσετε, δύνανται ν’ ἀλλάξουν καί νά πιστεύουν διαφορετικά πράγματα ἀπό ’κεῖνα τά ὁποῖα πιστεύουν σήμερα. Δέν πρέπει ποτέ κανείς νά ’χη ἐμπιστοσύνη στόν ἑαυτόν του ὅτι δέν θ’ ἀλλάξη κάποια φορά. 

    Συνεπῶς τό μεγαλύτερο πρόβλημα τῆς σωτηρίας μας δέν εἶναι νά ἔλθωμε εἰς ἐπαφήν μέ τό μήνυμα τῆς σωτηρίας μας, ἀλλά νά διατηρήσωμε τίς προϋποθέσεις τῆς σωτηρίας μας· εἶναι ἡ διατήρησις. Ἀλλά τό ρῆμα «προσέθετο φοβεῖσθαι Κύριον τόν Θεόν», τό «προσέθετο» δείχνει ὅτι καί μετά τήν εὐτυχία του ὁ Τωβίτ ἤτανε ὁ ἴδιος, ἀνοξείδωτος, enoxydamin. Ἀνοξείδωτος, ὁ ἴδιος. Τί θαυμάσιο πρᾶγμα, ὅταν ὁ ἄνθρωπος εἶναι σταθερός στήν πνευματική ζωή! πάντοτε ὁ ἴδιος! πάντοτε ὁ ἴδιος, νά μή ἀλλάζη ποτέ!

    Τό μυστικό ποιό εἶναι; Προσέξτε τό ρῆμα «προσέθετο». Τό ρῆμα «προσέθετο» εἶναι τό ρῆμα πρός+θέτω· Τί σημαίνει; Προσέθετε πνευματικότητα καί συνεπῶς πρόοδον. Καί ἡ πρόοδος εἶναι ἡ καλυτέρα διατήρησις. Ὅπως ἡ ἐπίθεσις εἶναι ἡ καλύτερα ἄμυνα, ἔτσι λένε οἱ στρατιωτικοί, ἐδῶ ἡ πρόοδος εἶναι ἡ καλύτερα διατήρησις. Θέλετε νά διατηρήσετε τήν πνευματική ζωή; Προοδεύετε. Σταματήσατε νά προοδεύετε; Νά τό ξέρετε, ἐκεῖ ἀκριβῶς θά σταματήση καί ἡ πνευματική μας ζωή καί θ’ ἀρχίση νά πηγαίνη πρός τά κάτω. Διότι δέν ὑπάρχει διά τόν ἄνθρωπον τόν δυναμικόν -ὁ ἄνθρωπος τί εἶναι; εἶναι ἕνας ζωντανός ὀργανισμός- δέν ὑπάρχει μία στατική κατάστασις παρά μόνον μία δυναμική. Ἢ πρός τά πάνω θά πηγαίνης ἢ πρός τά κάτω θά πηγαίνης. Ἄν πολλές φορές νομίζωμε ὅτι ἔχομε μίαν στατικότητα, στήν πραγματικότητα ἔχομε κάθοδον· ἔχομε κάθοδον! Μπορεῖ νά μή εἶναι ἴσως πολλή σοβαρή, ἀλλά πάντως ἔχομε κάθοδον. Γι’ αὐτό ἄς τό προσέξωμε. Νά τό ἐνθυμεῖσθε αὐτό: ὅτι ἡ καλυτέρα διατήρησις εἶναι ἡ πρόοδος· εἶναι νά προχωρῆς.

    «Μέγας δέ ἐγήρασε:» ἐγήρασε ὁ Τωβίτ πολύ. Βεβαίως ἐγήρασε πολύ, ἀφοῦ ἔφθασε σέ αὐτήν ἀκριβῶς τήν ἡλικίαν καί ἔφθασε, ὅπως σᾶς εἶπα, ἐτῶν ἑκατόν πεντήκοντα ὀκτώ. Ἀπό τότε πού ἐτυφλώθη ἂλλα ἑκατό χρόνια, μεῖον τά ὀκτώ πού ἦταν τυφλός, προσέθεσε ἀκόμη ἐνενήντα δύο χρόνια. Ἑκατόν πεντήκοντα ὀκτώ χρόνια! Καί ἡ μακροζωΐα στήν Παλαιά Διαθήκη ἤτανε μία εὐλογία.

     Ὅταν ὅμως ἐγήρασε πολύ, τότε ἐκάλεσε τό γιό του καί τά παιδιά τοῦ γιοῦ του νά τούς εὐλόγηση˙ ὅπως κάποτε ἔκανε καί ὁ Ἰακώβ εἰς τήν Αἴγυπτο, πού ἐκάλεσε τά δώδεκα παιδιά του καί ὅλους τούς ἀπογόνους τῶν παιδιῶν του, τά ἐγγόνια του, καί τά δισέγγονά του καί τά λοιπά, ὅλους αὐτούς νά τούς εὐλόγηση. Καί λέγει τώρα τίς τελεταῖες του παρακαταθῆκες εἰς τό γιό του τόν Τωβία.

    Πράγματι τό κεφάλαιο αὐτό δέν εἶναι παρά παρακαταθῆκες. Ἀλλά προσέξτε· ταυτοχρόνως εἶναι καί μία ἔκθεσις προφητείας. Διότι ἐκεῖνα τά ὁποῖα λέγει εἰς τόν Τωβία ξεφεύγουν ἀπό τό στενό ὅριον τῶν συμβουλῶν τοῦ παιδιοῦ του καί ἐπεκτείνονται πέρα ἀπό τήν οἰκογένειά του εἰς αὐτό τό ἔθνος του, ἀλλά καί εἰς αὐτόν ὁλόκληρον τόν κόσμον. Ἀξίζει νά μείνωμε. Θά μποροῦσε νά μείνη κανείς καί σ’ ἕνα δεύτερο θέμα εἰς τό τελευταῖο αὐτό κεφάλαιο, ἄν δέν τό προκόψωμε σήμερα ἴσως νά ἐπανέλθωμε καί τήν ἐρχομένη φορά, θά τό ἰδοῦμε.

    Λέγει λοιπόν εἰς τόν Τωβία· πρώτη παραγγελία.

    «Ἀπελθε εἰς τήν Μηδίαν, τέκνον,» παιδί μου, φύγε ἀπό τήν Νινευή, πήγαινε εἰς τήν Μηδίαν· δηλαδή εἰς τά πεθερικά του, εἰς τά Ἐκβάτανα. «ὅτι πέπεισμαι ὅσα ἐλάλησεν Ἰωνᾶς ὁ προφήτης περί Νινευῆ, ὅτι καταστραφήσεται, ἐν δέ τῇ Μηδίᾳ ἔσται εἰρήνη μᾶλλον ἕως καιροῦ». Νά λοιπόν μία πρώτη προφητεία! Παιδί μου λέγει, φύγε, πήγαινε στά πεθερικά σου· πήγαινε, πήγαινε ἐκεῖ πού εἶναι τά πεθερικά σου στά Ἐκβάτανα τῆς Μηδίας. -Τά ὁποῖα πέφτουν ὡς πρός τήν Μηδίαν Β.Α., πρός τήν Κασπίαν θάλασσα, ἐνῶ ἡ Νινευή εἶναι χαμηλά, ὅπως καί ἡ Βαβυλών α, εἶναι ἀνάμεσα στά ποτάμια Τίγρη καί Εὐφράτη-. Ἔχω πεισθεῖ ὅτι -ὁ προφήτης Ἰωνᾶς εἶναι ἀληθής- ὅτι ἡ Νινευή θά καταστραφῆ.

    Ἀλήθεια ἐδῶ θά ἐτίθετο τό ἐρώτημα: «θά πιστεύατε ποτέ ὅτι θά ’ταν δυνατόν νά καταστραφῆ ἡ Νινευή;»

    Ξέρομε ἀπό τήν ἱστορία, τήν βιβλικήν ἱστορίαν, ὅτι ὅταν ὁ Ἰωνᾶς  πῆγε εἰς τήν Νινευή -καί πῶς πῆγε τό ξέρετε· μέ ποιόν τρόπον, πού δέν ἤθελε νά πάη- ἠσθάνετο φοβερά ἄσχημα ὁ Ἰωνᾶς διότι…-γιατί;- διότι ἁπλούστατα τό Βόρειον Βασίλειον τοῦ Ἰσραήλ δηλαδή εἶχε αἰχμαλωτισθεῖ ἀπό τούς Νινευίτας καί δι’ αὐτούς οἱ Νινευῖται, οἱ Ἀσσύριοι, ἦσαν ἐχθροί. Ἠσθάνετο φοβερά ἄσχημα ὁ Ἰωνᾶς δεδομένου ὅτι ἦτο ἀπό τό Βόρειον Βασίλειον· ὁ Ἰωνᾶς κατήγετο ἀπό τό Βασίλειον τοῦ Ἰσραήλ, τό Βόρειον. 

    Σᾶς ἔχω πεῖ ὅτι τά Βασίλεια τῶν Ἑβραίων ἤτανε δύο· τό Βόρειο καί τό Νότιο. Τό Βόρειο ἐλέγετο Βασίλειο τοῦ Ἰσραήλ καί τό Νότιο ἐλέγετο Βασίλειον τοῦ Ἰούδα. Ὅταν λέμε Ἰουδαῖοι, δέν ἐννοοῦμε παρά τό Νότιον Βασίλειον καί ὅταν λέμε Ἰσραηλῖται ἐννοοῦμε τό Βόρειον Βασίλειον. Αὐτά ἐννοεῖται μετά τόν χωρισμόν σέ δύο Βασίλεια.

     Ἔτσι ἦταν Ἰσραηλίτης, δηλαδή ἀπό τό Βόρειον Βασίλειον ὁ Ἰωνᾶς καί ἠσθάνετο πάρα πολύ ἄσχημα. Καί ἐδραπέτευσεν οὕτως εἰπεῖν ἀπό προσώπου Θεοῦ, ἀντί νά προχωρήση καί νά πάη πρός βορρᾶν εἰς τήν Νινευή, μπῆκε σ’ ἕνα πλοῖο καί πήγαινε ἀκριβῶς ἀντίθετα· ἐπήγαινε διά τήν Ἱσπανίαν, διά τήν Θαρσίς. Καί ἐκεῖ ἔγινε τό γνωστό ναυάγιον, τό ὁποῖον ἦταν βεβαίως ὄχι δυνάμεις φυσικές ἁπλῶς, ἀλλά αὐτός ὁ Θεός ἐπενέβη· ἔγινε ἐκείνη ἡ φοβερή τρικυμία, τόν κατάπιε τό ψάρι αὐτό, τόν πέταξαν τόν Ἰωνᾶ εἰς τήν θάλασσαν καί ἔγινε γαλήνη καί τό ψάρι τόν ἔμμεσε, τόν ἐξέρασε, ἐκεῖ πάλι ἀπ’ ὅπου εἶχε βγεῖ· γύρισε πίσω. Ὡς νά τοῦ ἔλεγε ὁ Θεός -θά τόν ἐπῆρε ἀπό τό αὐτί τόν Ἰωνᾶ-: «ἔλα ἐδῶ. Ποῦ σ’ ἔστειλα ἐγώ; Ποῦ σ’ ἔστειλα ἐγώ;  Πήγαινε ἐκεῖ πού σοῦ εἶπα». Καί τότε ὁ Ἰωνᾶς συνεμορφώθη. Τί νά κάνη; Καί ἐπῆγε εἰς τήν Νινευή.

    Τρεῖς μέρες ἐκήρυττε κι ἔλεγε: «ἡ Νινευή καταστρέφεται σέ τρεῖς ἡμέρες. Ἐάν δέν μετανοήσετε καταστρέφεται ἡ Νινευή». Καί οἱ Νινευῖτες τῶν ὁποίων ἡ ἁμαρτία εἶχε φθάσει σέ πολύ ὑψηλόν βαθμόν -θά σᾶς κάνω μετά παρακάτω, ἄν μᾶς μείνη χρόνος, μίαν περιγραφήν τῆς πόλεως- ἤτανε τρομερά ἁμαρτωλή πόλις. Ἦταν δέ σημειώσατε, ἡ μεγαλυτέρα πόλις τοῦ κόσμου ἡ Νινευή. Ὅ,τι σήμερα θά ἦταν ἡ Νέα Ὑόρκη. Κάπως ἔτσι. Ἦταν ἡ πολυπληθεστέρα πόλις καί πολυτελεστέρα πόλις τοῦ κόσμου. Μετά ἀπό αὐτήν ἦλθεν ἡ Βαβυλών α, ἀφοῦ κατεστράφη ἡ Νινευή.

    Καί ἀναγγέλει ὁ προφήτης τήν καταστροφή τῆς πόλεως, ἐάν δέν μετανοήσουν. Σᾶς εἶπα ὅμως, μετενόησεν ἡ πόλις, ἔδειξε πολλή μετάνοια· ἀκόμη καί τά ζωντανά τους ἐνήστευσαν.

    Βλέπετε ἡ νηστεία; Εἶναι ἔμπρακτον δεῖγμα μετανοίας. Τό εἴδατε αὐτό; Ποῦ εἶναι ἐκεῖνοι πού λέγουν ὅτι «καί τί εἶναι ἡ νηστεία;», «καί τί χρειάζεται ἡ νηστεία;», «καί γιατί νά νηστεύωμε;», «καί ποῦ τό βρήκαμε γραμμένο;». Γιά νά μή πιάσωμε καί τούς αἱρετικούς, οἱ ὁποῖοι λέγουν ὅτι «εἶναι ἐπινόησις τῶν ἱερέων ἡ νηστεία» καί ὅτι «δέν ἐντέλεται ὁ Θεός γιά τήν νηστεία» καί ὅτι «πουθενά δέν εἶναι γραμμένη ἡ νηστεία» καί ὅτι «τά εἰσερχόμενα, λέγει, δέν βλάπτει ἀλλά τά ἐξερχόμενα βλάπτει». Ναί! καί ἐννοοῦν τά εἰσερχόμενα φυσικά ὡς πρός τίς τροφές. Ἐνῶ δέν ἔχουν καμμία σχέσι τά εἰσερχόμενα μέ τά ἐξερχόμενα. Τά εἰσερχόμενα μέ τά ἐξερχόμενα εἶναι ἐντελῶς διαφορετικῆς περιπτώσεως πρᾶγμα· διαφορετικῆς.

     Ὁ Κύριος τό εἶπε σέ ἄλλη περίπτωσι αὐτό. Ὅταν οἱ μαθηταί του ἔτρωγαν μέ ἄπλυτα χέρια καί οἱ Φαρισαῖοι εἶπαν: «γιατί οἱ μαθηταί Σου τρῶνε μέ ἄπλυτα χεριά;», καί ὁ Κύριος τούς εἶπε ὅτι «δέν βλάπτουν τά εἰσερχόμενα ἀλλά τά ἐξερχόμενα». Δηλαδή μέ τό νά φᾶς μέ ἄπλυτα χέρια δέν ἔχει καί πολλή σημασία, δέν εἶναι ἁμαρτία· ἄλλο νά εἶναι θέμα ὑγείας, θά λέγαμε σήμερα ἐμεῖς. Τήν ἐποχή ἐκείνη δέν ἦταν γνωστά τά μικρόβια. Θά λέγαμε λοιπόν σήμερα ἐμεῖς: «εἶναι θέμα ὑγείας, ἀλλά δέν εἶναι ὅμως θέμα ἁμαρτίας». Καί ἐσεῖς πού κόπτεσθε περί πολλῶν καί λέτε ὅτι «γιατί οἱ μαθηταί μου τρῶνε στάχυα τρίβοντάς τα στό δρόμο» -τρίβανε μερικά στάχυα καί τρώγανε τά σταράκια- σπουδαῖο πρᾶγμα! Κατηγόρησαν οἱ Φαρισαῖοι. Καί ἐκεῖ τούς εἶπε τό θαυμάσιο ὁ Κύριος ὅτι «δέν εἶναι ἐκεῖνα πού μᾶς λερώνουν τά εἰσερχόμενα, ἀλλά θά ’ναι μάλιστα χείρωνα τά ἐξερχόμενα», οἱ πονηρές σκέψεις, τά πονηρά λόγια, οἱ πονηρές πράξεις καί τά λοιπά, καί τά λοιπά.

    Καί τό πῆραν αὐτό οἱ ἄνθρωποι καί τό ’καναν φοβερό. Καί εἶπαν ὃτι «ποῦ εἶναι γραμμένη ἡ νηστεία;», «τά εἰσερχόμενα, λέει, δέν βλάπτουν· φάε ὅ,τι θέλεις καί κρέας καί τά λοιπά· τά ἐξερχόμενα βλάπτουν». Τώρα, ἐάν προσέχουν μόνο τά εἰσερχόμενα καί δέν προσέχουν τά ἐξερχόμενα -γιατί ἐκεῖνοι πού δέν προσέχουν τά εἰσερχόμενα οὔτε καί τά ἐξερχόμενα προσέχουν· αὐτό εἶναι κανόνας. Ρίξτε μία ματιά στή ζωή τους καί θά τό δεῖτε αὐτό τό πρᾶγμα- αὐτή εἶναι ἄλλη παράγραφος πραγματικά, πού βλέπει κανείς τό γελοῖον τοῦ πράγματος, πῶς σκέπτονται καί πῶς ἑρμηνεύουν.

    Μετενόησαν οἱ ἄνθρωποι αὐτοί καί ὁ Ἰωνᾶς παρεπονέθη εἰς τόν Θεόν  γιατί δέν καταστρέφει τήν πόλι. Μά εἶπε ὁ Θεός «ἐάν μετανοήσουν δέν θά καταστρέψη τήν πόλι»· τό εἶπε σαφῶς. Ἀλλά λέγει ὁ Ἰωνᾶς: «εἶδες Κύριε; γι’ αὐτό ἐγώ δέν ὑπήκουσα ὅταν μοῦ εἶπες νά ἔλθω εἰς τήν Νινευή καί ἐπήγαινα γιά τήν Θαρσίς. Γιατί ξέρω εἶσαι φιλάνθρωπος Θεός, θά τούς συγχωροῦσες ὅταν μετανοοῦσαν καί θά μ’ ἔβγαζες ψεύτη ἔμενα!».

    Ἀλήθεια πόσο ἄδικο εἶχε ὁ Ἰωνᾶς! ἀκοῦστε: «θά μ’ ἔβγαζες ψεύτη!» Θά λέγανε οἱ ἄνθρωποι ὅτι εἶναι ψευδοπροφήτης. Μά τό πρᾶγμα ἦταν ἁπλοῦν. Δέν εἶπε ὁ Θεός ὅτι «ἅμα μετανοήσουν δέν θά τούς καταστρέψη; ἀλλά ἐάν δέν μετανοοῦσαν θά τούς κατέστρεφε;» Τό πρᾶγμα πέρασε; Γιατί μέχρι ἐκεῖ ξέρομε τήν ἱστορία, εἶμαι σίγουρος, μέχρι ἐκεῖ ξέρομε τήν ἱστορία. Πολλές φορές λέμε: «ἔ, ξεφύγαμε ἀπό ἕνα κίνδυνο· γλιτώσαμε. Τώρα ἐν τάξει· τώρα μποροῦμε πάλι νά ξανα-ἁμαρτάνωμε!».

    Τό ξέρετε ὅτι ὅταν δείξωμε μετάνοια ὁ Θεός συγχωρεῖ, ἀλλά ἐπανέρχεται ὅταν ξανα-ἁμαρτήσωμε;

    Λοιπόν ἀγαπητοί μου, ἡ Νινευή κατεστράφη γιατί τό εἶπε ὁ Ἰωνᾶς. Σημειώσατε δέ ὅτι ὁ Ἰωνᾶς ἀπό τόν Τωβίτ ἀπέχει περίπου πενήντα χρόνια ὅλο ὅλο· δηλαδή σύγχρονος τοῦ Ἰωνᾶ ἤτανε ὁ Τωβίτ, σύγχρονος. Ὁπότε ὁ Τωβίτ ξέρει… ξέρει πῶς σκέπτεται ὁ Θεός· εἶναι θεοφώτιστος ἄνθρωπος. Ὅτι ναί μέν τώρα δέν κατεστράφη ἡ Νινευή, ἀλλά βλέποντας τήν πόλι αὐτή νά ξαναγυρίζη στήν παλιά της τή ζωή -ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ, ἡ προφητεία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀμετάθετος- καί συνεπῶς ὁπωσδήποτε θά καταστραφῆ ἡ πόλις.

     Ἐδῶ τί ἐχομε; Ἐχομε μίαν ἐπικύρωσι τῆς προφητείας, ἡ ὁποία ἔχει τόσην ἀξία, ὅση καί ἡ προφητεία. Ἔτσι δύναται νά εἰπωθῆ ὅτι ὁ Τωβίτ εἶναι καί αὐτός προφήτης.

    Ὁ Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής ἐπί παραδείγματι τί ἔκανε; Ἐπικύρωσι τῶν προφητῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. «Ἰδού, λέγει, ὁ ἀμνός τοῦ Θεοῦ». Καί χαρακτηρίζεται μάλιστα μέγιστος τῶν προφητῶν. Βεβαίως!

    Καί τώρα λέει στό παιδί του νά φύγη, νά μή μείνη μέσα εἰς τήν καταστροφή. Αὐτό, τό νά φύγη, εἶναι κάτι πού καί ὁ Κύριος μᾶς τό εἰδοποίησε. Βλέπει κανείς τήν κοινή συμφωνία μέσα στήν Ἁγία Γραφή. Ὅταν ἐπρόκειτο νά καταστραφῆ ἡ Ἱερουσαλήμ, τήν ὁποία ὁ Κύριος ἐταλάνισε, λίγο πρίν τήν σταύρωσί του εἶπε τοῦτα τά λόγια: «ὅταν δῆτε νά κυκλοῦται ἡ Ἱερουσαλήμ ἀπό ἐχθρούς, νά μή μείνετε μέσα εἰς τήν πόλιν, ἀλλά νά φύγετε. Θά εἶναι τόσο βιαστική ἡ ἀναχώρησί σας ὥστε, ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος εἶναι στό δῶμα ἐπάνω -τά σπίτια στήν ἀνατολή δέν ἔχουν κεραμίδια, ἔχουν δώματα πάνω στά ὁποῖα στεγνώνουν ξερούς καρπούς οἱ ἄνθρωποι. Αὐτό εἶναι καί στά νησιά τοῦ Αἰγαίου, δέν ὑπάρχουν κεραμίδια- ἐκεῖνος πού εἶναι στό δῶμα (ταράτσα) νά μή κατέβη κάτω νά πάρη τά πράγματά του, ἀλλά νά φύγη ὅσο οἱ πύλες τῆς πόλεως εἶναι ἀνοιχτές -διότι θά κλείσουν οἱ πύλες, αὐτό ὑπονοεῖ, καί κατόπιν δέν θά μπορῆ νά φύγη- καί ἐκεῖνος πού εἶναι στό χωράφι καί δεῖ νά ἔρχωνται στρατεύματα, νά μή μπῆ μέσα εἰς τήν πόλι νά πάρη πράγματά του, ἀλλά νά φύγη». Ἐπάνω σ’ αὐτό εἶπε τό «μνημονεύετε τῆς γυναικός Λώτ». Νά ἐνθυμεῖσθε τί ἔπαθε ἡ γυναῖκα τοῦ Λώτ, ἡ ὁποία γύρισε ἴσως κάτι νά περισώση ἀπό τά πράγματά της, κι ἔγινε στήλη ἁλατιοῦ. Λοιπόν, νά ἀναχωρήσετε, νά φύγετε γιά νά μπορέσετε νά σωθῆτε. Αὐτή ἡ φυγή εἶναι πολλή σπουδαία, διότι ἡ πόλις θά ἐτιμωρῆτο φοβερά διά τό ἀνοσιούργημα πού ἔκανε: νά σταυρώση τόν Μεσσία της. Δέν ἔπρεπε ὅμως νά τιμωρηθοῦν καί οἱ Χριστιανοί, οἱ ὁποῖοι παρακαλῶ ἐπίστευσαν. Γιατί νά τιμωρηθοῦν;

    Καί βλέπετε ὅτι ὁ Θεός λαβαίνει πρόνοια διά τούς δικούς του ἀνθρώπους· βάζει σημάδια νά προσέχουνε καί νά γλιτώνουνε. Ὅπως καί τόν Λώτ μέ τήν οἰκογένεια του τόν σώζει ὁ Θεός ἀπό μία πόλι τήν ὁποία -πέντε πόλεις ἄν θέλετε, τέσσερις τελικά κατεστράφησαν- πού δέν ἔπρεπε ἐκεῖνος νά καταστραφῆ. Βλέπετε πῶς προνοεῖ ὁ Θεός; Ἒστω κι ἄν εἶναι ἕνας μόνον ἄνθρωπος, προνοεῖ ὁ Θεός. Θέλετε ἀκόμη κάτι ἄλλο; Πέφτει πεῖνα στό Βόρειο Βασίλειο, ἀλλά ὁ προφήτης Ἠλίας ὅμως ἔχει νά φάγη. Προνοεῖ ὁ Θεός γιά ἕναν ἄνθρωπο! Γι’ αὐτό σᾶς  εἶπα ὅτι, ὅταν εἴμεθα παιδιά τοῦ Θεοῦ, μή φοβόμαστε· πάντοτε ὁ Θεός θά μᾶς φυλάη. Πάντοτε.

    Καί τώρα προχωρεῖ νά πῆ καί κάτι παρακάτω. «Ἐν δέ τῇ Μηδίᾳ ἔσται εἰρήνη μᾶλλον ἕως καιροῦ» ἕως καιροῦ θά ὑπάρχη εἰρήνη. Μᾶλλον. Πάρα κάτω, ἄλλη παράγραφος. Πάντως μέχρι πού ἐσύ νά ζῆς, θά ὑπάρχη εἰρήνη εἰς τήν Μηδία «καί ὅτι ἀδελφοί ἡμῶν ἐν τῇ γῇ σκορπίσθησονται ἀπό τῆς ἀγαθῆς γῆς, καί Ἱεροσόλυμα ἔσται ἔρημος» -ἐκεῖνα πού εἶπε καί εἰς τήν προσευχήν του καί τά ὁποῖα εἴχαμε ἀναλύσει τήν περάσμενη φορά- «καί ὁ οἶκος τοῦ Θεοῦ ἐν αὐτῇ κατακαήσεται καί ἔρημος ἔσται μέχρι χρόνου.» (Τωβ. 14,4)

     Ἄλλη προφητεία, πού σᾶς εἶπα ξεφεύγει ἀπό τήν οἰκογένειά του: ὅτι καί τό Νότιον Βασίλειον θά καταστραφῆ καί ὁ ναός θά καῆ. Καί θά ἐρημωθῆ ἡ πόλις καί ὁ ναός. Ἀλλά ὅλα αὐτά θά εἶναι μέχρι χρόνου, «ἄχρι καιροῦ». Καί πράγματι μετά ἀπό τήν αἰχμαλωσίαν τοῦ Νοτίου Βασιλείου, τό ὁποῖον ἔγινε τό 586 π.Χ., κάπου ἐκεῖ, ἄν θυμᾶμαι καλά, βλέπωμε τό ἑξῆς: ὅτι ἑβδομήντα χρόνια κράτησε ἡ αἰχμαλωσία, τά ὁποῖα προφητεύει ὁ προφήτης Ἱερεμίας καί μετά ἀπό τά ἑβδομήντα χρόνια ἐπανέρχονται οἱ Ἑβραῖοι εἰς τά Ἱεροσόλυμα καί κτίζεται πάλι ὁ ναός. Καί λέγει ἐδῶ πέρα, λίγο πιό κάτω, ὅτι δέν θά ἦταν ἡ οἰκοδόμησις τοῦ ναοῦ ὅπως καί παλαιότερα. Καί πράγματι ἔτσι καί ἔγινε. Δηλαδή μία ἀληθινή προφητεία! 

    «Καί πάλιν ἐλεήσει αὐτούς ὁ Θεός καί ἐπιστρέψει αὐτούς εἰς τήν γῆν, καί οἰκοδομήσουσι τόν οἶκον, οὐχ οἷος ὁ πρότερος» ὄχι ὅπως ἦταν ὁ προηγούμενος «ἕως πληρωθῶσι καιροί τοῦ αἰῶνος.» ἕως ὅτου ἔλθει τό πλήρωμα τοῦ καιροῦ «καί μετά ταῦτα ἐπιστρέψουσιν ἐκ τῶν αἰχμαλωσιῶν καί οἰκοδομήσουσιν Ἱερουσαλήμ ἐντίμως, καί ὁ οἶκος τοῦ Θεοῦ ἐν αὐτῇ οἰκοδομηθήσεται εἰς πάσας τάς γενεάς τοῦ αἰῶνος οἰκοδομῇ ἐνδόξῳ» μετά ἀπό τήν πρόχειρη οἰκοδομή, μετά θά προβοῦν εἰς ἔνδοξον οἰκοδομήν˙ ὅπως καί ἐγένετο. Πρῶτα ἔγινε πρόχειρη οἰκοδομή, μετά ὅμως ἔνδοξη οἰκοδομή˙ μετά ταῦτα. «καθώς ἐλάλησαν περί αὐτῆς οἱ προφῆται» (Τωβ. 14, 5)

    Καί ἕνα μεσσιανικόν χωρίον: «Καί πάντα τά ἔθνη ἐπιστρέψουσιν ἀληθινῶς φοβεῖσθαι Κύριον τόν Θεόν καί κατορύξουσι τά εἴδωλα αὐτῶν, καί εὐλογήσουσι πάντα τά ἔθνη Κύριον» (Τωβ. 14,6) προφητεύει τήν ἐπιστροφή τῶν ἐθνῶν εἰς Θεόν, εἰς τόν Κύριον, εἰς τόν Μεσσίαν, εἰς τόν Ἰησοῦν Χριστόν καί θά παύσουν πλέον νά πιστεύουν εἰς τά εἴδωλα τά ὁποῖα πίστευαν μέχρι τώρα· θά σκάψουν τήν γῆ καί θά τά χώσουνε σάν ἄχρηστα πλέον.

    «Καί ὁ λαός αὐτοῦ ἐξομολογήσεται τῷ Θεῷ, καί ὑψώσει Κύριος τόν λαόν αὐτοῦ, καί χαρήσονται πάντες οἱ ἀγαπῶντες Κύριον τόν Θεόν ἐν ἀληθείᾳ καί δικαιοσύνῃ, ποιοῦντες ἔλεος τοῖς ἀδελφοῖς ἡμῶν.» (Τωβ. 14, 7)

    Αὐτή εἶναι ἡ προφητεία τήν ὁποία  κάνει ὁ Τωβίτ εἰς τόν Τωβία: «καί νῦν, τέκνον» -διά δευτέραν φορά- «ἄπελθε ἀπό Νινευῆ, ὅτι πάντως ἔσται ἅ ἐλάλησεν ὁ προφήτης Ἰωνᾶς.» (Τωβ. 14.8) Ἄκουσε παιδί μου, πρόσεξε, θά γίνουν ὁπωσδήποτε ἐκεῖνα πού εἶπε ὁ Ἰωνᾶς! Νά φύγης. 

    Καί τώρα δίδει μία προσωπική παρακαταθήκη: ἀλλά σύ ὅμως νά τηρήσης τόν νόμον καί τά προστάγματα. «Καί γενοῦ φιλελεήμων» ν’ ἀγαπᾶς τήν ἐλεημοσύνη καί νά εἶσαι δίκαιος καί ὅλα θά σοῦ πηγαίνουν καλά. Νά μέ θάψης ἐμένα καί τή μητέρα σου.

    Καί διά τρίτην φορά: «καί μηκέτι αὐλισθῆτε εἰς Νινευῆ.» (Τωβ. 14, 9) Διά τρίτην φορά! «προσέξτε, μή μείνετε εἰς τήν Νινευή!». Εἶναι ἡ σιγουριά τοῦ ἀνθρώπου ὅταν φωτίζεται, θά ’λεγα πιέζεται, οὕτως εἰπεῖν, ἀπό τό Πνεῦμα τό Ἅγιον γιά μιάν ἀλήθεια.

     Ἐδῶ τοῦ λέγει νά τηρῆ τίς ἐντολές καί τοῦ λέγει καί ἕνα παράδειγμα, ἕνα παράδειγμα ἀπό τήν οἰκογενειακή του ζωή. «Τέκνον, ἰδέ τί ἐποίησεν Ἀμάν Ἀχιαχάρῳ τῷ θρέψαντι αὐτόν» τό διαβάζω μόνον «ὡς ἐκ τοῦ φωτός ἢγαγεν αὐτόν εἰς τό σκότος, καί ὅσα ἀνταπέδωκεν αὐτῷ˙ καί Ἀχιάχαρος μέν ἐσώθη, ἐκείνῳ δέ τό ἀνταπόδομα ἀπεδόθη καί αὐτός κατέβη εἰς τό σκότος. Μανασσῆς ἐποίησεν ἐλεημοσύνην καί ἐσώθη ἐκ παγίδος θανάτου, ἦς ἔπηξεν αὐτῷ, Ἀμάν δέ ἐνέπεσεν εἰς τήν παγίδα καί ἀπώλετο.»  (Τωβ. 14, 10)

     Ὁ κώδικας ὁ Σιναϊτικός τό ’χει λίγο διαφορετικό κι εἶναι σαφέστερο ὡς ἑξῆς: «Υἱέ μου, παρατήρησον προσεκτικά αὐτό τό ὁποῖον ἔκαμεν ὁ Ναδάβ» -μερικά χειρόγραφα ἔχουν ὁ Ἀμάν- «εἰς τόν Ἀχιάχαρον». Ἐνθυμεῖσθε ὅτι ὁ Ἀχιάχαρος ἦταν ξάδελφος τοῦ Τωβίτ, ὁ ὁποῖος τόν εἶχε ἀναθρέψει. Δέν τόν εἶχε θέσει ζωντανόν ἐντός τῆς γῆς; Ὁ Θεός ὅμως ἐκάλυψε διά συγχύσεως τόν Ἀμάν, ὁ δέ Ἀχιάχαρος ἐπανῆλθε εἰς φῶς. Ὁ Ναδάβ δηλαδή ἔπεσεν εἰς τό αἰώνιον σκότος διότι εἶχε ἐπιδιώξει νά φονεύση τόν Ἀχιάχαρον. Ἐπειδή ὅμως ὁ Ἀχιάχαρος οὗτος εἶχε προσφέρει τήν εὐσπλαχνία του πρός ἐμέ, τόν Τωβίτ, διέφυγεν ἀπό τήν παγίδα τοῦ θανάτου τήν ὁποίαν ὁ Ναδάβ τοῦ εἶχε στήσει. Καί ὁ Ναδάβ ἔπεσε ὁ ἴδιος εἰς τήν παγίδα τοῦ θανάτου καί ἐχάθη. Ἔτσι λοιπόν παιδιά μου, ἴδετε τί κάμνει ἡ ἐλεημοσύνη καί τί κάμνει ἡ ἀδικία!

    Εἶναι ἕνα παράδειγμα ἀπό τήν ἰδιωτική ζωή, τήν οἰκογενειακή τους, τό φέρνει παράδειγμα αὐτό ὁ Τωβίτ γιά νά συναιτήση καί νά ὑπενθυμίση τό παιδί του, τόν Τωβία, ὅτι πρέπει νά τηρῆ τόν νόμον τοῦ Θεοῦ καί νά εἶναι φιλελεήμων.

     Ἔχει ἀξία νά λέμε παραδείγματα ἀπό τήν γύρω μας ζωή; Ἔχει πολλή ἀξία παιδιά. Διότι ὅλα αὐτά τά παραδείγματα εἶναι πάρα πολύ σπουδαῖα˙ δίνουν ἐμπειρίες, δίδουν μίαν, θά λέγαμε, ἐποπτικήν εἰκόνα -ἐποπτικήν εἰκόνα!- τῆς πραγματικότητος. Βλέπομε μπροστά μας ἐκεῖνο πού εἶναι κι ἀποκτοῦμε θαυμάσιες ἐμπειρίες.

    Πῶς νομίζετε ὅτι ἀποκτᾶται ἡ πεῖρα; Μ’ ἐκεῖνα τά ὁποῖα μᾶς συμβαίνουν γύρω. Ὅταν ἡ μητέρα σας ἐπί παραδείγματι σᾶς πῆ: «εἶδες τί ἔπαθε ἐκείνη ἡ συγγενής μας;», «εἶδες τί ἔγινε μ’ ἐκεῖνο τό γείτονα;», «εἶδες τί ἔπαθε ἐκεῖνος ὁ παρακάτω;» καί οὓτω κάθ’ ἑξῆς. Αὐτά εἶναι πάρα πολύ καλά παραδείγματα χωρίς φυσικά νά περιέχουν κατηγόρια˙ προσέξτε αὐτό τό σημεῖο.Ὕστερα τό νά ἀναφέρωμε τήν περίπτωσι ἐκείνη πού ἔχει νά μᾶς διδάξη πολλά, δέν εἶναι κατηγόρια.

     Ἄν τό θέλετε, ὁ Θεός κάποτε ἐπιτρέπει νά γίνωνται τέτοιες καταστάσεις πρός παραδειγματισμόν. Φέρ’ εἰπεῖν, ὅταν ὁ Ἀνανίας καί ἡ Σάπφειρα εἶπαν ψέματα εἰς τόν Ἀπόστολο Πέτρο, πέσανε καί οἱ δυό νεκροί. Ἔπεσε φόβος μέγας! Τί θά λέγατε; ἐκεῖνοι πού δέν ἦσαν εἰς τήν Ἐκκλησίαν ἤ ἀκόμη ἀργότερα οἱ γονεῖς δέν θά ἔλεγαν στά παιδιά τους τί εἶχε συμβεῖ; Θά τό διηγοῦντο μέ φόβο καί τρόμο. Θά ’χανε καμμία διάθεσι νά κατηγορήσουν αὐτούς τούς ἀνθρώπους πού ἔκαναν αὐτήν τήν παρακράτησιν τῶν χρημάτων καί ἐψεύσθησαν εἰς τό Πνεῦμα τό Ἅγιον; Κάθε ἄλλο. Καί γιατί τό ἔκανε αὐτό ὁ Θεός; Τό ἔκανε ἀκριβῶς πρός παραδειγματισμόν.Ἔτσι μποροῦμε νά φέρνωμε παραδείγματα ἀπό τά γύρω μας γεγονότα καί νά παραδειγματιζώμεθα λαμπρά χωρίς ὅμως νά πέφτωμε εἰς τό ἁμάρτημα τῆς κατηγορίας.

    «Καί νῦν, παιδία, ἴδετε τί ἐλεημοσύνη ποιεῖ, καί τί δικαιοσύνη ρύεται.» Θά λέγαμε ὁλόκληρο τό βιβλίο τοῦ Τωβίτ δυό πράγματα τονίζει: τήν ἀρετή καί τήν ἐλεημοσύνη. Δυό πράγματα!

    «Καί ταῦτα αὐτοῦ λέγοντος ἐξέλιπεν ἡ ψυχή αὐτοῦ ἐπί τῆς κλίνης˙ ἧν δέ ἐτῶν ἑκατόν πεντήκοντα ὀκτώ» καί ἐνῶ λέγει αὐτές τίς συμβουλές ξεψύχησε ὁ Τωβίτ.

     Ὑπέροχο πρᾶγμα νά ἔχη -ἄν ὁ Θεός τό ἐπιτρέπη γιατί αὐτό τό πρᾶγμα δέν εἶναι δικό μας θέμα- διαύγεια τοῦ νοῦ. Ὑπάρχουν τόσες καί τόσες περιπτώσεις πού δέν δυνάμεθα νά ἔχωμε διαύγεια τοῦ νοῦ. Παθαίνει κανείς ἕνα ἐγκεφαλικό ἐπεισόδιο καί δέν ἔχει διαύγεια τοῦ νοῦ. Τί νά κάνωμε; Ἔτσι τό ἐπιτρέπει ὁ Θεός. Ἀλλά πάντως νομίζω ὅτι εἶναι ἕνα εἰδικό δῶρο τοῦ Θεοῦ, ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἔχει διαύγεια πνεύματος μέχρι τελευταία στιγμή. Δέν σημαίνει ὅτι εἶναι ἁμαρτωλός ἅμα δέν ἔχη διαύγεια πνεύματος. Ὂχι. Κρίνει ὁ Θεός ὅτι αὐτός ὁ ἄνθρωπος δέν πρέπει νά ἔχη διαύγεια πνεύματος. Ξαναλέγω ὅμως, εἶναι ἕνα ξεχωριστό δῶρο. Ὅπως ξεχωριστό δῶρο, ξέρετε, εἶναι νά πεθάνης στό κρεβάτι σου. Ἀλλά καί ξεχωριστό δῶρο εἶναι νά πεθάνης καί μαρτυρικά. Ἂλλο τό ἕνα κι ἄλλο τό ἄλλο. Τό ἕνα εἶναι εἰρηνικός θάνατος, τόν ὁποῖον παρακαλοῦμε νά ἔχωμε ἀπό τόν Θεόν. Κι ὁ ἄλλος εἶναι ἕνας μαρτυρικός θάνατος. Μπορεῖ νά γίνη μία ἀνακατωσούρα, δέν ξέρω τί, πού τελικά νά δώσωμε τή ζωή μας μαρτυρικά καί νά εἶναι ἔνδοξος αὐτός ὁ θάνατος.

    Πάντως ἕνα εἶναι ἀληθές ὅτι ὁ Θεός ὅ,τι ἐπιτρέπει, αὐτό εἶναι καί καλό. Ἔτσι καί ἐδῶ, ἄν ὁ Θεός ἐπιτρέψη νά μή ἔχης διαύγεια πνεύματος, ἔ, ἔτσι τό ἐπέτρεψε. Ἕνα μόνο: νά εἴμεθα ἕτοιμοι. Καί τό δῶρον αὐτό, τοῦ νά ὑπάρχη διαύγεια καί νά εἶσαι μέχρι τέλους σέ κατάστασι πνευματικότητος εἶναι πολύ σπουδαῖο! Γιατί πόσοι ἄνθρωποι βρίσκουν τόν θάνατον ἐνῶ ἁμαρτάνουν· κι ἐκεῖ εἶναι τό φοβερόν! Καί νά μᾶς φυλάη ὁ Θεός. Νά μᾶς βρῆ ὁ θάνατος ἐν μετανοίᾳ, παιδιά, καί ὄχι ἐν ἁμαρτίᾳ. Πόσοι πεθαίνουν ἐν ἁμαρτίᾳ! Πόσοι σκοτώνονται μέ τά αὐτοκίνητα ἐνῶ πήγαιναν στήν ἁμαρτία, ἐνῶ ἦσαν ἀμετανόητοι! καί λοιπά, καί λοιπά.   

    «Καί ἔθαψαν αὐτόν ἐνδόξως» (Τωβ. 14, 11) Σημαίνει πῆγε πολύς κόσμος· ἦταν ἀγαπητός ἄνθρωπος· εἶχε τιμή· αὐτό θά πῆ τό «ἐνδόξως». «Καί ὅτε ἀπέθανεν Ἄννα, ἔθαψεν αὐτήν μετά τοῦ πατρός αὐτοῦ.» Πέθανε καί ἡ μητέρα του σέ λίγο καιρό, δέν μᾶς καθορίζει πότε, ἔθαψαν κι ἐκείνη κοντά του.

     Ὑπάρχει αὐτό πού βέβαια δέν εἶναι ἀπόλυτο καί δέν ἔχει καμμία σχέσι, ἀλλά εἶναι μόνο καθαρά λόγοι συναισθηματικοί νά θαφτῆ κανένας εἰς τήν πατρῶαν γῆ, εἰς τήν πατρῶα γῆ. Τί εἶχε πεῖ… τί εἶχε πεῖ ὁ Ἰωσήφ! ὅρκισε τούς ἀπογόνους του -ὅρκισε- ὅταν θά φύγουν ἀπό τήν Αἴγυπτον, νά πάρουν μαζί τους τά ὀστά του. Βέβαια περισσότερο ἢτανε θέμα προφητείας παρά θέμα τοῦ νά μή μείνη θαμμένος ἐκεῖ˙ διότι θά ἔλεγε κανένας «τετρακόσια χρόνια δέν πέθαιναν οἱ Ἑβραῖοι στήν Αἴγυπτο; καί πεθαίνοντας δέν ἐθάφτηκαν εἰς τήν Αἴγυπτον;» Προφανῶς «ναί». Προφανῶς «ναί». Θέλετε ἀκόμη κάτι ἄλλο; «Καί οἱ Πατριάρχαι οἱ ἄλλοι δέν πέθαιναν στήν Αἴγυπτο; πού ἐθάφτηκαν;» Προφανῶς στήν Αἴγυπτο ἐθάφτηκαν. Γιατί ὁ Ἰωσήφ ἐζήτησε νά τοῦ πάρουν τά κόκαλά του; Ἤθελε νά τονισθῆ μ’ αὐτόν τόν ἐποπτικόν τρόπον ὅτι οἱ Ἑβραῖοι δέν θά μείνουν στήν Αἴγυπτο καί δέν θά συγχωνευθοῦν μετά τῶν Αἰγυπτίων. Ἀλλά θά ἀναπτυχθοῦν εἰς ἴδιον λαόν ὁ ὁποῖος θά ἐξαχθεῖ ἀπό τήν Αἴγυπτον ἀπό τό Θεό καί θά ὁδηγηθῆ εἰς τήν γῆ τῆς ὑποσχέσεως, τῆς ἐπαγγελίας. Ὅταν λοιπόν ἔλεγε ὁ Ἰωσήφ «θά πάρετε τά ὀστά μου» -καί τούς ὁρκίζει νά μή τά ξεχάσουν- εἶναι ὡς νά τούς ἔλεγε: «δέν θά μείνετε πολύ στήν Αἴγυπτο, δέν θά μείνετε  γιά πάντα˙ θά φύγετε». Ἦταν προφητεία.

    Ἀλλά ὑπάρχει ὅμως αὐτό τό συναισθηματικό, τό ὁποῖον μόνο συναισθηματικό, παιδιά, εἶναι καί τίποτε ἄλλο. Διότι διά τόν Χριστιανόν εἶναι κάθε τόπος τάφος, καί κάθε τόπος πατρίδα˙ δέν ἔχει καί πολλή σημασία.

    Πάντως ἀγαποῦμε νά εἴμεθα μ’ ἐκείνους πού ἀγαπᾶμε, μέ τούς συγγενεῖς μας,  τούς γονεῖς μας, τά παιδιά μας, σ’ ἕναν τάφο˙ γι’ αὐτό καί ἡ συνήθεια νά ὑπάρχη καί ὁ οἰκογενειακός τάφος. Τίποτε τό κατηγορήσιμο. Τίποτε, μόνο ἀρκεῖ αὐτό νά μή ἀπολήγη σέ κενοδοξία. Γιατί πολλές φορές ὅπως ἔχομε φθάσει σήμερα ἕνας τάφος νά ’χη ἑκατό χιλιάδες ἢ πεντακόσιες χιλιάδες δραχμές ἢ ἕνα ἑκατομμύριο. Ἄν θέλετε νά πᾶτε στό πρῶτο νεκροταφεῖο Ἀθηνῶν γιά νά ἔχετε ἕναν τάφο ἴσως νά ’χη ἕνα ἑκατομμύριο, ἢ δυό ἑκατομμύρια· ἕνας τάφος! Δέν εἶναι κενοδοξία, δέν εἶναι  ματαιοδοξία νά πάω νά πληρώσω ἕναν τάφο τόσα χρήματα καί μέ τά χρήματα ἐκεῖνα νά μή χτίσω ἕνα γηροκομεῖο, ἕνα ὀρφανοτροφεῖο, νά τά δώσω σέ ὀρφανά παιδιά ἢ σέ φτωχούς ἀνθρώπους; Δέν εἶναι πραγματικά μία ματαιοδοξία, ἡ ὁποία τιμωρεῖται ἀπό τό Θεό; Ἐάν δέν ἀπολήγη σέ ματαιοδοξία ὁ οἰκογενειακός τάφος δέν ἔχει τίποτα τό μεμπτόν· τίποτα ἀπολύτως.

    Πάντως νά τό ξέρετε, εἴτε εἶναι πλάϊ-πλάϊ θαμμένοι οἱ ἄνθρωποι, εἴτε εἶναι ὁ ἕνας στό βόρειο πόλο καί ὁ ἄλλος εἶναι στό νότιο πόλο, ὅταν θά γίνη ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν καί ἡ κρίσις, τότε ὅ,τι καί νά ’γινε τό ἀνθρώπινο σῶμα, ὅπου καί ὅπως νά χωνεύτηκε εἰς τήν γῆ -ψάρια τό φάγανε, φωτιά τό ’φαγε, ὅ,τι καί νά ἔγινε, ἔλιωσε εἰς τό χῶμα;- θά ἀναστηθῆ. Καί ὅσο κοντά νά ’ναι οἱ ἄνθρωποι, δέν θά εἶναι κοντά, ἐάν δέν ἦσαν καί εἰς τήν ἀρετή κοντά.

    Ξέρετε τί εἶπε ὁ Κύριος; «Σ’ ἕνα κρεβάτι, λέγει, δυό κοιμῶνται μαζί» ἢ πατέρας καί γιός ἢ ἀνδρόγυνο ἢ μάνα καί κόρη. Συνήθως τόν καιρό πού δέν εἴχαμε πολλά δωμάτια καί πολλά κρεβάτια -τό ἐνθυμεῖσθε αὐτό, ὄχι ἐσεῖς· ἐσεῖς δέν θυμόσαστε τίποτα, δέν ξέρετε τίποτα· οἱ μεγάλοι- κοιμόμαστε σ’ ἕνα κρεβάτι πολλοί ἄνθρωποι. Ἦταν μεγάλα φαρδιά κρεβάτια καί κοιμόμαστε πολλοί ἄνθρωποι σ’ ἕνα κρεβάτι καί μάλιστα καί στρωματσάδα χάμω. Βεβαίως. Γι’ αὐτό λέει ὁ Κύριος –εἰκόνα, ἀπό τήν τότε ζωή παρμένο- ὅτι «ὁ ἕνας, λέει, παραλαμβάνεται κι’ ἄλλος ἀφήνεται». Ἐνῶ ὑπάρχει τόση κοντινή σχέσις, «ὁ ἕνας, λέει, παραλαμβάνεται, ὁ ἄλλος ἀφήνεται».

    «Δυό ἀλέθουν μαζί στό μύλο» -Ἦταν ἡ μυλόπετρα πού δέν μποροῦσε νά γυρισθῆ ἀπό ἕνα μόνο πρόσωπο καί δή γυναῖκα. Δυό ἔπρεπε νά βοηθοῦν νά  κρατοῦν τό χερούλι τοῦ μύλου καί νά γυρίζουν ἀλέθοντας τό σιτάρι. Δείχνει ποσό κοντά εἶναι ἡ μιά μέ τήν ἄλλη, κρατᾶνε τό ἴδιο χερούλι τοῦ μύλου.- «ἡ μιά παραλαμβάνεται καί ἡ ἄλλη ἀφήνεται». Ἐάν εἶσαι εὐσεβής ἄνθρωπος θά παραληφθῆς ἀπό τόν Θεόν. Ἐάν δέν εἶσαι, ἄς εἶσαι κοντά μέ ἄλλους ἀνθρώπους, θά μείνης ἐκεῖ πού εἶσαι˙ δέν θά σέ σώση τίποτα, οὔτε ἡ γειτονιά σου, οὔτε ἡ συντροφιά σου, οὔτε νά σέ κρατάη ὁ ἄλλος ἀπό τό χέρι, ὁ εὐσεβής˙ δέν θά σωθῆς, θά μείνης ἐκεῖ πού εἶσαι. Ἀλλά σᾶς εἶπα, εἶναι λόγοι καθαρῶς συναισθηματικοί.

    Καί τότε ὁ Τωβίας κάμνει ἐκεῖνο πού τοῦ εἶπε ὁ πατέρας του. «Ἀπῆλθε δέ Τωβίας μετά τῆς γυναικός αὐτοῦ καί τῶν υἱῶν αὐτοῦ» τά παιδιά του «εἰς Ἐκβάτανα πρός Ραγουήλ τόν πενθερόν αὐτοῦ, καί ἐγήρασεν ἐντίμως καί ἔθαψε τούς πεθερούς αὐτοῦ ἐνδόξως καί ἐκληρονόμησε τήν οὐσίαν αὐτῶν καί Τωβίτ τοῦ πατρός αὐτοῦ» (Τωβ. 14, 12-13) Καί τόν πάτερα του κληρονόμησε καί τόν πεθερό του κληρονόμησε. Πέθαναν τά πεθερικά του, τούς ἔθαψε. Ἐγήρασε καί αὐτός ἀρκετά, ὁ Τωβίας. Καί ἀπέθανε καί ὁ Τωβίας εἰς ἡλικίαν ἑκατόν εἴκοσι ἑπτά ἐτῶν -ἑκατόν εἴκοσι ἑπτά ἐτῶν!- εἰς τά Ἐκβάτανα τῆς Μηδίας.

    Προφανῶς αὐτά τά παρακάτω τά ἔγραψε ὁ Τωβίας -ἄν ἔγραψε ὁ Τωβίτ τό ὃλο βιβλίο- καί τόν τελευταῖο στίχο ἀσφαλῶς θά τόν ἔγραψαν τά παιδιά του, διότι ὁ ἴδιος εἶχε πεθάνει. Ὃπως ἀκριβῶς εἶναι καί τό βιβλίον «Δευτερονόμιον»· τό ’γραψε ὁ Μωϋσῆς, ἀλλά τά τελευταῖα στό τελευταῖο κεφάλαιο, πού περιέχουν τόν θάνατον καί τήν ταφήν τοῦ Μωϋσέως, προφανῶς αὐτά δέν τό ἔγραψε ὁ Μωϋσῆς. Ποιός τό ἔγραψε; Ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ. Ἔτσι καί ἐδῶ πρέπει τά ἐγγόνια τοῦ Τωβίτ νά ἔγραψαν αὐτόν τόν στίχον.

    Ἀκούσατέ τον: «καί ἢκουσε πρίν ἢ ἀποθανεῖν αὐτόν -δηλαδή ὁ Τωβίας- τήν ἀπώλειαν Νινευῆ», πρίν πεθάνει ὁ Τωβίας ἔμαθε τήν καταστροφή τῆς Νινευή «ἣν ᾐχμαλώτισε Ναβουχοδονόσορ καί Ἀσύηρος», ὁ Ἀσύηρος ἢ Ἀσουῆρος κατά τούς ἑβδομήκοντα εἶναι ὁ Κιαξάρης, περσικά λέγεται Οὐβαξιάτρα· Βασιλιάς τῶν Μήδων πού συμμάχησε μέ τούς Βαβυλωνίους καί τελικά κατεστράφη ἡ πόλις ἡ Νινευή.

    «Καί ἐχάρη πρό τοῦ ἀποθανεῖν ἐπί Νινευῆ». (Τωβ. 14, 15) Θά ’θελα νά μείνω σ’ αὐτό τό σημεῖο. Πρῶτον· ὅτι ἐπληρώθη ἡ προφητεία, τήν εἶδε ὁ Τωβίας. Καί δεύτερον· ἐχάρηκε πού κατεστράφη ἡ Νινευή.

     Θά πῆτε ἐδῶ ἔχομε μία χαιρεκακία; Ἔχομε πολλές φορές στούς Ψαλμούς αὐτό τό θέμα, αὐτήν τήν θέσιν ὅτι «θά δῆς τούς ἐχθρούς σου, λέγει, νά νικῶνται καί θά εὐφρανθῆ ἡ καρδιά σου». Πρόκειται περί χαιρεκακίας; ὃταν λέγει ὁ Κύριος ν’ ἀγαπᾶμε τούς ἐχθρούς μας, καί λοιπά, καί λοιπά; Λοιπόν· δέν πρόκειται περί αὐτοῦ. Εἶναι παρά πολλά πράγματα, τά ὁποῖα ἐπέχουν θέσιν προφητείας καί δέν εἶναι μία χαιρεκακία. Ἐδῶ πέρα χαίρεται κυρίως διότι ἐπληρώθη ἡ προφητεία. Ἄρα εἶναι ἀληθής ὁ Θεός καί ἀληθινοί εἶναι οἱ προφῆται Του· πρῶτον αὐτό. 

    Δεύτερον· τά πράγματα δέν σταματοῦν ἐκεῖ, διότι δείχνει ὅτι οἱ κακοί -οἱ κακοί!- τιμωροῦνται, οἱ ἀγαθοί ἐπαινοῦνται· καί συνεπῶς θά μπορούσαμε νά ποῦμε ὅτι ὁ Τωβίας, υἱός προφήτου, βλέπει καί αὐτός εἰς τό ἀπώτατον μέλλον. Ποῖον μέλλον; Τήν τελικήν κρίσιν, ὃτι οἱ δίκαιοι θά εἶναι εἰς ζωήν αἰώνιον καί οἱ ἁμαρτωλοί εἰς κόλασιν αἰώνιον. Ἐξ ἄλλου, ἄν τό θέλετε, σ’ αὐτήν τήν βαβυλωνιακήν αἰχμαλωσίαν λίγα χρόνια μετά -λίγα χρόνια, ὅταν αἰχμαλωτίστηκε τό Νότιον Βασίλειον- προφητεύει αὐτό τό τέλος τοῦ κόσμου: τόν ἔπαινον τῶν εὐσεβῶν καί τήν καταστροφήν τῶν ἀσεβῶν εἰς αἰώνιον ὄνειδος, λέγει. Εἰς αἰώνιον ὄνειδος! Εἶναι ἡ αἰωνία κόλασις. Διαβάστε τό βιβλίο τοῦ Δανιήλ, τελευταῖο κεφάλαιο. Εἶναι ἐκτάκτως ἐνδιαφέρουσα προφητεία διά τήν ἀνάστασιν τῶν νεκρῶν καί διά τήν τελικήν κρίσιν.

    Βλέπετε ὅτι καί ὁ Τωβίας θά μποροῦσε νά βλέπη εἰς τό ἀπώτατον μέλλον ὅτι, ὅ,τι καί νά περάσαμε εἰς τήν παροῦσα ζωή, ὑπάρχει ἀνάστασις νεκρῶν, πού ὁ Θεός δέν θά ἀφήση τούς δικούς του ἀνθρώπους. Καί συνεπῶς ὁ Τωβίας ἐχάρηκε πού καταστράφη ἡ Νινευή, δηλαδή ὅτι ἀπέδειξε ὁ Θεός ὅτι εἶναι ἀληθής -αὐτό σημαίνει· ἀπέδειξε ὁ Θεός ὅτι εἶναι ἀληθής- καί ὄχι διότι οἱ ἄνθρωποι κατεστράφησαν.

    Μποροῦσε νά πῆ κανείς ὅτι καί ἀπό τήν ἄποψι αὐτή θά εἶχε μία χαρά διότι ξέρετε τί ἦταν οἱ Νινευῖται; Ἐχθροί τῶν Ἑβραίων. Τούς εἴχανε αἰχμαλωτίσει. Ποιός δέν θά ἐχαίρετο, φέρ’ εἰπεῖν, ὅταν βλέπαμε τότε, ὅταν φεύγανε οἱ Γερμανοί καί ἔχαναν τόν πόλεμο; πέστε μου, ποιός Ἕλληνας θά ἐλυπᾶτο; καί θά ἤτανε δίκαιο νά λυπᾶται γιατί οἱ Γερμανοί χάναν τόν πόλεμο καί φεύγαν ἀπό τήν Ἑλλάδα; Θά ’ταν ἀνόητο˙ πανηγυρίζαμε, πού  φεύγαν οἱ Γερμανοί ἀπό τήν Ἑλλάδα. Ἢ οἱ Τοῦρκοι -ἐδῶ καί τόσα χρόνια ἴσως... ἴσως... δέν ξέρω βέβαια ἄν θά ὑπάρχη κανείς πού νά ζῆ ἀπό τότε, πιθανῶς καί νά ὑπάρχη κανείς καί νά ζῆ, νά ’ναι αἰωνόβιος- ὅταν... ὅταν ἀκριβῶς φεύγαν οἱ Τοῦρκοι ἀπό τήν Θεσσαλία; Ἢ μή πᾶμε μακριά. Τό 1912 καί 1913 -πού ὑπάρχουν πάρα πολλοί ἄνθρωποι πού ζοῦν- πού ἡ Θεσσαλονίκη ἐλευθερώθηκε ἀπό τούς Τούρκους. Θά ἔκλαιγε κανείς γιατί οἱ Τοῦρκοι ἔφυγαν ἀπό τήν Θεσσαλονίκην;

     Ἔτσι καί ἐδῶ πέρα ὁ Τωβίας χαίρεται διότι κατεστράφη ἡ Νινευή˙ αὐτοί οἱ αἰώνιοι ἐχθροί τῶν Ἑβραίων τοῦ Βορείου Βασιλείου. Καί ἀπό τήν ἄποψι αὐτή νά τό δῆτε, εἶναι δίκαιον· ἀλλά κυρίως ὅμως ἐδῶ ἔχομε προφητικές τοποθετήσεις.

     Ἐδῶ παιδιά, τελειώνει τό βιβλίο τοῦ «Τωβίτ», αὐτό τό θαυμάσιο ὅπως σᾶς εἶπα βιβλίο.

     Ὅμως θά ἤθελα νά ρίχναμε μιά ματιά σ’ αὐτήν τήν ταλαίπωρη Νινευή, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ ἕναν τύπον μελλούσης καταστροφῆς. Καί εἶναι πολύ ἀξιόλογος αὐτός ὁ ἱστορικός τύπος μελλούσης καταστροφῆς. Διότι ἔχομε καί ἕναν ἄλλον ἱστορικόν τύπον, ὁ ὁποῖος ἔλαβε χώρα εἰς τήν Νινευή. Εἶναι ὅταν ὁ Ἰωνᾶς δέν πηγαίνει στήν Νινευή καί τελικά τό ψάρι τόν τρώγει χωρίς νά τόν χωνέψη καί μέσα εἰς τήν κοιλίαν τοῦ κήτους μένει τρεῖς μέρες καί τρεῖς νύχτες κι ἐκεῖ εἶπε τήν περίφημη ὠδή του, ἡ ὁποία εἶναι Χριστολογική.

    Λέγει τό ἑξῆς ἐκεῖ στήν ὠδή του ὁ Ἰωνᾶς: «ἔδυ ἡ κεφαλή μου εἰς σχισμάς ὀρέων» Πρό αὐτοῦ λέγει ὅτι κατέβηκα, λέει, στόν Ἅδη πού εἶναι ἐκεῖ αἰώνιοι μοχλοί -δέν ἀνοίγει δηλαδή κατά τρόπον πού νά παραβιαστῆ ἀπό ἄλλους, ξέρω ’γώ ἐχθρούς καί τά λοιπά.- Κι ὅμως δέν ἦταν εἰς τόν Ἅδη. Ἡ κοιλία τοῦ κήτους εἶναι τύπος τοῦ Ἅδου. Καί ἔγειρε «ἔδυ» -ἐβασίλεψε κατά λέξι, ἔδυσε- ἔγειρε ἡ κεφαλή μου σέ σχισμές ὀρέων. Ποιές σχισμές ὀρέων, ἀφοῦ ἤτανε μέσα στήν κοιλία τοῦ κήτους;

     Ἀλλά ὁ Χριστος ὁ ἴδιος ἑρμηνεύει καί λέγει ὅτι ἡ κοιλία τοῦ κήτους εἶναι ὁ τάφος ὁ δικός Του. Καί εἰς λαξευτήν πέτραν ἐτοποθετήθη. Ἔγειρε ἡ κεφαλή τοῦ Χριστοῦ εἰς σχισμάς ὀρέων. Διότι τόν ἔβαλαν μέσα εἰς τόν λαξευμένον βράχον.

    Βλέπετε προφητεία! Εἶναι Χριστολογική ἡ ὠδή τοῦ Ἰωνᾶ. Ἀλλά ἐάν ἀπετέλεσε αὐτή ἡ φυγή τοῦ Ἰωνᾶ τό κυριότατον μέρος τῆς προφητείας του -διότι ὁ Ἰωνᾶς δέν ἔγραψε τίποτα, ἄν διαβάσετε τό βιβλίο τοῦ Ἰωνᾶ δέν ἔγραψε τίποτα ὁ Ἰωνᾶς- ἀλλά ὁ ἴδιος ἀπετέλεσε προφητεία· ὁ ἴδιος! Δέν ἔγραψε προφητεία, ὁ ἴδιος στάθηκε προφητεία! Δηλαδή κατά ἕναν ἐποπτικόν τρόπον δημιούργησε γεγονότα. Αὐτά τά γεγονότα ἀποτελοῦν τήν προφητεία.

    Καί τό σπουδαῖον εἶναι ὅτι, ὅταν ὁ Χριστός θέλησε νά μιλήση γιά τήν Ἀνάστασίν του, δέν ἐπεστράτευσε οὔτε τόν Ἠσαΐα, οὔτε τόν Ἱερεμία, οὔτε τόν Ἰεζεκιήλ, οὔτε τόν Δανιήλ· ἐπεστράτευσε τόν Ἰωνᾶ, ὁ ὁποῖος θεωρεῖται ἀπό τούς λεγόμενους μικρούς, ὄχι σέ ἀξία μικρούς προφήτας -ὄχι σέ ἀξία!- ἀλλά ἀπό πλευρᾶς ὄγκου ἔργου. Δέν ἔγραψε τίποτα ὁ Ἰωνᾶς κι οἱ ἄλλοι ἔγραψαν λίγα πράγματα. Εἶναι δώδεκα οἱ λεγόμενοι μικροί προφῆται.

     Ὁ Κύριος χρησιμοποιεῖ τόν Ἰωνᾶ γιά τήν Ἀνάστασίν του· εἶπε στούς Ἑβραίους: «ζητᾶτε σημεῖον; θά σᾶς δοθῆ τό σημεῖον τοῦ Ἰωνᾶ». Καί μέ τόν τρόπον αὐτό ἀποδεικνύει τήν Ἀνάστασίν του, προφητικά.

    Τό ἴδιο πρόσωπο τοῦ Ἰωνᾶ συνδέεται καί μέ τήν καταστροφή τῆς Νινευῆ. Καί ἡ καταστροφή τῆς Νινευή ἀποτελεῖ ἱστορικόν τύπον μελλούσης κατασροφῆς τοῦ κόσμου.

     Ἔχομε τρεῖς -τρεῖς!- ἱστορικούς  τύπους καταστροφῆς τοῦ κόσμου. Ἂν θέλετε εἶναι τέσσερις. Εἶναι πρῶτος ὁ κατακλυσμός· μετά εἶναι τά Σόδομα καί τά Γόμορα, εἶναι κατά κυριολεξίαν ἱστορικός τύπος καταστροφῆς τοῦ κόσμου· κατόπιν εἶναι ἡ καταστροφή τῆς Νινευή· κατόπιν εἶναι ἡ καταστροφή τῆς Βαβυλών ος -δέν χρησιμοποιεῖται μάλιστα ἡ Βαβυλών  εἰς τήν Ἀποκάλυψι;- Σημειώσατε, σημειώσατε ὅτι, ὅταν ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης γράφη τήν Ἀποκάλυψί του, ἡ Βαβυλών ἦταν κατεστραμένη πεντακόσια χρόνια· πεντακόσια χρόνια ἡ  Βαβυλών! «Τότε;» θά πῆτε. Κι ὅμως χρησιμοποιεῖ τ’ ὄνομα Βαβυλών ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης στήν Ἀποκάλυψι καί ἐννοεῖ τήν Ρώμη. Ἄρα τί σημαίνει αὐτό; ὅτι ἡ Βαβυλών εἶναι ἱστορικός τύπος μελλούσης καταστροφῆς -ὄχι μιᾶς πόλεως!- τοῦ κόσμου.

    Καί τέλος, ὁ τελευταῖος ἱστορικός τύπος εἶναι ἡ καταστροφή τῆς Ἱερουσαλήμ πού συνδέεται μέ τό τέλος τοῦ κόσμου. Ἡ Βαβυλών καί ἡ Νινευή  δέν συνδέεται μέ τό τέλος τοῦ κόσμου, ἁπλῶς γεγονότα μέσα στήν ἱστορία ὡς ὑπόδειγμα καταστροφῆς. Τά Σόδομα καί τά Γόμορα καί ἡ Ἱερουσαλήμ συνδέονται μέ τό τέλος τοῦ κόσμου.

    Ἀντιλαμβάνεσθε λοιπόν, ἀφοῦ εἶναι ἱστορικοί τύποι μελλόντων συμφορῶν, μᾶς ἐνδιαφέρει˙ καί μᾶς ἐνδιαφέρει πολύ, διότι αὐτό μποροῦμε νά τό πάθωμε ἐμεῖς τώρα στόν εἰκοστό αἰῶνα, στόν πολιτισμό μας, στήν Ἑλλάδα, στήν Εὐρώπη, στήν ὑφήλιο, στήν Ἀμερική, δέν ξέρω ποῦ, καί νά ’χωμε φοβερές καταστροφές, φτάνοντας σέ πληρότητα ἀπ’ ὅ,τι οἱ πόλεις ἐκεῖνες.

    Γι’ αὐτό ἀξίζει νά δοῦμε: τί συνέβη εἰς τήν Νινευή, ὥστε ἔφθασε νά καταστραφῆ;

    Βέβαια θά ’χα πάρα πολλά νά σᾶς πῶ, πού θά μποροῦσε ν’ ἀποτελέση ἕνα ἀκόμη μάθημα μίας ὥρας ἐκεῖνα τά ὁποῖα θά εἶχα νά σᾶς πῶ. Ἀλλά δέν πειράζει ὅμως˙ σᾶς λέγω μόνον μερικά πολύ πολύ στοιχειώδη· ὅτι ἡ Νινευή καί ἡ Βαβυλών ἦταν δυό ἀντίζηλες πόλεις. Τελικά συμμαχοῦν οἱ Χαλδαῖοι, οἱ ὁποῖοι ἦσαν στό νότιο μέρος κοντά στόν Περσικό κόλπο, μέ τούς Μήδους ἀπό πάνω, πρός βορρᾶν, καί νίκησαν τήν Νινευή, ἡ ὁποία κατεστράφη τό 612 π.Χ. καί μετεβλήθη σέ σωρό ἐρειπίων εἰς τέτοιον  βαθμόν, ὥστε ὁ Ξενοφῶν -ὁ δικός μας ὁ Ξενοφῶν!- ὅταν ἔκανε τήν γνωστή πορεία μέ τόν Κύρο -τά θυμόσαστε, ἔ; «Κύρου ἀνάβασις»- πέρασε ἀπό ’κεῖ ἀπό τήν Νινευή κάπου τό 400 π.Χ. καί δέν ἀντελήφθη ὅτι εὑρίσκετο -μόλις εἶχαν περάσει δηλαδή διακόσια χρόνια- δέν ἀντελήφθη ὅτι εὑρίσκετο πάνω ἀπό τά ἐρείπια τῆς Νινευή. Καί τοῦ εἶπαν ὅτι «ἐδῶ ἦταν ἡ Νινευή!».

    Κάτι ἀνάλογο συνέβη καί μέ τήν Βαβυλώνα. Δέν ξέρουν ποῦ ἀκριβῶς ἦτο ἡ ἀκριβής της θέσις˙ τέτοια ἦταν ἡ καταστροφή της! Μέχρι τόν 18ο αἰῶνα ἡ Νινευή ἁγνοεῖτο ὡς θέσις. Γιατί μόλις διακόσια χρόνια μετά τήν καταστροφή της ὁ Ξενοφῶν δέν ἤξερε πού εἶναι˙ τοῦ ’παν ὅτι «ἐδῶ ἦταν ἡ Νινευή -ξέρω ’γώ λόφους ἀπό χῶμα- ἐδῶ ἦταν ἡ Νινευή», «μπά, ἡ Νινευή ἐδῶ;» Πόσο μᾶλλον περνῶντας οἱ αἰῶνες! Ἔτσι χάθηκε ἡ θέσις τῆς Νινευή˙ θά λέγαμε «κουκουβάγιες λαλοῦσαν στήν περιοχή!».

      Ἔμεινε ἄγνωστη ἡ θέσις τῆς Νινευή καί ἀνεγνωρίσθη ὅτι βρίσκεται κοντά εἰς τήν Μοσούλη, τήν σημερινή Μοσούλη τῆς Βαγδάτης, πρός τό τέλος τοῦ 18ου αἰῶνος ἀπό τόν Γερμανόν Κάρστεν. Καί ἐπεβεβαιώθη τελικά μέ ἀνασκαφές ὅτι ἦτο ἡ Νινευή τό 1820 μ.Χ. Ἦταν τόση καί τέτοια ἡ καταστροφή της!

    Ἀλλά γιά νά δοῦμε ὅμως γιατί ἦταν τόση καί τέτοια ἡ καταστροφή της. Προσέξατε! Ἡ πόλις αὐτή, πού κάποτε μετενόησε καί ἐσώθηκε, ξανάπεσε στήν ἁμαρτία· μιά ἁμαρτία πού δέν εἶχε ὅρια.

    Φαίνεται -σᾶς παρακαλῶ κοπέλες, ἀνοῖξτε καλά τ’ αὐτιά σας ν’ ἀκούσετε αὐτό πού θά σᾶς πῶ- φαίνεται ὅτι οἱ ἄνθρωποι πάντα κάνουν ἁμαρτίες. Πάντοτε. Καί ψέματα λένε…, καί κλέβουν… καί πολέμους κάνουν…, καί τά λοιπά, καί τά λοιπά, καί τά λοιπά. Θά λέγαμε ὅτι οἱ Ἕλληνες ὅλο πολέμους ἔκαναν· ἔστω ἐπιθετικούς, ἔστω ἀμυντικούς, ἡρωϊκοί πόλεμοι ἦσαν, τέλος πάντων. Ὃλα ἁμαρτία εἶναι αὐτά τά πράγματα· ἀλλά ἔχει κι ἕνα μεγαλεῖο. Ἔχει κι ἕνα μεγαλεῖο! Θά τό πάρωμε κι ἔτσι.

    Εἶναι ὅμως μερικές ἁμαρτίες μέσα στίς ἀνθρώπινες γενιές τίς ὁποῖες -πῶς νά τό κάνωμε;- ἰδιαίτερως ὁ Θεός δέν ἀνέχεται. Βεβαίως βασικά εἶναι ἡ εἰδωλολατρία˙ ἀλλά καί τήν εἰδωλολατρία τήν ἀνέχεται ὁ Θεός μέχρις ἑνός βαθμοῦ. Ὅταν λέγει ὁ Ἀπ. Παῦλος ἐπί παραδείγματι ὅτι «ὑπερεῖδε, λέγει, ὁ Θεός τούς χρόνους τῆς ἀγνοίας». Ἂγνοια οἱ ἄνθρωποι εἶχαν, δέν ἤξεραν τόν ἀληθινόν Θεόν. Ἔρχεται ἡ ὥρα νά γνωρίσουν τόν ἀληθινό Θεό.

    Εἴτε ζοῦμε σέ κατάστασι ἀγνοίας, εἴτε σέ κατάστασι γνώσεως Θεοῦ, αὐτά τά κάποια ἁμαρτήματα, ἅμα ὑπάρχουν, φοβερά ἐρεθίζουν τόν Θεόν. Βασικά εἶναι τά σαρκικά ἁμαρτήματα. Βασικά. Ὅπως κατεστράφη ὁ ἀρχαῖος κόσμος διά τοῦ κατακλυσμοῦ, «διά τό εἶναι αὐτούς σάρκας»· ὑλισταί, σαρκικοί ἄνθρωποι! Ἀλλά ἀπό τά σαρκικά ἁμαρτήματα -πότε δέν ὑπῆρχαν πορνεῖες στήν ἱστορία; πάντα ὑπῆρχαν καί θά ὑπάρχουν πάντοτε πορνεῖες καί ἀνηθικότητες- μερικά ἁμαρτήματα ἀπό τά σαρκικά εἶναι ἰδιαζόντως σιχαμερά εἰς τόν Θεόν.

     Καί τά ἰδιαζόντως σιχαμερά ἁμαρτήματα, παιδιά εἶναι: Ἡ ἀλλαγή τῶν φύλων· ὅταν τό ἀγόρι γίνεται κορίτσι, κι ὅταν τό κορίτσι γίνεται ἀγόρι· αὐτό τό μπέρδεμα. Αὐτό τό μπέρδεμα. Ἀρχίζουν οἱ ἄνδρες νά γυναικίζουν μέ τά ροῦχα τους… μέ τά μαλλιά τους… μέ τό περπάτημά τους… καί μέ τήν συμπεριφορά τους. Ὅπως καί τά κορίτσια ἀρχίζουν νά ἀνδρίζουν μέ τά μαλλιά τους…, μέ τά ροῦχα τους…, μέ τά παντελόνια πού φορᾶνε... Ἀκοῦτε;… Ἀκοῦτε; Μέ τά παντελόνια πού φορᾶνε…, καί λοιπά, καί λοιπά καί αὐτές ἀνδρίζουν· δηλαδή ἀνδροποιεῖται ἡ γυναῖκα καί γυναικοποιεῖται ὁ ἄνδρας καί γίνεται αὐτό τό μπέρδεμα τῶν φύλων. Αὐτό τό μπέρδεμα τῶν φύλων εἶναι ἰδιαζόντως σιχαμερό εἰς τόν Θεό.

     Ἔχω χρέος νά τό πῶ καί νά τό φωνάξω. «Διατί κατεστράφησαν τά Σόδομα καί τά Γόμορα;» Διαβάστε εἰς τό βιβλίο τῆς Γενέσεως, κεφάλαιο 19ο, νά ἰδῆτε ἐκεῖ γιατί κατεστράφησαν, παρακαλῶ, οἱ πόλεις αὐτές. Γιατί, ἀπό μικροῦ, λέγει, ἕως μεγάλου οἱ ἄνδρες μετήρχοντο τίς διαστροφές. Αὐτές πού μετέρχεται καί ἡ ἐποχή μας. Ναί!

    Γιά νά ’ρθωμε τώρα καί στή Νινευή. -Καί νά φαντασθῆτε ὅτι δέν ἐσώθη οὔτε ἕνας ἀπό τά Σόδομα καί τά Γόμορα. Οὔτε ἕνας δέν σώθηκε!- Μένει ἡ Νινευή. Γιά νά δοῦμε τή Νινευή. Γιατί κατεστράφη τόσο πολύ; τί συνέβαινε εἰς τήν πόλιν αὐτήν; Ἁμαρτίες; Πάντα εἶχε ἁμαρτίες ἡ Νινευή. Εἶχε τέτοιες ἁμαρτίες! Καί ἀπό ποῦ ξεκινοῦσαν αὐτές οἱ ἁμαρτίες; Ἀπό τόν Αὐτοκράτορα. Καί ὅταν λέει βρωμάει τό ψάρι ἀπό τό κεφάλι, τότε βρωμάει καί ἡ οὐρά· ὅταν βρωμάει τό κεφάλι! Ὅταν ὁ Αὐτοκράτωρ, ὁ Βασιλεύς, ὁ Κυβερνήτης εἶναι τέτοιος ἄνθρωπος, δέν μπορεῖ παρά καί ὁ λαός νά εἶναι ὅμοιος.

    Λοιπόν, ὁ τελευταῖος Αὐτοκράτωρ τῆς Νινευή ἦταν ὁ γνωστός μας Σαρδανάπαλος. Θά σᾶς πῶ γιά τόν Σαρδανάπαλο τί γράφει ὁ Ἀθηναῖος εἰς τό βιβλίο του «Δειπνοσοφιστής» (Κεφ. 12ον, 528). Γράφει καί ὁ Πλούταρχος καί μάλιστα μία πρότασι μόνο ἀλλάζει συντακτικῶς· εἶναι ὅμως οἱ ἴδιες λέξεις. Ἀναφέρεται καί ἀπό τόν Πλούταρχο ἡ περίπτωσι αὐτή. Γράφει καί ὁ Διόδωρος, Ἕλληνες συγγραφεῖς.

    Σᾶς διαβάζω πρῶτα τί γράφει ὁ Ἀθηναῖος στόν «Δειπνοσοφιστή» του. Τί εἶχε…, τί εἶχε ὁ Σαρδανάπαλος, ὁ τελευταῖος αὐτοκράτωρ τῆς Νινευή; ὁ ὁποῖος περιττόν νά σᾶς πῶ ὅτι τόν ἔσφαξαν καί λοιπά, καί λοιπά.

    «Εἶχε γυναικείαν φωνήν καί ἐψιμυθιωμένος καί κεκοσμημένος γυναιστί» Ἐψιμυθιωμένος θά πῆ: φοροῦσε ψιμύθια, αὐτά πού βάζουν οἱ γυναῖκες, κοκκινάδια, ποῦδρες, ψιμύθια· αὐτά λέγονται ψιμύθια. Φοροῦσε λοιπόν ψιμύθια, τέτοια πράγματα, δηλαδή κραγιόνια καί τέτοια πράγματα καί ἦταν στολισμένος, λέγει, γυναιστί, κατά τρόπον γυναικεῖον.

    «Καί μετά τῶν παλακίδων ξένων πορφύραν ἀναβάβηνται μετ’ αὐτῶν καθήμενος» Ἦταν λέγει μέ τίς παλακιδες -παλιογυναῖκες- καί -τό ρῆμα «ξένω» εἶναι μέχρι καί σήμερα, «ἒχομε νά ξάνωμε μαλλί, λέγει ἡ παροιμία»- ἒξενε πορφύρα, δηλαδή εὑρίσκετο μέσα σέ γυναικεῖες δουλειές μαζί μέ τίς γυναῖκες. Προσέξτε· «ἀναβάβηνται μετ’ αὐτῶν καθήμενος.» Ἀναβάβην θά πῆ: εἶχε τά πόδια ἀπρεπῶς τοποθετημένα ὅταν ἐκάθητο· ὃπως σήμερα βλέπομε σχεδόν κατά κανόνα· ἀκόμη καί στήν ἐξομολόγησι πού ἔρχονται τό κάνουν αὐτό, ἀκόμη καί στήν Ἐκκλησία μέσα τό κάνουν. Τό ’χω προσέξει αὐτό τό πρᾶγμα· εἶναι φοβερό! οἱ γυναῖκες πού βάζουν τό ’να πόδι πάνω στ’ ἄλλο. Ποτέ μή βάζετε τό ’να πόδι πάνω στ’ ἄλλο! εἶναι… εἶναι φοβερό, γιά νά μή πῶ κι ἀλλά γύρω ἀπό τό θέμα αὐτό.

    «Τάς ὀφρύς ὑπογεγραμμένος.» Τί θά πῆ «τάς ὀφρύς ὑπογεγραμμένος»; Εἶχε ξυρίσει τά φρύδια του κι εἶχε βάλει μολυβιά, αὐτά πού βάζουν καί οἱ γυναῖκες. Ναί!  

    «Γυναικείαν δέ στολήν ἔχων» φοροῦσε γυναικεῖα ροῦχα «καί κατακεκηχυρισμένον τόν πόγωνα». Τελικά ἐπικράτησε οἱ ἄνδρες νά ξυρίζωνται χωρίς αὐτό νά ἔχη μία ἐπίπτωσι ἄσχημη. Ἀλλά ἐν τοιαύτῃ περίπτωσει, τότε ἐκεῖνος πού ξύριζε τά γένεια του ἦταν διαβεβλημένος ἄνθρωπος, ἠθικά διαβεβλημένος. Αὐτό δέ τό κατακεκηχυρισμένον, -ἡ κήσυρις εἶναι ἡ ἐλαφρόπετρα, ἡ γνώστη πού τρίβομε καί λυαίνομε μάρμαρα, πλακάκια ὅταν εἶναι λερωμένα· παίρνομε τήν ἐλαφρόπετρα καί τρίβομε καί τό καθαρίζομε, τό λειαίνομε. Εἶναι παρακείμενος ἐδῶ πέρα, «κατακεκηχυρισμένος» θά πῆ λειασμένος, δηλαδή μέ ἀλλά λόγια τό πρόσωπό του δέν ἦταν ἁπλῶς μόνον ξυρισμένο, ἀλλά καί πάρα πάρα πολύ λεῖο. Ποιός ξέρει τί ἀλοιφές θά ἔβαζε καί τί κρέμες θά ἔβαζε γιά νά κάνη τό πρόσωπο του τέτοιο.

     Ὁ δέ Διόδωρος γράφει: «Τάς ἀφροδισιακάς τέρψεις μεταδιώκων ἀνδρός ἅμα καί γυναικός» ζοῦσε καί σάν ἄνδρας, ζοῦσε καί σάν γυναῖκα. Αὐτό πού σᾶς εἶπα πού δυστυχῶς συμβαίνει. «Ἐπίγραμμα εἰς τόν τάφο του ἦταν τό ἑξῆς:» ἔμεινε μάλιστα παροιμιῶδες μέσα στήν ἱστορία τό ἐπίγραμμα τοῦ Σαρδανάπαλου. «Ἒπιον, ἔφαγον, ἠφροδισίασα οἰδώς τόν χρόνον ὄντα βραχύν». Ἔφαγα, ἤπια, γλέντησα, ξέροντας ὅτι ἡ ζωή εἶναι μικρή.

    Λοιπόν πέστε μου, σᾶς παρακαλῶ, αὐτά πού παρουσίασε ὁ Σαρδανάπαλος ὁ αὐτοκράτωρ ὁ τελευταῖος τῶν Ἀσσυρίων, ἔχει κοινά χαρακτηριστικά μέ τήν ἐποχή μας; Ἔχει. Ἐάν ἔχη -ἡ καταστροφή τῆς Νινευή εἶναι ἱστορικός τύπος- τί πρόκειται νά πάθη μία γενεά καί μία ἐποχή συγκεκριμένη, ὅταν ἐπαναλαμβάνη αὐτούς τούς τρόπους ζωῆς;

     Ἄς φοβηθοῦμε, παιδιά! Παιδιά! ἄς φοβηθοῦμε! Θέλετε δέ νά γλιτώσετε ὅπως γλίτωσε ὁ Τωβίας -πού τοῦ παραγγέλει ὁ Τωβίτ νά φύγη ἀπό τήν Νινευή- καί καί νά μή καταστραφοῦμε; Θέλετε; Ὁ Θεός θά βρῆ τρόπο νά μᾶς γλιτώση. Εἶναι δυνατός ὁ Θεός. Ἀρκεῖ νά εἴμεθα κάτω ἀπό τίς ἐντολές Του. Ἀρκεῖ νά μή συμμορφούμεθα μέ τό πνεῦμα τῆς ἐποχῆς μας.

    Μή πεῖ μία κοπέλα, μά ὅλες φορᾶνε παντελόνια, δέν θά βάλω ἐγώ; Ὄχι παιδί μου, δέν θά βάλης ἐσύ. Μά ὅλες κινοῦνται μ’ αὐτόν τόν τρόπο, ἐγώ νά μή κινηθῶ; Ὄχι παιδί μου, δέν θά κινηθῆς ἐσύ.

      Ἐάν ἔτσι πραγματικά κινηθοῦμε τότε, ἐάν ὁ Θεός ἐπιτρέψη ξέσπασμα καμμιᾶς καταστροφῆς, νά μέ θυμώσαστε, ὁ Θεός θά γλιτώση ἐκείνους πού ἔμειναν πιστοί στ’ ὄνομά Του. Θά ταλαιπωρηθοῦν μαζί μέ τούς ἄλλους, ἀλλά θά γλιτώσουν ὅμως τελικά. Θά γλιτώσουν, γιατί ὁ Θεός γνωρίζει τούς δικούς Του, τούς ἔχει γραμμένους εἰς βίβλον ζωῆς· ἀγαπᾶ τούς δικούς του καί τούς προστατεύει.

     Ἔτσι τελειώνοντας, παιδιά, ὁλόκληρο τό βιβλίο τοῦ Τωβίτ, εἴδαμε πόση ὠφέλεια πραγματικά πήραμε ἀπ’ αὐτό τό ὡραιότατο βιβλίον. Καί σήμερα μέ τήν χάριν τοῦ Θεοῦ τό κλείνομε.

    Εὔχομαι ὁ Θεός νά σᾶς βοηθήση, καί νά μᾶς βοηθήση ὅλους νά γίνωνται ὅλα αὐτά πραγματικά συμπεράσματα τῆς ζωῆς μας.

    Θά συνεχίσωμε μέ ἀλλά θέματα ἀπό τήν προσεχῆ  φορά.

18η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης « Τωβίτ ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
"Τωβίτ. (Ὁμιλίες βασισμένες στό βιβλίο τῆς Π. Διαθήκης Τωβίτ).

" εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/vivlion-tovit
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oED0GDYsRHnrDdY5_m61pt

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Καραμίντζα.

Ψηφιοποίηση και επιμέλεια κειμένου δια χειρός του αξιοτίμου κ. Γεωργίου Μαλούση.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ὁ Θεός μαστιγεῖ καί ἐλεεῖ. Ὁ Τωβίτ προφητεύει τήν καταστροφή τῆς Νινευῆ καί τοῦ Ναοῦ τοῦ Σολομώντος.

†.Ἤδη εὑρισκόμεθα, παιδιά, εἰς τό πρoτελευταῖον κεφάλαιο τοῦ βιβλίου τοῦ «Τωβίτ», δηλαδή εὑρισκόμεθα εἰς τό τέλος. Αὐτή ἡ τόσο, θά λέγαμε, θελκτική ἀλλά καί οἰκοδομητική ἱστορία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης παίρνει τέλος.

    Ἀφοῦ ἔγινε ἡ ἀναγνώρισις, ὅπως ἐλέγαμε τήν περασμένη φορά, ἀπό τόν Ἄγγελο Ραφαήλ καί ἀπεκαλύφθη ὅτι αὐτός ὁ θαυμαστός συνοδός ὁ Ἀζαρίας δέν ἦτο ἄλλος παρά αὐτός ὁ Ἄγγελος Ραφαήλ, ὁ Τωβίτ καί ὁ Τωβίας ἔμειναν κατάπληκτοι μπροστά εἰς αὐτήν τήν ἀποκάλυψι, καί ἐπί πλέον εἰς αὐτήν τήν μεγάλην βοήθεια πού τούς ἔδωκε ὁ Θεός. Δέν ξέρω, ἐάν ἐμεῖς ἤμεθα σέ ἀνάλογη κατάστασι, τί θά κάναμε. Πάντως τό γεγονός εἶναι ὅτι ὁ Τωβίτ ἐξέσπασε εἰς μίαν δοξολογίαν πρός τόν Θεόν˙ μία προσευχή ὠδή. Δηλαδή ὅπως λέγει ἐδῶ «καί Τωβίτ ἔγραψε προσευχήν εἰς ἀγλλίασιν» (Τωβ. 13, 1)

    Ἀλλά προσευχή ἀγαλιάσεως δέν εἶναι παρά εὐχαριστήριος προσευχή, καί ταυτόχρονα καί δοξολογία. Γι’ αὐτό καί τό σημερινό μας θέμα θά μᾶς ἀπασχόληση μέ τήν δοξολογικήν ἢ εὐχαριστηριακήν αὐτήν προσευχήν τοῦ Τωβίτ. Δέν εἶναι μία συνηθισμένη προσευχή. Θυμίζει ὠδή τοῦ Ἰωνᾶ, θυμίζει ὠδή τῆς Θεοτόκου ἡ ὠδή αὐτή, ἡ προσευχή αὐτή τοῦ Τωβίτ.

     Ὅπως ὁ Ἰωνᾶς, ὅπως ἡ Θεοτόκος, ἔτσι καί ὁ Τωβίτ συνέθεσε αὐτό του τό ἆσμα, παίρνοντας στοιχεῖα ἀπό τούς ψαλμούς. Εἶναι λοιπόν, ἕνα πάρα πολύ ἀξιοσημείωτον ἆσμα, τό ὁποῖον πολύ ὀλίγον ὁμιλεῖ διά προσωπικήν ὑπόθεσιν καί πολύ περισσότερον ὁμιλεῖ διά μία γενικοτέραν ὑπόθεσιν. Συγκεκριμένα, ἐνῶ πιάνει νά εὐχαριστήση τόν Θεόν ὁ Τωβίτ γιά ἕνα προσωπικό του θέμα, πολύ γρήγορα μεταπηδᾶ εἰς τό ἐθνικόν θέμα· τόσο γρήγορα ὥστε σχεδόν ἡ προσωπική του ὑπόθεσις δέν φαίνεται καθόλου μέσα εἰς τήν προσευχήν αὐτήν.

     Ἔτσι ἡ εὐχαριστία του, ἡ ὠδή του εἶναι μία προσευχή πρός τόν Θεόν διά τήν ὑπόθεσιν τοῦ Ἰσραήλ. Καί κάτι πολύ σπουδαῖο˙ ξεπερνάει τά ὅρια τοῦ χρόνου, κάνει ἕνα πελώριον ἅλμα καί βρίσκεται μπροστά εἰς τά χρόνια τά μεσσιανικά καί προφητεύει διά τόν Μεσσία καί διά τήν Ἐκκλησίαν. Καί συνεπῶς ὁ Τωβίτ παίρνει στό τέλος πιά τῆς ζωῆς του, ὕστερα ἀπό αὐτή τήν περιπέτεια -ὄχι ἀκριβῶς τέλος γιατί ἔζησε ὅπως θά δοῦμε, μή σᾶς ἐκπλήσσει, ἄλλα περίπου ἑκατό χρόνια, θά τό δοῦμε τήν ἐρχομένη φορά πρῶτα ὁ Θεός, ὄχι ἀκριβῶς ἑκατό πιό κάτω· πάντως πολλά χρόνια ἔζησε ἀκόμη- πάντως σάν ἐπιστέγασμα αὐτῶν του τῶν περιπετειῶν καί πού ἀπεδείχθη ὅτι ἐστάθηκε πιστός Ἰσραηλίτης, γνήσιος τοῦ Θεοῦ μαθητής, πιστός ὁπαδός, λάτρης, ἐπῆρε καί τό χάρισμα τῆς προφητείας· καί ἔτσι καί εἰς τήν προσευχή του αὐτή προφητεύει ἀλλά καί εἰς τό ἑπόμενο καί τελευταῖον κεφάλαιο, πού θά ἀναλύσωμε, πρῶτα ὁ Θεός τήν ἐρχόμενη φορά, βλέπομε ἐκεῖ νά προφητεύη ἐκεῖνο πού ἐπροφήτευσε ὁ Ἰωνᾶς˙ τήν ὁπωσδήποτε -θά σᾶς φανῆ παράξενο- καταστροφήν τῆς Νινευή. Διότι θά ἐνθυμεῖσθε ὅτι ἡ Νινευή  δέν κατεστράφη ὅταν ὁ Ἰωνᾶς ἐφώναζε ὅτι ἡ πόλις θά καταστραφῆ, ἐάν δέν μετανοήση. Καί προφανῶς δέν ἐκατεστράφη διότι μετενόησαν οἱ κάτοικοι. Ἤτανε ὅρος ἐξ ἄλλου, ὅτι ἐάν μετανοήσουν ἡ πόλις δέν θά καταστραφῆ. Τελικά κατεστράφη. Κατεστράφη -διότι καί τά λοιπά… θά τά δοῦμε τήν ἐρχόμενη φορά- καί τήν καταστροφήν της τώρα αὐτή τήν προφητεύει ὁ Τωβίτ καί συμβουλεύει -βγάζει καί πρακτικά συμπεράσματα ἐκ τῆς προφητείας αὐτῆς- καί λέγει εἰς τόν γιό του τόν Τωβία νά φύγη ἀπό τήν πόλι ὁπωσδήποτε.

    Συνεπῶς τό τελευταῖο κεφάλαιο ἴσως δέν ἔχει πιά -ὅπως καί τοῦτο- δέν ἔχει πιά ἐκεῖνα τά στοιχεῖα πού πήραμε μέχρι τώρα, τά οἰκογενειακά στοιχεῖα, τά γύρω ἀπό τόν γάμον, τήν οἰκογένεια καί τά λοιπά. Ἔχουν ἕνα γενικότερο θέμα, ἕνα γενικότερο πλαίσιο, ἀλλά ἄκρως σπουδαῖον καί θεολογικόν, πού βλέπει κανένας πῶς κινοῦνται οἱ λαοί, πῶς κινοῦνται τά ἔθνη καί τί ἀποτελέσματα ἔχουν ἐκ τῶν κινήσεών των αὐτῶν. Δηλαδή τά δύο τελευταῖα κεφάλαια τοῦ βιβλίου  τοῦ «Τωβίτ» εἶναι ἐκτάκτως ἐνδιαφέροντα καί θεολογικά.

    Ἀλλά ἄς προχωρίσωμε.Ἔγραψε αὐτήν τήν προσευχήν εἰς ἀγαλλίασιν ὁ Τωβίτ καί λέγει: «Εὐλογητός ὁ Θεός ὁ ζῶν εἰς τούς αἰῶνας καί ἡ Βασιλεία αὐτοῦ, ὅτι αὐτός μαστιγοῖ καί ἐλεεῖ, κατάγει εἰς ᾅδην καί ἀνάγει, καί οὐκ ἔστιν ὅς ἐκφεύξεται τήν χεῖρα αὐτοῦ˙» (Τωβ. 13, 1-2) «Εὐλογητός ὁ Θεός» θά πῆ: δοξασμένος ὁ Θεός. Καί βγαίνει -πόσο ἐκ βαθέων ἀλήθεια!- ὅσο πιό μεγάλη εὐεργεσία δεχόμεθα ἀπό τόν Θεόν, τόσο βαθύτερα εἶναι καί εὐχαριστία καί ἡ δοξολογία τοῦ ἀνθρώπου. Ναί. Ἴσως τώρα ἐδῶ ἁπλῶς ἀναλύομε, ἀλλά ἐάν εἴμεθα ὅπως σᾶς εἶπα ἐμεῖς ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι θά εἴχαμε δεχθεῖ αὐτήν τήν εὐεργεσίαν, τότε ἡ δοξολογία μας αὐτή θά ἦταν πραγματικά de profundis «ἐκ βαθέων;»

    Προσέξτε ἕνα σημεῖον τό ὁποῖον εἶναι μέν προσωπικό -θά ’λεγα ὅτι αὐτό κι ἄλλο ἕνα παρακάτω εἶναι προσωπικά στοιχεῖα- ἐν τούτοις παίρνοντας ἕνα μεγεθυντικό φακό βλέπομε ὅτι τό στοιχεῖο αὐτό τό προσωπικό γίνεται ἐθνικόν.

    «Ὅτι ὁ Θεός μαστιγοῖ καί ἐλεεῖ.» Ἐδέχθηκε ὁπωσδήποτε ὁ Τωβίτ αὐτήν τή μαστίγωσι. Ὄχι ὡς παραβάτης, ἀλλά ὡς υἱός.

    Λέγει ἡ πρός Ἑβραίους ἐπιστολή ὅτι ὁ Θεός «… μαστιγοῖ δὲ πάντα υἱὸν ὃν παραδέχεται. ( Ἑβρ. 12, 6) καί λέγει ἐκεῖ ὁ Ἀπ. Παῦλος ὅτι, ἐάν δέν δέχεσθε μαστιγώσεις ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ, τότε νά ἀμφιβάλλετε ἐάν εἴσαστε παιδιά τοῦ Θεοῦ. Διότι ὁ Θεός λέγει μαστιγώνει τά παιδιά του. Ποιός μαστιγώνει τοῦ γείτονα τό παιδί; Πρέπει νά ὑπονοήσετε ὅτι εἴσαστε νόθοι, λέγει, δέν εἴσαστε παιδιά, ἐάν δέν δεχθῆτε μαστίγωμα ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά αὐτή ἡ μαστίγωσις δέν εἶναι μαστίγωσις πρός καταστροφήν, πρός ἐξουθένωσιν, εἶναι μαστίγωσις πρός ἐλεημοσύνην, πρός ἔλεος. Ὁ Θεός μαστιγώνει, ἀλλά καί μετά ἔρχεται νά ἐλεήση. Εἶναι ἀκριβῶς ὅλα ἐκεῖνα τά παιδαγωγικά τους στοιχεῖα γιά νά κάνουν τήν ψυχήν ἁγία.

    «Κατάγει εἰς ᾅδην καί ἀνάγει» Σέ κατεβάζει καί σέ ἀνεβάζει. Θέλεις ν’ ἀνεβῆς; Ἄν ἀνεβῆς μόνος σου, τότε… δέν θά μπορέσης νά φθάσης ψηλά, θά γκρεμιστῆς˙ εἶναι τό ἀνέβασμα τοῦ ἐωσφόρου. Ἐάν ὅμως τότε θέλης νά ἀνεβῆς, πρέπει νά κατεβῆς. Καί ἄν ἔκανες ἐπιχειρήματα ν’ ἀνεβῆς μόνος σου, τότε θά δεχθῆς τό γκρέμισμα ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ. Θά σέ κατάξη, θά σέ κατεβάση κάτω, ἕως ἅδου. Καί ὅταν ἐκεῖ ταπεινωθῆς, ὅταν ἐκεῖ δείξης ὅτι κατάλαβες ὅτι εἶχες ὑπερηφάνεια, τότε ὁ Θεός σέ ἀνάγει, σέ ἀνεβάζει. Εἶναι τό ἀνέβασμα τοῦ Θεοῦ πού εἶναι καί ἀσφαλές.

    Βλέπετε ὅτι ὁ Θεός εἶναι Ἐκεῖνος πού μαστιγώνει καί ἐλεεῖ, κατεβάζει καί ἀνεβάζει. Τίποτα ἀπό τό χέρι Του δέν εἶναι ἱκανόν νά ξεφύγη. Ὅλα ἐλέγχονται ἀπό τό χέρι Του καί πολλές φορές νομίζομε ὅτι ξεφεύγουν πολλά πράγματα ἀπό τόν Θεόν καί λέγομε «μά πῶς αὐτό καί πῶς ἐκεῖνο;», «πῶς ἐκεῖνος ξέρω ’γώ εὐτυχεῖ καί ἐκεῖνος δυστυχεῖ;»,  «πῶς…. καί τά λοιπά» καί νομίζομε ὅτι ὁ Θεός ὑπνώττει ὅτι ὁ Θεός ἔχει διαρροές στήν ἀντίληψί Του καί οὕτω καθ’ ἑξῆς. Εἶναι πραγματικά βλάσφημες ἀντιλήψεις καί σκέψεις αὐτές τίς ὁποῖες μποροῦμε νά κάνωμε.

    Ἀλλά σᾶς εἶπα ὅμως ἀπό τό προσωπικό του θέμα  -διότι ὁ Τωβίτ δέν ὑπῆρξε ἁμαρτωλός ἄνθρωπος, ὅμως ὁ Θεός δι’ αὐτῆς τῆς παιδαγωγίας τόν καθιστᾶ ἁγιότερον- ἀναφέρεται καί μεταπηδᾶ εἰς τό ἐθνικόν θέμα.

    Διότι ὁ Τωβίτ ἐπιτέλους, ἐπιτέλους ἀποτελεῖ μία μονάδα ἢ ἡ οἰκογένειά του ἀποτελεῖ μία μονάδα· εἶναι ὅμως ἀπό τήν χορείαν τῶν αἰχμαλώτων τοῦ Βορείου Βασιλείου, πού ὑπέστη φοβερή δοκιμασία μέ τήν αἰχμαλωσία καί τήν μετεκεσίαν αὐτή εἰς τήν Νινευή. Γι’ αὐτό τό λόγο μεταπηδᾶ, σᾶς εἶπα, στό ἐθνικό θέμα, στήν ἐθνική συμφορά.

    Καί ἀποτείνεται τώρα πρός τούς συμπατριῶτες του. Εἶναι βεβαίως δοξολογία πρός τόν Θεόν, ἀλλά εἶναι ἕνας διάλογος πού ἄλλοτε μέν στρέφεται πρός τόν Θεόν, ἄλλοτε δέ στρέφεται πρός τούς συμπατριῶτες. Καί συνεχίζει καί λέγει: «ἐξομολογεῖσθε αὐτῷ οἱ υἱοί Ἰσραήλ ἐνώπιον τῶν ἐθνῶν, ὅτι αὐτός διέσπειρεν ἡμᾶς ἐν αὐτοῖς˙ ἐκεῖ ὑποδείξατε τήν μεγαλωσύνην αὐτοῦ, ὑψοῦτε αὐτόν ἐνώπιον παντός ζῶντος, καθότι αὐτός Κύριος ἡμῶν καί Θεός, αὐτός πατήρ ἡμῶν εἰς πάντας τούς αἰῶνας» (Τωβ. 13, 3-4)

    Εἶναι μεγαλόπνοο εἶναι πραγματικά ὑπέροχο! Κοιτάξτε θέσεις ὑπέροχες καί μή πῆτε ὅτι «δέν μέ ἀφοροῦν». Ποτέ ἕνας ἄνθρωπος -θά ’τανε πολύ ἀτομιστής- δέν πρέπει νά βλέπη μόνο εἰς ὅτι τόν ἀφορᾶ, ἀλλά εἶναι τά θέματα εὐρύτερα. Θά λέγατε αὐτή τή στιγμή: «ἔμενα μ’ ἐνδιαφέρει νά ἔχω ἀτμόσφαιρα ἐδῶ εἰς τήν Λάρισα ἤ εἰς αὐτόν τόν χῶρο ν’ ἀναπνέω καί δέν μ’ ἐνδιαφέρει τί γίνεται παρακάτω;» Ἄν πέφτη μία ἀτομική βόμβα γιά δοκιμή; -Αὐτές οἱ δοκιμαστικές βόμβες!- Τήν ἴδια στιγμή… τήν ἴδια στιγμή διαγράφονται ἀπό τό βιβλίο τῶν ζώντων μερικά ἑκατομμύρια ἄνθρωποι, διότι αὐτή ἡ ἀκτινοβολία θά καταστρέψη μέ καρκίνους, μέ τέτοια πράγματα, μερικά ἑκατομμύρια ἀνθρώπους. Μπορεῖτε νά πῆτε ὅτι ἐσεῖς ἐνδέχεται νά μή εἴσαστε μέσα ἐκεῖ εἰς αὐτά τά ἑκατομμύρια; Κι ὅμως αὐτή ἡ δοκιμή νά ἔγινε στήν Ἀμερική, νά ἔγινε στήν Ρωσία. Μπορεῖτε νά τό πῆτε αὐτό, ὃτι δέν σᾶς ἐνδιαφέρει; Ἔτσι καί ἐδῶ πέρα˙ μή πῆτε «ἐμένα μ’ ἐνδιέφεραν ἁπλῶς ὑποθέσεις σάν κι αὐτές πού κάναμε μέχρι τώρα καί τά εὐρύτερα αὐτά θέματα δέν μέ ἀπασχολοῦν». Μή τό πῆτε ποτέ! μή τό πῆτε ποτέ!

    Λοιπόν· «κοιτάξτε ἐδῶ, ὁ Θεός εἶναι Ἐκεῖνος, λέει εἰς τούς Ἰσρηλῖτας τούς συμπατρωτές του, ὁ ὁποῖος μᾶς διέσπειρε εἰς τά ἔθνη. Μᾶς διέσπειρε, μᾶς σκόρπισε εἰς τά ἔθνη. Αὐτό γιά μᾶς ἔχει παιδαγωγικόν χαρακτῆρα. Εἴμεθα ἁμαρτωλοί»· ἐπειδή τό Βόρειο Βασίλειο εἶχε πέσει πολύ πρώϊμα στήν εἰδωλολατρία.

     Σέ λίγο, θά μᾶς τό πῆ πιό κάτω, προφητεύει τί θά πάθη τό Νότιον Βασίλειον, τοῦ Ἰούδα. Γιατί ὅπως θά ξέρετε μετά ἀπό τόν Βασιλέα Σολομῶντα αὐτό τό μεγάλο κράτος τοῦ Ἰσραήλ ἐχωρίστηκε σέ δυό Βασίλεια· τό Βόρειον Βασίλειον μέ τίς δέκα φυλές εἶχε δικό του Βασιλέα καί τό Νότιον Βασίλειον μέ τίς δύο φυλές τοῦ Βενιαμίν καί τοῦ Ἰούδα μέ πρωτεύουσα τήν Ἱερουσαλήμ καί ἀπετέλεσε αὐτό -μέ δικό του Βασιλιά- τό Νότιο Βασίλειο. Τό Νότιον Βασίλειον εἶχε τήν διαδοχή τοῦ Δαυΐδ, γι’ αὐτό καί ὁ Χριστός κατά σάρκα κατάγεται ἀπό τήν φυλή τοῦ Ἰούδα ἀπό τό Νότιον Βασίλειον.

     Τό Βόρειον Βασίλειον ὅμως πολύ γρήγορα ἔπεσε στήν εἰδωλολατρία˙ μετά δέ καί Νότιον Βασίλειον, ὄχι ὅσο τό Βόρειο· ἀλλά ἔκανε ὁπωσδήποτε πολλές, πολύ μεγάλες ἁμαρτίες. Πάντως κυρίως γι’ αὐτήν τήν ἀποστασία τοῦ Βορείου Βασιλείου ὁ Θεός ἔρχεται νά τιμωρήση σκληρά. Καί λέγει ὃτι «ὁ Θεός μᾶς ἐσκόρπισε εἰς αὐτά τά ἔθνη».

    Μή ξεχνᾶτε παιδιά ὅτι -νά τί ἔγινε στήν Κύπρο; Δέν θέλω νά σᾶς τρομάξω, ἀλλά θέλω νά σᾶς διεγείρω τήν προσοχήν ὅτι αὐτά μᾶς ἐνδιαφέρουν πολύ- ποιός μᾶς ἐγγυᾶται ὅτι αὔριο δέν θά μποροῦν νά ἔλθουν ἐχθροί καί σεῖς οἱ νεαρές κοπέλες νά ἁρπαχθῆτε ἀπό τήν ἀγκαλιά τῆς μάνας σας καί νά ὁδηγηθῆτε…, δέν ξέρω. Ποιός μᾶς τό λέει αὐτό; Πέστε μου; Καί τότε νά ζήσετε αὐτό τό δρᾶμα ἐδῶ πέρα τό ὁποῖον βλέπομε εἰς τόν λαόν τοῦ Ἰσραηλ; Νά τό ζήσωμε τό δρᾶμα αὐτό.

    Λοιπόν· Ὁ Θεός ὅμως ξέρει νά βγάζη ἀπό τό πικρό γλυκύ. Ὁ Θεός μέ μία Του ἐνέργεια ἐξυπηρετεῖ πολλά σχέδια. Ὁ προφήτης μόνο δύναται νά διακρίνη τά πολλά σχέδια τοῦ Θεοῦ ἤ μᾶλλον τούς πολλούς σκοπούς σ’ ἕνα σχέδιο τοῦ Θεοῦ, σέ μία ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ.

    Καί ἐπειδή ὁ Τωβίτ ἔχει προφητικόν πνεῦμα, τί λέγει; «Ναί μέν, ὁ Θεός μᾶς διέσπειρεν εἰς τά ἔθνη, ἀλλά... ἀλλά... αὐτό δέν πρέπει νά μείνη ἀνενέργητο ἐκ μέρους σας, ὤ, Ἰσραηλῖται!». Τί; «Ἐκεῖ» -ποῦ ἐκεῖ;- «εἰς τούς λαούς πού σκορπισθήκαμε ἕνεκα πολεμικῶν γεγονότων, ὑποδείξατε τήν μεγαλοσύνην αὐτοῦ». Δηλαδή τί θά πῆ «ὑποδείξατε τήν μεγαλοσύνην αὐτοῦ»; Φανερώσατε τόν ἀληθινόν Θεόν, κάνετε… κάνετε ἱεραποστολή «ὑψοῦτε αὐτόν ἐνώπιον παντός ζῶντος» μπροστά σέ κάθε ἄνθρωπο νά ὑψώνετε τόν ἀληθινόν Θεόν.

    Αὐτό ὅμως εἶναι στήν πρόνοιαν τοῦ Θεοῦ. Διότι μέ τόν τρόπον αὐτόν, ξέρετε τί ἔγινε; Τά ἔθνη ἄρχισαν νά ἀποκτοῦν γνῶσιν τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ, ἔστω καί μέ αὐτόν τόν ἀκροθιγή τρόπον, ὥστε ὅταν ἦλθε ὁ Χριστός καί κατόπιν ἔστειλε τους Ἀποστόλους Του εἰς τά πέρατα τῆς οἰκουμένης, εὑρήκαν οἱ Ἀπόστολοι ἐρείσματα διδασκαλίας τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ.

     Θά σᾶς πῶ μόνο ἕνα… ἕνα πολύ χτυπητό παράδειγμα, γιά νά δῆτε πῶς ὁ Θεός ἐνεργεῖ αἰῶνες πρίν ἐμφανισθεῖ.

    Βρισκόμεθα κάπου στόν 14ον… 13ον αἰῶνα π.Χ. ὅταν οἱ Ἑβραῖοι βγῆκαν ἀπό τήν Αἴγυπτο καί ἑτοιμάζονται νά εἰσέλθουν εἰς τήν γῆν τῆς ἐπαγγελίας. Οἱ Μωαβῖται εἶδαν ὅτι ἔρχεται λαός πολύς καί τούς ἔπιασε φόβος καί τρόμος. Τόσο, διότι εἶδαν ὅτι ἔγιναν καταπληκτικά πράγματα πρό σαράντα ἐτῶν εἰς τή Ἐρυθρά θάλασσα καί ταλαιπωρήθηκαν ἐξ αἰτίας τῶν Ἑβραίων πολύ οἱ Αἰγύπτιοι, ὅσο δέ καί διότι ἦταν ἕνας πολύ μεγάλος λαός -ἔγιναν δυό ἑκατομμύρια ἄνθρωποι!- καί αἰσθάνθηκαν νά ἀπειλεῖται ἡ πατρώα τους γῆ καί ἀμέσως ἔστειλαν -αὐτό πού κάνουν οἱ γυναῖκες ἅμα δοῦνε κανένα κίνδυνο, καμμιά ἀρρώστια, κανένα συνοικέσιο νά χαλάη· πᾶνε στίς μάγισσες, πᾶνε στά μάγια- ἔστειλαν στή Μεσοποταμία καί μετεκάλεσαν ἕναν σοφό -σοφό μάγο!- τόν Βαλαάμ. Κι ὅταν ἦρθε ὁ Βαλαάμ, τοῦ εἶπε ὁ Βασιλεύς τῶν Μωαβιτῶν νά καταρασθῆ τούς Ἑβραίους νά πάθουν κακό. Ἀλλά ἐκεῖ ὁ Θεός ἐμποδίζει τόν Βαλαάμ -εἶναι μία ὁλόκληρη ἱστορία πού δέν μπορῶ νά σᾶς πῶ πιό πολλά γιατί θά ἀργήσωμε πολύ- ἀντί νά καταρᾶται εὐλογεῖ.

    Αὐτό ἔγινε τρεῖς φορές ἀλλάζοντας τρεῖς διαφορετικούς τόπους, καί βλέποντας ἀπό τό βουνό πού ἦσαν ἀνά πᾶσα στιγμή τόν λαόν -διότι ἔπρεπε νά βλέπουν τόν λαό, ἔπρεπε ὁ μάγος νά βλέπη τόν λαό καί νά καταρᾶται- δέν μπορεῖ ὅμως νά καταρασθῆ. Ὁ Βασιλιάς τῶν Μωαβιτῶν  ἀγανακτῆ καί τοῦ λέει: «Ἐγώ σέ κάλεσα, νά σέ πληρώσω, καί σύ μοῦ εὐλογεῖς ἐκείνους τούς ὁποίους ἐγώ θέλω νά καταρασθῆς;»

    Καί τοῦ λέγει: «δέν μπορῶ, ἐμποδίζομαι, δέν σοῦ εἶπα ὅτι θά σοῦ πῶ;». Γιατί στό δρόμο εἶχε ὑποστεῖ μία περιπέτεια μέ τό γαΐδαρό του πού δέν προχωροῦσε καί Ἄγγελος Κυρίου ἐμπόδιζε τό γαϊδούρι του νά περπατήση. Καί ἐκεῖ πῆρε παραγγελία ἀπό τόν Θεόν -ὁ μάγος! ἀπό τόν Θεόν!- καί τότε τοῦ λέει «δέν μπορῶ νά ἐνεργήσω διαφορετικά· μόνον τοῦτο σοῦ λέγω: Θά ἀνατείλη ἀστέρι ἀπό τόν Ἰούδα -προσέξτε!- θά ἀνατείλη ἀστέρι ἀπό τόν Ἰούδα!…» καί τά λοιπά.

     Ἐκεῖ λέγει μία προφητεία. Μάγος εἶναι. Ὅπως, μή ξεχνᾶτε, κάποτε κάποτε ἔχομε προφητικόν χάρισμα καί σέ κακούς ἀνθρώπους. Ὅπως ἔχομε προφητικά ὄνειρα σέ εἰδωλολάτρας ὅπως εἶναι ὁ Φαραώ ἤ ὅπως εἶναι ὁ Ναβουχοδονόσορ · ἄλλο τώρα ποιός θά κάνη τήν ἑρμηνεία παρακάτω. Αὐτός ἤτανε Μεσοποταμίτης, ἐπῆγε στήν πατρίδα του πίσω. Ἔμεινε ἡ παράδοσις αὐτοῦ τοῦ ἀστέρος πού θά ἀνατείλη ἀπό τήν φυλή τοῦ Ἰούδα. Ἒμεινε!

     Ἐπήγανε καί οἱ Ἑβραῖοι στήν Βαβυλών α, ἐνισχύθη αὐτή ἡ παράδοσις, καί τώρα τί βλέπομε; Ὅταν ἐγεννήθη ὁ Χριστός νά ἔρχωνται σοφοί ἀπό ’κείνη τήν περιοχή, βάσει τῶν ὅσων προφητειῶν εἶχαν παραδοθεῖ εἰς τήν πατρίδα τους˙ καί αὐτό σάν ἀποτέλεσμα τῆς αἰχμαλωσίας τῶν Ἑβραίων. Καί οἱ μάγοι αὐτοί -δέν ξέρομε πόσοι ἦσαν, δέν λέει ἡ Ἁγία Γραφή πόσοι ἦσαν· ἡ παράδοσις διασώζει ὅτι ἦσαν τρεῖς. Ἄς ποῦμε τρεῖς. Ἄς ποῦμε τρεῖς- οἱ μάγοι αὐτοί ἀπετέλεσαν τό πρωτοκάρπι κλήσεως εἰς τό Εὐαγγέλιον ἐκ μέρους τῶν ἐθνῶν.

    Βλέπετε πῶς ἐργάζεται ὁ Θεός μέσα εἰς τήν ἱστορία; Βλέπετε πῶς ἐργάζεται! Μόνο βεβαίως ὅταν ἔχωμε ὅλα τά δεδομένα δυνάμεθα νά τά διακρίνωμε, ὄχι ὅμως πάλι χωρίς πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Ὃταν ὅμως δέν ἔχωμε τά δεδομένα, διότι ἀκόμη δέν μᾶς ἐδόθησαν τά δεδομένα, τότε χρειάζεται νά ἔχωμε ἀκραιφνῶς προφητικόν χάρισμα. Καί αὐτό τό ἔχει τώρα ὁ Τωβίτ, ὅπως καί ὅλοι οἱ προφῆται.

    Γι’ αὐτό λέγει ἐδῶ: «ναί μέν δεχθήκαμε αἰχμαλωσίαν, ἀλλά θά πρέπη ὅμως -ἐν προφητικῷ πνεύματι τό λέει αὐτό- θά πρέπη ἐδῶ στή γῆ τῆς αἰχμαλωσίας μας νά ὑποδείξωμε τόν ἀληθινόν Θεόν. Διότι πρέπει νά προπαρασκευασθῆ -ὡς νά ἔλεγε ὁ  Τωβίτ- πρέπει νά προπαρασκευασθῆ ἡ γῆ τῶν ἐθνῶν, νά δεχθῆ τόν Μεσσία.

    Τί μεγαλόπνοα πράγματα! Πέστε μου, σᾶς παρακαλῶ, πέστε μου, ὅπως θά δητε καί λίγο πιό κάτω, πέστε μου, βγῆκε ἀπό τά θέματά του ὁ Τωβίτ; Βγῆκε ἀπό τό θέμα τῆς τυφλώσεώς του; τῆς ἀνεχείας του; -ὃλα βέβαια αὐτά θεραπεύτηκαν!- βγῆκε; Βγῆκε!

    Ὁ ἀληθινός πιστός πότε δέν μένει στά μικρά στενόκαρδα καί τετριμμένα προβλήματά του· πάντα βλέπει πιό πλατιά. Βλέπει τήν πόλι πού κατοικεῖ, βλέπει τήν πατρίδα πού κατοικεῖ, βλέπει τόν φλοιό τῆς γῆς πάνω στόν ὁποῖο βρίσκονται οἱ ἄνθρωποι· ὅλα τά παγκόσμια γεγονότα καί φαινόμενα τόν ἀπασχολοῦν· ὅλα τά κάνει προσευχή του, τά κάνει δέησί του, τά κάνη εὐχαριστία του, τά κάνη δοξολογία του ὅλα αὐτά ὁ μεγαλόπνοος ἄνθρωπος. Ὁ ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος -νά πῶ ἔτσι;- ὁ οἰκουμενικός ἄνθρωπος. Ὁ οἰκουμενικός, ὄχι ὁ οἰκουμενιστικός, ὁ οἰκουμενικός ἄνθρωπος· ἐκεῖνος πού κλίνει ὁλόκληρη τήν οἰκουμένη καί ὁλόκληρη ἡ οἰκουμένη τόν πονᾶ καί τόν ἐνδιαφέρει.

    «Καί μαστιγώσει ἡμᾶς» -μόνο ὁρισμένα σημεῖα θά παίρνω, διότι θά θέλαμε πολλές ὧρες νά ἀναλύσωμε τήν προσευχήν του- «καί μαστιγώσει ἡμᾶς ἐν ταῖς ἀδικίαις ἡμῶν». Βεβαίως θά μᾶς μαστιγώσει. Γιατί; Κάναμε ἁμαρτίες! «καί πάλιν ἐλεήσει καί συνάξει ἡμᾶς ἐκ πάντων τῶν ἐθνῶν, οὗ ἐάν σκορπισθῆτε ἐν αὐτοῖς» (Τωβ. 13,5)  Πάλι θά μᾶς συνάξει. Μᾶς σκόρπισε καί θά μᾶς συνάξει. Ἐδῶ πέρα ἔχομε… ἔχομε, ἕνα ἱστορικόν πλαίσιον τό ὁποῖον στέκεται ἱστορικός τύπος μιᾶς ἄλλης ἱστορικῆς πραγματικότητος. Σᾶς μπέρδεψα;

    Λοιπόν· Ποιό εἶναι αὐτό τό ἱστορικόν πλαίσιον; Ὅτι ἐδῶ προφητεύει ὅτι ἡ αἰχμαλωσία αὐτή δέν θά εἶναι παντοτινή, κάποτε θά λήξη. Θά ἠδύνατο νά μή λήξη. Πόσοι λαοί χάθηκαν μέσα στήν ἱστορία! Αὐτή τή στιγμή οὔτε Βαβυλώνιοι ὑπάρχουν, οὔτε Νινευῖται ὑπάρχουν, Ἀσσύριοι. Μάλιστα τήν ἐρχόμενη φορά, πρῶτα ὁ Θεός, θά σᾶς δείξω γιατί δέν ὑπάρχουν σήμερα Ἀσσύριοι καί γιατί δέν ὑπάρχουν σήμερα Βαβυλώνιοι, ὅπως αὔριο μπορεῖ νά μήν ὑπάρχουν Ἕλληνες. Φρικτόν, φοβερόν! Ναί, αὔριο μπορεῖ νά μή ὑπάρχη Ἑλλάς καί Ἕλληνες! Ναί. Πόσοι λαοί μέσα στήν ἱστορία ἄφησαν μόνον τό ὄνομά τους! μόνο τό ὄνομά τους καί τίποτα ἄλλο· κανένα ἄλλο ἴχνος, τίποτα ἄλλο. Σήμερα δέν σώζεται ἀπ’ αὐτούς τίποτε· μόνον τά τότε χνάρια τους καί αὐτό εἶναι κάτι πού ὁπωσδήποτε πάντα ἐνδιαφέρει σάν σύνολο, σάν ὁμάδα ἀνθρώπων.

     Λοιπόν, προφητεύει τήν ἐπαναφορά τῶν Ἑβραίων ἀπό τήν Νινευή καί τήν ἐπανίδρυσι τοῦ κράτους τοῦ Ἰσραήλ. Ἀλλά αὐτό εἶναι τό ἱστορικόν πλαίσιον μέσα στό ὁποῖον κινεῖται ὡς τύπος ἱστορικός.

    Ποιά εἶναι ὅμως ἡ ἱστορική πραγματικότης, ἡ ὁποία προτυποῦται ἀπ’ αὐτό τό ἱστορικόν πλαίσιον; Εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Διαβάζομε μία ὡραιότατη εὐχή σ’ ἕνα βιβλίο πολύ παλιό πού λέγεται «Διδαχή τῶν δώδεκα Ἀποστολῶν», ἀποτελεῖται ἀπό τρεῖς, τέσσερις σελίδες· δυό τρία φύλλα εἶναι -δυό τρία φύλλα εἶναι!- ὅλο τό βιβλίο. Βρέθηκε τόν περάσμενο αἰῶνα αὐτό -πανάρχαιο βιβλίο- λέει ἐκεῖ τό ἑξῆς θαυμάσιο. Εἶναι μία εὐχή τῆς Θείας εὐχαριστίας κατά τήν Θείαν Λειτουργία. Λέει: «Κύριε, συγκέντρωσε τά σκορπισμένα σου παιδιά ἐκ τῶν περάτων τῆς γῆς. Ὅπως… ὃπως ὁ ἄρτος αὐτός ἤτανε σιτάρι σκορπισμένο στίς πλαγιές τῶν βουνῶν, μαζεύτηκε, ἀλέστηκε καί ἀπετέλεσε αὐτό τό ἕνα ψωμί, τόν ἕναν ἄρτον. Ἔτσι νά συγκεντρώσης τήν Ἐκκλησία Σου ἀπό τῶν περάτων τῆς γῆς». Δηλαδή; Εἶναι ὁ εὐαγγελισμός τῶν ἀνθρώπων εἰς τά πέρατα τῆς  γῆς καί ἡ σύναξις τῶν μελλόντων νά πιστέψουν εἰς ἕνα σῶμα, τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τήν Ἐκκλησία. Ὥστε βλέπομε… βλέπομε μέσα εἰς αὐτό τό ἱστορικόν πλαίσιον τῆς ἐπαναφορᾶς τῶν Ἑβραίων εἰς τήν γῆν Ἰσραήλ νά εἶναι ὁ ἱστορικός τύπος τῆς ἱδρύσεως τῆς Ἐκκλησίας ἐπάνω στή γῆ καί τῆς συγκεντρώσεως τῶν παιδιῶν τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι τά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, οἱ πιστοί.

    «Ἐάν ἐπιστρέψητε πρός αὐτόν ἐν ὅλῃ  καρδίᾳ ὑμῶν καί ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ ὑμῶν ποιῆσαι ἐνώπιον αὐτοῦ ἀλήθειαν, τότε ἐπιστρέψει πρός ἡμᾶς καί οὐ μή κρύψῃ τό πρόσωπον αὐτοῦ ἀφ’ ὑμῶν. Καί θεάσασθε ἅ ποιήσει μεθ’ ὑμῶν, καί ἐξομολογήσασθε αὐτῷ ἐν ὅλῳ τῷ στόματι ὑμῶν˙ καί εὐλογήσατε τόν Κύριον τῆς δικαιοσύνης καί ὑψώσατε τόν βασιλέα τῶν αἰώνων.» (Τωβ. 13, 6) Ἐάν γυρίσετε ἀπό τήν ἀποστασία σας, ἐάν μ’ ὅλη τήν καρδία σας ἐφαρμόσετε ἐκεῖνο πού σᾶς ἔχει παραγγείλει, τό νόμο Του, καί μέ ὁλόκληρο τό στόμα σας τόν εὐλογήσετε, -«ἐν ὅλῳ τῷ στόματι» μέ ὅλο τό στόμα σας, θά λέγαμε σήμερα «στρογγύλῳ στόματι», μέ ὅλο τό στόμα σας, τόν δοξολογήσετε, πού σημαίνει μέ ὅλη τήν καρδιά σας- τότε θά εἶναι Ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος «οὐ μή κρύψῃ τό πρόσωπον αὐτοῦ ἀφ’ ὑμῶν. Καί θεάσασθε ἅ ποιήσει μεθ’ ὑμῶν» δέν θά κρύψη τό πρόσωπόν του. Εἶναι ἡ εὐχή: «Κύριε μή ἀποστρέψης τό πρόσωπόν Σου ἀφ’ ἡμῶν» μή γυρίσης τό πρόσωπόν Σου. Διότι ὅταν ὁ Θεός στρέφη τό πρόσωπόν Του ἀλλοῦ, καί δέν μᾶς βλέπει σημαίνει -ἔκφρασις- σημαίνει ἄρσις τῆς εὐνοίας τοῦ Θεοῦ. Δέν ἔχει πλέον εὔνοια ὁ Θεός, δέν δίνει τήν εὐλογία Του. «Ἀποστρέψαντος δέ σου τό πρόσωπον, ταραχθήσονται» ὅπως λέγει ὁ προοιμιακός ψαλμός. Ὅταν ἀποστρέψης τό πρόσωπόν Σου, τά πάντα ταράσσονται, θά ταραχθοῦν. Ἔτσι ὄχι μόνον θά δῆτε πρόσωπον Θεοῦ -τό λέμε καί στή γλῶσσα μας- ἀλλά καί θά δῆτε ὅλα τά θαυμάσια πού θά κάνη σέ σᾶς «ὃ θεάσασθε ἅ ποιήσει μεθ’ ὑμῶν,» θά βλέπετε νά σᾶς κηρύσσουν πόλεμο οἱ ἐχθροί σας καί νά νικῶνται αὐτοί. Θά βλέπετε οἱ πάντες νά σᾶς ἐπιβουλεύωνται καί οἱ πάντες νά νικῶνται...

    «Ἐγώ -να ἕνα προσωπικό στοιχεῖο- ἐν τῇ γῇ τῆς αἰχμαλωσίας μου ἐξομολογοῦμαι αὐτῷ καί δεικνύω τήν ἰσχύν καί τήν μεγαλωσύνην αὐτοῦ ἔθνει ἁμαρτωλῶν, ἐπιστρέψατε ἁμαρτωλοί, καί ποιήσατε δικαιοσύνην ἐνώπιον αὐτοῦ˙» (Τωβ. 13, 6) Ἐγώ λέει, δέν ἔχασα τήν εὐκαιρία νά κάνω αὐτό τό πρᾶγμα. «τίς γινώσκει εἰ θελήσει ὑμᾶς καί ποιήσει ἐλεημοσύνην ὑμῖν;» Ποιός ξέρει; ἐάν φτάσωμε σ’ ἐκεῖνο τό ἐπιθυμητόν ἐπίπεδον ἐπιστροφῆς καί μετανοίας, ὥστε τελικά ὁ Θεός νά μᾶς ἐλέηση;   

     Ἴσως νά μᾶς πῆ κάποιος, κάποια ἀπό σᾶς, ὅτι κατά ἕναν ἐγωϊστικό τρόπο νά ὁμιλῆ ἐδῶ ὁ Τωβίτ. Παιδιά, εἶναι μερικά πράγματα τά ὁποῖα μοιάζουν ὅτι εἶναι ἐγωϊστικά, ἀλλά δέν εἶναι ἐγωϊστικά. Πολλάκις ἔχουν αὐτό τό περίβλημα τό προφητικό καί δέν γίνεται ἀλλιώτικα νά γίνη, παρά ὅπως ἐκφέρεται.

    Θά σᾶς πῶ κι ἕνα παρεμφερές εἰς τήν ὠδή τῆς Θεοτόκου, τό ὁποῖον στοιχεῖον δύναται νά παρεξηγηθῆ ὡς ἐγωϊστικό στοιχεῖον, ἀλλά πρόκειται περί λεκτικοῦ θέματος, περί φιλολογικοῦ θέματος. Ἡ Παναγία λέγει ἐκεῖ στήν ὠδή της ὅτι: «ἐπέβλεψεν ἐπί τήν ταπείνωσίν μου˙» «ἐπέβλεψεν ἐπί τήν ταπείνωσίν μου καί συνεπῶς μοῦ ἔδωσε μεγαλεῖα ὁ δυνατός»˙ ἔτσι; Αὐτό προσέξατέ το. Ἄν ἐσήμαινε ταπείνωσι, τήν ἀρετή τῆς ταπεινώσεως, πλήν ὡς νά ἔλεγε κανείς: «Ἢμουνα τόσο ταπεινός ἄνθρωπος, εἶχα τόση ἀρετή, ὥστε ὁ Θεός ἦρθε καί μοῦ ἀντάμειψε αὐτήν μου τήν ἀρετή». Ἄπαγε! ἄπαγε! τέτοιο πρᾶγμα. Ταπείνωσι δέν θά πῆ, δέν εἶναι ἡ ἀρετή τῆς ταπεινώσεως ἀλλά εἶναι τό ξεφτέλισμα. Εἶδε τό ξεφτέλισμά μου, καλύτερα, εἶδε τήν ἀσημότητά μου κι ἔκανε τό θαῦμα αὐτό, νά μέ ἀνορθώση καί νά μέ σηκώση ψηλά. Εἴδατε; Εἶδε τήν ἀσημότητά μου. Αὐτό θά πῆ: «ἐπέβλεψεν ἐπί τήν ταπείνωσίν μου». Εἶναι συνεπῶς ἕνα φιλολογικό θέμα αὐτό.

    Κι ἕνα ἄλλο· λέγει ἡ Παναγία: «ἀπό τοῦ νῦν μακαριοῦσί με πᾶσαι αἰ γενεαί˙» (Λουκ. 1, 48) Ἀπό δῶ καί μπρός θά μέ εὐτυχίζουν ὅλες οἱ γενεές τῶν ἀνθρώπων. Θά λέγατε ἀμέσως: «Πώ!…πώ!…πώ! ὑπερηφάνεια!» Ἄν ἀγαπητοί μου, ἐγώ σᾶς  ἔλεγα τώρα, ὅπως μέ βλέπετε: «Μέ βλέπετε ἐμένα; Ἄ! γιά μένα… θά γράψη ἡ ἱστορία. Μέ βλέπετε ἐμένα; Θά μιλοῦν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι γιά μένα.» Τί θά λέγατε; «Ὢ! τόν φτωχό ἀλαζόνα! Ὢ! τόν ταλαίπωρο ἄνθρωπο!» Αὐτό θά λέγατε, καί πολύ δικαιολογημένα. Προσέξτε λοιπόν, τί λέει ἡ Παναγία: «Θά μέ μακαρίζουν ἀπό ’δῶ καί μπρός ὅλες αἰ γενεές τῶν ἀνθρώπων». Καί ποιά εἶναι ἡ Θεοτόκος; Μία φτωχή κοπέλα τοῦ πιό ἄσημου χωριοῦ τοῦ Βορείου Βασιλείου, τῆς Ναζαρέτ. Γιατί τό λέει ὅμως αὐτό; Δέν εἶναι, παρακαλῶ, τί ἄλλο παρά προφητικός λόγος! Εἶναι προφητεία καί δέν εἶναι κομπασμός. Ἔτσι καί ἐδῶ ὁ Τωβίτ δέν κομπάζει, δέν λέγει: «ἀκοῦστε, ἐγώ εἶμαι ἐγώ». Ὄχι. Αὐτό τό «ἐγώ ἐν τῇ γῇ τῆς αἰχμαλωσίας ἐξομολογοῦμαι» ἔχει προφητικόν περίβλημα! Πιστεύω νά τό ἀντιληφθήκατε.

    «Τόν Θεόν μου ὑψῶ καί ἡ ψυχή μου τόν βασιλέα τοῦ οὐρανοῦ καί ἀγαλλιάσεται τήν μεγαλωσύνην αὐτοῦ» (Τωβ. 13, 7) ὁμιλεῖ ὁ Τωβίτ, ἀλλά ὁμιλεῖ σάν μία ψυχή καί ὁ Ἰσραηλ.

    «Εἰπάτῳ Ἰσραήλ»,λέει ἕνας ψαλμός. «Πόσες φορές σοῦ χτύπησαν τήν πλάτη καί πόσες φορές ἐπεχείρησαν νά σέ νικήσουν» λέει ἕνας ψαλμός ἀπό τούς ἀναβαθμούς. Εἴδατε; «εἰπάτω Ἰσραήλ». Διότι πολλές φορές χρησιμοποιεῖται ὁ Ἰσραήλ σάν ἕνα πρόσωπο ἤ ἕνα πρόσωπο δύναται νά ἐκφέρεται ὡς ἕνας λαός.

     Ἔτσι ἐξυπηρετοῦνται ἐδῶ δύο πράγματα. Πρῶτον· ἡ προσωπική ὑπόθεσις τοῦ Τωβίτ καί δεύτερον· ἡ ἐθνική ὑπόθεσις. Ὁμιλεῖ σάν Τωβίτ, ὁμιλεῖ σάν Ἰσραήλ, σάν λαός. Αὐτά βέβαια θά τά καταλάβετε, ἄν πολύ καθῆστε νά μελετᾶτε σπίτι Ἁγία Γραφή.

    Μέ τήν εὐκαιρία σᾶς λέγω τό ἑξῆς: Στό τραπέζι σας ἐπάνω πού εἶναι τά βιβλία σας, ὄχι στή βιβλιοθήκη σας, στό τραπέζι σας ἐπάνω νά εἶναι ἡ Ἁγία Γραφή· καί ἡ Καινή καί ἡ Παλαιά Διαθήκη, δίπλα νά εἶναι καί ἡ μετάφρασις, ἡ ἑρμηνεία. Καί μάλιστα ἐν καιρῷ νά πάρετε ἴσως καί σχόλια νά ἔχη ἀπό κάτω καί ν’ ἀρχίσετε νά μελετᾶτε, παιδιά. Σιγά, σιγά θά φτάσετε στό ἐπιθυμητόν ἐπίπεδον νά αἰσθάνεσθε ἀληθινή ἀπόλαυσι ἀπό τήν Ἁγία Γραφή, ἀληθινήν τρυφήν. Σᾶς τό συνιστῶ νά τό κάνετε. Πρίν διαβάσετε τά μαθήματά σας, δέκα λεπτά, ἕνα τέταρτο, ὅσον καιρόν ἔχετε, διαβάστε Ἁγία Γραφή καί μετά πιάστε τά μαθήματά σας. Θά τό δεῖτε ποσό αὐτό θά σᾶς βοηθήση καί εἰς τά μαθήματά σας.

    «Λεγέτωσαν πάντες καί ἐξομολογείσθωσαν αὐτῷ ἐν Ἱεροσολύμοις˙» (Τωβ. 13,8) Μπά! περίεργο· κάνει ἕνα πήδημα τώρα καί ὁμιλεῖ διά τό Νότιον Βασίλειον. Ναί. Ἀμέσως θά γίνη σαφής: «Ἱεροσόλυμα πόλις ἅγια, μαστιγώσει ἐπί τά ἔργα τῶν υἱῶν σου» Ποιός; Ὁ Θεός. «Μαστιγώσει ἐπί τά ἔργα τῶν υἱῶν σου.» Ἐδῶ προσωποποιεῖται ἡ πόλις, εἶναι θυγάτηρ, πολύ συχνά αὐτό εἰς τήν Ἑβραϊκήν φιλολογία. Συνεπῶς τά παιδιά τῆς πόλεως, αὐτῆς τῆς θυγατρός εἶναι οἱ κάτοικοι τῆς πόλεως. Θά μαστιγώση λέγει διά τά ἔργα, τίς πράξεις τῶν κατοίκων σου. «καί πάλιν ἐλεήσει τούς υἱούς τῶν δικαίων» (Τωβ. 13, 9) Προφητεία! Τί σημαίνει αὐτό; Αὐτό πού βρῆκε τό Βόρειον Βασίλειον, καί πού εἶναι βεβαίως τετελεσμένο γεγονός γιά τόν Τωβίτ, θά πραγματοποιηθῆ καί διά τό Νότιον Βασίλειον, τό ὁποῖον ἀκόμη δέν ἔχει ἔλθει, καί συνεπῶς εἶναι προφητεία.

    Καί πράγματι τό 586 π.Χ. ὑπεδουλώθη τό Νότιον Βασίλειον ὄχι πλέον ἀπό τούς Ἀσσυρίους ἀλλά καί ἀπό τούς Βαβυλωνίους˙ οἱ ὁποῖοι Βαβυλώνιοι ἐν τῷ μεταξύ κατέστρεψαν τήν Νινευή, ὅπως θά δοῦμε πρῶτα ὁ Θεός τήν ἐρχόμενη φορά. Ἀλλά μετά ὃμως λέγει ἀπό τήν αἰχμαλωσίαν αὐτήν καί τήν καταστροφήν, μετά πάλι θά ἐπανέλθουν. Καί αὐτό τό προφητεύει!

    «Καί πάλιν ἐλεήσει τούς υἱούς τῶν δικαίων». Ἐδῶ ἀφήνει νά φανῆ τό ἑξῆς: Ὅτι οἱ ἀσεβεῖς ἀπωλοῦνται, οἱ δίκαιοι μένουν, τυχαίνουν προστασίας. Διότι ὁ ἴδιος, ἐνῶ εἶναι αἰχμάλωτος, ἐνῶ ὑφίσταται ἀπό κοινοῦ τήν ἐθνικήν συμφοράν -δέν ἐξαιρεῖται, ὑφίσταται καί ὁ Τωβίτ τήν ἐθνικήν συμφοράν- ὅμως παρά ταῦτα εἰς τήν γῆν τῆς ἐξορίας εἰς τήν γῆν τῆς αἰχμαλωσίας ἀπολαμβάνει τήν πρόνοιαν τοῦ Θεοῦ˙ πρᾶγμα τό ὁποῖον ἄφησε νά φανῆ πολύ σαφῶς σ’ ὁλόκληρο τό βιβλίο, πού ἔγραψε ὁ ἴδιος, πῶς ὁ Θεός τόν εἶχε προστατέψει.

    «Ἐξομολογοῦ τῷ Κυρίῳ ἀγαθῶς -σύ ὁ Ἰσραήλ, ὁ λαός- καί εὐλόγει τόν βασιλέα τῶν αἰώνων, ἵνα πάλιν ἡ σκηνή αὐτοῦ οἰκοδομηθῆ ἐν σοί μετά χαρᾶς,» (Τωβ. 13, 10) Πώ! πώ! πώ! «ἵνα πάλιν ἡ σκηνή αὐτοῦ οἰκοδομηθῆ ἐν σοί μετά χαρᾶς»! Ποιά εἶναι ἡ σκηνή τοῦ Θεοῦ; Εἶναι ὁ ναός. Ἀλλά ὅταν λέγη νά οἰκοδομηθῆ πάλιν, τί προϋποθέτει; Γκρέμισμα! ἄλλο σημεῖο προφητείας: ὅτι ὁ ναός τοῦ Θεοῦ, ὁ ναός τοῦ Σολομῶντος θά καταστραφῆ. Ὅπως καί κατεστράφη. Ἔ, διότι ἅρπαξε ὅλα του τά ἱερά σκεύη ὁ Ναβουχοδονόσορ , διά τό ὁποῖον τιμωρήθηκε ἕνας ἀπόγονός του, ὁ Βαλτάσαρ. Τιμωρήθηκε φοβερά! Φοβερά τιμωρήθηκε ἀπό τούς Μηδοπέρσες, ὅταν μπῆκαν καί τόν ἔσφαξαν κι αὐτόν καί τά λοιπά, γιατί χρησιμοποιοῦσε τά ἱερά σκεύη τοῦ ναοῦ.

    Εἶναι μία πλοκή μέσα στήν ἱστορία καταπληκτική. Οἱ Ἀσσύριοι βρίσκουν τόν δάσκαλό τους ἀπό τούς Βαβυλωνίους καί οἱ Βαβυλώνιοι ἀπό τούς Μηδοπέρσας καί οἱ Μηδοπέρσαι ἀπό τούς Ἕλληνες καί οἱ Ἕλληνες ἀπό τούς Ρωμαίους. Αὐτά εἶναι μία ἁλυσίδα, αὐτά τά βλέπετε μέσα στίς προφητεῖες τῶν προφητῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης κατά ἕνα καταπληκτικό τρόπο.

     Ἡ μελέτη αὐτῆς τῆς ἱστορίας ἀπό κοσμικῆς πλευρᾶς λέγεται φιλοσοφία τῆς ἱστορίας˙ ἀπό θρησκευτικῆς πλευρᾶς λέγεται θεολογία τῆς ἱστορίας.

    Δέν ὑπάρχει γλυκύτερον πρᾶγμα ἀπό τήν θεολογίαν τῆς ἱστορίας. Πιό διδακτικό πρᾶγμα πιό πλούσιο, πιό σπουδαῖο, ἀπό τήν θεολογία τῆς ἱστορίας. Εἶναι ἕνας χῶρος, μία περιοχή -ἐγώ μάλιστα θά ἔλεγα ἄν θά γίνετε θεολόγοι ἤ ἔστω ἔτσι ὅπως εἴσαστε δέν ἔχει σημασία, αὐτά τά πράγματα πού μαθαίνετε, αὐτόν τόν χῶρον τοῦ νά θεολογῆτε τήν ἱστορίαν καί πού εἶναι ἀνεκμετάλευτος χῶρος μπῆτε μέσα καί ὀργώσετε- εἶναι ἕνας χῶρος μία περιοχή θαυμασία.

    «Θεολογεῖτε ἐπί τῆς ἱστορίας!» ὅπως θά ἔλεγαν οἱ κοσμικοί ἄνθρωποι «φιλοσοφεῖτε ἐπί τῆς ἱστορίας!». Ὅταν ἐπί παραδείγματι ὁ καθηγητής ὁ φιλόλογος στό σχολεῖο σας, σᾶς λέγει: «τί συνέπειες θά μποροῦσε νά ἔχη ἡ μάχη τοῦ Μαραθῶνος, ἐάν τελικά οἱ Ἕλληνες ἐνικῶντο ἀπό τούς Πέρσες καί ἡ Ἑλλάς ὑπέκυπτε εἰς τόν ζυγόν τῆς Περσίας;» Τί συνέπειες θά μοροῦσε νά ἔχη; Ἡ ἔρευνα «τί συνέπειες θά μποροῦσε νά ἔχη», αὐτό λέγεται φιλοσοφία τῆς ἱστορίας. Ἤ κάτι τό ὁποῖον δέν ἔχει ἔλθει μέ προβλέψεις, μέ δεδομένα, μέ προηγούμενα, «ποῖον τό μέλλον τῆς Εὐρώπης;» Προσέξτε! «ποῖον τό μέλλον τῆς Εὐρώπης;» Ἕνας παρατηρητής μέ βάσει τά δεδομένα, τά μέχρι τώρα δεδομένα, βγάζει συμπεράσματα, φιλοσοφεῖ ἐπί τῆς ἱστορίας.

    Ἀλλά πέραν ἀπό τήν φιλοσοφία τῆς ἱστορίας εἶναι ἡ θεολογία τῆς ἱστορίας. Ὁλόκληρη ἡ Παλαιά Διαθήκη ἀπό μιάν ἄποψιν εἶναι ἕνα ἐγχειρίδιον θεολογίας τῆς ἱστορίας. Ὅταν ὁ Ἑβραῖος λέγει: «ὁ Θεός μᾶς τιμωρεῖ διότι παραβήκαμε ἐκείνη τήν ἐντολήν Του καί ὑφιστάμεθα αὐτήν τήν α΄ ἤ β΄ ταλαιπωρία», ὁ Ἑβραῖος, ὁ Ἰσραηλίτης θεολογεῖ ἐπί τῆς ἱστορίας.

     Ἔτσι ἐδῶ ὁμιλεῖ διά τήν καταστροφή τοῦ ναοῦ. Διότι λέγει ὅτι θά οἰκοδομηθῆ πάλι ὁ ναός. Ἄρα; Ἄρα θά γκρεμίση ὁ ναός.

    «Καί εὐφράναι ἐν σοί τούς αἰχμαλώτους καί ἀγαπῆσαι ἐν σοί τούς ταλαιπώρους εἰς πάσας τάς γενεάς τοῦ αἰῶνος» (Τωβ. 13, 10) Ὥστε, τί θά γίνη τώρα; ἀφοῦ θά ξανακτισθῆ ὁ ναός; Οἱ αἰχμάλωτοι θά ἐπιστρέψουν καί θά χαροῦν˙ πού σημαίνει ἐπιστροφή. Καί πράγματι, ὁ Ἱερεμίας προφητεύει ἑβδομήντα χρόνια ὅτι θά εἶναι αὐτή ἡ αἰχμαλωσία. Εἴδατε; σαφής ἀριθμός; Ὀχι ἑξήντα ἐννέα, ὄχι ἑβδομήντα ἕνα· ἑβδομήντα χρόνια!

    Στή συνέχεια ὁ Δανιήλ παρακαλεῖ νά τοῦ ἀποκάλυψη ὁ Θεός «τί εἶναι αὐτά τά ἑβδομήντα χρόνια; Εἰκονικά ἤ πραγματικά;» Ὁ Δανιήλ εἶναι ἕνας ἀπό τούς αἰχμαλώτους τοῦ Νοτίου Βασιλείου -πώ! πώ! Θεέ μου, αὐτή ἡ πλοκή τῆς ἱστορίας!- καί ὁ Δανιήλ παρακαλεῖ τόν Θεόν: «Κύριέ μου» μέ δάκρυα, μέ προσευχή καί νηστεία, «ἀποκάλυψε μέ τί εἶναι αὐτά τά ἑβδομήντα χρόνια τοῦ Ἱερεμίου;» Καί ὁ Θεός τοῦ ἀποκαλύπτει καί τοῦ λέγει: «Δέν εἶναι εἰκονικά τά χρόνια αὐτά, εἶναι πραγματικά. Δηλαδή εἶναι αὐτό πού λέμε· ἑβδομήντα χρόνια».

    Ἀλλά εἰς ἀμοιβήν αὐτῆς του τῆς πύρινης καί ὡραίας καρδιᾶς -αὐτός ὁ ἀνήρ ἐπιθυμιῶν, ὅπως ἐλέγετο ὁ Δανιήλ!- ὁ Θεός τοῦ ἀποκαλύπτει κάτι ἄλλο. Τοῦ λέγει: «ἡ αἰχμαλωσία θά εἶναι ἑβδομήντα χρόνια. Ἀλλά ὕστερα ἀπό ἑβδομήντα ἑβδομάδες -ἑβδομήντα χρόνια, σάν ἕνα λογοπαίγνιο, ἀλλά εἶναι ἱστορικό καί πραγματικό, ἑβδομήντα ἑβδομάδες· ἡ ἑβδομάς εἶναι ἑπτά χρόνια, οἱ ἑβδομήντα ἑβδομάδες τετρακόσια ἐνενήντα χρόνια- ἀπό τόν καιρό πού θά ἀρχίση νά οἰκοδομῆται ὁ ναός -Βαβέ!- θά ἔλθη ὁ Μεσσίας». Καί εἶναι ὁ μόνος προφήτης πού μᾶς λέγει ἀκριβῶς πότε θά ἔλθη ὁ Μεσσίας.

    Καί ὁ Δανιήλ δέν ζήτησε παρά μόνον τοῦτο: «Ἐάν τά ἑβδομήντα χρόνια τοῦ Ἱερεμίου τοῦ προφήτου εἶναι πραγματικά ἤ εἰκονικά». Δηλαδή ἀλληγορικά μήπως εἶναι ἑπτακόσια χρόνια· μήπως εἶναι ἑπτακόσια χρόνια· κι ὁ Θεός τοῦ ἀποκαλύπτει κάτι πολύ περισσότερο ἀπό τήν Βαβυλωνιακήν αἰχμαλωσία -ἡ ὁποία Βαβυλωνιακή αἰχμαλωσία πού κράτησε ἑβδομήντα χρόνια ἦταν ἀπελευθέρωσις- καί τώρα ὁ Θεός τοῦ ἀποκαλύπτει τήν μεγάλην ἀπελευθέρωσιν, τό μεγάλο Ἰωβηλαῖον. Ποῖον; Τήν λύτρωσιν πού θά δώση ὁ Μεσσίας ἀπό τά δεσμά τῆς δουλείας, τῆς ἁμαρτίας. Νά, γιατί αὐτά εἶναι παρά πολύ μεγαλόπνοα πράγματα. Μεγαλόπνοα πράγματα!  

    Εἴδατε πῶς βγαίνει ὁ Τωβίτ ἀπό τήν προσευχή του, βγαίνει ἀπ’ τά ἀτομικά του θέματα; Πάει στά εὐρύτερα αὐτά θέματα καί θά δῆτε λίγο παρακάτω, ἀμέσως θά πῆ: «ἔθνη πολλά μακρόθεν ἥξει πρός τό ὄνομα Κυρίου τοῦ Θεοῦ δῶρα» ὄνομα Κυρίου τοῦ Θεοῦ εἶναι αὐτός ὁ Θεός. «ἔθνη πολλά μακρόθεν» πολλά ἔθνη! Τό πολλά στήν Ἁγία Γράφη σημαίνει ὅλα. Σημαίνει ὅλα. «Μακρόθεν» ἀπό πολύ μακριά, ἀπό τά πέρατα τῆς οἰκουμένης, «ἥξει» θά ἔρθη καί θά προσφέρουν δῶρα εἰς τόν Θεόν «ἐν χερσίν ἔχοντες καί δῶρα τῷ Βασιλεῖ τοῦ οὐρανοῦ, γενεαί γενεῶν δώσουσί σοι ἀγαλλίαμα.» (Τωβ. 13, 11) Μεσσιανικός, παρακαλῶ, στίχος. Εἶναι τά ἔθνη πού θά προσκυνήσουν τόν Μεσσία, πού θά ἀκουστῆ τό κήρυγμα, τό Εὐαγγέλιον, τό κήρυγμα τοῦ Μεσσίου, τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τότε οἱ λαοί θά προσφέρουν τήν λατρευτική τους προσκύνησι.

    «Ἐπικατάρατοι πάντες οἱ μισοῦντες σέ,» διά τήν Ἱερουσαλήμ «εὐλογημένοι ἔσονται πάντες οἱ ἀγαπῶντές σε εἰς τόν αἰῶνα.» (Τωβ. 13, 12) Αὐτό τό «εἰς τόν αἰῶνα» -μία πόλις δέν μπορεῖ νά κρατάη αἰωνίως- τί εἶναι; Ἡ Ἱερουσαλήμ εἶναι εἰκόνα, ἱστορικός τύπος τῆς Ἐκκλησίας. Διότι λέει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης στήν Ἀποκάλυψί του: «εἶδα τήν καινούρια -τήν καινήν- τήν καινούρια Ἱερουσαλήμ νά κατεβαίνη ἀπό τόν οὐρανό». Εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Ὥστε ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι καταρῶνται τήν Ἐκκλησία στρέφονται ἐναντίον της· διῶκται, συκοφάνται! Αὐτοί λέγει, εἶναι καταραμένοι. Ἐκεῖνοι ἀντιθέτως πού εὐλογοῦν τήν Ἐκκλησίαν, αὐτοί πού τήν ἀγαποῦν, αὐτοί εἶναι εὐλογημένοι. Ἡ ἱστορία τό ἀπέδειξε αὐτό.

    Λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος -καί ποῦ εὑρισκόμεθα; εἰς τόν πέμπτον αἰῶνα· σήμερα εἴμαστε στόν εἰκοστόν αἰῶνα, μετά πολλῆς περισσοτέρας βεβαιότητος μποροῦμε νά τό ποῦμε αὐτό-: «Ποῦ εἶναι οἱ διῶκται; Ποῦ εἶναι οἱ τύραννοι; Ποῦ  εἶναι οἱ Νέρωνες; Ποῦ εἶναι οἱ Διοκλητιανοί; Ποῦ εἶναι τά τήγανα; Ποῦ εἶναι τά ξίφη, ποῦ  εἶναι τά ὄργανα τοῦ μαρτυρίου; Ποῦ εἶναι ὅλα αὐτά; Ποῦ εἶναι οἱ διῶκται; Ποῦ εἶναι οἱ τύραννοι; Πάντες σεσίγηνται, ὅλοι ἔχουν σιγήσει ἀπό τήν σιγή τοῦ θανάτου. Ἡ Ἐκκλησία ὅμως ποῦ εἶναι; Λάμπει! λέγει, ὑπέρ τόν ἥλιο. Αὐτή εἶναι ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ».

    Τύπος της εἶναι ἐκεῖνο τό καΐκι τῶν μαθητῶν πού ἄγεται καί φέρεται στά κύματα τῆς λίμνης τῆς Γαλιλαίας τῆς Τιβεριάδος. Ἀπό ’δῶ κι ἀπό ’κεῖ· ἀπό ’δῶ κι ἀπό ’κεῖ, δέν πνίγεται ὅμως. Φωνάζουν ἀπό μέσα: «Κύριε» κοιμᾶται ὁ Ἰησοῦς «ἐπιστάτα, ἀπολλύμεθα!» (Λουκ. η΄, 24) χανόμαστε! Κι ὁ Κύριος, δῆθεν κοιμᾶται! φαινομενικῶς κοιμᾶται. Καί λέγει: «Τόσο ἄπιστοι εἴσαστε;»

     Ὅταν λέμε: «Κύριε, χάνεται ἡ Ἐκκλησία Σου, Κύριε, χανόμαστε», ἡ Ἐκκλησία δέν χάνεται· δέν χάνεται ἡ Ἐκκλησία, ἀγαπητοί μου. Βεβαίως ἄνθρωποι χάνονται, ἀλλά ποιοί χάνονται; Ἐκεῖνοι πού εἶναι, ὄχι σῖτος, ἀλλά ἄχυρο. Καί ὁ ἄνεμος, ὅταν γίνεται τό λίχνισμα, τόν σῖτον δέν τόν παίρνει, πέφτει στό ἁλώνι· ἀλλά παίρνει ὅμως τό ἄχυρο γιατί εἶναι ἄχυρο. Καί δέν φταίει ὁ ἄνεμος, ἀλλά φταίει τό ἄχυρο πού εἶναι ἄχυρο καί πού τό παίρνει ὁ ἄνεμος.

    «Χάρηθι καί ἀγαλλίασαι ἐπί τοῖς υἱοῖς τῶν δικαίων, ὅτι συναχθήσονται καί εὐλογήσουσι τόν Κύριον τῶν δικαίων. Ὦ! μακάριοι οἱ ἀγαπῶντές σε, χαρήσονται ἐπί τῇ εἰρήνῃ σου. Μακάριοι ὅσοι ἐλυπήθησαν ἐπί πάσαις ταῖς μάστιξί σου,» Εὐτυχισμένοι αὐτοί πού λυπήθηκαν σ’ ὅλες τίς μάστιγιές σου· εἶναι οἱ μάστιγες τῆς Ἐκκλησίας, οἱ ἐξωτερικοί της ἐχθροί, ἀλλά καί οἱ ἐσωτερικοί πού εἶναι οἱ αἱρετικοί. Εἶναι εὐτυχισμένοι ἐκεῖνοι πού λυποῦνται γιά σένα ὅ,τι περνᾶς. «ὅτι ἐπί σοί χαρήσονται θεασάμενοι πᾶσαν τήν δόξαν σου καί εὐφρανθήσονται εἰς τόν αἰῶνα» (Τωβ. 13, 14) Γιατί, λέγει, θά χαροῦν, ὅταν θά δοῦν ὅλη Σου τή δόξα. Καί θά χαροῦν -ἀκοῦστε!- «εὐφρανθήσονται εἰς τόν αἰῶνα». Σέ ποιόν μποροῦμε νά ποῦμε ποτέ πῶς εὐφρανθήσεται εἰς τόν αἰῶνα; Μόνο γιά πράγματα πού ἀνήκουν εἰς τόν πέραν κόσμον. Ἄρα λοιπόν, θά εὐφρανθοῦν εἰς τήν αἰωνιότητα, εἶναι ἡ Ἐκκλησία.

    «ἡ ψυχή μου εὐλογείτω τόν Θεόν τόν Βασιλέα τόν μέγαν, ὅτι οἰκοδομηθήσεται Ἱερουσαλήμ» (Τώβ. 13,15) Προσέξτε τώρα ἐδῶ τί λέγει, καί νά μοῦ πῆτε πώς γίνεται προφητεία παρακάτω ἀπό ἄλλον συγγραφέα: «ὅτι οἰκοδομηθήσεται Ἱερουσαλήμ σαπφείρῳ» θά οἰκοδομηθῆ, λέγει, ἡ Ἱερουσαλήμ, τά τείχη της μέ σάπφειρο; Εἴδατε ποτέ ἤ τήν Ἱερουσαλήμ ἤ καμμιά ἄλλη πόλι νά οἰκοδομηθῆ μέ σάπφειρον; Ὁ σάπφειρος εἶναι πολύτιμη πέτρα πού βάζομε στά δαχτυλίδια καί τά λοιπά. «καί σμαράγδῳ» μέ σμαράγδια «καί λίθῳ ἐντίμῳ» μέ πολύτιμα πετράδια «τά τείχη σου καί οἱ πύργοι καί οἱ προμαχῶνες ἐν χρυσίῳ καθαρῷ» ὅλα αὐτά θά εἶναι μέ χρυσάφι καθαρό καί μέ πολύτιμες πέτρες. Εἴδατε ποτέ ἐσεῖς τείχη πόλεως μέ χρυσάφι καθαρό καί πολύτιμες πέτρες;

    Ἀλλά προχωρῶ· «καί αἱ πλατεῖαι Ἱερουσαλήμ ἐν βηρύλλῳ καί ἂνθρακι καί λίθῳ ἐκ Σουφείρ ψηφολογηθήσονται.» Θά μποῦνε ψῆφοι, δηλαδή ψηφίδες· δηλαδή θά γίνουν μωσαϊκό ἀπό πολύτιμα πετράδια «καί ἐροῦσι πᾶσαι αἱ ρύμαι αὐτῆς, ἀλληλούϊα» καί θά ποῦν ὅλοι οἱ δρόμοι τῆς πόλεως αὐτῆς ἀλληλούϊα, αἰνεῖτε τόν Θεόν «καί αἰνέσουσι λέγοντες˙ εὐλογητός ὁ Θεός, ὅς ὕψωσε πάντας τούς αἰῶνας.» (Τωβ. 13, 15-18) Καί οἱ δρόμοι της θά ποῦν: ἀλληλούϊα!

    Παιδιά σᾶς θυμίζει τίποτε; Ἡ Ἱερουσαλήμ δέν χτίστηκε μέ πολύτιμα πετράδια οὔτε μέ «ποιητικῇ ἀδείᾳ» μία ὑπερβολή. Εἶναι αὐτό πού λέει εἰς τό βιβλίο τῆς «Ἀποκαλύψεως» ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης στό 21ο κεφάλαιο, στίχος 18 καί πέρα, πού ἐκεῖ ὁμίλει διά τήν νέαν Ἱερουσαλήμ, πῶς εἶναι χτισμένη ἡ Ἱερουσαλήμ.

    «Καί εἶδα λέγει ὅτι ἦταν τετράγωνη. Ὁ Ἄγγελος μοῦ ’δωσε ἕνα καλάμι καί μέτρησα καί ἦταν τετράγωνη, ὅσο τό μῆκος καί τό πλάτος ἀλλά καί τό ὕψος». Εἴδατε καμμία πόλι ἐσεῖς νά εἶναι ὅσο τό μῆκος καί τό πλάτος καί τό ὕψος;  ἕνας κύβος; Διότι ἄν μία πόλις ἔχει, ξέρω ’γώ, ἕνα μῆκος δέκα χιλιομέτρων, τό ὕψος τῶν τειχῶν θά εἶναι πέντε, δέκα, εἴκοσι μέτρα. Δέν μπορεῖ νά εἶναι καί δέκα χιλιόμετρα τό ὕψος. Ὑπερβολή; Ὄχι. Εἶναι ὁ κύβος! καί ὁ κύβος, τό τετράγωνο, ὁ κύβος, εἶναι τό τέλειον σχῆμα. Συνεπῶς μέ τήν εἰκόνα τοῦ τελείου σχήματος ἔχομε τήν εἰκόνα τῆς τελειότητος τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Οἱ πολύτιμες πέτρες καί τό χρυσάφι καί τά λοιπά εἶναι ὁ πλοῦτος καί ἡ δόξα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Φυσικά δέν εἶναι οὔτε χρυσάφι, οὔτε πολύτιμες πέτρες γιατί αὐτά εἶναι γήϊνα πράγματα, ἀλλά εἶναι εἰκόνα: «ποιά θά εἶναι ἡ Βασίλεια τοῦ Θεοῦ».

    Βλέπετε ποσό λίγη εἶναι ἡ ἐπίγειος Ἱερουσαλήμ; Βλέπετε μέ τό ἅλμα αὐτό ἀπό τήν ἐπίγειο Ἱερουσαλημ -ἡ ὁποία θά οἰκοδομηθῆ, λέγει, θά κτισθῆ κι ὁ ναός- πηδάει ὅμως, κάνει ἕνα ἅλμα καί βρίσκεται εἰς τήν οὐράνιον Ἱερουσαλήμ, εἰς τήν Βασίλειαν τοῦ Θεοῦ.

    Παιδιά, οἱ δίκαιοι καί οἱ Ἅγιοι καί οἱ προφῆται τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἔβλεπαν τόν Μεσσίαν. Εἶναι ἐκεῖνο τό ἀπόρρητο τό ἀπίθανο τό καταπληκτικό πού εἶπε ὁ Χριστός. Ὅταν… ὅταν τούς εἶπε ὅτι «πρίν Ἀβραάμ γενέσθαι, ἐγώ εἰμί». Πρίν γίνει ὁ Ἀβραάμ ἐγώ ὑπάρχω. Ὄχι ἐγώ ὑπῆρχον ἤ θά ὑπάρξω. «Ἐγώ εἰμί». Ἐγώ ὑπάρχω. Γιατί; Ὁμίλει στούς Ἑβραίους ὁ «Ὤν». «Ποῖο τό ὄνομά σου λέγει ὁ Μωϋσῆς εἰς τόν Θεόν;» «Ἐγώ εἰμί ὁ Ὤν». Ἐγώ εἶμαι ὁ ὑπάρχων.

    Καί τότε ἔγινε τό ἑξῆς, καί τοῦ λέγουν οἱ Ἑβραῖοι: «δέν ἔχεις πενήντα χρόνια ἀκόμη ζωῆς, καί λές ὅτι σέ εἶδε ὁ Ἀβραάμ; Ὅτι ὑπάρχεις πρό τοῦ Ἀβραάμ; ὁ ὁποῖος ἔζησε δυό χιλιάδες χρόνια πρό Χριστοῦ;» Κι ὁ Κύριος λέγει τοῦτον τόν ἀπίθανο λόγο: «Σᾶς βεβαιώνω ὁ Ἀβραάμ ἐζήτησε νά δῆ τή δίκη μου ἡμέρα, τήν εἶδε καί χάρηκε». Ζήτησε νά δῆ τή δίκη μου ἡμέρα! Ποία εἶναι ἡ ἡμέρα τοῦ Χριστοῦ; Εἶναι ἡ ἡμέρα τῆς ἐνανθρωπήσεως, τό μεγάλο γεγονός, ἡ μεγάλη ὑπόσχεσις. Ἐκεῖνο πού περίμενε ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα· ἡ μεγάλη ὑπόσχεσις ὅτι θά γίνη ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, θά γίνη ἄνθρωπος. Μεγάλη ἐπαγγελία, ἡ μεγάλη βουλή τοῦ Θεοῦ. Αὐτή λέει τήν ἐζήτησε τήν ἡμέρα νά τήν δῆ, νά τήν ἀπόλαυση. Τήν εἶδε· ἐπληροφορήθη ὁ Ἀβραάμ ὅτι ἐγώ ἐνηνθρώπησα καί ἐχάρη ἀπό ’κεῖ πού βρίσκεται. Χάρηκε! Οἱ δίκαιοι τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, οἱ προφῆται καί τά λοιπά εἶδαν τόν Μεσσία. Δέν εἶχαν πολύ σαφῆ ἰδέα καί εἰκόνα, διότι ἡ ἀποκάλυψις τοῦ Τριαδικοῦ τῆς Θεότητος ἔγινε ἀπό τόν Ἰησοῦν Χριστόν εἰς τούς μαθητάς Του καί διά τῶν μαθητῶν Του, ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ καί διά τῆς Ἐκκλησίας εἰς τόν κόσμον ὅλον.

    Ἀλλά ὅμως εἶχαν κάποιαν γεῦσιν. Ὅπως ἀκριβῶς περνᾶμε ἀπ’ ἔξω -πεζό τό παράδειγμα ἀλλά δέν πειράζει- ἔξω ἀπ’  ἕνα σουβλατζίδικο, ἀντιλαμβανόμεθα ὅτι ἐκεῖ ψήνονται σουβλάκια, δέν τά τρῶμε, ἀλλά τά ὀσφρανθήκαμε. Ἔτσι καί οἱ δίκαιοι ὀσφράνθηκαν τήν ἡμέρα τοῦ  Κυρίου˙ καί ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου εἶναι ὁ Μεσσίας.

     Ἔτσι καί ὁ Τωβίτ˙ καί ἐν πνεύματι ἁγίῳ, αἰσθανόμενος τό μεγαλεῖο τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ προφητεύει δι’ αὐτήν τήν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ.

    Εἶναι μεγαλειώδη αὐτά; πέστε μου. Εἶναι μεγαλειώδη; Καί θά παρακαλέσω πολύ τελειώνοντας σήμερα αὐτό τό κεφάλαιο νά σᾶς ἔλεγα τά ἐξῆς: -Εἶπα στήν ἀρχή, σᾶς λέω καί τοῦτο καί μ’ αὐτό κλείνω παιδιά- «Μή μείνετε στά στενόκαρδα πλαίσια τῆς δικῆς σας τῆς προσωπικῆς σας, τῆς ἀναζητήσεως τῆς δικῆς σας προσωπικῆς σας εὐτυχίας. Μή πῆτε, τί μέ νοιάζει τί θά γίνη παρακάτω, τσιμέντο νά γίνουν ὅλα. Ἐμένα μέ νοιάζει νά ἀποκατασταθῶ, νά παντρευτῶ, νά κάνω ἕνα σπιτάκι, νά ’χω ἕνα νοικοκυριό, νά ’χω τίς κατσαρόλες μου, ἄν μπορούσαμε νά ’χωμε καί κανένα αὐτοκινητάκι, τί μέ νοιάζει παρακάτω».

     Ἄχ, παιδιά, πρός Θεοῦ, ποτέ μή μείνετε ἔτσι στενόκαρδες γυναῖκες, στενόκαρδες κοπέλες. Ποτέ! Ἐχομε -δέ λέω στήν Ἑλληνική ἱστορία, δέν πάω· πηγαίνω στήν ἱστορία τῆς Ἁγίας Γράφης- ἔχομε θαυμάσιες γυναῖκες, μεγαλόπνοες γυναῖκες πού πραγματικά στάθηκαν μέ πολύ εὐρεία καρδιά, εὐρεία σκέψι.

    Νά σᾶς ἔλεγα γιά τήν Ρούθ, πού ἄν θέλη ὁ Θεός τοῦ χρόνου θά πάρωμε τό βιβλίο αὐτό. Ὅ,τι εἶναι ὁ Τωβίτ… ὃ,τι εἶναι ὁ Τωβίτ σέ μιά οἰκογενειακή ἱστορία, εἶναι καί ἡ Ρούθ ἀπό πλευρᾶς γυναικός πλέον. Εἶναι ἕνα γλυκύτατο διήγημα καί ἡ Ρούθ στάθηκε πρόγονος αὐτοῦ τοῦ Χριστοῦ· πρόγονος αὐτοῦ τοῦ Χριστοῦ! Ναί. Ἢ νά σᾶς πῶ γιά τήν Ἰουδείθ;  τήν κριτήν; Ἢ γιά νά σᾶς πῶ γιά τήν Ἐσθήρ; ἡ ὁποία δέν ξέχασε, παρ’ ὅλο πού ἔγινε Βασίλισσα, γυναῖκα τοῦ Πέρσου Βασιλέως, δέν ἐξέχασε τήν πατρίδα της κι ἀγωνίζεται γι’ αὐτήν; Ἀλλά τόσες καί τόσες γυναῖκες μέσα στόν Ἰσραήλ ὑπῆρξαν μεγάλες γυναῖκες.

    Θά σᾶς μιλήσω γιά τήν Θεοτόκον, πού γιορτάσαμε χθές τόν Εὐαγγελισμό Της, δηλαδή τόν Εὐαγγελισμό τῆς ἀνθρωπότητος γιά τό μεγάλο γεγονός. Ἡ Θεοτόκος ἦτο ἄσημος, ἦτο στή Ναζαρέτ, ἦτο ἄγνωστη, ἀλλά εἶχε ὅμως μεγάλη καρδιά …

17η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης « Τωβίτ ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
"Τωβίτ. (Ὁμιλίες βασισμένες στό βιβλίο τῆς Π. Διαθήκης Τωβίτ).

" εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/vivlion-tovit
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oED0GDYsRHnrDdY5_m61pt

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Καραμίντζα.

Ψηφιοποίηση και επιμέλεια κειμένου δια χειρός του αξιοτίμου κ. Γεωργίου Μαλούση.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Προτροπές - Συμβουλές του πατρός Αθανασίου. (57)

†.Ὅταν πρόκειται νά ὑποδεχθοῦμε ἕνα καινούριο πρόσωπο καί μάλιστα μία νύφη στό σπίτι, ἔ; τό σπίτι θά τό φτιάξουν. Δέν θά παρουσιάσωμε μία εἰκόνα ἄσχημη. Διότι ὅταν ὁ ἄλλος ἔρχεται ἤ ὁ γαμπρός ἤ ἡ νύφη τέλος πάντων ἑκατέρωθεν, αὐτό γίνεται πάντα· περιποιούμεθα τό σπίτι, τό φροντίζομε. Βλέπετε δέν εἶναι ἐφάμαρτον νά περιποιηθῆ κανείς τό σπίτι του. Ἀρκεῖ μόνο νά μή βάζη πολυτελῆ πράγματα. Προσέξτε αὐτό τό σημεῖο! προσέξτε πάρα πολύ. Ὑπάρχει ἡ τάσις κάθε δυό, τρία χρόνια νά ἀλλάζουν τά ἔπιπλα τῆς κρεβατοκάμαρας, τῆς τραπεζαρίας, τοῦ σαλονιοῦ˙ εἶναι κακό πρᾶγμα αὐτό παιδιά. Ἔ, πάρε μία γιά πάντα στή ζωή σου, ξέρω ’γώ, κάποια ἔπιπλα στό σπίτι τοποθέτησέ τα. Τελείωσε.

    Θά μοῦ πῆς: «Μέ αὐτά θά ὑποδεχθοῦμε ἕναν μέλλοντα γαμπρό;» Μέ αὐτά θά ὑποδεχθῆς! μέ αὐτά. Τώρα, ἐάν τό σπίτι δώση νύφη, θά ἔδινε στή νύφη, στήν κόρη δηλαδή τοῦ σπιτιοῦ, θά ἔδινε κάποια πράγματα. Μιά καινούρια ἐπίπλωσι· εἶναι πολύ φυσικό. Δέν θά πάρη ἄς ποῦμε ἡ κοπέλα τήν ἐπίπλωσι τοῦ σπιτιοῦ της, θά πάρη μία καινούρια ἐπίπλωσι. Εἶναι πολύ φυσικό. Ἀλλά καί αὐτή πού θά πάρη ἡ κοπέλα, αὐτή θά μείνη γιά ὅλη της τή ζωή. Δηλαδή θέλω νά καταλάβετε ὅτι θά τό στολίσωμε τό σπίτι μας νοικοκυρεμένο, ἀλλά θά εἶναι ταυτόχρονα καί σεμνό. Δέν θά ὑπάρχη οὔτε ἡ σπατάλη οὔτε ἡ πολυτέλεια˙ θά εἶναι φιλόκαλον ὅμως, γιατί  μέσα μας θά εἴμεθα ἐμεῖς φιλόκαλοι. Μή ξεχνᾶτε ὅτι μπορεῖ κανείς νά φτιάχνη τό σπίτι του τόσο ὡραῖο, τόσο ὡραῖο ἀπό τό τίποτα. Δέν εἶναι ἁμαρτία· ἀντιθέτως μάλιστα εἶναι ἔπαινος ὅταν τό σπίτι εἶναι φιλόκαλο. Ἑλκύει.

     Ἐνθυμεῖσθε πέρυσι, προπέρυσι δέν ἐνθυμοῦμαι, πού σᾶς εἶχα ἀναφέρει ἀπό τό βιβλίο «τῶν Παροιμιῶν» τό τελευταῖο κεφάλαιο, τόν ἔπαινον, τό ἐγκώμιον τῆς καλῆς νοικοκυρᾶς; Ἡ ὁποία λέγει ἡ Παλαιά Διαθήκη: «Βλέπεις ἐκεῖνο τό παράθυρο πού εἶναι περάσμενα μεσάνυχτα καί ἀκόμη ἔχει φῶς; Εἶναι ἡ νοικοκυρά γυναῖκα πού ἀκόμη δουλεύει. Ἔχει διπλές κουρτίνες στά παράθυρά της γιά νά προφυλάσσεται ἀπό τό κρύο τό σπίτι. Ἀπό τίς οἰκονομίες της ἀγόρασε ἕνα ἀμπέλι. Ὁ ἄνδρας της, λέγει, ὅταν εἶναι ἐκεῖ στήν ἀγορά, ὅλοι τόν ἐπαινοῦν. Εἶναι καθαρός καί περιποιημένος διότι ἔχει αὐτή τή γυναῖκα, τή νοικοκυρά. Τό ἐνθυμεῖσθε; Πάντως ἐάν δέν τό ἐνθυμεῖσθε ἤ δέν τό ἀκούσατε εἶναι τό τελευταῖο κεφάλαιο στό βιβλίο «τῶν Παροιμιῶν». Εἶναι τό ἐγκώμιον, ὁ ἔπαινος τῆς καλῆς νοικοκυρᾶς. Ὃλα αὐτά βλέπετε τά ἐπαινεῖ ἡ ἰδία ἡ  Ἁγία Γραφή.

    Καί γιά νά μή νομίσετε ὅτι εἶναι θέμα μόνο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἔρχομαι νά σᾶς πῶ ὅτι εἶναι καί θέμα καί τῆς Καινῆς Διαθήκης. Λέγει ὁ Ἀπ. Παῦλος: «Θέλω τάς νεωτέρας φιλάνδρους εἶναι, ... οἰκουρούς» θέλω τάς νεωτέρας φιλάνδρους εἶναι -τό εἶναι ἀπαρέμφατον- εἶναι οἰκουρούς. Δηλαδή, θέλω λέει οἱ κοπέλες οἱ νεώτερες, νά εἶναι φίλανδροι, νά ἀγαπᾶνε τούς ἄνδρες τους. Εἶναι μεγάλο κεφάλαιο ἡ νέα γυναῖκα νά ἀγαπᾶ τόν ἄνδρα της! μεγάλο κεφάλαιο αὐτό! -ἡ ἔγγαμος ἐννοεῖται φυσικά- καί νά εἶναι «οἰκουρός», δηλαδή νοικοκυρά. Βλέπετε, ὅταν ἡ γυναῖκα δέν εἶναι νοικοκυρά, εἶναι ἁμάρτημα. Θά μποροῦσε νά γίνη θέμα ἐξομολογήσεως. Πολλές φορές πᾶμε καί λέμε στήν ἐξομολόγησι: «εἶπα ψέματα, ἔκλεψα, τσακώθηκα». Δέν ξέρω ἄν κάποια κοπέλα ποτέ ἤ κάποια γυναῖκα εἶπε: «Δέν εἶμαι νοικοκυρά!» Σᾶς βεβαιώνω, δέν θυμοῦμαι ποτέ τέτοιου εἴδους ἐξομολόγησι· νά μοῦ πῆ: «δέν εἶμαι νοικοκυρά». Καί πολλές φορές ἐρωτῶ, τίς νέες κοπέλες ἐννοεῖται, «εἶσαι νοικοκυρά; Κάνεις δουλειές;». Πολλές φορές ἀκούω τήν ἀπάντησι: «μά εἶμαι μαθήτρια!» Μά τό νά ’σαι μαθήτρια εἶναι δευτερεῦον στοιχεῖον; Προσέξτε! δέν εἶναι πρωτεῦον στοιχεῖον νά εἶσαι μαθήτρια· εἶναι δευτερεῦον. Ἀκούσατέ το ἄλλη μία φορά: «εἶναι δευτερεῦον στοιχεῖον νά εἶσαι μαθήτρια!» Καλή μαθήτρια θά ’σαι, θά διαβάζης, ἀλλά μή τό ξεχνᾶς γιά τήν ἀποστολή σου γιά τή ζωή σου εἶναι δευτερεῦον στοιχεῖον. Τό πρωτεῦον στοιχεῖον εἶναι: «νά γίνης καλή μητέρα καί καλή σύζυγος!». Καί θά σταθῆς τέτοια, ἐάν γίνης καί μία καλή νοικοκυρά. Νά ξέρης τά πάντα μέσα στό σπίτι σου. Να ξέρης νά εἶσαι πραγματικά ὀργανώτρια τοῦ σπιτιοῦ σου. Αὐτό θά παρακαλέσω νά μή τό ξεχάσετε ποτέ. Τό παραγγέλει αὐτή ἡ Καινή Διαθήκη, αὐτό τό πνεῦμα τό Ἅγιον τό παραγγέλει ὅτι ἡ γυναῖκα πρέπει νά εἶναι νοικοκυρά καί φίλανδρος.

     Ἔτσι τό θέμα τῆς νοικοκυροσύνης, τῆς φιλοκαλίας τοῦ σπιτιοῦ εἶναι ἕνα μεγάλο κεφάλαιο. Σημειώσατε ὅτι μπορεῖ μία γυναῖκα, ὅταν ἔχη μέσα της τό φιλόκαλον πνεῦμα -πού νομίζω εἶναι ἕνα χάρισμα τοῦ Θεοῦ κι ἄν κανείς τό ζητήση ἀπό τόν Θεόν  θά τοῦ τό δώση- νά φιλοκαλῆ μετ’ εὐτελείας πού ἔλεγαν οἱ ἀρχαῖοι. Ἔ; φιλοκαλεῖς μετ’ εὐτελείας! φιλοκαλοῦμε μετ’ εὐτελείας! ὃπως ἔλεγε ὁ Δημοσθένης στόν ἐπιτάφιο τοῦ Περικλέους -ἄν δέν κάνω λάθος-. Δηλαδή φτιάχνομε κάτι ὄμορφο ἀπό τό τίποτα, «μετ’ εὐτελείας»· ἀπό τό τίποτα, μέ φθηνά πράγματα, μέ τιποτένια πράγματα· θά λέγαμε, μέ ἐκεῖνα τά ὁποῖα ἄλλοι θά πετούσανε στόν σκουπιδοτενεκέ! Τό νά φυλάσσετε τά χρυσόχαρτα πού ἔρχονται ἀπό τά δέματα, τά πακέτα τά δῶρα, τίς κορδέλες, αὐτά τά πράγματα, τά κουτιά, εἰκόνες ἀπό ἡμερολόγια. Μπαίνετε πολλές φορές σ’ ἕνα σπίτι καί βλέπετε τέσσερα ντουβάρια ἂδεια. Κι ἄν θά λέγαμε σ’ αὐτούς τούς ἀνθρώπους γιατί δέν βάζετε ἕνα καδράκι; ἔ, βάλτε κάτι! Θά λέγανε: «δέν ἔχομε χρήματα νά ἀγοράσωμε». Μά κυκλοφοροῦν τόσα ἡμερολόγια τά ὁποῖα εἶναι δωρεάν, τά δίνουν οἱ τράπεζες.  Εἶναι πολύ εὔκολο νά βρῆ κανείς ἕνα ἡμερολόγιο. Ἐκεῖ θά τό κολλούσαμε πάνω σ’ ἕνα ξύλο, σ’ ἕνα νοβοπάν, θά κάναμε ἕνα καδράκι… πολλά καδράκια· θά τά βάζαμε πολύ ὡραῖα στόν τοῖχο. Χίλια πράγματα μποροῦμε παιδιά, νά φτιάξωμε, χωρίς νά ξοδέψωμε χρήματα, ἤ καθόλου ἤ  λίγα.

    Αὐτό θά πῆ φιλοκαλοῦμε μετ’ εὐτελείας. Δέν θά πᾶμε βεβαίως σ’ ἕνα μεγάλο κατάστημα ν’ ἀγοράσωμε ζωγραφικούς πινάκες μεγάλης ἀξίας. Τίποτα! ἁπλά πράγματα· ἁπλά πράγματα καί τό σπίτι γίνεται πολύ ὡραῖο, γίνεται πολύ θερμό. Προσέξτε! πολύ θερμό. Αὐτό τό θερμό… αἰσθητικά θερμό! Ὄχι, γιατί ἔχομε σόμπα· αἰσθητικά θερμό. Μπαίνει κάποιος μέσα καί αἰσθάνεται ὅτι εἶναι ἕνα περιβάλλον μέσα στό ὁποῖο μπορεῖ νά κινηθῆ, νά ζήση, νά μείνη. Ἄν τό θέλετε, ἄν ἔπρεπε νά κάνωμε μία ἀνατομία «γιατί οἱ ἄνδρες φεύγουν ἀπό τό σπίτι καί πᾶνε στό καφενεῖο;» -αὐτή ἡ Ἑλληνική πληγή τό καφενεῖο!- «ἤ ξεπορτίζουν ἀλλοῦ οἱ ἄνδρες;» -ἀλλοῦ, ἀπό ’δῶ καί ἀπό ’κεῖ- θά λέγαμε ὅτι φταίει τό σπίτι. Τό σπίτι δέν ἑλκύει. Δέν ἔμαθε ὁ ἄνδρας νά μένη στό σπίτι του, ἐπειδή δέν ἔμαθε ἡ γυναῖκα νά κρατάη τόν ἄνδρα εἰς τό σπίτι της. Εἶναι μία τέχνη νά μάθη ἡ γυναῖκα νά κρατάη τόν ἄνδρα εἰς τό σπίτι· εἶναι μία τέχνη. Καί αὐτή ἡ τέχνη εἶναι, τό νά εἶναι τό σπίτι ὄμορφο ἀπό πάσης πλευρᾶς. Ὄχι πλούσιο· ὄμορφο! Αὐτά ὅλα προσέξατέ τα, παρακαλῶ, πάρα πολύ· ἔρχονται νά σᾶς βοηθήσουν στό νά κάνετε μία ζωή καί πνευματική καί εὐτυχισμένη.

Απόσπασμα από την 16η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης « Τωβίτ ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
"Τωβίτ. (Ὁμιλίες βασισμένες στό βιβλίο τῆς Π. Διαθήκης Τωβίτ).

" εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/vivlion-tovit
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oED0GDYsRHnrDdY5_m61pt

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Καραμίντζα.

Ψηφιοποίηση και επιμέλεια κειμένου δια χειρός του αξιοτίμου κ. Γεωργίου Μαλούση.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.