Ἑλληνικές πλάνες περί ψυχῆς.

†. Ἀλλ᾽ ἴσως ρωτήσει κάποιος: «Δέν θά ἦταν ἀρκετό τό ὅτι ἡ ψυχή μένει ἀθάνατη, καί θά μποροῦσε αὐτή μόνη νά σωθεῖ ἤ νά καταδικαστεῖ; Τί χρειάζεται τό σῶμα; δέν εἶναι ἀρκετό νά ὑπάρχει μόνη ἡ ψυχή;».

Ἐξάλλου τόσο συχνά λέμε στήν καθημερινή μας φρασεολογία τήν πρόταση «νά σώσω τήν ψυχή μου». Ἔτσι λέμε: «Φροντίζω νά σώσω τήν ψυχή μου». Δέν λέμε «Φροντίζω νά σωθῶ», ὥστε νά ὑπονοοῦμε τή σωτηρία καί τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος, ἀλλά λέμε «νά σώσω τήν ψυχή μου»! Εἶναι ἀρκετό ὅμως αὐτό;

   ᾿Αγαπητοί μου, πρόκειται περί πλατωνικῆς πλάνης. Καί ἔχουν εἰσαχθεῖ ὡς πλάνη μέσα στή ζωή μας, στή φρασεολογία μας, στήν ἀντίληψή μας, στό πιστεύω μας, πάρα πολλά πράγματα, πάρα πολλές πλάνες• μιά ἀπ’ αὐτές εἶναι καί τό ὅτι θά θέλαμε νά σώσουμε μόνο τήν ψυχή μας. Μήν ξεχνᾶμε ὅτι στήν πλατωνική φιλοσοφία τό σῶμα θεωρεῖται θνητό, χωρίς ἀξία, χωρίς σημασία, καί ὅτι ἡ ψυχή συνελήφθη καί κλείστηκε μέσα σέ ἕνα θνητό σῶμα καί ταλαιπωρεῖται μέσα σ᾽ αὐτό.  Δέν ἔχει καμία ἀξία λοιπόν τό σῶμα. Καί μάλιστα, ἀφοῦ τό σῶμα θεωρεῖται φυλακή τῆς ψυχῆς, μακάρι νά μπορούσαμε νά ἀπαλλαγοῦμε ἀπό αὐτό ὅσο τό δυνατόν γρηγορότερα.

   Σ᾽ ἕναν ὡραιότατο διάλογο τοῦ Ἁγίου Ἰουστίνου, Πρός Τρύφωνα, πού διάβασα συμπτωματικά, λέει σ' ἐκεῖνον πού πιστεύει στίς πλατωνικές θέσεις τό ἑξῆς: «Λές ὅτι τό σῶμα εἶναι ἡ φυλακή τῆς ψυχῆς. Πές μου, σέ παρακαλῶ, ὁ φόνος εἶναι καλό ἤ κακό  πράγμα;». «Κακό πράγμα» λέει ἐκεῖνος. «᾿Αλλά γιατί νά εἶναι κακό; Ἐφόσον μέ τόν φόνο ὁ φονιάς συντελεῖ στήν

ἀπελευθέρωση τῆς ψυχῆς τοῦ φονευμένου ἀπό τή φυλακή της. Ἄρα λοιπόν ὁ φόνος πρέπει νά εἶναι καλή πράξη». Εἴδατε, παρακαλῶ, θέση; Βλέπουμε ἀμέσως ἐδῶ τόν ἔλεγχο τοῦ πράγματος, διότι τότε ὁ φονιάς πράγματι θά θεωρεῖτο εὐεργέτης μας, ἐάν μᾶς σκότωνε ἤ, ἐάν δέν βρισκόταν κάποιος φονιάς, τότε ἐμεῖς ἔπρεπε νά αὐτοκτονούσαμε γιά νά ἀπαλλαγοῦμε ἀκριβῶς ἀπό τή φυλακή τῆς ψυχῆς, ἀπό τό σῶμα, πού εἶναι ἐνοχλητικό, διότι μέσα ἐκεῖ κλείστηκε ἡ ψυχή καί ταλαιπτωρεῖται. Ὅλα αὐτά τά πράγματα εἶναι ἑλληνικές πλάνες, ἔκφραση πού χρησιμοποιοῦν οἱ Πατέρες, μέ τήν εὐρεῖα ἔννοια τῆς λέξεως. ᾿Αγαπητοί μου, δέν ὑπάρχει τέτοια θέση ἐδῶ στόν Χριστιανισμό. Ὅλα τά φιλοσοφικά συστήματα εἶναι κατά βάση διαρχικά, δηλαδή θεωροῦν τό σῶμα, καί τήν ὕλη γενικά, σάν κάτι τό κακό, καί τό πνεῦμα σάν κάτι τό καλό, θεωροῦν ὅτι εἶναι δυό αἰώνιες ἀρχές, πού διαρκῶς ἀντιμάχονται, χωρίς νά μπορεῖ ἡ μία νά ὑπερνικήσει τήν ἄλλη. Αλλά τέτοια πράγματα στόν Χριστιανισμό δέν ὑπάρχουν. Ὁ Θεός ἕκανε τόν οὐρανό καί τή γῆ, ἕκανε τίς ψυχές, καί δέν

ὑπάρχει ἀρχή κακοῦ στήν ὕλη, ὁ Θεός εἶναι δημιουργός τῆς ὕλης. Ἡ ὕλη καθεαυτή δέν εἶναι κακή, δέν ὑπάρχει τίποτε τό κακό.

   Κατά τήν πλατωνική ἀντίληψη ὅμως, κι αὐτή ἡ Ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀδιανόητο πράγμα. Ὁ Θεός νά γίνει ἄνθρωπος; Ἀδιανόητο! Ἐάν τό νά μπεῖ μέσα σ᾽ ἕνα σῶμα μιά ψυχή, πού προὐπάρχει στόν οὐρανό, θεωρεῖται καταδίκη, πόσο μᾶλλον τό νά μπεῖ σέ ἕνα σῶμα ὁ Θεός! Ἐάν κατά τήν πλατωνική ἀντίληψη τό γεγονός τῆς Ἐνανθρωπήσας εἶναι ἀδιανόητο, πολύ δέ περισσότερο ἡ ἀνάσταση τῶν νεκρῶν, καί ἀκόμη περισσότερο ἡ ἀνάληψη τῶν σωμάτων! ᾿Αλλά τό πιό ἀδιανόητο εἶναι τό νά ζήσουν τά ἀνθρώπινα σώματα στήν Αἰωνιότητα, μέσα σ᾽ αὐτή τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ! Γι᾿ αὐτό αὐτές τίς ἑλληνικές θέσεις, τίς γεμᾶτες ἀπό πλάνη, τίς βάζουμε στήν ἄκρη. Καί ἡ ἀντίληψη ὅτι εἶναι ἀρκετό νά σωθεῖ μόνη ἡ ψυχή, εἶναι κι αὐτό μία πλάνη.᾿Αλλά ἐπί πλέον λέμε ὅτι ἡ ψυχή εἶναι ἐκ φύσεως ἀθάνατη. Ποιός μᾶς τό εἶπε αὐτό, ἀγαπητοί μου; Ἡ ψυχή δέν εἶναι ἀθάνατη ἀπό τή φύση της. Ἀλλά προσέξτε: μή μέ πεῖτε θνητοψυχίτη! Ὑπῆρξε μία αἵρεση πού ἔλεγε ὅτι μέ τόν βιολογικό θάνατο οἱ ψυχές πεθαίνουν μαζί μέ τό σῶμα, κάτι πού ὑποστηρίζουν καί οἱ Χιλιαστές. Ὄχι, προσέξτε. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός στό 2ο βιβλίο, 17η παράγραφος -ἔκδοση Ὀρθοδόξου Πίστεως- λέει: «Ἄγγελος τοίνυν ἐστὶν οὐσία νοερά... κατὰ χάριν ἕν τῇ φύσει τὸ ἀθάνατον εἰληφυΐα». Ἐάν λοιπόν ὁ ἄγγελος, ἀγαπητοί μου, πού εἷναι νοερή οὐσία, πού εἶναι πνεῦμα, πῆρε τήν ἀθανασία κατά χάριν, δηλαδή ὁ Θεός θέλει νά μένουν οἱ ἄγγελοι ἀθάνατοι, πολύ δέ παραπάνω ἡ ἀνθρώπινη ψυχή. Συνεπῶς ἡ ἀνθρώπινη ψυχή δέν εἶναι κατά φύσιν ἀθάνατη. Ἡ θέση ὅτι ἡ ψυχή κατά φύσιν εἶναι ἀθάνατη εἶναι ἑλληνική πλάνη. Ἐπίσης ἑλληνική πλάνη εἶναι καί τό ὅτι ἡ ψυχή προϋπάρχει. Δέν προϋπάρχει ἣ ψυχή, ἡ ψυχή δημιουργεῖται μαζί μέ τό σῶμα. Ἅμα σύλληψις, ἅμα ἄνθρωπος. Καί ἄνθρωπος θά πεῖ καί σῶμα καί ψυχή. Τήν ἴδια στιγμή. Τό πῶς συμβαίνει τώρα αὐτό τό πράγμα, ἀποτελεῖ ἕνα μυστήριο. Οἱ ψυχές ὅμως δέν προϋπάρχουν.

Οὔτε τό σῶμα προηγεῖται τῆς ψυχῆς, διότι θά δεχόματαν ὅτι ὁ ἄνθρωπος προέρχεται ἀπό τό κτῆνος, ἀλλά οὔτε καί ἡ ψυχή προηγεῖται τοῦ σώματος, διότι θά δεχόμασταν τή θεωρία τοῦ Πλάτωνος περί προὐπάρξεως τῶν ψυχῶν, ἔχουμε ταυτοχρόνως ψυχή καί σῶμα.

Ὁταν ὁ Θεός ἔκανε τόν Αδάμ, τόν ἔκανε ταυτόχρονα ψυχή καί σῶμα, ἔστω κι ἄν στήν περιγραφή μοιάζει νά κάνει πρῶτα τό σῶμα του καί μετά νά τό ἐμφυσᾶ «πνεῦμα ζωῆς», εἶναι θέμα περιγραφῆς.

Ἡ δημιουργία τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος εἶναι ταυτόχρονη. Ἄρα λοιπόν ἡ ψυχή δέν εἶναι ἀπό μόνη της ἀθάνατῃ, ἀλλά ὁ Θεός θέλει νά εἶναι ἀθάνατη. Ἄν ἦταν ἔκ φύσεως ἀθάνατη ἡ ψυχή, τότε θά ἤταν κι αὐτή θεός, θά ἦταν ἄκτιστη, καί συνεπῶς ἀγέννητη. Αλλά ἄκτιστος καί ἀγέννητος εἶναι μόνο ὁ Θεός. Ἄν λοιπόν δεχθούμε τήν ψυχή ἀθάνατη, τότε τή βάζουμε δίπλα στόν Θεό. Οὔτε ἰσχύει ἐκεῖνο τό φοβερά πλανεμένο, τό πανθεϊστικό, πού τό ἀκοῦμε πολύ συχνά καί τό γράφουνε καί σέ ἐκθέσεις πολλές φορές στά σχολεῖα μας, ἀκόμα καί σέ πολιτικούς λόγους λεγόταν κάποτε -δέν ξέρω τώρα τί λέγεται- ὅτι δηλαδή ἡ ψυχή εἶναι ἕνας θεῖος σπινθήρ ἀπό τή θεία οὐσία, ἀπό τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ!

Θεῖος σπινθήρ ἡ ψυχή; Εἶναι κομματάκι τοῦ Θεοῦ ἡ ψυχή; Τότε λοιπόν τά κομματάκια τοῦ Θεοῦ, οἱ ψυχές, ἁμαρτάνουν, καί συνεπῶς ἁμαρτάνει ἡ Θεότητα! Ἐλέγχεται αὐτό. Οἱ ψυχές εἶναι κτίσματα, ὅπως καί οἱ ἄγγελοι, εἶναι δημιουργήματα. Δέν ἔχουν καμία σχέση μέ τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ, ἀγαπητοί μου. Ἄλλο τό ὅτι ὁ Θεός εἶναι πνεῦμα, καί οἱ ψυχές εἶναι πνεύματα, ἕτερον ἑκάτερον. Βεβαίως οἱ ψυχές εἶναι τόσο χονδροειδεῖς σέ σχέση μέ τό πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, ὥστε δέν μποροῦν νά βλέπουν, οὔτε εἶδαν οὔτε θά δοῦν ποτέ, τή νοερή οὐσία τοῦ Θεοῦ, δηλαδή τήν ἄκτιστη οὐσία τοῦ Θεοῦ. Ποτέ. Ὥστε λοιπόν ἡ ψυχή δέν εἶναι ἀθάνατη, μόνον ὁ Θεός εἶναι ἀπό μόνος Του ἀθάνατος, καί ἁπλῶς θέλει οἱ ψυχές νά εἶναι ἀθάνατες.

   Ὁ ᾿Απόστολος Παῦλος στήν Α΄ Πρός Τιμόθεον ἐπιστολή του λέει: «...ὁ μόνος ἔχων ἀθανασίαν, φῶς οἰκῶν ἀπρόσιτον». (Α' Τιμ. 6,16) 

Ὁ Θεός εἶναι ὁ μόνος πού ἔχει ἀθανασία ἀπό τόν ἑαυτό Του, πού κατοικεῖ σέ ἀπλησίαστο φῶς. Κανείς ἄλλος δέν ἔχει τέτοια ἀθανασία. Καί ἀφοῦ λοιπόν ἡ ψυχή εἶναι δημιούργημα, ἀγαπητοί μου, βεβαίως εἶναι θνητή. Σᾶς εἶπα ὅμως ὅτι δέν πεθαίνει, γιατί ὁ Θεός θέλει ἡ ψυχή νά μήν πεθαίνει.

   Τί εἶναι ὅμως ἐκεῖνο πού συνιστᾶ τόν ἄνθρωπο; Εἶναι ἡ ψυχή; Εἶναι τό σῶμα; Ἄς ἀφήσουμε καλύτερα τόν Ἅγιο Ἰουστῖνο τόν Φιλόσοφο καί Ἀπολογητή -εἶναι τοῦ 2ου αἰῶνος- νά μᾶς τό περιγράψει στόν λόγο του Περί ἀναστάσεως, στήν 8η παράγραφο: «Τί γάρ ἐστιν ὁ ἄνθρωπος, ἀλλ᾽ ἢ τὸ ἐκ ψυχῆς καὶ σώματος συνεστὸς ζῷον λογικόν; Μὴ οὖν καθ’ ἑαυτὴν ψυχὴ ἄνθρωπος; Οὔκ, ἀλλ’ ἀνθρώπου ψυχή. Μή οὖν καλοῖτο σῶμα ἄνθρωπος; Οὔκ, ἀλλ’ ἀνθρώπου σῶμα καλεῖται. Εἴπερ οὖν κατ᾽ ἰδίαν μὲν τούτῶν οὐδέτερον ἄνθρωπός ἔστιν, τὸ δὲ ἐκ τῆς ἀμφοτέρων συμπλοκῆς καλεῖται ἄνθρωπος». Δηλαδή: Τί εἶναι ὁ ἄνθρωπος; Ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι παρά ζῶο λογικό -ζῶο μέ τήν ἔννοια τῆς ζωῆς, τοῦ ὄντος- εἶναι ὕπαρξη πού συνίσταται ἀπό τήν ψυχή καί τό σῶμα. Αὐτό εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Καί ρωτᾶ: Μήπως αὐτή καθαυτή ἡ ψυχή εἶναι ὁ ἄνθρωπος; Ὄχι, δέν εἶναι ἡ ψυχή ἄνθρωπος, ἀλλά εἶναι ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου. Μήπως τό ἀνθρώπινο σῶμα λέγεται ἄνθρωπος; Ὄχι, ἀλλά λέγεται σῶμα ἀνθρώπου. Ἀφοῦ λοιπόν δέν εἶναι οὔτε τό ἕνα ἄνθρωπος οὔτε τό ἄλλο, τότε εἶναι ἣ συνένωση καί τῶν δύο, καί τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος.

   Ἂν ἔχουμε ἕναν νεκρό σ᾽ ἕνα φέρετρο, ἔχουμε τό σῶμα του μόνο, γιατί ἡ ψυχή ἔχει φύγει. Δέν εἶναι ἄνθρωπος αὐτό πού ἔχουμε στό φέρετρο. Προσέξτε: δέν εἶναι ἄνθρωπος! Οὔτε ἡ ψυχή, πού βρίσκεται ἐκεῖ στόν Ἅδη ἤ στόν Παράδεισο, εἶναι ἄνθρωπος. Αὐτό πού ἔχουμε στό φέρετρο εἶναι τό σῶμα, καί ἐκεῖ στόν Ἅδη

ἤ στόν Παράδεισο εἶναι ἡ ψυχή. Ἄνθρωπος θά εἶναι ὅταν θά ξαναβρεθοῦν αὐτά τά δύο μαζί. Αὐτό εἶναι ἄνθρωπος. Καί συνεχίζει: «κέκληκε δὲ ὁ Θεὸς εἰς ζωὴν καὶ ἀνάστασιν τὸν ἄνθρωπον», ὁ Θεός κάλεσε στή ζωή καί τήν ἀνάσταση τόν ἄνθρωπο, ὄχι μόνο τό σῶμα, οὔτε μόνο τήν ψυχή, «οὐ τὸ μέρος, ἀλλὰ τὸ ὅλον κέκληκεν, ὅπερ ἐστὶ τὴν ψυχὴν καὶ τὸ σῶμα», δέν κάλεσε τό ἕνα μέρος μόνο, ἀλλά ὁλόκληρο τόν ἄνθρωπο. Καί δικαιολογεῖ τά παραπάνω ἀπό τήν πράξη τῆς Ἐκκλησίας ὡς ἑξῆς: «ἀμφότερα ἐλούσαντο καὶ ἀμφότερα τὴν δικαιοσύνην εἰργάσαντο». Ὅταν βαπτισθήκαμε στό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ

Ἁγίου Πνεύματος, ἀγαπητοί μου, βαπτίσθηκε τό σῶμα μας μαζί μέ τήν ψυχή μας. ᾿Αφοῦ λοιπόν βαπτίσθηκε τό σῶμα μας καί ἡ ψυχή μας μαζί στήν κολυμβήθρα, αὐτό σημαίνει ὅτι ὁλόκληρος ὁ ἄνθρωπος θά σωθεῖ. Θά

ἦταν περίεργο νά βαπτισθεῖ τό σῶμα, καί νά σωθεῖ μόνη ἡ ψυχή! Ἄλλωστε «ἀμφότερα τὴν δικαιοσύνην εἰργάσαντο», καί ἡ ψυχή καί τό σῶμα δούλεψαν τήν ἀρετή.

   Αλλά καί κάτι ἀκόμη. Ἐάν τό σῶμα δέν θά ἀναστηθεῖ, τότε τί ἔννοια ἔχει τό ὅτι ἡ ψυχή δέν πεθαίνει; Προσέξτε, παρακαλῶ, νά δεῖτε τί ἀντιφατικά πράγματα ζοῦμε, καί δέν τά ἐρευνήσαμε ποτέ. ᾿Από τή μιά μεριά δεχόμαστε ἀθανασία ψυχῆς, καί ἀπό τήν ἄλλη δέν δεχόμαστε ἀνάσταση σώματος, ἄν καί λέμε «προσδοκῶ ἀνάστασιν νεκρῶν». ᾿Αλλά τότε τί ἔννοια ἔχει τό νά ποῦμε ὅτι ἡ ψυχή δέν πεθαίνει, καί νά μήν πιστεύοὐμε στήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν; Ἔχει ἔννοια; Ἐάν τό σῶμα δέν θά ἀναστηθεῖ, δέν ἔχει νόημα ἡ ἀθανασίαν τής ψυχῆς. Λέει ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος: «Ἀνάστασις ἐστι τοῦ πεπτωκότος σαρκίου, πνεῦμα γὰρ οὐ πίπτει». Ἡ ἀνάσταση, λέει, εἶναι γιά τό σῶμα πού ἔχει πέσει, τό πνεῦμα δέν πέφτει. Ἡ ἀνάσταση λοιπόν ἀναφέρεται σέ κάτι πού σηκώνεται ὄρθιο, γιατί ἔπεσε καί αὐτό εἶναι μόνο τό σῶμα, γιατί αὐτό ἔπεσε. Ἡ λέξη πτῶμα εἶναι ἀπό τό ρῆμα πίπτω καί σημαίνει αὐτό πού ἔπεσε, ἀνάσταση θά πεῖ ὅτι αὐτό πού ἔπεσε ξανασηκώθηκε ὄρθιο. Τό πνεῦμα δέν πέφτει: ἡ σάρκα πέφτει. Κι ὅταν λέμε ἀνάσταση, ἐννοῦμε ἀνάσταση τοῦ σώματος.  Ὁ ἴδιος Ἅγιος, ὁ Ἰουστῖνος, λέει καί ἕνα πολύ ὡραῖο ἐπιχείρημα: Ἐάν μόνη ἣ ψυχή σώζεται, τότε ὁ Χριστός «τί καινὸν ἡμῖν ἔφερε παρὰ Πυθαγόραν καὶ Πλάτωνα καὶ τὸν τούτων χορόν;»᾽᾽. Τί παραπάνω μᾶς ἔφερε ὁ Χριστός, ἄν ἡ ψυχή εἶναι ἀθάνατη καί δέν ὑπάρχει ἀνάσταση σώματος;Τί περίεργο, τί καινούργιο, τί ἄλλο περισσότερο μᾶς ἔφερε ὁ Χριστός ἀπό τόν Πυθαγόρα καί τόν Πλάτωνα καί ὅλους τούς φιλοσόφους πού δέχονται τόν Πυθαγόρα καί τόν Πλάτωνα;

   Ὁ Χριστός, ἀγαπητοί μου, σώζει ὁλόκληρο τόν ἄνθρωπο. Καί εἶναι πολύ χαρακτηριστικό τό ὅτι «ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο», (Ιω. 1,14) ὁ Θεός Λόγος ἔγινε ἄνθρωπος. Ὁ Θεός προσέλαβε τήν ἀνθρώπινη φύση, ἀκριβῶς γιά νά σώσει ὁλόκληρο τόν ἄνθρωπο, διότι ὅ,τι δέν προσλαμβάνεται, δέν σώζεται. Δέν μπῆκε σέ ἕνα σῶμα, ἀλλά ἔγινε ἄνθρωπος. Αὐτό σημαίνει ὅτι πῆρε καί ἀνθρώπινο σῶμα καί ἀνθρώπινη ψυχή, πῆρε καί τά δυό, τά προσέλαβε, γιά νά τά σώσει καί τά δύο.

   Άκόμη εἶναι πολύ χαρακτηριστικό ὅτι ὁ Κύριος μᾶς ἔδωσε τό σῶμα Του καί τό αἷμα Του. Δέν μᾶς ἔδωσε τό πνεῦμα Του, ἀλλά τό Σῶμα Του καί τό Αἷμα Του, πού ἀναφέρονται στήν ἀνθρώπινη φύση Του. Αὐτά τά δύο, Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ, τά παίρνουμε μέ τό σωματικό μας στόμα, καί μέ αὐτά τρέφεται καί ἡ ψυχή μας καί τό σῶμα μας. Ὅλα αὐτά εἶναι ἕνας φοβερός ρεαλισμός.  Ὥστε λοιπόν, ὁλόκληρος ὁ ἄνθρωπος θά ἀναστηθεῖ καί θά σωθεῖ.

Απόσπασμα από την 6η ομιλία στην κατηγορία « Ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/h-anastasis-tvn-nekrvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40rGCaIN1q0EiOT8FsCxhgQw

Απομαγνητοφώνηση :
Ιερά μονή Κομνηνείου.
Αθανάσιος Άμβωνας.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Τί λέγουν η Αγία Γραφή και οι Πατέρες για την ανάσταση των νεκρών.

†.Τίθεται ὅμως τό ἐρώτημα: Ποιά θά εἶναι ἣ φύση τοῦ ἀναστημένου σώματος; Πῶς θά εἶναι αὐτό τό καινούργιο σῶμα;

   Λέει ὁ ἱερός Δαμασκηνός: «οἷον τὸ τοῦ Κυρίου σῶμα μετὰ τὴν ἀνάστασιν κεκλεισμένων τῶν θυρῶν διερχόμενον, ἀκοπίαστον, τροφῆς, ὕπνου καὶ πόσεως ἀνενδεές». Ποιό θά εἶναι τό καινούργιο σῶμα μας; Τό καινούργιο σῶμα θά εἶναι σάν αὐτό τοῦ Χριστοῦ. Ὅπως ἦταν τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ μετά τήν Ἀνάστασῃ, ἔτσι θά εἶναι καί τό δικό μας. Ἐξάλλου ὁ Χριστός δέν ἔχει κάτι λιγότερο ἤ περισσότερο ἀπό ἐκεῖνο πού θά μᾶς δώσει. Γιατί; Μήπως εἶχε ἀνάγκη ὁ ἀνενδεής Θεός νά προσλάβει ἀνθρώπινη φύση; Ὄχι. Τότε γιατί τήν προσέλαβε; Τήν προσέλαβε γιά μᾶς. Καί δέν θά ἔπαιρνε κάτι παραπάνω ἀπό ἐκεῖνο πού ἐμεῖς δέν θά μπορούσαμε νά φθάσουμε, διότι αὐτό πού ἔχει ἡ ἀναστημένη ἀνθρώπινη φύση Του, αὐτό ἀκριβῶς θέλει νά ἔχουμε κι ἐμεῖς. Κατά συνέπεια ἐκεῖνο πού ἦταν τό σῶματοῦ Χριστοῦ, αὐτό θά εἶναι καί τό δικό μας.

   Καί ὁ ἱερός Χρυσόστομος τό ὁρίζει αὐτό θαυμάσια ὡς ἑξῆς -καί νά τό θυμᾶστε γιατί εἶναι περίφημο: «Ποιό θά εἶναι τό καινούργιο σῶμα;» ρωτάει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, καί ἀπαντᾶ: «Αὐτό, καὶ οὐκ αὐτό».

Αὐτό τό ἴδιο θά εἶναι, ἀλλά ὄχι αὐτό. Τί σημαίνει αὖτό; ᾿Ακοῦστε πῶς τό ἀναπτύσσει περισσότερο: «Αὐτὸ μέν, ὅτι αὐτὴ ἡ οὐσία». Θά εἶναι αὐτό τό ἴδιο σῶμα -αὐτό ἐδῶ τό σῶμα πού βλέπετε!- γιατί θά εἶναι ἡ παλιά του οὐσία: δέν θά εἶναι κάποιο ἄλλο σῶμα. 

Ὅταν ὁ Χριστός ἀναστήθηκε, δέν ἄφησε τό παλιό σῶμα ὡς πεπαλαιωμένο στόν τάφο καί πῆρε κάποιο ἄλλο σῶμα, ὄχι, ὁ τάφος ἦταν ἄδειος. Γι᾿ αὐτό φέτος μιλήσαμε καί γιά τήν ᾿Ανάσταση τοῦ Χριστοῦ• γιά νά τά δοῦμε αὐτά καί νά τά καταλάβουμε γιά τόν ἑαυτό μας. Συνεπῶς δέν θά πάρουμε κάποιο καινούργιο σῶμα, μέ ἄλλη ὑφή, μέ ἄλλη οὐσία• ἡ οὐσία θά εἶναι ἴδια. «Οὐκ αὐτὸ δέ, ὅτι βελτίον τοῦτο». Δέν θά εἶναι ὅμως αὐτό, γιατί θά εἶναι βελτιωμένο, καλύτερο. Δηλαδή θά εἶναι τό ἴδιο σῶμα, ἀλλά βελτιωμένο, θά εἶναι «αὐτό, ἀλλά ὄχι αὐτό». Πῶς νά σᾶς τό πῶ; Εἶναι ἀκριβῶς ὅπως τό νερό, πού εἴτε γίνεται ὑδρατμός ἤ γίνεται πάγος, δέν παύει ἀπό τό νά εἶναι τό ἴδιο πράγμα, ἡ ἴδια οὐσία, ἔστω κι ἄν ἔχει ἄλλες ἰδιότητες, ἔχει ἄλλη μορφή. Ἐδῶ ὅμως δέν θά ἔχουμε ἄλλη μορφή σωματική. Παρακάτω λέει ὁ ἱερός Δαμασκηνός «Μή βλασφημᾶς! Δέν θά πάρουμε ἄλλη μορφή• θά πάρουμε αὐτή πού ἔχουμε». Αλλά σᾶς εἶπα ἕνα παράδειγμα, γιά νά καταλάβετε ὅτι μένει ἡ οὐσία, ἀλλά βελτιώνεται ἡ φύση.

   Καί ὁ ᾿Απόστολος Παῦλος, γιά νά δείξει ποιό θά εἶναι τό καινούργιο σῶμα, χρησιμοποιεῖ τό παράδειγμα τοῦ κόκκου τοῦ σίτου καί τοῦ σταχυοῦ, ἀκοῦστε τί λέει: «Ἀλλ᾽ ἐρεῖ τις• πῶς ἐγείρονται οἵ νεκροί; ποίῳ δὲ σώματι ἔρχονται; ἄφρον, σὺ ὃ σπείρεις, οὐ ζωοποιεῖται ἐὰν μὴ ἀποθάνῃ• καὶ ὃ σπείρεις, οὐ τὸ σῶμα τὸ γενησόμενον σπείρεις, ἀλλὰ γυμνὸν κόκκον, εἰ τύχοι σίτου ἤ τινος τῶν λοιπῶν». (Α' Κορ. 15, 35 - 37) Δηλαδή: Θά ρωτήσει κάποιος ἀπό ἐκείνους πού ἀρνοῦνται τήν ἀνάσταση: Πῶς θά ἀναστηθοῦνοἷ νεκροί; μέ ποιόν τρόπο θά ἀναστηθοῦν; Ποιό θά εἶναι τό καινούργιο τους σῶμα; Ἄμυαλε, ἐκεῖνο πού ἐσύ σπέρνεις δέν θά φυτρώσει, ἐάν πρῶτα δέν πεθάνει• καί αὐτό πού σπέρνεις δέν εἶναι τό σῶμα πού θά φυτρώσει, ἀλλά εἶναι γυμνός σπόρος σιταριοῦ ἤ ἄλλου ἀπό τούς ὑπόλοιπους σπόρους. ᾿Αναφέρεται τό σιτάρι. Γι᾿ αὐτό τό βάζουμε καί στά κόλλυβα, στό Μνημόσυνο, γιά νά μᾶς θυμίζει τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν.

Ἐδῶ ὁ ᾿Ἀπόστολος Παῦλος χρησιμοποιεῖ αὐτό τό

ζωντανό παράδειγμα, γιά νά ἐξηγήσει τήν κατάσταση τοῦ ἀναστημένου νεκροῦ, ὅτι δηλαδή ὅπως συμβαίνει μέ τό σιτάρι πού πεθαίνει καί σαπίζει γιά νά βγεῖ τό στάχυ κι ἀπό αὐτό ὁ καρπός, τό ἴδιο θά συμβεῖ καί μέ τό ἀνθρώπινο σῶμα ὅταν θά ἀναστηθεῖ. Μάλιστα ὑπάρχει ἕνας πολύ ὡραῖος ὁρισμός στή Γεωπονία, πού λέει ὅτι σπόρος εἶναι ἕνα φυτό εὐκόλως μεταφερόμενο. Ὅταν πρωτοάκουσα αὐτόν τόν ὁρισμό, μέ ἐνθουσίασε. Ἕνα φυτό εὐκόλως μεταφερόμενο!

Συνεπῶς ὁ κόκκος τοῦ σίτου περιέχει μέσα του ὁλόκληρο τό στάχυ. Ἔτσι κι ἐδῶ• μέσα μας ἤδη παίρνουμε, τό σπέρμα τῆς ἀθανασίας. Ξέρετε ποιό εἶναι αὖτό; Εἶναι τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ! Αὐτό εἶναι τό σπέρμα τῆς ἀθανασίας. Γι’ αὐτό τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ λέγεται καί φάρμακο ἀθανασίας.

Γι᾿ αὐτό φροντίζουμε νά κοινωνήσει ἐκεῖνος πού φεύγει ἀπό τήν παροῦσα ζωή᾽ γιά νά πάρει μαζί του τό φάρμακο τῆς ἀθανασίας, δηλαδή γιά νά ἀναστηθεῖ «εἰς ζωὴν αἰώνιον». (Ματθ.25,46) Αλλά σύμφωνα μέ αὐτά πού εἴπαμε, ἀνάμεσα στό πρῶτο σῶμα, τό θνητό, καί τό δεύτερο, τό ἀναστημένο, ὑπάρχει καί ταυτότητα καί διαφορά. Καί ποιά εἶναι ἡ διαφορά, ἤ μᾶλλον οἱ, διαφορές;

   Λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στή συνέχεια: «οὕτω καὶ ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν. σπείρεται ἐν φθορᾷ, ἐγείρεται ἐν ἀφθαρσίᾳ• σπείρεται ἐν ἀτιμίᾳ, ἐγείρεται ἐν δόξῃ• σπείρεται ἐν ἀσθενείᾳ, ἐγείρεται ἐν δυνάμει• σπείρεται σῶμα ψυχικόν, ἐγείρεται σῶμα πνευματικόν. ἔστι σῶμα ψυχικόν, καὶ ἔστι σῶμα πνευματικόν. οὕτω καὶ γέγραπται• ἐγένετο ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ᾿Αδὰμ εἰς ψυχὴν ζῶσαν• ὁ ἔσχατος ᾿Αδὰμ εἰς πνεῦμα ζωοποιοῦν• ἀλλ᾽ οὐ πρῶτον τὸ πνευματικόν, ἀλλά τὸ ψυχικόν, ἔπειτα τὸ πνευματικόν. ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ἐκ γῆς χοϊκός, ὁ δεύτερος ἄνθρωπος ὁ Κύριος ἐξ οὐρανοῦ. οἷος ὁ χοϊκός, τοιοῦτοι καὶ οἱ χοϊκοί, καὶ οἷος ὁ ἐπουράνιος, τοιοὔτοι καὶ οἱ ἐπουράνιοι. καὶ καθὼς ἐφορέσαμεν τὴν εἰκόνα τοῦ χοϊκοῦ, φορέσομεν καὶ τὴν εἰκόνα τοῦ ἐπουρανίου».

Δηλαδή: Ἔτσι θά εἶναι καί μέ τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν, συνεχίζει τόν παραλληλισμό μέ τόν σίτο. Τό σῶμα, ὅπως ὁ σῖτος, σπέρνεται στόν τάφο φθαρτό, ἀφοῦ πεθάνει, καί ἀνασταίνεται ἄφθαρτο• σπέρνεται μέ ἀτιμίας, ἀνασταίνεται μέ δόξα• σπέρνεται ἀδύναμο, σηκώνεται δυνατό• σπέρνεται σῶμα φυσικό, ζωϊκό, καί ἀνασταίνεται σῶμα πνευματικό, θά τό ἀναλύσουμε λίγο πιό κάτω. Ὑπάρχει σῶμα φυσικό, ξωϊκό, ὑπάρχει καί σῶμα πνευματικό. Ἔτσι εἶναι γραμμένο: «Ἔγινε ὁ πρῶτος ἄνθρωπος, ὁ ᾿Αδάμ, ὄν ζωντανό». (Γέν. 2,7) καί ὁ ἔσχατος ᾿Αδάμ, ὁ πνευματικός, πού δίνει ζωή. Ὁ ζωϊκός ᾿Αδάμ εἶναι ὁ πρῶτος, ὁ γενάρχης μας, ἐνῶ ὁ πνευματικός ᾿Αδάμ εἶναι ὁ Κύριος ἀπό τόν Οὐρανό, ὁ ἔσχατος ᾿Αδάμ, ὁ Χριστός. Δέν εἶναι ὅμως πρῶτο τό πνευματικό, ἀλλά τό ψυχικό, τό φυσικό, ἔπειτα εἶναι τό πνευματικό. Ὁ πρῶτος ἄνθρωπος πλάσθηκε ἀπό τή γῆ, -χωματένιος ὁ πρῶτος ἄνθρωπος• ὁ Θεός πῆρε χῶμα καί ἔφτιαξε τόν ᾿Αδάμ- ἐνῶ ὁ δεύτερος ἄνθρωπος, δηλαδή ὁ Κύριος, εἶναι ἀπό τόν Οὐρανό: φόρεσε αὐτή τή χοϊκή στολή καί τήν. ἀφθαρτοποίησε. Ὅπως ἐκεῖνος ἦταν χοῖκός, τέτοιοι εἶναι καί οἱ χοῖκοί ἀπόγονοί του• καί ὅπως εἶναι ὁ ἐπουράνιος, τέτοιοι εἶναι καί οἵ ἀπόγονοι τοῦ Χριστοῦ, ἐπουράνιοι ἄνθρωποι• καί ὅπως φορέσαμε τήν εἰκόνα τοῦ γήϊνου, ντυθήκαμε τή φθορά, θά φορέσουμε καί τήν εἰκόνα τοῦ ἐπουρανίοὐ, δηλαδή τήν ἀφθαρσία καί τήν ἀθανασία του. Καί τώρα θά πεῖ ἐδῶ κάτι πολύ σπουδαίο, προσέξτε το: «Τοῦτο δέ φημι, ἀδελφοί, ὅτι σὰρξ καὶ αἷμα βασιλείαν Θεοῦ κληρονομῆσαι οὐ δύνανται, οὐδὲ ἡ φθορὰ τὴν ἀφθαρσίαν κληρονομεῖ». Τοῦτο σᾶς λέω, ἀδελφοί, ὅτι δέν μπορεῖ ἡ σάρκα καί τό αἷμα νά κληρονομήσουν τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, οὔτε ἡ φθορά

κληρονομεῖ τήν ἀφθαρσία. Ποιά «σάρκα καί αἱμα»; Εἶναι ἡ ζωϊκή μορφή. Τώρα, ὅπως εἰμαι, δέν μπορῶ νά μπῶ στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Πρέπει ἀπό ψυχικός, ἀπό ζωϊκός, ἀπό βιολογικός, νά γίνω πνευματικός, ἀλλιῶς δέν μπορῶ νά μπῶ μέσα στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Καί στή συνέχεια λέει τό περίφημο: «δεῖ γὰρ τὸ φθαρτὸν τοῦτο -Ποιό «τοῦτο»; Τοῦτο... τό σῶμα τοῦτο! Ἄν εἴχαμε τόν Παῦλο ἐδῶ, θά μᾶς τό ἔδειχνε: «τοῦτο»! -ἐνδύσασθαι ἀφθαρσίαν καὶ τὸ θνητὸν τοῦτο -πάλι «τοῦτο»!- ἐνδύσασθαι ἀθανασίαν». Διότι πρέπει αὐτό τό φθαρτό σῶμα νά ντυθεῖ τήν ἀφθαρσία καί αὐτό τό θνητό σῶμα νά ντυθεῖ τήν ἀθανασία. Ἐἶναι δύο διαφορετικά πράγματα ἡ ἀφθαρσία καί ἡ ἀθανασία. Συνεπῶς βλέπουμε ἐδῶ ὅτι τό σῶμα μας αὐτό θά γίνει ἄφθαρτο καί ἀθάνατο, ἀλλιώτικα δέν μπαίνει στή  Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

   ᾿Αλλά ἂς διευκρινίσουμε μέ συντομία τί σημαίνει πνευματικό σῶμα. Τί εἶναι τό πνευματικό σῶμα; Λέει ὁ Θεοφύλακτος Βουλγαρίας τό ἑξῆς: «Τὸ μὲν σῶμα ὃ νῦν ἔχομεν ψυχικόν ἐστι, τουτέστιν ψυχῇ διοικούμενον καὶ ζωογονούμενον ταῖς φυσικαῖς καὶ ψυχικαῖς ποιότησι καὶ δυνάμεσι. τὸ δὲ μετὰ τὴν ἀνάστασιν πνευματικὸν ὁ Παῦλος ὠνόμασεν, ἤγουν πνεύματι ζωογονούμενον βίῳ καὶ διοικούμενον καὶ οὐ ψυχῇ, τρόπῳ ἀποῤῥήτῳ καὶ πνευματικῷ πρὸς ἀφθαρσίαν μεταστοιχειωθὲν καὶ ἐν

ταύτῃ συντηρούμενον». Δηλαδή: Τό σῶμα πού ἔχουμε τώρα εἶναι ζωικό, δηλαδή διοικεῖται ἀπό τίς ἀνώτερες καί κατώτερος δυνάμεις τῆς ψυχῆς καί ζωογονεῖται ἀπό τίς φυσικές καί ψυχικές δυνάμεις. Τό σῶμα ὅμως μετά τήν ἀνάστασῆ, τό «πνευματικό», ὅπως τό ὀνόμασε ὁ᾿Απόστολος Παῦλος, δέν θά διοικεῖται πλέον ἀπό τήν ψυχή, ἀλλά ἀπό τό Πνεῦμα τό Ἅγιο. Γι᾿ αὐτό καί λέγεται «πνευματικό». Προσέξτε ὅμως: Ὅταν λέμε «πνευματικό σῶμα», δέν ἐννοοῦμε ἄϋλο, αὐτή εἶναι πλατωνική πλάνη, ἀλλά ἐννοοῦμε ὅτι ἡ ὕπαρξή μας δέν διοικεῖται ἀπό ζωϊκές δυνάμεις, ἀλλά διοικεῖται πλέον καί συντηρεῖται ἀπό τό Πνεῦμα τό Ἅγιο. Ἔτσι, ἀφοῦ τό σῶμα μεταστοιχειώθηκε καί ἔγινε ἄφθαρτο κατά τρόπο μυστικό, μέσα στήν ἀφθαρσία συντηρεῖται. Θά πεῖ πάλι ὁ Ἱερός Δαμασκηνός: «...ἀκοπίαστον,

τροφῆς, ὕπνου καὶ πόσεως ἀνενδεές», δέν θά κοπιάζει τό σῶμα μας, δέν θά ἔχει ἀνάγκη οὔτε ἀπό τροφή οὔτε ἀπό ὕπνο οὔτε νά πιεῖ καί νά φάει, δέν θά ἔχει ἀνάγκη ἀπό τίποτε. ᾿Ακόμη: «Ἔσονται γάρ, φησὶν ὃ Κύριος, ὡς οἱ ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ• οὐ γάμος ἔτι, οὐ τεκνογονία. Φησὶ γοῦν ὃ θεῖος ᾿Απόστολος• Ἡμῶν γὰρ τὸ πολίτευμα ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει, ἐξ οὗ καὶ σωτῆρα ἀπεκδεχόμεθα Κύριον Ἰησοῦν, ὃς καὶ μετασχηματίσει τὸ σῶμα τῆς ταπεινώσεως ἡμῶν εἰς τὸ γενέσθαι αὐτὸ σύμμορφον τῷ σώματι τῆς δόξης αὖτοῦ• οὐ τὴν εἰς ἑτέραν μορφὴν μεταποίησιν λέγων -ἄπαγε- τὴν ἐκ φθορᾶς δὲ μᾶλλον εἰς ἀφθαρσίαν ἐναλλαγήν». Δηλαδή: Οἱ ἄνθρωποι θά εἶναι σάν ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ. Δέν θά εἶναι πνεύματα, ὅπως οἵ ἄγγελοι, ἀλλά δέν θά χρειάζονται αὐτά πού ἔχουν ἀνάγκη στόν παρόντα κόσμο. Δέν θά ὑπάρχει γάμος, οὔτε τεκνογονία. 

Ποῦ εἶναι οἱ Χιλιαστές, πού λένε ὅτι στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἐδῶ στή γῆ, θά τρῶμε καί θά πίνουμε καί θά παντρευόμαστε, ἀλλά δέν θά κάνουμε παιδιά; Αὐτές εἶναι πλάνες. Λέει λοιπόν ὁ θεῖος ᾿Απόστολος ὅτι τό πολίτευμά μας εἶναι στόν οὐρανό, ἀπ’ ὅπου καί προσμένουμε τόν Κύριο Ἰησοῦ, ὁ ὁποῖος αὐτό τό σῶμα μας τό ταπεινωμένο -ταπεινωμένο θά πεῖ τιποτένιο, δηλαδή αὐτό πού ἔχει ὑποστεῖ φθορά- θά τό μεταποιήσει καί θά τό κάνει «σύμμορφο», τῆς ἴδιας μορφῆς μέ τό ἔνδοξο σῶμα Του. Ὅ,τι δόξα ἔχει ὁ Χριστός, θά ἔχουμε κι ἐμεῖς. Δέν ἐννοῶ βεβαίως ὅτι θά ἔχουμε μεταποίηση τοῦ σώματός μας σέ ἄλλη μορφή, ἄλλο σῶμα, 

ὄχι, ἀλλά θά ἔχουμε πέρασμα ἀπό τή φθορά στήν ἀφθαρσία. Αὐτά μᾶς λέει ὁ ἱερός Δαμασκηνός. Ἀλλά ἄς δοῦμε καί στήν Ἁγία Γραφή σύντομα, ἀγαπητοί μου, τίς ἰδιότητες τοῦ ἀναστημένου σώματός μας.

   Ὁ Κύριος λέει ὅτι «ἐν τῇ ἀναστάσει», στήν ἀνάσταση, «οὔτε παντρεύονται οὔτε νυμφεύονται», «ἀλλ᾽ ὡς ἄγγελοι Θεοῦ ἐν οὐρανῷ εἰσι». (Ματθ. 22,30./Μάρκ.12,25./Λουκ.20,35-36) ἀλλά εἶναι ὅπως οἱ ἄγγελοι στόν Οὐρανό.

   ᾿Ακόμη ὁ ᾿Απόστολος λέει: «τὰ βρώματα τῇ κοιλίᾳ καὶ ἡ κοιλία τοῖς βρώμασιν• ὁ δὲ Θεὸς καὶ ταύτην καὶ ταῦτα καταργήσει». (Α' Κορ. 6,13)

Τά φαγητά ἀνήκουν στό πεπτικό σύστημα, καί τό πεπτικό σύστημα ἀνήκει στά φαγητά, ὁ Θεός καί αὐτήν καί αὐτά θά τά καταργήσει. Δέν θά ἔχουμε, ἀνάγκη τροφῆς. Ἄν ὁ ἀναστάς Κύριος ἔφαγε, ἔφαγε κατά τρόπο ἀκατανόητο, γιά νά πιστοποιήσει ὅτι πραγματικά ἔχει σῶμα καί ὅτι δέν εἷναι φάντασμα, ὄχι ὅτι εἶχε ἀνάγκη τροφῆς. 

Άκόμη στό βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως βλέπουμε τό ἑξῆς: «Καὶ ἐξαλείψει, ἀπ’ αὐτῶν ὁ Θεὸς πᾶν δάκρυον ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν, καὶ ὁ θάνατος οὐκ ἔσται ἔτι, οὔτε πένθος, οὔτε κραυγή, οὔτε πόνος οὐκ ἔσται ἔτι• ὅτι τὰ πρῶτα ἀπῆλθον. Καὶ εἶπεν ὁ καθήμενος ἐπὶ τῷ θρόνῳ• ἰδοὺ καινὰ ποιῶ πάντα». (Αποκ. 21,4-5) Δηλαδή, ἀπό αὐτούς πού θά ἀναστηθοῦν «εἰς ζωήν αἰώνιον» ὁ Θεός θά ἐξαλείψει κάθε δάκρυ, καί δέν θά ὑπάρχει πλέον ὁ θάνατος, οὔτε πένθος, οὔτε κραυγή, οὔτε πόνος. Αὐτά δέν θά ὑπάρχουν πλέον• πέρασαν τά πρωτινά. Αὐτά τά πρωτινά εἶναι ἣ παροῦσα ζωή, ὅπως τὴν γνωρίζουμε, ἐδῶ στήν «κοιλάδα τοῦ κλαυθμῶνος». (Ψαλμ. 83,7)

Καί ὁ Κύριος μᾶς λέει: «τότε οἱ δίκαιοι ἐκλάμψουσιν ὡς ὁ ἥλιος ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ πατρὸς αὖτῶν». (Ματθ. 13,43)

Τότε οἱ δίκαιοι θά λάμψουν σάν τόν ἥλιο. Καί ἡ ψ️υχή καί τό σῶμα τοὺς θά λάμψει σάν τόν ἥλιο! Ναί. Πῶς;  Ὅπως Ἐκεῖνος μεταμορφώθηκε στό ὄρος Θαβώρ! Αὐτό εἶναι τό μέλλον τοῦ ἀνθρώπου, ἡ δόξα τοῦ ἀνθρώπου! Καταπληκτική δόξα!

Ποιός ἄνθρωπος, παρακαλῶ, ποιό φιλοσοφικό σύστημα, ποιά σκέψη ἀνθρώπινη, ἀνέβασε ποτέ τόν ἄνθρωπο σ᾽ αὐτή τή δόξα; Καί λένε μερικοί ὅτι τάχα ὁ Χριστιανισμός καταδικάζει τόν ἄνθρωπο... Τί λέτε; Τόν κατεβάζει, ἤ τόν ἀνεβάζει σέ μία ὑπέρτατη δόξα, πού ποτέ δέν συνέλαβε ἀνθρώπινο μυαλό; Καί αὐτά μέν θά συμβοῦν στούς δικαίους. ᾿Αλλά τί θά συμβεῖ στούς ἀσεβεῖς καί ἁμαρτωλούς;

   Ὑπάρχει μία διάκριση, ἀγαπητοί μου, μεταξύ φύσεως καί θελήσεως, ὅπως τήν ὁρίζει ὁ Νικόλαος Καβάσιλας. Προσέξτε αὐτό τό σημεῖο. Ὡς πρός τή φύση, ἡ ἀθανασία θά δοθεῖ σέ ὅλους, ἀνεξαρτήτως τῆς θελήσεώς μας, εἴτε τό θέλουμε εἴτε δὲν τὸ θέλουμε. Επειδή ἡ ἀνθρώπινη φύση εἶναι κοινή καί δέν ρωτηθήκαμε γιά νά γεννηθοῦμε -δέν μᾶς ρώτησαν: «Θέλεις νά γεννηθεῖς;»!- κατά παρόμοιο τρόπο δέν θά ρωτηθοῦμε καί γιά νὰ αναστηθοῦμε. Ὁ Θάνατος και ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ προσφέρουν τήν ἀθανασία καί τήν ἀφθαρσία σέ ὅλους μας ἀκριβῶς μέ τόν ἴδιο τρόπο, ἀφοῦ ὅλοι ἔχουμε τή φύση τοῦ Χριστοῦ, πού ἔγινε ἄνθρωπος καί ἔμεινε ἀθάνατος καί ἄφθαρτος. Γι᾿ αὐτόν τόν λόγο ἧ ἀνάσταση θά εἶναι ἀναγκαστική! Εἴτε τό θέλει κανείς εἴτε δέν τό θέλει, θά ἀναστηθεῖ!

   Λέει ὁ πατήρ Ἰουστῖνος Πόποβιτς τό ἑξῆς θαυμάσιο: «Ἐάν οἱ ἄνθρωποι καταδίκασαν τόν Θεό σέ θάνατο -εἴτε σταυρώνοντάς Τον, εἴτε διακηρύσσοντας ὅτι ὁ Θεός πέθανε!- Ἐκεῖνος τούς καταδίκασε σέ ἀθανασία!». Εἶναι φοβερό πράγμα νά θέλεις νά μήν ὑπάρχεις, καί νά μή τό μπορεῖς. Εἶναι φοβερό! Λοιπόν, αὐτό εἶναι ἀναγκαστικό, θά ἀναστηθοῦμε ὅλοι• ἀλλά ἡ εὐλογία θά δοθεῖ μόνο σ᾽ ἐκείνους τούς ὁρισμένους, πού θά ἐπιθυμήσουν τήν αἰώνια ζωή καί θά ἑνωθοῦν μέ τόν Χριστό ἀπό τήν παροῦσα ζωή. Συνεπῶς μεταξύ φύσεως καί θελήσεως ὑπάρχει αὐτή ἡ διάκριση. Ὡς πρός τή φύση, θέλουμε δέν θέλουμε, θά ἀναστηθοῦμε: ὡς πρός τή θέληση ὅμως, τό νά θέλουμε δηλαδή νά κερδίσουμε τήν αἰώνια ζωή ἤ ὄχι, αὐτό ἐξαρτᾶται ἀπό ἐμᾶς. Συνεπῶς γιά τούς εὐσεβεῖς θά γίνει «ἀνάσταση ζωῆς», γιά τούς ἀσεβεῖς θά γίνει «ἀνάσταση  κρίσεως». Οἱ ἀσεβεῖς θά ἔχουν ἀθανασίαν καί ἀφθαρσία, ὅπως καί οἱ εὐσεβεῖς• ὄχι ὅμως αἰώνια ζωή, ἀλλά τήν αἰώνια κόλαση καί καταδίκη. Λέει ὃ Κύριος: «καὶ βαλοῦσιν αὐτούς εἰς τὴν κάμινον τοῦ πυρός• ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὃ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων». Καί: «καὶ ἀπελεύσονται οὗτοι εἰς κόλασιν αἰώνιον, οἱ δὲ δίκαιοι εἰς ζωὴν αἰώνιον». (Ματθ. 13,42./25,46)

 Σημειώνει ὁ Ιερός Δαμασκηνός στό ἴδιο βιβλίο, τό 4ο, στήν 100ή παράγραφο: «Άναστησόμεθα τοιγαροῦν τῶν ψυχῶν πάλιν ἑνουμένων τοῖς σώμασιν ἀφθαρτιζομένοις καὶ ἀποδυομένοις τὴν φθορὰν καὶ παραστησόμεθα τῷ φοβερῷ τοῦ Χριστοῦ βήματι, καὶ παραδοθήσεται ὁ διάβολος καὶ οἱ δαίμονες αὖτοῦ καὶ ὁ ἄνθρωπος αὐτοῦ, ἤγουν ὁ ἀντίχριστος καὶ οἱ ἀσεβεῖς καὶ ἁμαρτωλοί, εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον, οὐχ ὑλῖκὸν οἷον τὸ παρ᾽ ἡμῖν, ἀλλ᾽ οἷον εἰδείη Θεός». Δηλαδή: Αὐτό τό αἰώνιο πῦρ δέν εἶναι ὑλικό, ὅπως εἶναι τό γνωστό μας πῦρ, ἡ γνωστή μας φωτιά, ἀλλά αἰώνιο, εἶναι ἐκεῖνο πού ξέρει ὁ Θεός. Καταλαβαίνουμε ποιό εἶναι, χωρίς νά τό ξέρουμε βέβαια, εἷναι ἡ θεία δόξα, ἡ ἄκτιστη ἐνέργεια, εἶναι ἡ θεία δόξα, πού πηγάζει ἀπό τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ καί περνάει ἀπό τούς δικαίους ὡς φῶς καί ὄχι ὡς πῦρ, καί φθάνει στήν Κόλαση ὡς πῦρ καί ὄχι ὡς φῶς. Ἡ ἴδια θεία δόξα εἶναι, μέ τή διαφορά πῶς στοῦς εὐσεβεῖς εἶναι ὡς Φῶς καί στούς ἀσεβεῖς εἶναι ὡς πῦρ, ὡς φωτιά, ὅπως λέει καί ὁ Μέγας Βασίλειος στήν Ἑξαήμερό του.

Πάρτε καί τήν ἡλιακή ἀκτίνα. Ἔχει πολλά στοιχεῖα, δυό βασικά εἶναι ἣ φωτεινότητα καί ἡ θερμότητα.

Τήν φωτεινότητα μποροῦμε νά τήν κρατήσουμε χωρίς τή θερμότητα, ὅπως καί τή θερμότητα μποροῦμε νά τήν 

ἔχουμε χωρίς τή φωτεινότητα. Αὐτό ἀκριβῶς συμβαίνει, ἀγαπητοί μου, καί μέ τή δόξα τῶν δικαίων καί τήν τιμωρία τῶν ἀσεβῶν. Αὐτό εἶναι τό «πῦρ», ἀλλά πῶς θά εἶναι αὐτό, μόνον ὁ Θεός γνωρίζει.

Καί λέει στή συνέχεια: «οἱ δὲ τὰ ἀγαθὰ πράξαντες ἐκλάμψουσιν ὡς ὁ ἥλιος, σὺν ἀγγέλοις εἰς ζωὴν αἰώνιον σὺν τῷ κυρίῳ ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστῷ, ὁρῶντες αὐτὸν ἀεὶ καὶ ὁρώμενοι καὶ ἄληκτον τὴν ἀπ’ αὐτοῦ εὐφροσύνην καρπούμενοι». Δηλαδή: Αὐτοί πού ἔπραξαν τά ἀγαθά θά λάμψουν ὅπως ὁ ἥλιος, μαζί μέ τούς ἀγγέλους, στήν αἰώνια ζωή, μαζί μέ τόν Ἰησοῦ Χριστό, τόν Ὁποῖο θά βλέπουν πάντοτε καί θά βλέπονται ἀπό Αὐτόν, ἀπολαμβάνοντας τήν χωρίς τέλος εὐφροσύνη Του, αἰνοῦντες Αὐτόν, μαζί μέ τόν Πατέρα καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, στούς ἄπειρους αἰῶνες τῶν αἰώνων! ᾿Αμήν.

«Πῶς θά γίνει ἣ ἀνάσταση τῶν νεκρῶν»;

   Καί ἀκόμα ἕνα τελευταῖο: Ποιός θά εἶναι ὁ τρόπος τῆς ἀναστάσεως; Πῶς θά ἀναστηθοῦμε;  Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος λέει στήν Α΄ Πρός Κορινθίους ἐπιστολή του τά ἑξῆς: «Ἰδοὺ μυστήριον ὑμῖν λέγω», νά, σᾶς λέω ἕνα μυστήριο• «πάντες μὲν οὐ κοιμηθησόμεθα (βλέπετε τό ρῆμα; «κοιμηθησόμεθω» ὄχι τεθνηξόμεθα, όλοι δέν θά πεθάνουμε) πάντες δὲ

ἀλλαγησόμεθα, (ἀλλά ὅλοι θά ἀλλαχθοῦμε). Δηλαδή ὅταν θά ἔλθει ὁ Χριστός, τότε θά γίνει ἡ ἀνάσταση τῶν νεκρῶν. Βεβαίως θά ζοῦν ἄνθρωποι ἐπάνω στή γῆ, ἄς ποῦμε, ὅπως ἐμεῖς αὐτή τή στιγμή. Γι’ αὐτό μιλάει σέ πρῶτο πληθυντικό, γιατί βάζει καί τόν ἑαυτό του. Βλέπετε ἐδῶ πόσο σύμφωνο εἶναι αὐτό μέ τόν λόγο τοῦ Κυρίου, πού εἶπε «δέν εἶναι δικό σας θέμα νά ξέρετε πότε θά γίνουν αὐτά» (Πράξ. 1,6-7); Αὐτό  σημαίνει ὅτι καί ὁ Παῦλος δέν ξέρει πότε θά γίνει ἡ ἀνάσταση τῶν νεκρῶν.

   Λοιπόν, θά ὑπάρχουν ἄνθρωποι ἐπάνω στή γῆ, ἕκατομμύρια ἄνθρωποι. Ἐκεῖνοι πού τότε θά ζοῦν δέν θά πεθάνουν, ἀλλά θά ἀλλαχθοῦν, κι ἀπό φθαρτοί θά γίνουν ἄφθαρτοι, κι ἀπό θνητοί ἀθάνατοι, δέν θά δοκιμάσουν θάνατο. Πῶς θά γίνουν αὐτά; Ὁ ᾿Απόστολος Παῦλος λέει «ἔν ἀτόμῳ, ἕν ῥιπῇ ὀφθαλμοῦ». Τό «ἐν ἀτόμῳ» εἶναι τό ἄτομο τοῦ χρόνου, πού σημαίνει κάτι πού δέν κόβεται σέ μικρότερα κομμάτια. Δηλαδή αὐτά θά γίνουν σέ ἕνα κλάσμα τοῦ χρόνου, τόσο μικρό, πού δέν μποροῦμε νά τό συλλάβουμε, τόσο γρήγορα. Καί ἐπειδή τήν ἐποχή ἐκείνη δέν ὑπῆρχε κανένα παράδειγμα γιά νά δείξει τό ἐλάχιστο αὐτό κομματάκι τοῦ χρόνου, ὁ ᾿Απόστολος χρησιμοποιεῖ τήν «ριπή τοῦ ὀφθαλμοῦ», τὸ ἀνοιγόκλειμα τῶν ματιῶν. Αὐτό βεβαίως εἶναι μεγάλο χρονικό διάστημα, ἀλλά δέν τό ἀντιλαμβανόμαστε. Τό ἀνοιγόκλειμα τῶν ματιῶν μας δέν μᾶς ἐμποδίζει στή θέα τῶν ἀντικειμένων, βλέπουμε ἀδιάκοπα τά ἀντικείμενα. Τόσο γρήγορα λοιπόν θά γίνει αὐτή ἡ ἀλλαγή τῶν ζώντων σέ ἀθάνατους καί ἄφθαρτους, ἀλλά καί ἣ ἀνάσταση τῶν νεκρῶν. Τόσο γρήγορα! Καί συνεχίζει: «ἐν τῇ ἐσχάτῃ σάλπιγγι• σαλπίσει γάρ, καὶ οἷ νεκροὶ ἐγερθήσονται ἄφθαρτοι, καὶ ἡμεῖς ἀλλαγησόμεθα (καί οἱ νεκροί θά ἀναστηθοῦν ἄφθαρτοι, καί ἐμεῖς θά ἀλλαχθοῦμε καί θά γίνουμε ἐπίσης ἄφθαρτοι). (Α' Κορ. 15,51-52)

   Λέει δέ ἀκόμα στήν Α΄ Πρός Θεσσαλονικεῖς ἐπιστολή του τά ἑξῆς: «Τοῦτο ὑμῖν λέγομεν ἐν λόγῳ Κυρίου, ὅτι ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόμενοι εἰς τὴν παρουσίαν τοῦ Κυρίου οὐ μὴ φθάσομεν τοὺς Κοιμηθέντας• ὅτι αὐτὸς ὁ Κύριος ἐν κελεύσματι, ἐν Φωνῇ ἀρχαγγέλου καὶ ἐν σάλπιγγι Θεοῦ καταβήσεται ἀπ’ οὐρανοῦ, καὶ οἱ νεκροὶ ἐν Χριστῷ ἀναστήσονται πρῶτον, ἔπειτα ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόμενοι ἅμα σὺν αὐτοῖς ἁρπαγησόμεθα ἐν νεφέλαις εἰς ἀπάντησιν τοῦ Κυρίου εἰς ἀέρα, καὶ οὕτω πάντοτε σὺν Κυρίῳ ἐσόμεθα». (Α' Θεσ. 4,15-17) Δηλαδή: Αὐτό σᾶς λέμε, ὅπως μᾶς τό εἶπε ὁ Κύριος, ὅτι ἐμεῖς πού θά ζοῦμε μέχρι τή Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου δέν θά πεθάνουμε, διότι ὁ ἴδιος ὁ Κύριος μέ διαταγή -εἶναι σημεῖο, δέν ξέρουμε τί ἀκριβῶς εἶναι αὐτό- μέ φωνή ἀρχαγγέλου καί μέ σάλπιγγα Θεοῦ θά κατεβεῖ ἀπό τόν οὐρανό, καί πρῶτα θά  ἁναστηθοῦν οἱ νεκροί ἐν Χριστῷ• ἔπειτα ἐμεῖς που θά ζοῦμε θά ἁρπαχθοῦμε μέσα σέ νεφέλες, μαζί μ’ αὐτούς πού θά ἀναστηθοῦν, νά προϋπαντήσουμε τόν Κύριο στόν ἀέρα, καί ἔτσι θά εἴμαστε πάντοτε, στούς αἰῶνες τῶν αἰώνων, μαζί μέ τόν Χριστό. Ὁ Κύριος θά κατέρχεται, κι ἐμεῖς θά ἀνερχόμαστε. Ὅπως ἀκριβῶς συνέβη καί στήν ᾿Ανάληψη τοῦ Χριστοῦ. Γι᾿ αὐτό οἱ δύο ἄγγελοι εἶπαν: «Μέ τόν τρόπο πού Τόν εἴδατε νά ἀνέρχεται, μέ τόν ἴδιο τρόπο θά ἔλθει ξανά». (Πράξ. 1,11)

 Ὁ ᾿Απόστολος Παῦλος λέει «εἰς ἀέρα». Δηλαδή ποῦ; Κάπου, ὁ Θεός ξέρει. Προσέξτε ὅμως: Οἱ ἁμαρτωλοί δέν θά ἁρπαχθοῦν μέσα σέ «νεφέλες»: θά μείνουν κάτω στή γῆ. Τί θά γίνει μ᾽ αὐτούς καί πῶς θά πᾶνε στήν Κόλαση, ὁ Θεός τά ξέρει, δέν πολυπραγμονοῦμε, δέν ξέρουμε παρακάτω. ᾿Αλλά αὐτοί δέν θά ἔλθουν «εἰς ἀπάντησιν τοῦ Κυρίου. καὶ οὕτω πάντοτε σὺν Κυρίῳ ἐσόμεθα».

Καί ἔτσι θά εἴμαστε στούς αἰῶνες τῶν αἰώνων, πάντοτε, μαζί μέ τόν Χριστόν.

Απόσπασμα από την 6η ομιλία στην κατηγορία«
 Ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/h-anastasis-tvn-nekrvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40rGCaIN1q0EiOT8FsCxhgQw

Απομαγνητοφώνηση :
Ιερά μονή Κομνηνείου.
Αθανάσιος Άμβωνας.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Η ανάσταση των νεκρών είναι και θέμα δικαιοσύνης του Θεού.

†.Αλλά η ανάσταση των νεκρών, αγαπητοί μου, είναι και θέμα δικαιοσύνης του Θεού. Δηλαδή πώς θα ήταν δυνατόν να αμαρτάνει η ψυχή, να αμαρτάνει και το σώμα, και η μέν ψυχή να τιμωρηθεί, το δε σώμα να μείνει ατιμώρητο επειδή θα διαλυθεί στον τάφο.

   Ακόμη, ο Απόστολος Παύλος λέει: «φεύγετε τὴν πορνείαν. πᾶν ἁμάρτημα ὃ ἐὰν ποιήσῃ  ἄνθρωπος ἐκτὸς τοῦ σώματός ἐστιν, ὁ δὲ πορνεύων εἰς τὸ ἴδιον σῶμα ἁμαρτάνει». (Α Κορ. 6,18) Δηλαδή: Κάθε αμάρτημα που θα διαπράξει ο άνθρωπος είναι έξω από το σώμα του, ενώ αυτός που πορνεύει αμαρτάνει στο ίδιο του το σώμα. Εάν το πάρουμε αυτό, τότε θα πρέπει, κατά την ημέρα της Κρίσεως, αφού το αμάρτημα ανήκει στο σώμα που διαλύθηκε και δεν θα αναστηθεί, ή ψυχή να μη δώσει λόγο για κάτι που δεν έπραξε. Γιατί να δώσει λόγο η ψυχή στον Θεό για την πορνεία, που ανήκει αποκλειστικά στο σώμα; Συνεπώς η ψυχή είναι ακατηγόρητη και δεν είναι υπεύθυνος ο άνθρωπος για τα σαρκικά άμαρτήματά του, δεν είναι ένοχος! Όμως είναι δίκαιο αυτό; Πώς το βλέπετε; Αλλά και αντιστρόφως, ως προς το θέμα της αρετης. Γιατί όταν το σώμα παρθενεύει μία ολόκληρη ζωή, δηλαδή έγκρατεύεται και μένει αγνό μια ολόκληρη ζωή κι αγωνίζεται υπεράνθρωπα να κρατηθεί μακριά από την αμαρτία, γιατί δεν πρέπει τότε το σώμα αυτό να βραβευθεί και να επαινεθεί; Είναι δίκαιο αυτό να μή γίνει;

   Ακούστε τι λέει ο Απόστολος Παύλος στην Β' Πρός Κορινθίους επιστολή του: «τοὺς γὰρ πάντας ἡμᾶς φανερωθῆναι δεῖ ἔμπροσθεν τοῦ βήματος τοῦ Χριστοῦ, ἵνα κομίσηται ἕκαστος τὰ διὰ τοῦ σώματος πρὸς ἃ ἔπραξεν, εἴτε ἀγαθὸν εἴτε κακόν». (Β Κορ. 5,10) Δηλαδή: Όλοι μας πρέπει να φανερωθούμε και να σταθούμε μπροστά στο βήμα του Χριστού, για να πάρει ο καθένας την αμοιβή του, για ό,τι αγαθό ή κακό έπραξε με το σώμα του. Βλέπετε, επιστρατεύω χωρία από την Αγία Γραφή μόνο και μόνο για να κατοχυρώσω τις αλήθειες αυτές, ώστε να μην πει κάποιος ότι τα λέω από τη φαντασία μου. Όταν λέει «να σταθούμε όλοι», εννοεί και νεκρούς και ζωντανούς, γιατί ο Χριστός είναι Κριτής ζώντων και νεκρών. Δεν το λέμε και στο Σύμβολο της Πίστεως, «κρίναι ζώντας και νεκρούς»; Οι «ζώντες» είναι εκείνοι που θα ζούν τότε, και οι «νεκροί είναι εκείνοι που θα έχουν ήδη πεθάνει και θα αναστηθούν. Δέν λέει «ίνα κομίσηται έκαστος τα διά του πνεύματος, τα διά της ψυχής», αλλά «τα διά του σώματος». Ο Απόστολος αναφέρεται στην Ανάσταση των νεκρών γι' αυτό τονίζει το σώμα. Βλέπετε, παρακαλώ, πόσο καθαρά το λέει!

   Είναι απορίας άξιο, αλλά και δυστύχημα, πώς έχει
εισχωρήσει η αντίληψη μέσα στο χριστιανικό πλήρωμα ότι το σώμα δεν έχει καμία θέση στην σωτηρία! Είναι από τα πλέον περίεργα. Νομίζω ότι θα ήταν η μεγαλύτερη νίκη που θα κατάφερνε ο Διάβολος πάνω στους Χριστιανούς, να τους κάνει δηλαδή να μην προσέξουν το θέμα της αναστάσεως των σωμάτων. Ή φοβερότερη, ή όλεθριότερη διαστροφή. Και αυτή η αντίληψη υπάρχει όχι μόνο στον λαό, αλλά και στον κλήρο! Υπάρχει και στους θεολόγους, και στους επισκόπους, και στους αρχιεπισκόπους! Μή σας κάνει εντύπωση. Ναί, μή σας κάνει εντύπωση. Καταπλήσσει το γεγονός! Τόση ζημιά έχει κάνει ο Διάβολος; Ναί, τόση ζημιά!
Μόλις τελευταία διάβασα σε ένα περιοδικό, στη ΖΩΗ ή στόν ΣΩΤΗΡΑ, ότι ο Αγγλικανός αρχιεπίσκοπος του Canterbury, ο Πριμάτος της Αγγλίας, μεταξύ άλλων ρωτήθηκε και για την ανάσταση των νεκρών.
Βεβαίως το θέμα αυτό δεν ανήκει αποκλειστικά στόν χώρο της Ορθοδοξίας, αλλά είναι δόγμα πίστεως πρώτου μεγέθους σε όλες τις ομολογίες, διότι αποτελεί την κατάληξη του Χριστιανισμού, τον σκοπό, το τέρμα. Και ξέρετε τι απάντησε; Είπε ότι δεν πιστεύει στην ανάσταση των νεκρών. Ο αρχιεπίσκοπος. Θα μου πείτε ότι είναι 'Αγγλικανός. Δεν έχει σημασία, αγαπητοί μου, γιατί ήδη σας είπα ότι είναι δόγμα το οποίο δεν εξαιρείται ούτε από τους Ρωμαιοκαθολικούς ούτε από τους Προτεστάντες, τη στιγμή μάλιστα που έχουμε το ίδιο Σύμβολο της Πίστεως καί λέμε «προσδοκώ ανάστασιν νεκρών». Αλλά και αυτό να μην είχαμε, ολόκληρη η Αγία Γραφή μιλάει για την άνάσταση των νεκρών και αυτός είναι ο σκοπός της. Ο λόγος του Αποστόλου Παύλου, που λέει «εάν οι νεκροί δεν ανασταίνονται, τότε η πίστη μας είναι μάταιη», είναι ουσιαστικός, και είναι να τραβάει κανείς τα μαλλιά του πραγματικά! Είναι αδιανόητο να μην πιστεύουμε στην ανάσταση των νεκρών! Γι' αυτό με βλέπετε και μιλάω με τέτοιο τόνο κι έχω κάνει τόσα και τέτοια θέματα και τόσο σημαντικά μια ολόκληρη χρονιά, για να εμπεδωθούν, γιατί ξέρω πολύ καλά ότι το κύτταρο μας έχει ποτιστεί με τις αντιλήψεις αυτές που επικρατούν, ότι δηλαδή είναι αδιανόητο να αναστηθεί το σώμα.

   Αλλά και ο Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων, ως πρός το θέμα της δικαιοσύνης του Θεού, στην 18η Κατήχηση, παράγραφος 19, λέει τα εξής: «Ουδέν χωρίς σώματος ημίν πέπρακται. βλασφημούμεν διά στόματος, προσευχόμεθα διά στόματος, πορνεύομεν διά σώματος, αγνεύομεν διά σώματος, αρπάζομεν διά χειρός, ελεημοσύνας δίδομεν διά χειρός, και τα λοιπά ομοίως. επειδή τοίνυν εις πάντα υπηρετήσατο το σώμα, και εν τοίς μέλλουσι συναπολαύει των γενομένων». Δηλαδή: Χωρίς το σώμα τίποτα δεν έχει γίνει. Βλασφημούμε με το στόμα, προσευχόμαστε με το στόμα. Πορνεύουμε με το σώμα, ζούμε αγνή ζωή με το σώμα. Αρπάζουμε με τα χέρια, δίνουμε ελεημοσύνη με τα χέρια, και τα υπόλοιπα κατά τον ίδιο τρόπο. Επειδή λοιπόν σε όλα όσα κάναμε μάς υπηρέτησε το σώμα, θα απολαύσει και αυτό ό, τι του ανήκει, είτε την αμοιβή είτε την τιμωρία και την αιώνια Κόλαση.

   Οι άνθρωποι, αγαπητοί μου, θα υπάρχουν στην Κόλαση με τα σώματα, και στη Βασιλεία του Θεού ομοίως με τα σώματα θα υπάρχουν. Ας το αντιληφθούμε αυτό. Δεν θα είναι μόνο ψυχές. Είναι πλατωνική πλάνη, πλατωνική αίρεση, από τις φοβερότερες που επικράτησαν στις αντιλήψεις των Χριστιανών.
Ο Αγιος Ιουστίνος στόν διάλογο πρός Τρύφωνα λέει το εξής: «Εκείνος ό Χριστιανός που λέει ότι δεν υπάρχει ανάσταση νεκρών και ότι οι ψυχές είναι στον ουρανό, αυτός δεν είναι Χριστιανός». «εἰ γὰρ καὶ συνεβάλετε ὑμεῖς τισι λεγομένοις Χριστιανοῖς, καὶ τοῦτο μὴ ὁμολογοῦσιν, ἀλλὰ καὶ βλασφημεῖν τολμῶσι τὸν θεὸν Ἀβραὰμ καὶ τὸν θεὸν Ἰσαὰκ καὶ τὸν θεὸν Ἰακώβ, οἳ καὶ λέγουσι μὴ εἶναι νεκρῶν ἀνάστασιν, ἀλλὰ ἅμα τῷ ἀποθνήσκειν τὰς ψυχὰς αὐτῶν ἀναλαμβάνεσθαι εἰς τὸν οὐρανόν, μὴ ὑπολάβητε αὐτοὺς Χριστιανούς». Και συμπληρώνει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός στο 4ο βιβλίο, παράγραφος 27, έκδοση Ορθοδόξου Πίστεως, (Παραθέτω αυτή τη βιβλιογραφία, για να μπορούν, όσοι θέλουν, να τα βρούν εκεί καλύτερα και να τα μελετήσουν): «῎Εσται οὖν, ἔσται ἀνάστασις. Δίκαιος γὰρ ὁ Θεὸς καὶ τοῖς ὑπομένουσιν αὐτὸν μισθαποδότης γίνεται.  Εἰ μὲν οὖν ἡ ψυχὴ μόνη τοῖς τῆς ἀρετῆς ἀγῶσιν ἐνήθλησε, μόνη καὶ στεφανωθήσεται. Καὶ εἰ μόνη ταῖς ἡδοναῖς ἐνεκυλίσθη, μόνη δικαίως ἂν ἐκολάζετο· ἀλλ᾿ ἐπεὶ μήτε τὴν ὕπαρξί κεχωρισμένην ἔσχον μήτε τὴν ἀρετὴν μήτε τὴν κακίαν ἡ ψυχὴ μετῆλθε δίχα τοῦ σώματος, δικαίως ἄμφω ἅμα καὶ τῶν ἀμοιβῶν τεύξονται.

   Υπάρχει λοιπόν, υπάρχει ανάσταση! Διότι είναι δίκαιος ο Θεός και γίνεται μισθαποδότης σ' εκείνους που Τόν υπομένουν. Εάν μόνη η ψυχή αμάρτανε, θα ήταν δίκαιο αυτή μόνη να τιμωρείται, εάν η ψυχή μόνη ζούσε την αρετή, δίκαιο θα ήταν μόνη να απολαμβάνει τον έπαινο, επειδή όμως μαζί με το σώμα έπραξε τα φαύλα ή τα αγαθά, μαζί με το σώμα λοιπόν και η ψυχή θα απολαύσει και την τιμωρία ή τον έπαινο.

Απόσπασμα από την 4η ομιλία στην κατηγορία
« Ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/h-anastasis-tvn-nekrvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40rGCaIN1q0EiOT8FsCxhgQw

Απομαγνητοφώνηση :
Ιερά μονή Κομνηνείου.
Αθανάσιος Άμβωνας.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Υπεύθυνος του θανάτου είναι ο ίδιος ο άνθρωπος.

†.Βεβαίως μπορούμε να πούμε ότι ο θάνατος είναι «τὰ γὰρ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας» (Ρωμ. 6,23) όπως λέει στην προς ρωμαίους ο Απόστολος Παύλος. Ο θάνατος είναι ο μισθός της αμαρτίας. Όμως, παρά ταύτα, πρέπει να κατανοήσουμε το μυστήριο του θανάτου, όσο μπορούμε.

Αλλά προσέξτε κάτι, αγαπητοί μου, και μόνο που είπα μυστήριο, σημαίνει ότι δεν θα κατανοήσουμε τίποτα, απλώς μόνο θά ψηλαφήσουμε. Η κατανόηση του μυστηρίου του θανάτου μπορεί να ψηλαφηθεί μόνο στον Θάνατο του Χριστού. Αλλά τι μπορούμε να ψηλαφήσουμε εκεί... Ό,τι και να κάνουμε, μέσα στην καρδιά του μυστηρίου αυτού δέν θα μπορέσουμε ποτέ να μπούμε.

   Βλέπουμε τον Κύριο να λέει: «περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου ἕως θανάτου·»,λ (Ματθ. 26,38) Καταλυπημένη είναι η ψυχή μου! Και: «πάτερ μου, εἰ δυνατόν ἐστι, παρελθέτω ἀπ᾿ ἐμοῦ τὸ ποτήριον τοῦτο·» (Ματθ. 26,39)

Ποιό «ποτήριον»; Του θανάτου. Ενώ ξέρει ο Κύριος ότι ακριβώς αυτός ο θάνατος είναι εκείνος που θα δώσει τελικά τη ζωή, όχι μόνο στη δική του ανθρώπινη φύση, αλλά και στην ανθρωπότητα ολόκληρη. Τόν βλέπετε πώς στέκεται μπροστά σ' αυτό το βαθύ μυστήριο του θανάτου, το φοβερό αυτό μυστήριο! Αυτό το μυστήριο εξάλλου περιγράφει και ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός στα νεκρώσιμα τροπάρια, τα οποία είναι ένα αριστούργημα από θεολογικής και λογοτεχνικής απόψεως.

«http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/prayers/funeral_translation.htm»

Παρά ταύτα, εξωτερικά -για να μή μένουμε στο μυστήριο αυτό, που δεν μπορούμε να το καταλάβουμε- μπορούμε να ορίσουμε τον θάνατο όπως τον ορίζει ο Νεμέσιος στον Περί φύσεως του ανθρώπου λόγο του, που τον παίρνει από τον Έλληνα Χρύσιππο: «Θάνατος έστι ψυχής χωρισμός από σώματος». Αυτό σημαίνει ότι ο θάνατος είναι ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα, και τον ορισμό αυτόν τόν δίνουν όλοι, εκτός από τους υλιστές. Εάν ρωτήσετε έναν υλιστή τι είναι ο θάνατος, ποτέ δεν θα σας πεί ότι ο θάνατος είναι ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα, γιατί δεν δέχεται την ψυχή. Θα σας πεί ότι κάποιες ενέργειες, κάποιες δυνάμεις του σώματος ατόνισαν πλέον, και δεν έχουμε παρά αυτό που λέμε θάνατο.

  Αλλά υπάρχουν ακόμη και κάποιες απλές βιβλικές εκφράσεις για τον θάνατο, που περιγράφουν τον θάνατο σαν μία πραγματικότητα, αλλά φοβερή.

Λέει ο 88ος Ψαλμός: «τίς ἐστιν ἄνθρωπος, ὃς ζήσεται, καὶ οὐκ ὄψεται θάνατον;». (Ψαλ. 88,49)

Ποιός είναι εκείνος ο άνθρωπος που μπορεί να ζήσει και να μη δοκιμάσει θάνατο;

   Και ο 102ος Ψαλμός λέει: «ἄνθρωπος, ὡσεὶ χόρτος αἱ ἡμέραι αὐτοῦ· ὡσεὶ ἄνθος τοῦ ἀγροῦ, οὕτως ἐξανθήσει·» (Ψαλ. 102,15)

Ο άνθρωπος είναι σαν το χορτάρι, οι ήμέρες του είναι σαν το χορτάρι. Πόσο κρατάει το χορτάρι; πόσο κρατάει το λουλούδι; Ανθίζει και μαραίνεται. Αυτό είναι ο άνθρωπος.

   Λέει ο Άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος: «ποία γὰρ ἡ ζωὴ ὑμῶν; ἀτμὶς γὰρ ἔσται ἡ πρὸς ὀλίγον φαινομένη, ἔπειτα δὲ καὶ ἀφανιζομένη·» (Ιακ. 4,14)

Ποιά είναι η ζωή μας; Ένα συννεφάκι είναι η ζωή μας, που το βλέπουμε για λίγο στον ορίζοντα και μετά διαλύεται• αυτό είναι η ανθρώπινη ύπαρξη.

   Ακόμη ο Απόστολος Παύλος στην Πρός Εβραίους επιστολή λέει: «καὶ καθ᾿ ὅσον ἀπόκειται τοῖς ἀνθρώποις ἅπαξ ἀποθανεῖν». (Εβρ. 9,27)

Δηλαδή επιφυλάσσεται στον κάθε άνθρωπο να πεθάνει μία φορά.

   Και η Γένεση: «γῆ εἶ καὶ εἰς γῆν ἀπελεύσῃ». (Γεν. 3,19)

Δηλαδή χωματένιος είσαι και χώμα θα γίνεις.

   Βέβαια σ' αυτές τις εκφράσεις μπορούν να βρούν πολύ ισχυρά ερείσματα οι μηδενιστές, εκείνοι που έχουν φιλοσοφική βάση τον Υπαρξισμό, που καταλήγει στόν Μηδενισμό, ή και οι υλιστές, εξάλλου και μηδενιστής δεν είναι κάτι διαφορετικό από τον υλιστή. Τα πράγματα όμως δεν είναι έτσι, αλλά περιγράφεται απλώς η ζωή όπως τη βλέπουμε και ο θάνατος όπως τον βλέπουμε. Όλα αυτά είναι μία εξωτερική διαπίστωση και περιγραφή του φαινομένου του θανάτου.

   Το φαινόμενο του θανάτου, αγαπητοί μου, είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα του ανθρώπου αλλά και ολόκληρης της δημιουργίας. Επειδή υπάρχει ο θάνατος, γι' αυτό υπάρχει και η φιλοσοφία. Αν δεν υπήρχε και θάνατος, δεν θα υπήρχε η φιλοσοφία. Προσπαθώ να μάθω, να σκεφθώ, φιλότιμα ίσως, ποιό το μέλλον μου, τι θα γίνω, που βρίσκομαι, ποιός είμαι. Θέλω να μάθω, γιατί με ενδιαφέρει η πορεία της υπάρξεώς μου. Αλλά το πρόβλημα του θανάτου ξεπερνάει κάθε ανθρώπινο πρόβλημα. Έχουμε οικονομικά προβλήματα; Νομίζω ότι αυτά είναι πιο κάτω από το πρόβλημα της ζωής μας, διότι κι αν ζημιώσουμε σε χρήματα, κι αν χάσουμε και την υγεία μας, κι αν ακόμη χάσουμε τους προσφιλείς μας, δεν ξέρω τι άλλο, τα πάντα κι αν χάσουμε, όλα αυτά είναι πιο κάτω από το μεγάλο μας θέμα, τη ζωή μας! Βλέπετε λοιπόν ότι το πρόβλημα του θανάτου ξεπερνάει κάθε άλλο πρόβλημα; Γι' αυτό και λέμε: «Να σωθώ, κι ας τα χάσω όλα! Να σωθώ!», δηλαδή να μην πεθάνω.

   Η παρουσία του θανάτου ασχημίζει την κτίση, προπαντός όμως δεν δίνει νόημα ούτε στην ανθρώπινη παρουσία, ούτε σ' αυτό το ίδιο το σύμπαν. Δηλαδή: Γιατί υπάρχω; Για να πεθάνω; Ανικανοποίητη απάντηση. Δέν ζώ για να μην υπάρχω, δέν ζώ για να πεθάνω. Δεν μπορεί, δέν είναι δυνατόν αυτό. Ύστερα, επειδή εγώ ζω, γι' αυτό υπάρχει το σύμπαν. Εάν εγώ πεθαίνω, τότε γιατί να υπάρχει το σύμπαν; Άρα δεν έχει νόημα ούτε η ζωή μου ούτε το σύμπαν, αν υπάρχει ο θάνατος. Με άλλα λόγια: Γιατί πεθαίνουμε; και ποιός είναι ο δημιουργός του θανάτου; Αυτό δέν θα μας το απαντήσει η λογική μας, αλλά θα μας αποκαλυφθεί. Όπως όμοίως δεν ξέρουμε και τη γενεά μας, από πού καταγόμαστε, ποιοί είμαστε, μας  αποκαλύπτεται. Βλέπετε, ψάχνοντας μόνοι μας λέμε ότι καταγόμαστε από τα ζώα. Μας αποκαλύπτεται όμως ότι δέν καταγόμαστε από τα ζώα, αλλά ο Θεός δημιούργησε ένα πρώτο ζευγάρι ανθρώπων, και από εκεί  καταγόμαστε. Αυτό όμως είναι αποκάλυψη, δέν είναι εύρεση με τη λογική. Έτσι λοιπόν και το θέμα του θανάτου, όπως και το ποιός είναι ο δημιουργός του, θα μας αποκαλυφθεί.

   Εάν έπρεπε να δούμε τον θάνατο με τα φυσικά μας μάτια, αγαπητοί μου, θα απαντούσαμε ότι απλούστατα είναι ένα φυσικό φαινόμενο, παρά την τραγικότητα που φέρνει αυτός με την παρουσία του στη ζωή μας. Τότε όμως, ως φυσικό φαινόμενο, καθορίζεται από τον Θεό, και συνεπώς ο Θεός είναι ο δημιουργός του θανάτου. Άλλωστε το λέμε. Δεν το λέμε;

Πάμε σε μιά κηδεία, και τί λέμε γιά νά παρηγορήσουμε; «Τί να κάνουμε, αυτή είναι η ζωή. Έτσι τα όρισε ο Θεός. Ο Θεός έτσι θέλησε, να πεθαίνουν οι άνθρωποι». Ο Θεός λοιπόν έκανε τον θάνατο. Αλλά προσέξτε, σας είπα με τα φυσικά μας μάτια.

Ξέρετε ότι πάρα πολλές φορές όταν λέμε ότι κάτι είναι φυσικό, ότι είναι φυσικός νόμος, θα πει ότι ένα φαινόμενο επαναλαμβάνεται, και αποκτούμε μια εμπειρία από αυτή την επανάληψή του. Αυτός είναι ο ορισμός στο τι είναι φυσικός νόμος, δεν υπάρχει άλλη απάντηση. Πάντα όταν αφήνουμε μια πέτρα και πέφτει πρός τα κάτω και δεν πάει προς τα πάνω, λέμε ότι είναι ο νόμος της βαρύτητος. Πολύ ωραία. 'Ομως τι θα πεί βαρύτητα; Αγνωστον και κρύφιον, και κανείς ποτέ δεν το εξερεύνησε. Τι θα πεί έλξη: Άγνωστον καί κρύφιον, τίποτα δεν ξέρουμε. Αλλά λέμε ο νόμος της βαρύτητος. Το λέμε επειδή βλέπουμε ότι πάντα όταν ρίχνουμε κάτι, αυτό πέφτει προς τα κάτω. Ο νόμος αυτός λοιπόν ορίζεται από την εμπειρία μας, αγαπητοί μου. Και αυτό που λέω, δεν το λέω εγώ• το έχω πάρει από επιστημονικό βιβλίο, ότι έτσι ορίζεται ο φυσικός νόμος. Συνεπώς, όταν λέμε ότι ο θάνατος είναι φυσικό πράγμα, και αφού όλα τα φυσικά πράγματα τα έχει κάνει ο Θεός, άρα και τον θάνατο τον έκανε ο Θεός. Φθάνουμε όμως σε λάθος συμπέρασμα, γιατί αυτό δεν είναι δεδομένο αλλά ζητούμενο. Όταν λέμε ότι πάντα μιά πέτρα πέφτει προς τα κάτω, ποιός μας είπε ότι αυτο είναι φυσικό και συμβαίνει παντού μέσα στο σύμπαν; Άν πάμε κάπου αλλού, στο Φεγγάρι ας πούμε ή στον Άρη και πιο πέρα και πιο πέρα, πιθανώς να βρούμε διαφορετική συμπεριφορά. Άρα λοιπόν εκείνο που βλέπουμε εδώ, που ισχύει πάνω στη Γη μας, και λέμε ότι είναι φυσικό, ίσως να μην ισχύει σε ένα άλλο σημείο του σύμπαντος. Και τότε τι είναι φυσικό; Αλλά από τη στιγμή που θα ρωτήσουμε το τι είναι φυσικό, από τη στιγμή εκείνη αυτό αρχίζει να είναι ζητούμενο και όχι δεδομένο. Άρα όταν λέμε ότι ο Θεός έκανε τον θάνατο και είναι φυσικό πράγμα, δεν είναι δεδομένο, είναι ζητούμενο. Τότε όμως ρωτάμε: Ποιός τον έκανε τον θάνατο; Είναι φυσικό πράγμα ο θάνατος; Και πώς είναι δυνατόν να είναι φυσικό πράγμα ο θάνατος, όταν αποτελεί την μεγαλύτερη παραφωνία μέσα στην αρμονία της δημιουργίας; Πώς είναι δυνατόν ποτέ να είναι φυσικό πράγμα ο θάνατος και δημιουργός αυτού να είναι ο Θεός, όταν ο θάνατος δέν δίνει νόημα ούτε στον άνθρωπο και τον προορισμό του ούτε και στο σύμπαν; Είναι δυνατόν ποτέ να είναι φυσικό πράγμα ο θάνατος; Και είναι δυνατόν ποτέ ο Θεός να είναι δημιουργός του θανάτου;

   Ακόμη και κάτι άλλο. Εάν ο Θεός έκανε τον θάνατο και κατόπιν στέλνει τον Υιό Του να νικήσει τον θάνατο, δεν είναι αντιφατικό αυτό; Έρχεται ο Θεός να τα βάλει με τη φύση που ο ίδιος δημιούργησε; Αλλά όταν ο Ιησούς Χριστός νικά τον θάνατο και ανασταίνει τον Λάζαρο, έστω και προσωρινώς, την κόρη του Ιαείρου, τον γιο της χήρας της Ναΐν και άλλους, σαν δείγμα ότι θα αναστηθούμε κατά την κοινή ανάσταση, θέλει να δείξει ότι δέν είναι φυσικό πράγμα ο θάνατος, γιατί δέν θα υπήρχε μεγαλύτερη αντίφαση στο έργο του Θεού, από τη μιά να δημιουργεί μία φυσική κατάσταση, και από την άλλη να έρχεται ο ίδιος μετά να τη διορθώνει, να την καταργεί. Είναι αδιανόητο. Ώστε λοιπόν ο θάνατος δέν είναι δημιούργημα του Θεού. Αλλά τότε τίνος είναι; Ο Θεός δεν μάχεται τη φύση, αλλά τη διορθώνει.

Ωστόσο θα απαντήσουμε με την ωραιότατη γνώμη του Αγίου Θεοφίλου Αντιοχείας. Ακούστε: 

«Αλλά φησί ούν τις ημίν• "Θνητός φύσει εγένετο ο άνθρωπος;" ουδαμώς. "Τί ούν; αθάνατος;" ούδε τούτό φαμεν». Δηλαδή: Ο άνθρωπος έγινε θνητός στη φύση του; Καθόλου. Τι λοιπόν; έγινε αθάνατος ο άνθρωπος στη φύση του; Ούτε αυτό το ισχυριζόμαστε.

Και συνεχίζει:  «Αλλ' ερεί τις• “Ουδέν ούν εγένετο;" ουδέ τούτο λέγομεν. ούτε ουν φύσει θνητός εγένετο ούτε αθάνατος». Δηλαδή: Αλλά κάποιος θα πεί: «Τίποτα λοιπόν από τα δύο δεν έγινε;». Ούτε αυτό θα λέγαμε. Τότε λοιπόν τί; Ούτε θνητό έκανε τον άνθρωτο ό Θεός, ούτε αθάνατο.

«Ει γάρ αθάνατον αυτόν απ' αρχής πεποιήκει, θεόν αυτόν πεποιήκει• πάλιν εί θνητόν αύτόν πεποιήκει, έδόκει αν ο Θεός αίτιος είναι του θανάτου αυτού». Εάν ο Θεός έκανε τον άνθρωπο αθάνατο έκ φύσεως, θα τον έκανε θεό• εάν πάλι ο Θεός τον έκανε θνητό τον  άνθρωπο, τότε θα φαινόταν ότι ο Θεός είναι ο αίτιος του θανάτου.

Τί λοιπόν τον έκανε; θνητό ή αθάνατο;

«Ούτε ούν αθάνατον αυτόν εποίησεν ούτε μην θνητόν, αλλά, καθώς επάνω προειρήκαμεν, δεκτικόν αμφοτέρων». Ούτε βέβαια θνητό έκανε ο Θεός τον άνθρωπο ούτε αθάνατο, αλλά δεκτικό, δηλαδή να έχει την δυνατότητα να δεχθεί και το ένα και το άλλο. 

«ίνα εί ρέψη επί τά της αθανασίας τηρήσας την εντολήν του Θεού, μισθόν κομίσηται παρ' αυτού την

αθανασίαν και γένηται θεός», για να παραλάβει την αθανασίαν και να γίνει θεός, εάν τηρήσει τις εντολές του Θεού και στραφεί σ' εκείνα που συνιστούν την αθανασία -θυμηθείτε αυτό που είπε ο Μέγας Βασίλειος στη Θεία Λειτουργία, που σας διάβασα προηγουμένως- «εἰ δ᾽ αὖ τραπῇ ἐπὶ τὰ τοῦ θανάτου πράγματα παρακούσας τοῦ Θεοῦ, αὐτὸς ἐαυτῷ αἴτιος ᾖ τοῦ θανάτου», αν όμως τραπεί πρός εκείνα τα οποία συνιστούν την παρακοή, τότε ο ίδιος ο άνθρωπος γίνεται ο αίτιος του θανάτου, «ελεύθερον γάρ και αυτεξούστον εποίησεν ο Θεός τον άνθρωπον», διότι ο Θεός έκανε τον άνθρωπο ελεύθερο και αυτεξούσιο.

   Ώστε, αγαπητοί μου, εδώ βλέπουμε ότι ο δημιουργός του θανάτου δεν είναι ο Θεός. Ο Θεός έκανε τον άνθρωπο δεκτικό και της ζωής και του θανάτου, δηλαδή είτε να ζήσει είτε να πεθάνει. Θυμάστε τι είπε στους πρωτοπλάστους; «Εάν ακούσετε την εντολή μου, θα έχετε αθανασία ζωής, εάν δεν την ακούσετε, θα πεθάνετε». «ἀπὸ δὲ τοῦ ξύλου τοῦ γινώσκειν καλὸν καὶ πονηρόν, οὐ φάγεσθε ἀπ᾿ αὐτοῦ· ᾗ δ᾿ ἂν ἡμέρᾳ φάγητε ἀπ᾿ αὐτοῦ, θανάτῳ ἀποθανεῖσθε». (Γεν. 2,17)

   Πού είναι λοιπόν η αιτία του θανάτου, στόν Θεό ή στη φύση; Ούτε στόν Θεό ούτε στη φύση, αλλά στην προαίρεση του ανθρώπου. Στην προαίρεση! Εκεί είναι. Μόνος του ο άνθρωπος προτίμησε τον θάνατο. Ο θάνατος είναι μη όν, δεν υπάρχει, δεν έχει ουσία, ενώ η ζωή είναι όν, έχει ουσία μην το ξεχνάμε.

Προσέξτε: Ο θάνατος δεν έχει ουσία, όπως και το κακό δεν έχει ουσία. Μόνο το αγαθό έχει ουσία, είναι ο Θεός. Ο Διάβολος δεν είναι κακός στην ουσία του, αλλά στην προαίρεσή του, γιατί την ουσία του την έκανε ο Θεός.

Ούτε ο άνθρωπος είναι κακός ή θνητός στην ουσία του, γιατί τον έκανε ο Θεός. Ο άνθρωπος είναι κακός ή θνητός στην προαίρεση.

   Ωστε λοιπόν, αγαπητοί μου, δεν είναι δημιουργός του θανάτου ο Θεός. Ο θάνατος είναι στην προαίρεση του ανθρώπου.

Απόσπασμα από την 4η ομιλία στην κατηγορία
« Ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/h-anastasis-tvn-nekrvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40rGCaIN1q0EiOT8FsCxhgQw

Απομαγνητοφώνηση :
Ιερά μονή Κομνηνείου.
Αθανάσιος Άμβωνας.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ἡ Παράδοσις περί τῆς ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν. Ἀρνηταί τῆς ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν.

†.Η ανάσταση των νεκρών είναι η φυσική απόληξις
του μυστηρίου της Ένανθρωπήσεως του Θεού
Λόγου. Δικαίως γράφει ο Απόστολος Παύλος:
ότι «εἰ δὲ ἀνάστασις νεκρῶν οὐκ ἔστιν, οὐδὲ Χριστὸς ἐγήγερται·/ εἰ δὲ Χριστὸς οὐκ ἐγήγερται, κενὸν ἄρα τὸ κήρυγμα ἡμῶν, κενὴ δὲ καὶ ἡ πίστις ὑμῶν».
(Α' Κορ. 15, 13)
Δηλαδή εάν δεν υπάρχει
ανάσταση των νεκρών, τότε ούτε ο Χριστός αναστήθηκε• και εάν ο Χριστός δέν αναστήθηκε• τότε ο Χριστιανισμός δεν είναι τίποτα• άρα λοιπόν και η πίστη
μας είναι κενή, κούφια, άδεια, τίποτα. Βλέπετε λοιπόν
ότι η φυσική κατάληξη του Χριστιανισμού είναι η ανάσταση των νεκρών. Εκεί πρέπει να φθάσουμε• δέν είναι δυνατόν να συμβεί διαφορετικά.
   Αλήθεια, φοβάμαι ότι βαπτιστήκαμε Χριστιανοί,
χρόνια ολόκληρα μελετάμε ή ακούμε τον λόγο του Θεού, αλλά δεν έχουμε συλλάβει το νόημα του Χριστιανισμού. Πολύ το φοβάμαι αυτό. Θα ήταν δέ ευχής έργον να έχουμε κάπου-κάπου ένα διάγραμμα ολόκληρου του έργου του Χριστιανισμού, ένα γενικό διάγραμμα του τι είναι ο Χριστιανισμός, ώστε να βλέπει κανείς με συντομία όλο το έργο της θείας Οικονομίας• δηλαδή το τι είναι ο άνθρωπος και πώς έπεσε, ή μάλλον το πώς ο Θεός τον άφησε να πέσει, επειδή τον έκανε ελεύθερο, αλλά και το ότι τον αγαπά και έρχεται και τον σώζει. Αυτή η σωτηρία όμως δεν αναφέρεται μόνο στην ψυχή• αναφέρεται και στο σώμα και στην ψυχή, και τούτο διότι ο Θεός αγαπά τον άνθρωπο, όπως και ολόκληρη την δημιουργία Του, και την ξαναφέρνει πάλι ολόκληρη την κτιστή δημιουργία κοντά Του, για να ζήσει μέσα στη δική Του αιωνιότητα, τη δική του ζωή, τη δική Του χαρά.
   Αυτό βέβαια που σας είπα μέσα σε δυό φράσεις μπορεί να αναλυθεί μέσα σε μία ώρα και να αποτελέσει πραγματικά ένα γενικό διάγραμμα του Χριστιανισμού, διότι εμείς πολλές φορές μένουμε στις λεπτομέρειες και χάνουμε το σύνολο, και αυτό είναι οπωσδήποτε ένας κίνδυνος.

   Είπαμε λοιπόν ότι φυσικό επακόλουθο της 'Αναστάσεως του Χριστού είναι η ανάσταση των νεκρών• διότι θα ήταν αδιανόητο ή μέν κεφαλή της Εκκλησίας, πού είναι ο Χριστός, να αναστηθεί και να ζεί, το δε σώμα, που είναι η Εκκλησία, να μην αναστηθεί και να μένει νεκρό.
   Όταν, για παράδειγμα, κοινωνούμε το Σώμα και
το Αίμα του Χριστού, τα κοινωνούμε κατά αισθητό
τρόπο, δηλαδή παίρνουμε πραγματικά το Σώμα και, πραγματικά το Αίμα του Χριστού, μυστηριακά, και το
δέχεται αυτό και το σώμα μας και η ψυχή μας. Έτσι λοιπόν, αν δεν υπήρχε η δυνατότητα ενώσεώς μας με τον Χριστό, τί έννοια θα είχε αυτό το απώτατο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας; (Καί λέγεται απώτατο γιατι το μέν Βάπτισμα είναι η είσοδος, ενώ όλα τα άλλα Μυστήρια, υποχρεωτικά και προαιρετικά, οδηγούν σ' αυτό, που είναι η ένωση του ανθρώπου με τον ένανθρωπήσαντα Υιό του Θεού.) Πώς θα ήταν δυνατόν να γίνεται αυτό το Μυστήριο, αν υποτεθεί ότι δεν ήταν έφικτή αυτή η ένωση και δεν γινόμαστε «σύμφυτοι» με τον Χριστό, όπως λέει ο Απόστολος ) Παύλος;
«εἰ γὰρ σύμφυτοι γεγόναμεν τῷ ὁμοιώματι τοῦ θανάτου αὐτοῦ, ἀλλὰ καὶ τῆς ἀναστάσεως ἐσόμεθα» (Ρωμ. 6,5)
Το να γίνω «σύμφυτος» δεν αναφέρεται μόνο στην ψυχή και μου, αλλά αναφέρεται σε ολόκληρη την ύπαρξή μου. Γι' αυτο λέει ο Απόστολος Παύλος στους Κορινθίους, «ὁ δὲ Θεὸς καὶ τὸν Κύριον ἤγειρε καὶ ἡμᾶς ἐξεγερεῖ διὰ τῆς δυνάμεως αὐτοῦ./ οὐκ οἴδατε ὅτι τὰ σώματα ὑμῶν μέλη Χριστοῦ ἐστιν;».
(Α' Κορ. 6, 14 - 20)

Δηλαδή: Ο Θεός όμως ανέστησε τον Κύριο, τον Ιησού Χριστό, και θα αναστήσει και εμάς με τη δύναμή Του. Δέν ξέρετε ότι τα σώματά σας, οι υπάρξεις σας, είναι μέλη του Χριστού;

   Προσέξτε κάτι: Εγώ λέω υπάρξεις, ενώ ο Απόστολος λέει «σώματα»• υπονοεί φυσικά και τις ψυχές.
Αλλά γιατί βάζει «σώματα»; Βάζει «σώματα» γιατί θέλει να τονίσει το σώμα• επειδή οι αναγνώστες του, που βρίσκονταν κάτω από την πλατωνική αντίληψη, δέν
μπορούσαν να κατανοήσουν το πώς είναι δυνατόν να τύχει σωτηρίας το σώμα. Οι Έλληνες, κάτω από αυτή την έντονη διαρχική αντίληψη που είχε διαποτίσει το κύτταρό τους, δεν μπορούσαν ποτέ να συλλάβουν τη σωτηρία του σώματος• γι' αυτό λέει ο Απόστολος «Δεν
ξέρετε ότι τα σώματά σας είναι μέλη του Χριστού;...».
   Και συνεχίζει: «οὐκ οἴδατε ὅτι τὸ σῶμα ὑμῶν ναὸς τοῦ ἐν ὑμῖν Ἁγίου Πνεύματός ἐστιν; » δέν ξέρετε ότι το σώμα σας είναι ναός του Αγίου Πνεύματος;
Παίρνει δύο θέσεις: ότι το ανθρώπινο σώμα είναι
«μέλος του σώματος του Χριστού» και ότι είναι
«ναός του Αγίου Πνεύματος». Εδώ, με το πρώτο, «τά σώματά σας είναι μέλη του Χριστού», υπαινίσσεται τον Μυστικό Δείπνο, τη Σταύρωση και την Ανάσταση, δηλαδή την Ένανθρώπηση, και με το δεύτερο, «είστε ναός του Αγίου Πνεύματος», υπαινίσσεται την Πεντηκοστή. Συνεπώς βλέπουμε ότι το ανθρώπινο σώμα έχει
μία ξεχωριστή θέση μέσα στη σωτηρία. Και μας κάνει
εξαιρετική εντύπωση ότι ο Απόστολος δεν μιλάει καθόλου για το πνεύμα σ' αυτή την περικοπή του, αλλά
μόνο για το σώμα.
   Και θα πεί στην Πρός Ρωμαίους: «ὁ ἐγείρας τὸν Χριστὸν ἐκ νεκρῶν ζωοποιήσει καὶ τὰ θνητὰ σώματα ὑμῶν διὰ τὸ ἐνοικοῦν αὐτοῦ Πνεῦμα ἐν ὑμῖν».
(Ρωμ. 8,11)
Δηλαδή: Εφόσον λοιπόν ενοικεί μέσα μας το Πνεύμα
του Θεού, το Άγιο Πνεύμα, Εκείνος που ανέστησε
τον Χριστό, Αυτός θά ζωοποιήσει και τα θνητά σώματα σας. Είναι πέρα για πέρα ρεαλιστικός ο Απόστολος Παύλος• δεν χωράει εδώ καμία άλληγορία, καμία μεταφορά. Θα ζωοποιήσει τα θνητά σας σώματα, επειδή ενοικεί μέσα σε σας το Πνεύμα του Θεού, δηλαδή έχετε ενωθεί με τον Χριστό και έχετε ενωθεί με το
Πνεύμα το Άγιο. Το Πνεύμα το Άγιο δέν υποτιμά τη σάρκα μας, ούτε στέκεται ψηλά - ψηλά μη τυχόν και μιανθεί από την ανθρώπινη φύση μας• όχι• μας καθαρίζει και ενοικεί, κατοικεί μέσα σε μας.

   Ουδέποτε η ανθρωπότητα, και ειδικότερα οι Έλληνες, ουδέποτε διανοήθηκαν τέτοιο ύψος στο ανθρώπινο σώμα. Κατηγορούν τον Χριστιανισμό, αγαπητοί μου, ότι υποτιμά το σώμα! Οι Έλληνες είναι αυτοί που υποτίμησαν το σώμα• και όταν λέω Έλληνες, πάντα εννοώ τους αρχαίους Έλληνες, που φιλοσόφησαν πάνω σε όλα αυτά, οι Έλληνες υποτίμησαν το σώμα, και το υποτίμησαν διότι το λάτρευσαν. Βλέπουμε το κάλλος του σώματος αποτυπωμένο στα αγάλματά τους, στα οποία έδωσαν και θεϊκά ονόματα, όπως στην Άφροδίτη της Μήλου, στον Ερμή του Πραξιτέλους, στον Δία, την Αθηνά και ούτω καθεξής. Η ομορφιά
του ανθρωπίνου σώματος αποτυπώθηκε επάνω στο άψυχο άγαλμα• και άγαλμα θα πει κάτι το οποίο βλέπω και αγάλλομαι, ευχαριστιέμαι. Ρίξτε μια ματιά στα χαρτονομίσματα, τα χιλιάρικα, να δείτε το πρόσωπο του Διός. Εάν γνωρίζουμε λίγο από τέχνη, μπορούμε να νιώσουμε πραγματικά ότι πρόκειται για αριστουργηματική μορφή! Είναι το κάλλος της ανθρώπινης κατασκευής, η αποτύπωση του ανθρώπινου κάλλους.
   Έτσι λοιπόν, επειδή οι Έλληνες λάτρευσαν το ανθρώπινο σώμα, επέτρεψε ο Θεός να το καταδικάσουν. Γι' αυτό τους βλέπουμε να έχουν μια ισχυρή τάση για διαρχία
(Είναι η φιλοσοφική θεωρία που δέχεται ότι δύο αρχές, ή ύλη και το πνεύμα, διέπουν τον κόσμο), και να θεωρούν το σώμα ως αρχή του κακού, με τη φιλοσοφική έννοια της λέξεως αρχή. Αλλά εάν αιτία του κακού είναι η ύλη, τότε και το σώμα δεν έχει αξία και σημασία, κι έτσι το καταδικάζουμε.
   Ο Χριστιανισμός όμως δεν λάτρευσε το σώμα, αλλά το ανέβασε σε ύψη δυσθεώρητα. Πού είναι αυτά τα δυσθεώρητα ύψη; Στον Ουρανό. Ποιόν Ουρανό; Στον θρόνο του Αγίου Τριαδικού Θεού! Ναι. Όταν ο Χριστός αναλήφθηκε, πήρε μαζί Του και την ανθρωπίνη φύση σ' αυτή τη ζωή της Αγίας Τριάδος! Ουδέποτε θα μπορούσαν οι άνθρωποι, και ειδικότερα οι Έλληνες να αντιληφθούν ότι το ανθρώπινο σώμα θα έφθανε σ'
εκείνο το ύψος. Και δεν φθάνει σ' αυτό το ύψος με βάση κάποια θεωρία, δεν φθάνει με κάποια αντίληψη του νού μας, δεν τα φανταστήκαμε έτσι, αλλά οι Μαθητές βλέπουν το ανθρώπινο σώμα του Χριστού, τήν ανθρώπινη φύση, να ανέρχεται στον Ουρανό•
«καὶ ταῦτα εἰπὼν βλεπόντων αὐτῶν ἐπήρθη, καὶ νεφέλη ὑπέλαβεν αὐτὸν ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν».
(Πράξ. 1,9)
Γι' αυτό σας είπα ότι ο Χριστιανισμός εξύψωσε το σώμα. Ώ, αν ξέραμε τι είναι ο Χριστιανισμός... Ώ, άν ξέραμε τι είναι... πού τόσο τον υποτιμούμε και τον ειρωνευόμαστε καί τόν λοιδωρούμε...!

   Η ανάσταση των νεκρών συμφωνεί απολύτως και με την παντοδυναμία του Θεού, ή απορρέει από την παντοδυναμία του Θεού. Έάν ο Θεός είναι παντοδύναμος Δημιουργός, δηλαδή αυτός που δημιούργησε τα πάντα, τότε γιατί θα αδυνατούσε να αναστήσει και τα ανθρώπινα σώματα;
   Λέει ένας αρχαίος Απολογητής, ο Αθηναγόρας:
« ἀρκοῦσα πρὸς τὴν τῶν σωμάτων ἀνάστασιν, δείκνυσιν ἡ τούτων αὐτῶν γένεσις».
Δηλαδή μάς είναι αρκετή η γένεση, η κατασκευή, η δημιουργία, ως απόδειξη της
αναστάσεως των νεκρών. Εφόσον έχουμε την δημιουργία, τότε μπορούμε να και την αναδημιουργία. Διότι εφόσον ο Θεός δημιούργησε το σύμπαν όλόκληρο εκ του μη όντος -δεδομένο αυτό- και κατόπιν εκ του χοός, από την υπάρχουσα ύλη, έκανε τον άνθρωπο, το θαυμαστό αυτό δημιούργημα, γιατί να μη μπορεί να το αναστήσει όταν αυτό πεθάνει;
   Δεν έχουμε συλλάβει τι είναι ο άνθρωπος! Πώς να το συλλάβουμε άλλωστε, εκτός κι αν μας αποκαλυφθεί• και μας αποκαλύπτεται. Εξάλλου όλα τα φιλοσοφικά συστήματα που ασχολούνται με την ανθρωπολογία προσπαθούν να καταλάβουν τί είναι ο άνθρωπος.
Μόνον ο λόγος του Θεού όμως μας το αποκαλύπτει.
Τά φιλοσοφικά συστήματα, σε τελευταία ανάλυση, αδικούν και καταδικάζουν τον άνθρωπο. Συγκρίνετε τα σύγχρονα φιλοσοφικά ρεύματα τα υπαρξιστικά πώς καταδικάζουν τον άνθρωπο, πώς τον ανεβάζουν και τον κατεβάζουν. Θέλουν να τον ανεβάσουν, δήθεν, και
στην πραγματικότητα τον καταδικάζουν• πέφτουν δηλαδή στο ίδιο λάθος που έπεφταν και οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι.
   Έτσι, εφόσον ο Θεός -άς μου επιτραπεί η φράση- μπόρεσε να δημιουργήσει τον άνθρωπο, γιατί δεν μπορεί να τον δημιουργήσει πάλι, να τον επανασυστήσει; Διότι το να κτίσω ένα σπίτι χωρίς να έχω τούβλα και πέτρες, δεν είναι απλώς δύσκολο, αλλά αδύνατο• αν όμως έχει γκρεμιστεί το σπίτι αυτό, και έχω τις πέτρες και τα τούβλα ριγμένα καταγής, είναι ευκολότερο να το ξανακτίσω. Συνεπώς η αναδημιουργία του
ανθρώπου, δηλαδή η ανάσταση, είναι ευκολότερη από
τη δημιουργία που έκανε στον Αδάμ. Και εφόσον ο Αδάμ είναι δεδομένο γεγονός, άρα λοιπόν δεδομένη, από πλευράς δυνάμεως του Θεού, είναι και η ανάσταση των νεκρών.
   Λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός: «οὐκ ἀδυνατεῖ γὰρ ὁ ἐν ἀρχῇ ἐκ τοῦ χοὸς τῆς γῆς αὐτὸ συστησάμενος πάλιν ἀναλυθὲν καὶ ἀποστραφὲν εἰς τὴν γῆν, ἐξ ἧς ἐλήφθη κατὰ τὴν τοῦ Δημιουργοῦ ἀπόφασιν, πάλιν ἀναστῆσαι αὐτό». Αυτά που σας είπα προηγουμένως είναι η γνώμη του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, όπως την διατυπώνει εδώ.
   Εξάλλου ο Απόστολος Παύλος τονίζει στην Α'
Πρός Κορινθίους επιστολή, 6ο κεφάλαιο, 14 στίχο, το
εξής: «ὁ δὲ Θεὸς καὶ τὸν Κύριον ἤγειρε καὶ ἡμᾶς ἐξεγερεῖ διὰ τῆς δυνάμεως αὐτοῦ», και εμάς θα μας αναστήσει με την δύναμή Του. Ο Θεός είναι δυνατός, αγαπητοί• εάν του αφαιρούμε την ιδιότητα αυτή, βλασφημούμε! Ο Θεός είναι παντοδύναμος, καί σ' Αυτόν ούδέν αδυνατεί. «πάντα γὰρ δυνατά ἐστι παρὰ τῷ Θεῷ».
(Μαρκ. 10,27)
   Όταν κάποτε οι Κορίνθιοι άπιστούσαν στην ανάσταση των νεκρών, ο Απόστολος Παύλος τους έγραψε το αλησμόνητο 15ο κεφάλαιο στην πρώτη επιστολή του για την ανάσταση των νεκρών. Η απιστία τους βέβαια
αυτή, δόξα τω Θεώ, έδωσε μερικές φορές την αφορμή
και την ευκαιρία να γραφούν πράγματα αθάνατα και
ασφαλή για μας τους μεταγενεστέρους. Οι Κορίνθιοι απιστούσαν, διότι δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι ήταν δυνατόν να γίνει αυτό. Δηλαδή δέν μπορούσαν να συλλάβουν τη δύναμη του Θεού. Πώς να τη συλλάβουν βέβαια, αφού οι άνθρωποι αυτοί είχαν ανατραφεί εκ προγόνων με την πίστη σε μία θεότητα που λεγόταν
Ζεύς και που το μόνο που μπορούσε ήταν να κυβερνά
τους κεραυνούς, τα σύννεφα και τις βροντές! Πού να
συλλάβουν τέτοια πράγματα, που να συλλάβουν την αληθινή δύναμη του Θεού! Γι' αυτό ο Απόστολος Παύλος τους λέει: «ἀγνωσίαν γὰρ Θεοῦ τινες ἔχουσι· πρὸς ἐντροπὴν ὑμῖν λέγω». (Α Κορ. 15,34)
Μερικοί από σάς έχετε
άγνωσία Θεού, δεν ξέρετε ποιός είναι ο Θεός• και το
λέω αυτό γιά ντροπή σας, γιατί δεν ξέρετε ότι ο Θεός
είναι δυνατός και όλα τα μπορεί.
   Αλλά η ανάσταση των νεκρών, αγαπητοί μου, είναι και θέμα δικαιοσύνης του Θεού. Δηλαδή πώς θα ήταν δυνατόν να αμαρτάνει η ψυχή, να αμαρτάνει και το σώμα, και η μέν ψυχή να τιμωρηθεί, το δε σώμα να
μείνει ατιμώρητο επειδή θα διαλυθεί στον τάφο,...
   Ακόμη, ο Απόστολος Παύλος λέει: «φεύγετε τὴν πορνείαν. πᾶν ἁμάρτημα ὃ ἐὰν ποιήσῃ ἄνθρωπος ἐκτὸς τοῦ σώματός ἐστιν, ὁ δὲ πορνεύων εἰς τὸ ἴδιον σῶμα ἁμαρτάνει».
(Α Κορ. 6,18)
Δηλαδή: Κάθε αμάρτημα που θα διαπράξει ο άνθρωπος είναι έξω από το σώμα του, ενώ αυτός που πορνεύει αμαρτάνει στο ίδιο του το σώμα. Εάν το πάρουμε αυτό, τότε θα πρέπει, κατά την ημέρα της Κρίσεως, αφού το αμάρτημα ανήκει στο σώμα που διαλύθηκε και δεν θα αναστηθεί, ή ψυχή να μη δώσει λόγο για κάτι που δεν έπραξε. Γιατί να δώσει λόγο η ψυχή στον Θεό για την πορνεία, που ανήκει αποκλειστικά
στο σώμα; Συνεπώς η ψυχή είναι ακατηγόρητη και
δεν είναι υπεύθυνος ο άνθρωπος για τα σαρκικά άμαρτήματά του, δεν είναι ένοχος! Όμως είναι δίκαιο αυτός; Πώς το βλέπετε;
   Αλλά και αντιστρόφως, ως προς το θέμα της αρετης. Γιατί όταν το σώμα παρθενεύει μία ολόκληρη ζωή, δηλαδή έγκρατεύεται και μένει αγνό μια ολόκληρη
ζωή κι αγωνίζεται υπεράνθρωπα να κρατηθεί μακριά από την αμαρτία, γιατί δεν πρέπει τότε το σώμα αυτό να βραβευθεί και να επαινεθεί; Είναι δίκαιο αυτό να
μή γίνει;...
   Ακούστε τι λέει ο Απόστολος Παύλος στην Β'
Πρός Κορινθίους επιστολή του: «τοὺς γὰρ πάντας ἡμᾶς φανερωθῆναι δεῖ ἔμπροσθεν τοῦ βήματος τοῦ Χριστοῦ, ἵνα κομίσηται ἕκαστος τὰ διὰ τοῦ σώματος πρὸς ἃ ἔπραξεν, εἴτε ἀγαθὸν εἴτε κακόν».
(Β Κορ. 5,10)
Δηλαδή: Όλοι μας πρέπει να φανερωθούμε και να σταθούμε
μπροστά στο βήμα του Χριστού, για να πάρει ο καθένας την αμοιβή του, για ό,τι αγαθό ή κακό έπραξε με το σώμα του. Βλέπετε, επιστρατεύω χωρία από την
"Αγία Γραφή μόνο και μόνο για να κατοχυρώσω τις αλήθειες αυτές, ώστε να μην πει κάποιος ότι τα λέω από τη φαντασία μου. Όταν λέει «να σταθούμε όλοι»,
εννοεί και νεκρούς και ζωντανούς, γιατί ο Χριστός είναι Κριτής ζώντων και νεκρών. Δεν το λέμε και στο Σύμβολο της Πίστεως, «κρίναι ζώντας και νεκρούς»;
Οι «ζώντες» είναι εκείνοι που θα ζούν τότε, και οι «νεκροί είναι εκείνοι που θα έχουν ήδη πεθάνει και θα αναστηθούν. Δέν λέει «ίνα κομίσηται έκαστος τα διά του πνεύματος, τα διά της ψυχής», αλλά «τα διά του σώματος». Ο Απόστολος αναφέρεται στην Ανάσταση των νεκρών γι' αυτό τονίζει το σώμα. Βλέπετε, παρακαλώ, πόσο καθαρά το λέει!
   Είναι απορίας άξιο, αλλά και δυστύχημα, πώς έχει
εισχωρήσει η αντίληψη μέσα στο χριστιανικό πλήρωμα
ότι το σώμα δεν έχει καμία θέση στην σωτηρία! Είναι
από τα πλέον περίεργα. Νομίζω ότι θα ήταν η μεγαλύτερη νίκη που θα κατάφερνε ο Διάβολος πάνω στους Χριστιανούς, να τους κάνει δηλαδή να μην προσέξουν το θέμα της αναστάσεως των σωμάτων. Ή φοβερότερη, ή όλεθριότερη διαστροφή!
   Και αυτή η αντίληψη υπάρχει όχι μόνο στον λαό, αλλά και στον κλήρο! Υπάρχει και στους θεολόγους, και στους επισκόπους, και στους αρχιεπισκόπους! Μή
σας κάνει εντύπωση. Ναί, μή σας κάνει εντύπωση. Καταπλήσσει το γεγονός! Τόση ζημιά έχει κάνει ο Διάβολος; Ναί, τόση ζημιά!

Μόλις τελευταία διάβασα σε ένα περιοδικό, στη
ΖΩΗ ή στόν ΣΩΤΗΡΑ, ότι ο Αγγλικανός αρχιεπίσκοπος του Canterbury, ο Πριμάτος της Αγγλίας, μεταξύ άλλων ρωτήθηκε και για την ανάσταση των νεκρών.
Βεβαίως το θέμα αυτό δεν ανήκει αποκλειστικά στόν
χώρο της Ορθοδοξίας, αλλά είναι δόγμα πίστεως πρώτου μεγέθους σε όλες τις ομολογίες, διότι αποτελεί την
κατάληξη του Χριστιανισμού, τον σκοπό, το τέρμα.
Και ξέρετε τι απάντησε; Είπε ότι δεν πιστεύει στην
ανάσταση των νεκρών!
Ο αρχιεπίσκοπος!
   Θα μου πείτε ότι είναι 'Αγγλικανός. Δεν έχει σημασία, αγαπητοί μου, γιατί ήδη σας είπα ότι είναι δόγμα το οποίο δεν εξαιρείται ούτε από τους Ρωμαιοκαθολικούς ούτε από τους Προτεστάντες, τη στιγμή μάλιστα που έχουμε το ίδιο Σύμβολο της Πίστεως καί λέμε «προσδοκώ ανάστασιν νεκρών». Αλλά και αυτό να
μην είχαμε, ολόκληρη η Αγία Γραφή μιλάει για την άνάσταση των νεκρών και αυτός είναι ο σκοπός της. Ο λόγος του Αποστόλου Παύλου, που λέει «εάν οι νεκροί δεν ανασταίνονται, τότε η πίστη μας είναι μάταιη», είναι ουσιαστικός, και είναι να τραβάει κανείς τα μαλλιά του πραγματικά! Είναι αδιανόητο να μην πιστεύουμε στην ανάσταση των νεκρών! Γι' αυτό με βλέπετε και μιλάω με τέτοιο τόνο κι έχω κάνει τόσα
και τέτοια θέματα και τόσο σημαντικά μια ολόκληρη
χρονιά, για να εμπεδωθούν, γιατί ξέρω πολύ καλά ότι
το κύτταρο μας έχει ποτιστεί με τις αντιλήψεις αυτές
που επικρατούν, ότι δηλαδή είναι αδιανόητο να αναστηθεί το σώμα.
   Αλλά και ο Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων, ως πρός το θέμα της δικαιοσύνης του Θεού, στην 18η Κατήχηση, παράγραφος 19, λέει τα εξής:
«Ουδέν χωρίς σώματος ημίν πέπρακται. βλασφημούμεν διά στόματος, προσευχόμεθα διά στόματος, πορνεύομεν διά σώματος, αγνεύομεν διά σώματος, αρπάζομεν διά χειρός, ελεημοσύνας δίδομεν διά χειρός, και τα λοιπά ομοίως. επειδή τοίνυν
εις πάντα υπηρετήσατο το σώμα, και εν τοίς μέλλουσι συναπολαύει των γενομένων». Δηλαδή: Χωρίς το σώμα τίποτα δεν έχει γίνει. Βλασφημούμε με το
στόμα, προσευχόμαστε με το στόμα• πορνεύουμε με
το σώμα, ζούμε αγνή ζωή με το σώμα• αρπάζουμε με
τα χέρια, δίνουμε ελεημοσύνη με τα χέρια, και τα υπόλοιπα κατά τον ίδιο τρόπο. Επειδή λοιπόν σε όλα όσα κάναμε μάς υπηρέτησε το σώμα, θα απολαύσει και αυτό ό, τι του ανήκει, είτε την αμοιβή είτε την τιμωρία και την αιώνια Κόλαση.
   Οι άνθρωποι, αγαπητοί μου, θα υπάρχουν στην Κόλαση με τα σώματα, και στη Βασιλεία του Θεού ομοίως με τα σώματα θα υπάρχουν. Ας το αντιληφθούμε αυτό. Δεν θα είναι μόνο ψυχές. Είναι πλατωνική πλάνη, πλατωνική αίρεση, από τις φοβερότερες που επικράτησαν στις αντιλήψεις των Χριστιανών.
Ο Αγιος Ιουστίνος στόν διάλογο πρός Τρύφωνα λέει το εξής: «Εκείνος ό Χριστιανός που λέει ότι δεν υπάρχει ανάσταση νεκρών και ότι οι ψυχές είναι στον ουρανό, αυτός δεν είναι Χριστιανός».
«εἰ γὰρ καὶ συνεβάλετε ὑμεῖς τισι λεγομένοις Χριστιανοῖς, καὶ τοῦτο μὴ ὁμολογοῦσιν, ἀλλὰ καὶ βλασφημεῖν τολμῶσι τὸν θεὸν Ἀβραὰμ καὶ τὸν θεὸν Ἰσαὰκ καὶ τὸν θεὸν Ἰακώβ, οἳ καὶ λέγουσι μὴ εἶναι νεκρῶν ἀνάστασιν, ἀλλὰ ἅμα τῷ ἀποθνήσκειν τὰς ψυχὰς αὐτῶν ἀναλαμβάνεσθαι εἰς τὸν οὐρανόν, μὴ ὑπολάβητε αὐτοὺς Χριστιανούς»
   Και συμπληρώνει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός στο 4ο βιβλίο, παράγραφος 27, έκδοση Ορθοδόξου Πίστεως, (Παραθέτω αυτή τη βιβλιογραφία, για να μπορούν, όσοι θέλουν, να τα βρούν εκεί καλύτερα και να τα μελετήσουν): «῎Εσται οὖν, ἔσται ἀνάστασις. Δίκαιος γὰρ ὁ Θεὸς καὶ τοῖς ὑπομένουσιν αὐτὸν μισθαποδότης γίνεται.  Εἰ μὲν οὖν ἡ ψυχὴ μόνη τοῖς τῆς ἀρετῆς ἀγῶσιν ἐνήθλησε, μόνη καὶ στεφανωθήσεται. Καὶ εἰ μόνη ταῖς ἡδοναῖς ἐνεκυλίσθη, μόνη δικαίως ἂν ἐκολάζετο· ἀλλ᾿ ἐπεὶ μήτε τὴν ὕπαρξί κεχωρισμένην ἔσχον μήτε τὴν ἀρετὴν μήτε τὴν κακίαν ἡ ψυχὴ μετῆλθε δίχα τοῦ σώματος, δικαίως ἄμφω ἅμα καὶ τῶν ἀμοιβῶν τεύξονται.
Υπάρχει λοιπόν, υπάρχει ανάσταση! Διότι είναι δίκαιος ο Θεός και γίνεται μισθαποδότης σ' εκείνους
που Τόν υπομένουν. Εάν μόνη η ψυχή αμάρτανε, θα ήταν δίκαιο αυτή μόνη να τιμωρείται• εάν η ψυχή μόνη ζούσε την αρετή, δίκαιο θα ήταν μόνη να απολαμβάνει τον έπαινο• επειδή όμως μαζί με το σώμα
έπραξε τα φαύλα ή τα αγαθά, μαζί με το σώμα λοιπόν
και η ψυχή θα απολαύσει και την τιμωρία ή τον έπαινο.
   Αλλά ακόμα η αλήθεια της αναστάσεως των νεκρών, αγαπητοί μου, είναι αποτέλεσμα και της σοφίας
του Θεού. Ω, αυτή η σοφία του Θεού... Μόνο εκείνος πού θά έβλεπε όλο το σχέδιο του Θεού, όπως μας αποκαλύφθηκε, θα μπορούσε λίγο να την προσεγγίσει!
Ό,τι δεν αποκαλύφθηκε, θα μας αποκαλυφθεί στην
Αιωνιότητα. Μπροστά της ο Απόστολος Παύλος μένει
ενεός, μένει κατάπληκτος! «Ὦ βάθος πλούτου καὶ σοφίας καὶ γνώσεως Θεοῦ! ὡς ἀνεξερεύνητα τὰ κρίματα αὐτοῦ καὶ ἀνεξιχνίαστοι αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ»! (Ρωμ. 11,33)
λέει. Πώ πώ, πλούτος!... Πώ πώ, βάθος της σοφίας του Θεού... Το θέμα όμως είναι να εμβαθύνει κανείς σ' αυτή.
   Εάν μετά την πτώση ελευθερωνόταν η ψυχή από
τα δεσμά της ύλης, επειδή ήρθε ο θάνατος του σώματος, τότε για ποιον λόγο, αγαπητοί μου, δημιουργήθηκε αυτός ο τόσο ωραίος και θαυμάσιος κόσμος, μέσα στον οποίο αποτυπώθηκε η δύναμη του Θεού, η αγάπη και ή σοφία Του; Δηλαδή ό,τι δημιουργεί ο Θεός από το μηδέν, δεν επιστρέφει στο μηδέν• αυτό να το ξέρετε.
Όσα δημιούργησε ο Θεός είναι «καὶ εἶδεν ὁ Θεὸς τὰ πάντα, ὅσα ἐποίησε, καὶ ἰδοὺ καλὰ λίαν» (Γεν. 1,31)
και συνεπώς θα διορθωθούν εκείνα που έπαθαν ζημιά, αλλά
δεν θα επιστρέψουν στο μηδέν. Με το μηδέν έχει σχέση μόνον ο Θεός• ο άνθρωπος δεν έχει καμία σχέση μ' αυτό. Αν εγώ θέλω να αυτοκτονήσω, αυτοκτονώ• αλλά το μόνο που θα καταφέρω είναι να χωρίσω την ψυχή μου από το σώμα μου, κι όχι να γίνω μηδέν.
   Ο Χριστός όμως θα με αναστήσει, γιατί αυτό είναι στοιχείο που έχει σχέση με τη φύση των ανθρώπων. Και η ανάσταση θα είναι αναγκαστική• δηλαδή
είτε θέλω είτε δεν θέλω, είτε μ' αρέσει είτε δεν μ' αρέσει θα αναστηθώ. Ένα μόνο δέν είναι αναγκαστικό: η θέληση για σωτηρία. Η ανάσταση θα είναι
αναγκαστική, διότι αναφέρεται στην ανθρώπινη φύση. Τότε ο
Θεός δέν θα με γυρίσει πίσω στο μηδέν, γιατί θέλει να
στην ύπαρξη. Ό,τι κάνει λοιπόν ο Θεός, το κάνει από το μηδέν, αλλά δεν γυρίζει στο μηδέν. Και ό,τι κάνει, το κάνει σοφό, το κάνει ωραίο, το κάνει
με σκοπό• γιατί λοιπόν να το γυρίσει στο μηδέν; Μήπως επειδή αμαυρώθηκε; επειδή μπήκε η αμαρτία και τα παλαίωσε όλα; επειδή μπήκε ο θάνατος και τ' αναποδογύρισε
όλα;... Θά τα διορθώσει ο Θεός. Θα μείνουν όμως όλα
στη θέση τους και θα γίνουν ασυγκρίτως ωραιότερα.
   Αν ο Θεός μάς αξιώσει και θέλει και ζήσουμε, από τον Οκτώβριο θα ξεκινήσουμε την ερμηνεία του βιβλίου της Αποκαλύψεως. Εκεί, πρός τα τελευταία κεφάλαια, θα δούμε το μέλλον της κτίσεως.
Σας λέω όμως εκ των προτέρων ότι το μέλλον της κτίσεως δεν είναι η εκμηδένιση. Δέν δημιουργήθηκε αυτό
το σύμπαν για να γίνει μία αχανής έρημος. Το σύμπαν αυτό θα γίνει καινούργιο, μέσα στο οποίο θα κατοικεί ή
αγιότητα, η «δικαιοσύνη», όπως λέει ο Απόστολος Πέτρος."
«καινοὺς δὲ οὐρανοὺς καὶ γῆν καινὴν κατὰ τὸ ἐπάγγελμα αὐτοῦ προσδοκῶμεν, ἐν οἷς δικαιοσύνη κατοικεῖ».
(Β Πε. 3,13)
Θα γίνει καινούργιο! Κι εκείνο το «ίδου καινά ποιώ πάντα»,
«Καὶ εἶπεν ὁ καθήμενος ἐπὶ τῷ θρόνῳ· ἰδοὺ καινὰ ποιῶ πάντα. καὶ λέγει μοι· γράψον, ὅτι οὗτοι οἱ λόγοι πιστοὶ καὶ ἀληθινοί εἰσι.»
(Αποκ. 21,5)
που λέει ο «καθήμενος επί του θρόνου», έχει έσχατολογικό βάθος. «Νά, όλα τα κάνω καινούργια»! Ούτε ένα μόριο της ύλης δεν θα γίνει μηδέν. Τίποτε απολύτως. Όλα θα γίνουν καινούργια! Γιατί η
σοφία του Θεού δέν ματαιώνεται. Συνεπώς ποιός υπαγορεύει τη διατήρηση του ανθρώπου, που θα γίνει με
την ανάσταση των νεκρών; Η σοφία του Θεού• αυτή
υπαγορεύει την ανάσταση των νεκρών!
   Ο Κύριος είπε ότι «οι δίκαιοι εκλάμψουσιν ώς ο ήλιος εν τη βασιλεία του πατρός αυτών».
«τότε οἱ δίκαιοι ἐκλάμψουσιν ὡς ὁ ἥλιος ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ πατρὸς αὐτῶν. ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω».
(Ματθ. 13,43)
Θα λάμψουν σαν τον ήλιο! Και το μέτρο αυτής της θεώσεως,
και του σώματος και της ψυχής αλλά και ολόκληρης
της κτίσεως, το έδωσε ο Κύριος στην Μεταμόρφωσή
Του, για να μην πεί κάποιος ότι αυτά είναι θεωρίες.
Εκεί στη Μεταμόρφωση το πρόσωπό Του το σωματικό
έλαμψε σαν τον ήλιο• αλλά και τα ιμάτιά Του έγιναν λευκά σαν το φώς, ή σαν το χιόνι 
«καὶ τὰ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο στίλβοντα, λευκὰ λίαν ὡς χιών, οἷα γναφεὺς ἐπὶ τῆς γῆς οὐ δύναται οὕτω λευκᾶναι.»
(Μαρκ. 9,3)
«καὶ μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν, καὶ ἔλαμψε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ὡς τὸ φῶς.»
(Ματθ. 17,2)
 Έλαμψε και το σώμα Του, ή έμψυχη κτίση, έλαμψαν και τα ιμάτιά Του, ή άψυχη κτίση• έλαμψαν και τα δύο αυτά. Βλέπουμε λοιπόν ότι εκεί έδωσε το μέτρο της ανακαινίσεως και του ανθρώπινου σώματος αλλά και της κτίσεως ολόκληρης.
   Τέλος, την ανάσταση των νεκρών την υπαγορεύει και η αγάπη του Θεού. "Όταν αγαπάμε αυτά που δημιουργήσαμε, δεν τα αφήνουμε ποτέ να χαθούν. Τα παιδιά σας τα γεννάτε και τα αφήνετε να χαθούν, ή τα φροντίζετε; Το σπίτι σας το φτιάχνετε και το αφήνετε να χαθεί και να καταστραφεί, ή το συντηρείτε; Και κάθε αντικείμενο που το αγαπάτε, ένα έργο τέχνης για παράδειγμα, που το φιλοτεχνήσατε με πολύ
κόπο και αποτυπώσατε όλη σας την αγάπη και όλη σας
την ψυχή και όλη σας τη δημιουργικότητα σ' αυτό, το
αφήνετε ποτέ να χαθεί; Νομίζω όχι. Πέστε μου λοιπόν
σας παρακαλώ• εάν όλα αυτά τα προσφιλή σε μάς δεν
τα αφήνουμε να χαθούν, τότε ολόκληρη δημιουργία του Θεού, που εκεί αντικατοπτρίζεται η δύναμη, η σοφία, η δικαιοσύνη και η αγάπη Του, αυτό το δημιούργημα που λέγεται κτίση, θα το αφήσει ποτέ ο Θεός να χαθεί να γίνει ερημιά;  Ποτέ! Επειδή λοιπόν ο Θεός αγαπά, θα δώσει και την ανάσταση των νεκρών και
την ανακαίνιση των πάντων.
   Γράφει ο Απόστολος Παύλος στους Θεσσαλονικείς ότι μετά την ανάσταση των νεκρών «ἁρπαγησόμεθα ἐν νεφέλαις»
(Α' Θεσ. 4,17)
θα αρπαχθούμε μέσα σε νεφέλες. Τι θά είναι αυτές οι «νεφέλες»; Οι «νεφέλες» δεν θα είναι τα σύννεφα όπως τα ξέρουμε, που άλλοτε μεν είναι καταιγιδοφόρα και άλλοτε προμηνύουν καλοκαιρία, αλλά θα είναι θεία δόξα. Θα είναι εκείνη που «υπέλαβε», που παρέλαβε τον Ιησού ανερχόμενο στους ουρανούς κατά την Ανάληψή Του.
«καὶ ταῦτα εἰπὼν βλεπόντων αὐτῶν ἐπήρθη, καὶ νεφέλη ὑπέλαβεν αὐτὸν ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν».
(Πραξ. 1,9)
Δέν ήταν νεφέλη από σταγονίδια νερού, αλλά ήταν θεία δόξα. Η «νεφέλη» είναι πάντοτε σύμβολο της Θείας δόξης. Θα αρπαχθούμε λοιπόν «έν νεφέλαις», μέσα σε
σύννεφα, «είς απάντησιν του Κυρίου είς αέρα», γιά
νά προϋπαντήσουμε τον Κύριο κάπου στο σύμπαν, ο
Θεός ξέρει πού, «καὶ οὕτω πάντοτε σὺν Κυρίῳ ἐσόμεθα».
(Α Θεσ. 4,17)
και έτσι πάντοτε θα είμαστε μαζί Του, στούς άληκτους αιώνες των αιώνων, δηλαδή στους αιώνες πού δέν θά τελειώνουν, πού δέν θά λήγουν ποτέ!...
Αυτό είναι δείγμα της αγάπης του Θεού.

   'Αλλά για να κατανοήσουμε περισσότερο το μυστήριο της αναστάσεως των νεκρών, πρέπει να δούμε και το μυστήριο του θανάτου, όπως
και το μυστήριο της ζωής. Τι θα πει θάνατος; Τι θα πει
ζωή;
   Είναι αλήθεια ότι το μυστήριο της ζωής το διαδέχθηκε το μυστήριο του θανάτου. Ο Θεός
όρισε στούς πρωτοπλάστους τη ζωή υπό όρους. Είπε: «Εάν τηρήσετε την την εντολή μου, τότε θα ζήσετε• εάν δεν τηρήσετε τότε θα πεθάνετε».
«καὶ ἐνετείλατο Κύριος ὁ Θεὸς τῷ Ἀδὰμ λέγων· ἀπὸ παντὸς ξύλου τοῦ ἐν τῷ παραδείσῳ βρώσει φαγῇ,/
ἀπὸ δὲ τοῦ ξύλου τοῦ γινώσκειν καλὸν καὶ πονηρόν, οὐ φάγεσθε ἀπ᾿ αὐτοῦ· ᾗ δ᾿ ἂν ἡμέρᾳ φάγητε ἀπ᾿ αὐτοῦ, θανάτῳ ἀποθανεῖσθε».
(Γεν. 2, 16 - 17)
Αυτοί όμως οι όροι δεν τηρήθηκαν. Άν θέλετε, στην πραγματικότητα ένας ήταν ο όρος: να μη γευθούν τον καρπό. «Δεν θα δοκιμάσετε από εκεί»• τίποτε άλλο. Βέβαια υπάρχουν και άλλοι, που ίσως δεν τονίζονται• όπως και αυτό που είπε: «Καὶ ἔλαβε Κύριος ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον, ὃν ἔπλασε, καὶ ἔθετο αὐτὸν ἐν τῷ παραδείσῳ τῆς τρυφῆς, ἐργάζεσθαι αὐτὸν καὶ φυλάσσειν». (Γεν. 2,15)
Οι πρωτόπλαστοι δέν φύλαξαν τον Παράδεισο, όχι διότι άφησαν τον Διάβολο να μπεί -αφού ο Διάβολος είναι πνεύμα- αλλά διότι τον άφησαν να ανοίξει κουβέντα μαζί τους.
Συνεπώς δεν πρόσεξαν, ώστε να φυλάξουν τον Παράδεισο από την παρουσία του Διαβόλου, που θα δημιουργούσε την φθορά και τον θάνατο. Ο Θεός λοιπόν έθεσε όρους• όχι όρο. Αυτοί οι όροι, σας είπα, δέν τηρήθηκαν, και έτσι ακολούθησε ο θάνατος, ή θα έλεγα το μυστήριο του θανάτου.
   Ο Μέγας Βασίλειος στη Θεία Λειτουργία του, στην ευχή της αγίας Αναφοράς, λέει για τη δημιουργία του ανθρώπου το εξής:‌

«πλάσας γάρ τόν ἄνθρωπον, χοῦν λαβών ἀπό τῆς γῆς, καί εἰκόνι τῇ σῇ ὁ Θεός, τιμήσας, τέθεικας αὐτόν ἐν τῷ παραδείσῳ τῆς τρυφῆς, ἀθανασίαν ζωῆς, καί ἀπόλαυσιν αἰωνίων ἀγαθῶν, ἐν τῇ τηρήσει τῶν ἐντολῶν σου, ἐπαγγειλάμενος αὐτῷ· ἀλλά παρακούσαντα σοῦ τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ, τοῦ κτίσαντος αὐτόν, ἀπέστρεψας εἰς τήν γῆν, ἐξ ἧς ἐλήφθη».

Δηλαδή: Έπλασες τον άνθρωπο, αφού πήρες χώμα
από τη γη, και αφού τον τίμησες με τη δική Σου την εικόνα, εσύ ο Θεός, τόν τοποθέτησες μέσα στόν Παράδεισο της απολαύσεως, αφού του υποσχέθηκες αθανασία ζωής και απόλαυση των αιωνίων αγαθών, παραγγέλοντάς του να τηρήσει τις εντολές Σου. «Δέν θα πεθάνεις, αλλά υπό τον όρο της τηρήσεως των εντολών». Επειδή όμως παράκουσε ο πρωτόπλαστος Εσένα, τον
αληθινό Θεό πού τόν εδημιούργησες, τον
ξαναγύρισες πάλι στο χώμα, δηλαδή πέθανε, μπήκε ο
θάνατος. Αλλά του υποσχέθηκες την ζωή.
   Βλέπετε, παρακαλώ, τη θεολογία; Θα ήταν ευχής
έργον οι ευχές της Θείας Λειτουργίας να ακούγονταν.
Ιδίως στη Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου ή δομή
είναι αριστοτεχνική, μας καταπλήσσει! Μέσα σε ολόκληρη τη Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου, που κρατά περίπου μιάμιση ώρα, οι πιστοί έχουν αντίληψη ολόκληρου του διαγράμματος του Χριστιανισμού, ενός διαγράμματος συνόλου που λένε οι μηχανικοί. Ιδίως στην ευχή της αγίας Αναφοράς δεν έχουμε μόνο έκθεση, αλλά έχουμε και πεπραγμένα μέσα στη Θεία Λειτουργία, έχουμε λεγόμενα, λέξεις, και δραττόμενα, πράξεις, έχουμε δηλαδή δράση. Αυτό, παρακαλώ, δίνει μια εικόνα του μυστηρίου της ζωής και του θανάτου.
   Προσέξτε όμως• το μυστήριο της ζωής συνίσταται
σε τούτο: Ο Θεός δέν έπλασε τον άνθρωπο για να υπάρχει, αλλά τον έπλασε για να ζεί· διότι μεταξύ της υπάρξεως και της ζωής υπάρχει διάκριση. Υπάρχουν και τα βουνά• αλλά δεν ζούν. Υπάρχουν και τα ζώα•
αλλά δεν ζουν τη ζωή όπως θέλησε ο Θεός να τη δώσει
στούς ανθρώπους, με πλήρη συνείδηση δηλαδή και άνάταση και μετοχή, μέθεξη, στη θεία ζωή.
   Η ύπαρξη λοιπόν σκέτη, μόνη, έχει αξία; Και οι δαίμονες έχουν ύπαρξη• αλλά δεν έχουν ζωή. Και οι κολασμένοι θα έχουν ύπαρξη• αλλά δεν θα έχουν ζωή.
Πόσες φορές ακούμε το ρήμα υπάρχω... Ένα μπουκάλι ούζου μάλιστα -στον Βόλο βγαίνει, το είδα- γράφει απ' έξω «Υπάρχω»• κι εγώ συμπληρώνω: «Αλλά
ζείς;...». Τό να υπάρχεις είναι μία κουβέντα• όπως πολλές φορές ρωτάμε «Τι κάνεις;» και μας απαντάει ο άλλος «Υπάρχω», Ζείς όμως; Ζεις σε όλο το βάθος και το νόημα τη ζωής; Έτσι λοιπόν ο Θεός δεν έκανε τον άνθρωπο για να υπάρχει, αλλά για να ζεί.

Η ζωή του ανθρώπου, αγαπητοί μου, δεν θα ήταν όπως την γνωρίζουμε σήμερα, αλλά θα ήταν μια ζωή από τον Θεό, με τον Θεό και για τον Θεό. Θα ήταν δηλαδή ένας κύκλος που θα ξεκινούσε από την ύπαρξη, θα έμπαινε στον χώρο της ζωής, με την ελευθερία που έδωσε ο Θεός στον άνθρωπο, για να φθάσει, με τη βοήθειά Του , μέσα στη ζωή του Θεού. Αυτή θα ήταν η
της θεώσεως, ή εν Θεώ ζωή. Όμως αυτή η ζωή προσωρινά ματαιώθηκε• και ματαιώθηκε επειδή ο άνθρωπος δέν τήρησε τους όρους που έθεσε ο Θεός, και αντί γι' αυτή τη ζωή μπήκε ο θάνατος.
   Βεβαίως μπορούμε να πούμε ότι ο θάνατος είναι «τὰ γὰρ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας» (Ρωμ. 6,23)

όπως λέει στην προς ρωμαίους ο Απόστολος Παύλος. Ο θάνατος είναι ο μισθός της αμαρτίας. Όμως, παρά ταύτα, πρέπει να κατανοήσουμε το μυστήριο του θανάτου, όσο μπορούμε.
Αλλά προσέξτε κάτι, αγαπητοί μου• και μόνο που είπα
μυστήριο, σημαίνει ότι δεν θα κατανοήσουμε τίποτα•
απλώς μόνο θά ψηλαφήσουμε. Η κατανόηση του μυστηρίου του θανάτου μπορεί να ψηλαφηθεί μόνο στον Θάνατο του Χριστού. Αλλά τι μπορούμε να ψηλαφήσουμε εκεί... Ό,τι και να κάνουμε, μέσα στην καρδιά του μυστηρίου αυτού δέν θα μπορέσουμε ποτέ να μπούμε.
   Βλέπουμε τον Κύριο να λέει: «περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου ἕως θανάτου·», (Ματθ. 26,38)
καταλυπημένη είναι η ψυχή
μου! και: «πάτερ μου, εἰ δυνατόν ἐστι, παρελθέτω ἀπ᾿ ἐμοῦ τὸ ποτήριον τοῦτο·»
(Ματθ. 26,39)
Ποιό «ποτήριον»; Του θανάτου!
Ενώ ξέρει ο Κύριος ότι ακριβώς αυτός ο θάνατος είναι εκείνος που θα δώσει τελικά τη ζωή, όχι μόνο στη δική του ανθρώπινη φύση, αλλά και στην ανθρωπότητα ολόκληρη. Τόν βλέπετε πώς στέκεται μπροστά σ' αυτό το βαθύ μυστήριο του θανάτου, το φοβερό αυτό μυστήριο! Αυτό το μυστήριο εξάλλου περιγράφει και ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός στα νεκρώσιμα τροπάρια,
τα οποία είναι ένα αριστούργημα από θεολογικής και λογοτεχνικής απόψεως.
«http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/prayers/funeral_translation.htm»
Παρά ταύτα, εξωτερικά -για να μή μένουμε στο μυστήριο αυτό, που δεν μπορούμε να το καταλάβουμε- μπορούμε να ορίσουμε τον θάνατο όπως τον ορίζει ο Νεμέσιος στον Περί φύσεως του ανθρώπου λόγο του, που τον παίρνει από τον Έλληνα Χρύσιππο: «Θάνατος έστι ψυχής χωρισμός από σώματος». Αυτό σημαίνει ότι ο θάνατος είναι ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα, και τον ορισμό αυτόν τόν δίνουν όλοι, εκτός από τους υλιστές. Εάν ρωτήσετε έναν υλιστή τι είναι ο θάνατος, ποτέ δεν θα σας πεί ότι ο θάνατος είναι ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα, γιατί δεν δέχεται την ψυχή. Θα σας πεί ότι κάποιες ενέργειες, κάποιες δυνάμεις του σώματος ατόνισαν πλέον, και δεν έχουμε παρά αυτό που λέμε θάνατο.

  Αλλά υπάρχουν ακόμη και κάποιες απλές βιβλικές εκφράσεις για τον θάνατο, που περιγράφουν τον θάνατο σαν μία πραγματικότητα, αλλά φοβερή.
Λέει ο 88ος Ψαλμός: «τίς ἐστιν ἄνθρωπος, ὃς ζήσεται, καὶ οὐκ ὄψεται θάνατον;». (Ψαλ. 88,49)
Ποιός είναι εκείνος ο άνθρωπος που μπορεί να ζήσει και να μη δοκιμάσει θάνατο;
   Και ο 102ος Ψαλμός λέει: «ἄνθρωπος, ὡσεὶ χόρτος αἱ ἡμέραι αὐτοῦ· ὡσεὶ ἄνθος τοῦ ἀγροῦ, οὕτως ἐξανθήσει·».
(Ψαλ. 102,15)
Ο άνθρωπος είναι σαν το χορτάρι, οι ήμέρες του είναι σαν το χορτάρι. Πόσο κρατάει το χορτάρι; πόσο κρατάει το λουλούδι; Ανθίζει και μαραίνεται• αυτό είναι ο άνθρωπος.
   Λέει ο Άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος: «ποία γὰρ ἡ ζωὴ ὑμῶν; ἀτμὶς γὰρ ἔσται ἡ πρὸς ὀλίγον φαινομένη, ἔπειτα δὲ καὶ ἀφανιζομένη·». (Ιακ. 4,14)
Ποιά είναι η ζωή μας;
Ένα συννεφάκι είναι η ζωή μας, που το βλέπουμε για
λίγο στον ορίζοντα και μετά διαλύεται• αυτό είναι η
ανθρώπινη ύπαρξη.
   Ακόμη ο Απόστολος Παύλος στην Πρός Εβραίους επιστολή λέει: «καὶ καθ᾿ ὅσον ἀπόκειται τοῖς ἀνθρώποις ἅπαξ ἀποθανεῖν», (Εβρ. 9,27)
δηλαδή επιφυλάσσεται στον κάθε άνθρωπο να πεθάνει μία φορά.
   Και η Γένεση: «γῆ εἶ καὶ εἰς γῆν ἀπελεύσῃ», (Γεν. 3,19)
δηλαδή χωματένιος είσαι και χώμα θα γίνεις.
   Βέβαια σ' αυτές τις εκφράσεις μπορούν να βρούν
πολύ ισχυρά ερείσματα οι μηδενιστές, εκείνοι που έχουν φιλοσοφική βάση τον Υπαρξισμό, που καταλήγει στόν Μηδενισμό, ή και οι υλιστές, εξάλλου και μηδενιστής δεν είναι κάτι διαφορετικό από τον υλιστή. Τα πράγματα όμως δεν είναι έτσι, αλλά περιγράφεται απλώς η ζωή όπως τη βλέπουμε και ο θάνατος όπως τον βλέπουμε. Όλα αυτά είναι μία εξωτερική διαπίστωση
και περιγραφή του φαινομένου του θανάτου.

   Το φαινόμενο του θανάτου, αγαπητοί μου, είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα του ανθρώπου αλλά και ολόκληρης της δημιουργίας. Επειδή υπάρχει ο θάνατος, γι' αυτό υπάρχει και η φιλοσοφία. Αν δεν υπήρχε και
θάνατος, δεν θα υπήρχε η φιλοσοφία. Προσπαθώ να
μάθω, να σκεφθώ, φιλότιμα ίσως, ποιό το μέλλον μου,
τι θα γίνω, που βρίσκομαι, ποιός είμαι. Θέλω να μάθω,
γιατί με ενδιαφέρει η πορεία της υπάρξεώς μου. Αλλά
το πρόβλημα του θανάτου ξεπερνάει κάθε ανθρώπινο
πρόβλημα. Έχουμε οικονομικά προβλήματα; Νομίζω ότι αυτά είναι πιο κάτω από το πρόβλημα της ζωής μας, διότι κι αν ζημιώσουμε σε χρήματα, κι αν χάσουμε και την υγεία μας, κι αν ακόμη χάσουμε τους προσφιλείς μας, δεν ξέρω τι άλλο, τα πάντα κι αν χάσουμε, όλα αυτά είναι πιο κάτω από το μεγάλο μας θέμα, τη
ζωή μας! Βλέπετε λοιπόν ότι το πρόβλημα του θανάτου
ξεπερνάει κάθε άλλο πρόβλημα; Γι' αυτό και λέμε:
«Να σωθώ, κι ας τα χάσω όλα! Να σωθώ!», δηλαδή να μην πεθάνω.

   Η παρουσία του θανάτου ασχημίζει την κτίση• προπαντός όμως δεν δίνει νόημα ούτε στην ανθρώπινη παρουσία, ούτε σ' αυτό το ίδιο το σύμπαν.
   Δηλαδή: Γιατί υπάρχω; για να πεθάνω; Ανικανοποίητη απάντηση. Δέν ζώ για να μην υπάρχω, δέν ζώ για να πεθάνω. Δεν μπορεί, δέν είναι δυνατόν αυτό.
Ύστερα: Επειδή εγώ ζω, γι' αυτό υπάρχει το σύμπαν.
Εάν εγώ πεθαίνω, τότε γιατί να υπάρχει το σύμπαν;
Άρα δεν έχει νόημα ούτε η ζωή μου ούτε το σύμπαν,
αν υπάρχει ο θάνατος. Με άλλα λόγια: Γιατί πεθαίνουμε; και ποιός είναι ο δημιουργός του θανάτου; Αυτό δέν θα μας το απαντήσει η λογική μας, αλλά θα μας αποκαλυφθεί. Όπως όμοίως δεν ξέρουμε και τη γενεά μας, από πού καταγόμαστε, ποιοί είμαστε• μας αποκαλύπτεται. Βλέπετε, ψάχνοντας μόνοι μας λέμε ότι καταγόμαστε από τα ζώα. Μας αποκαλύπτεται όμως ότι δέν καταγόμαστε από τα ζώα, αλλά ο Θεός δημιούργησε ένα πρώτο ζευγάρι ανθρώπων, και από εκεί καταγόμαστε. Αυτό όμως είναι αποκάλυψη• δέν είναι εύρεση με τη λογική. Έτσι λοιπόν και το θέμα του θανάτου, όπως και το ποιός είναι ο δημιουργός του, θα μας αποκαλυφθεί.
   Εάν έπρεπε να δούμε τον θάνατο με τα φυσικά μας μάτια, αγαπητοί μου, θα απαντούσαμε ότι απλούστατα είναι ένα φυσικό φαινόμενο, παρά την τραγικότητα που φέρνει αυτός με την παρουσία του στη ζωή μας. Τότε όμως, ως φυσικό φαινόμενο, καθορίζεται από τον Θεό, και συνεπώς ο Θεός είναι ο δημιουργός του θανάτου. Άλλωστε το λέμε. Δεν το λέμε; Πάμε σε μιά κηδεία, και τί λέμε γιά νά παρηγορήσουμε; «Τί να κάνουμε;... Αυτή είναι η ζωή έτσι τα όρισε ο Θεός.
Ο Θεός έτσι θέλησε• να πεθαίνουν οι άνθρωποι».
Ο Θεός λοιπόν έκανε τον θάνατο!...
   Αλλά προσέξτε: σας είπα με τα φυσικά μας μάτια.
Ξέρετε ότι πάρα πολλές φορές όταν λέμε ότι κάτι είναι
φυσικό, ότι είναι φυσικός νόμος, θα πει ότι ένα φαινόμενο επαναλαμβάνεται, και αποκτούμε μια εμπειρία από αυτή την επανάληψή του. Αυτός είναι ο ορισμός στο τι είναι φυσικός νόμος, δεν υπάρχει άλλη απάντηση. Πάντα όταν αφήνουμε μια πέτρα και πέφτει πρός
τα κάτω και δεν πάει προς τα πάνω, λέμε ότι είναι ο
νόμος της βαρύτητος. Πολύ ωραία. 'Ομως τι θα πεί
βαρύτητα; Αγνωστον και κρύφιον, και κανείς ποτέ
δεν το εξερεύνησε. Τι θα πεί έλξη: Άγνωστον καί κρύφιον, τίποτα δεν ξέρουμε. Αλλά λέμε ο νόμος της βαρύτητος. Το λέμε επειδή βλέπουμε ότι πάντα όταν ρίχνουμε κάτι, αυτό πέφτει προς τα κάτω. Ο νόμος αυτός λοιπόν ορίζεται από την εμπειρία μας, αγαπητοί μου. Και αυτό που λέω, δεν το λέω εγώ• το έχω πάρει από επιστημονικό βιβλίο, ότι έτσι ορίζεται ο φυσικός νόμος.
   Συνεπώς, όταν λέμε ότι ο θάνατος είναι φυσικό πράγμα, και αφού όλα τα φυσικά πράγματα τα έχει κάνει ο Θεός, άρα και τον θάνατο τον έκανε ο Θεός, Φθάνουμε όμως σε λάθος συμπέρασμα, γιατί αυτό δεν
είναι δεδομένο αλλά ζητούμενο. Όταν λέμε ότι πάντα μιά πέτρα πέφτει προς τα κάτω, ποιός μας είπε ότι αυτο είναι φυσικό και συμβαίνει παντού μέσα στο σύμπαν; Άν πάμε κάπου αλλού, στο Φεγγάρι, ας πούμε,
ή στον Άρη και πιο πέρα και πιο πέρα, πιθανώς να βρούμε διαφορετική συμπεριφορά. Άρα λοιπόν εκείνο που βλέπουμε εδώ, που ισχύει πάνω στη Γη μας, και λέμε ότι είναι φυσικό, ίσως να μην ισχύει σε ένα άλλο σημείο του σύμπαντος. Και τότε τι είναι φυσικό; Αλλά από τη στιγμή που θα ρωτήσουμε το τι είναι φυσικό, από τη στιγμή εκείνη αυτό αρχίζει να είναι ζητούμενο και όχι δεδομένο. Άρα όταν λέμε ότι ο Θεός έκανε τον θάνατο και είναι φυσικό πράγμα, δεν είναι δεδομένο• είναι ζητούμενο.
   Τότε όμως ρωτάμε: Ποιός τον έκανε τον θάνατο;
Είναι φυσικό πράγμα ο θάνατος; Και πώς είναι δυνατόν να είναι φυσικό πράγμα ο θάνατος, όταν αποτελεί την μεγαλύτερη παραφωνία μέσα στην αρμονία της δημιουργίας; Πώς είναι δυνατόν ποτέ να είναι φυσικό
πράγμα ο θάνατος και δημιουργός αυτού να είναι ο
Θεός, όταν ο θάνατος δέν δίνει νόημα ούτε στον άνθρωπο και τον προορισμό του ούτε και στο σύμπαν;
Είναι δυνατόν ποτέ να είναι φυσικό πράγμα ο θάνατος; Και είναι δυνατόν ποτέ ο Θεός να είναι δημιουργός του θανάτου;
   Ακόμη και κάτι άλλο: Εάν ο Θεός έκανε τον θάνατο και κατόπιν στέλνει τον Υιό Του να νικήσει τον θάνατο, δεν είναι αντιφατικό αυτό; Έρχεται ο Θεός να τα βάλει με τη φύση που ο ίδιος δημιούργησε;
Αλλά όταν ο Ιησούς Χριστός νικά τον θάνατο και ανασταίνει τον Λάζαρο, έστω και προσωρινώς, την κόρη του Ιαείρου, τον γιο της χήρας της Ναΐν και άλλους, σαν δείγμα ότι θα αναστηθούμε κατά την κοινή ανάσταση, θέλει να δείξει ότι δέν είναι φυσικό πράγμα ο θάνατος, γιατί δέν θα υπήρχε μεγαλύτερη αντίφαση στο έργο του Θεού, από τη μιά να δημιουργεί μία φυσική κατάσταση, και από την άλλη να έρχεται ο ίδιος μετά να τη διορθώνει, να την καταργεί. Είναι αδιανόητο. Ώστε λοιπόν ο θάνατος δέν είναι δημιούργημα του Θεού. Αλλά τότε τίνος είναι;
   Ο Θεός δεν μάχεται τη φύση, αλλά τη διορθώνει.
Ωστόσο θα απαντήσουμε με την ωραιότατη γνώμη του
Αγίου Θεοφίλου Αντιοχείας. Ακούστε:
«Αλλά φησί ούν τις ημίν• "Θνητός φύσει εγένετο ο άνθρωπος;" ουδαμώς. "Τί ούν; αθάνατος;" ούδε τούτό φαμεν». Δηλαδή: Ο άνθρωπος έγινε θνητός στη φύση του; Καθόλου. Τι λοιπόν; έγινε αθάνατος ο άνθρωπος στη φύση του; Ούτε αυτό το ισχυριζόμαστε.
Και συνεχίζει: «Αλλ' ερεί τις• “Ουδέν ούν εγένετο;"
ουδέ τούτο λέγομεν. ούτε ουν φύσει θνητός εγένετο
ούτε αθάνατος». Δηλαδή: Αλλά κάποιος θα πεί:
«Τίποτα λοιπόν από τα δύο δεν έγινε;». Ούτε αυτό θα
λέγαμε. Τότε λοιπόν τί; Ούτε θνητό έκανε τον άνθρωτο ό Θεός ούτε αθάνατο.
   «Ει γάρ αθάνατον αυτόν απ' αρχής πεποιήκει, θεόν αυτόν πεποιήκει• πάλιν εί θνητόν αύτόν πεποιήκει, έδόκει αν ο Θεός αίτιος είναι του θανάτου
αυτού». Εάν ο Θεός έκανε τον άνθρωπο αθάνατο έκ φύσεως, θα τον έκανε θεό• εάν πάλι ο Θεός τον έκανε θνητό τον άνθρωπο, τότε θα φαινόταν ότι ο Θεός είναι ο αίτιος του θανάτου. Τί λοιπόν τον έκανε; θνητό ή αθάνατο;
   «Ούτε ούν αθάνατον αυτόν εποίησεν ούτε μην θνητόν, αλλά, καθώς επάνω προειρήκαμεν, δεκτικόν αμφοτέρων». Ούτε βέβαια θνητό έκανε ο Θεός τον άνθρωπο ούτε αθάνατο, αλλά δεκτικό, δηλαδή να έχει την δυνατότητα να δεχθεί και το ένα και το άλλο,
«ίνα εί ρέψη επί τά της αθανασίας τηρήσας την εντολήν του Θεού, μισθόν κομίσηται παρ' αυτού την
αθανασίαν και γένηται θεός», για να παραλάβει την
αθανασίαν και να γίνει θεός, εάν τηρήσει τις εντολές του Θεού και στραφεί σ' εκείνα που συνιστούν την αθανασία -θυμηθείτε αυτό που είπε ο Μέγας Βασίλειος στη Θεία Λειτουργία, που σας διάβασα προηγουμένως- «εἰ δ᾽ αὖ τραπῇ ἐπὶ τὰ τοῦ θανάτου πράγματα παρακούσας τοῦ Θεοῦ, αὐτὸς ἐαυτῷ αἴτιος ᾖ τοῦ θανάτου», αν όμως τραπεί πρός εκείνα τα οποία συνιστούν την παρακοή, τότε ο ίδιος ο άνθρωπος γίνεται ο αίτιος του θανάτου, «ελεύθερον γάρ και αυτεξούστον εποίησεν ο Θεός τον άνθρωπον», διότι ο Θεός
έκανε τον άνθρωπο ελεύθερο και αυτεξούσιο.
   Ώστε, αγαπητοί μου, εδώ βλέπουμε ότι ο δημιουργός του θανάτου δεν είναι ο Θεός. Ο Θεός έκανε τον άνθρωπο δεκτικό και της ζωής και του θανάτου, δηλαδή είτε να ζήσει είτε να πεθάνει. Θυμάστε τι είπε στους πρωτοπλάστους; «Εάν ακούσετε την εντολή μου, θα έχετε αθανασία ζωής: εάν δεν την ακούσετε, θα πεθάνετε».
«ἀπὸ δὲ τοῦ ξύλου τοῦ γινώσκειν καλὸν καὶ πονηρόν, οὐ φάγεσθε ἀπ᾿ αὐτοῦ· ᾗ δ᾿ ἂν ἡμέρᾳ φάγητε ἀπ᾿ αὐτοῦ, θανάτῳ ἀποθανεῖσθε».
(Γεν. 2,17)
   Πού είναι λοιπόν η αιτία του θανάτου, στόν Θεό ή στη φύση; Ούτε στόν Θεό ούτε στη φύση, αλλά στην προαίρεση του ανθρώπου. Στην προαίρεση! Εκεί είναι. Μόνος του ο άνθρωπος προτίμησε τον θάνατο. Ο θάνατος είναι μη όν, δεν υπάρχει, δεν έχει ουσία, ενώ η ζωή είναι όν, έχει ουσία μην το ξεχνάμε. Προσέξτε:
Ο θάνατος δεν έχει ουσία• όπως και το κακό δεν έχει
ουσία. Μόνο το αγαθό έχει ουσία• είναι ο Θεός. Ο Διάβολος δεν είναι κακός στην ουσία του, αλλά στην προαίρεσή του, γιατί την ουσία του την έκανε ο Θεός.
Ούτε ο άνθρωπος είναι κακός ή θνητός στην ουσία του, γιατί τον έκανε ο Θεός• ο άνθρωπος είναι κακός ή θνητός στην προαίρεση.
   Ωστε λοιπόν, αγαπητοί μου, δεν είναι δημιουργός. του θανάτου ο Θεός.
Ο θάνατος είναι στην προαίρεση του ανθρώπου. Όμως, πρώτα ο Θεός, θα συνεχίσουμε την ερχομένη Κυριακή.

Απόσπασμα από την 4η ομιλία στην κατηγορία: « Ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/diafora-uemata/h-anastasis-tvn-nekrvn
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40rGCaIN1q0EiOT8FsCxhgQw

Απομαγνητοφώνηση :
Ιερά μονή Κομνηνείου.
Αθανάσιος Άμβωνας.

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.