†.Ἐνθυμεῖσθε ὅτι ὁ Τωβίας μέ τόν Ραφαήλ τόν ἄγγελο, ἐδέχθησαν τό τραπέζι πού ἔκανε ὁ Ραγουήλ πρός τιμήν τους καί κατά τήν διάρκεια τοῦ τραπεζιοῦ ἐζητήθη ἡ κόρη τοῦ Ραγουήλ, ἡ Σάρρα - ἡ ὁποία ἦτο καί συγγενής τοῦ Τωβία-εἰς γάμον, ἀφοῦ βεβαίως ὁ Ραγουήλ, μετά πολλῆς εἰλικρινείας ἀνέφερε, ἐκεῖνο τό ἄς τό ποῦμε «κουσούρι» τῆς Σάρρας, ὅτι εἶχε ἐκεῖνο τό φοβερό δαιμόνιο, πού ἔπνιγε, ἐφόνευε, ὅποιον ἄνδρα ἐπαντρεύετο ἡ κοπέλα αὐτή. Καί εἶχε ἑπτά ἄνδρες μέχρι τότε παντρευτεῖ, καί οἱ ἑπτά εἶχαν πεθάνει. Καί φυσικά ἐφόσον τώρα ὄγδοος ζητᾶ σέ γάμον τήν κοπέλα, ὤφειλε -ἐδῶ εἶναι ἡ μεγάλη εἰλικρίνεια τοῦ Ραγουήλ- ὤφειλε; ὤφειλε, νά δείξη εἰλικρίνεια καί νά πεῖ, παιδί μου ἄκουσε νά σοῦ πῶ, θέλεις νά πάρης τήν κόρη μου· ναί, ἀλλά θά σοῦ πῶ τήν ἀλήθεια. Εἶναι αὐτή κι αὐτή. Καί φυσικά ἐπειδή εἶχε κατά νοῦν ὅτι θά συντελοῦσε -ὁ Τωβίας- στήν θεραπεία τοῦ κοριτσιοῦ ἐπιμένει νά τήν πάρει. Καί ἀφοῦ ἔγινε ὁ γάμος μ’ ἐκεῖνα τά τρία «σημεῖα»· ἡ ἄρμοσις τῶν χειρῶν, το βιβλίον τοῦ γάμου, ἐν ἀντιθέσει μέ τό βιβλίον τοῦ ἀποστασίου πού εἴχαμε πεῖ, τοῦ διαζυγίου, καί ἡ εὐλογία. Αὐτά τά τρία σημεῖα τά ὁποῖα εἶναι τά μοναδικά εἰς τήν Παλαιάν Διαθήκην, τά μοναδικά, καί τά ὁποῖα ἀποτελοῦν καί τά τρία αὐτά, στοιχεῖα ἐκ τοῦ χριστιανικοῦ γάμου, τοῦ γάμου πλέον ὡς μυστηρίου. Διότι ὁ γάμος εἰς τήν Παλαιά Διαθήκη, δέν ἀποτελεῖ μυστήριον.
Μετά φυσικά ἀπό ὅλα αὐτά, ἐκάθισαν νά φᾶνε. Πρέπει νά θυμόσαστε ὅτι ὁ Τωβίας, ἐπέμενε ὅτι δέν θά καθήση νά φάει, ἐάν προηγουμένως ὅλα αὐτά δέν τελειώσουν. Ἐτελείωσαν καί κάθισαν νά φᾶνε. Ὅταν ἐτελείωσε τό τραπέζι … «ὅτε δὲ συνετέλεσαν δειπνοῦντες, τότε, εἰσήγαγον Τωβίαν πρὸς αὐτήν», διότι ἐνθυμεῖσθε ἀπ’ τό περασμένο θέμα, τό ὄγδοο κεφάλαιο, ὅτι ἡ Ἔδνα (ἡ μητέρα τῆς Σάρρας) ἑτοίμασε ἕνα διαμέρισμα καί ἐκεῖ ὁδήγησε τήν Σάρρα, ὅπως μετά καί τόν Τωβία. «ὁ δὲ πορευόμενος ἐμνήσθη τῶν λόγων Ραφαὴλ καὶ ἔλαβε τὴν τέφραν τῶν θυμιαμάτων καὶ ἐπέθηκε τὴν καρδίαν τοῦ ἰχθύος καὶ τὸ ἧπαρ καὶ ἐκάπνισεν.» (Τωβ. 8, 1-2) Αὐτό τό «ἐμνήσθη» σημαίνει ὅτι ἦταν ἀνά πᾶσα στιγμή στό μυαλό του, ἐκεῖνο τό ὁποῖο τοῦ εἶχε πεῖ ὁ ἄγγελος. Καί πράγματι, ἐπῆρε τήν καρδιά τοῦ ψαριοῦ, ἐπῆρε καί τό συκώτι -τά ὁποῖα εἶχαν πλέον ξεραθεῖ- καί ἐπῆρε τό θυμιατό, ἔβαλε μέσα κάρβουνα ἀναμμένα, ἔριξε αὐτά ἐπάνω, καί μέ τόν καπνόν ἐθυμίασε τήν Σάρρα. Δέν θά μείνω ἄλλο πιά σ’ αὐτό τό σημεῖο. Τό θυμόσαστε ὅτι εἴχαμε πεῖ πολλά, εἰς τό σημεῖο αὐτό τοῦ θυμιάματος. Ἴσως ἡ μισή ὥρα, ὁ μισός χρόνος εἶχε στό περασμένο μας θέμα γι’ αὐτό τό σημεῖο, τό πολύ σημαντικό.
«ὅτε δὲ ὠσφράνθη τὸ δαιμόνιον τῆς ὀσμῆς, ἔφυγεν εἰς τὰ ἀνώτατα Αἰγύπτου καὶ ἔδησεν αὐτὸ ὁ ἄγγελος». (Τωβ. 8, 3). Ἐδῶ τώρα ἔχουμε ἕνα ἄλλο χωρίο τό ὁποῖο ὁμολογουμένως ἔχει πολλήν ἀποκάλυψιν. Διότι ὅπως εἶναι γνωστό, πράγματα τά ὁποῖα ἀναφέρονται, πέραν ἀπό τόν φυσικόν κόσμον, ἀλλά ἀνήκουν εἰς τόν πνευματικόν κόσμον, εἰς τόν μεταφυσικόν κόσμον, δέν μποροῦμε ἐμεῖς νά ἔχωμε γνῶσιν σαφῆ. Αὐτήν γνῶσιν δυνάμεθα νά τήν ἔχωμε μόνον ἐξ ἀποκαλύψεως, καί φυσικά ἡ Ἁγία Γραφή μᾶς ἀποκαλύπτει πολλές πτυχές τοῦ πνευματικοῦ κόσμου. Ἐδῶ λέγει ὅτι ὅταν ὠσφράνθηκε τό δαιμόνιο τήν ὀσμήν ἀπό τόν καπνόν … Τό δαιμόνιο ὀσφραίνεται; δέν εἶναι πνεῦμα ὁ δαίμων; Τί σχέση ἔχει τό πνεῦμα μέ τόν καπνόν; … ἴσως κάποιος θά πεῖ. Εἶναι γνωστή ἡ παροιμία ὅτι ὁ διάβολος φεύγει ἅμα μυρίζει λιβάνι. Τό λέει ὁ λαός αὐτό. Ἀλλά τό λιβάνι εἶναι, πραγματικά, ὡς μυρωδιά, πού φυγαδεύει τόν διάβολο; Τότε νά ‘χεις ἕνα θυμιατό καί ὅπου πᾶς νά συναντᾶς … καί παίρνω τά κάρβουνα τά τσιρίζω καί ρίχνω λιβάνι. Ἐρωτῶ· εἶναι πράγματι τώρα αὐτή ἡ ἄσχημη μυρωδιά τοῦ λιβανιοῦ πού θά διώξη τόν διάβολο; Φυσικά ὄχι! Διότι δέν ἔχει καμία σχέση τό πνεῦμα, εἶτε ἀγαθόν εἶναι, εἴτε πονηρόν εἶναι, μέ μίαν ὀσμήν καθαρῶς ὑλικήν. Ἐκεῖνο πού φυγαδεύει τόν διάβολο εἶναι ὅτι τό λιβάνι πού μπαίνει στό θυμιατό, συνοδεύεται μετά προσευχῆς, κι ἀποτείνεται πρός τόν Θεό. Τό «κατευθυνθήτω ἡ προσευχή μου ὡς θυμίαμα ἐνώπιόν σου», δείχνει ἀκριβῶς ὅτι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ κατευθύνεται, ἡ προσευχή σάν τό θυμίαμα, καί τό θυμίαμα σάν τήν προσευχή. Διότι αὐτή ἡ κατεύθυνσις πρός τά πάνω τοῦ θυμιάματος … ἄν θέλετε ἀπό φυσικῆς πλευρᾶς πόσο φτάνει; δέκα μέτρα, φτάνει; Ἀλλά τί εἶναι στήν πραγματικότητα; Εἶναι ἡ λατρεία τοῦ Θεοῦ διά τοῦ ἀρωματικοῦ καπνοῦ. Ἡ λατρεία αὐτή προσφέρεται ὡς θυσία, ἀφενός, διότι καίεται αὐτό τό πρᾶγμα καί ὡς προσευχή, ἀφετέρου. Ἐκεῖνο λοιπόν πού φυγαδεύει τόν διάβολο, δέν εἶναι αὐτή αὔτη ἡ ὑλική ὀσμή, ἀλλά ἡ λατρεία καί ἡ προσευχή. Ἴσως τό καταλάβατε. Ἐδῶ λοιπόν τώρα τί συμβαίνει; Ἐπειδή ἦτο ἡ ἐντολή τοῦ Θεοῦ νά καπνιστεῖ τό δαιμόνιο, μέ τόν καπνό τοῦ συκωτιοῦ καί τῆς καρδιᾶς ἀπό τό ψάρι, γι’ αὐτό φεύγει τό δαιμόνιο. Τί ὀσφραίνεται; Δέν ὀσφραίνεται αὐτόν τοῦτον τόν καπνόν, ἀλλά αὐτήν τήν ἀπειλή τοῦ Θεοῦ: ’’Φύγε ἀπό δῶ! Φύγε ἀπό δῶ!’’, καί ὅτι φυγαδεύει, ὄχι αὐτή αὔτη ἡ ὀσμή, ἀλλά τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ὁ διάβολος μπροστά εἰς τόν Θεόν, πραγματικά τήκεται. Πῶς ἔτρεμε ὁ διάβολος μπροστά εἰς τόν Χριστόν; Ἤ ἀκόμα ἄν θέλετε, νά πάρουμε σύγχρονες περιπτώσεις, δαιμονισμένων ἀνθρώπων καί τούς πηγαίνουμε στόν Ἄγιο Γεράσιμο, ἄς ποῦμε, ἤ εἰς τόν Ἅγιο Διονύσιο ἤ στόν Ἅγιο Σπυρίδωνα. Ξέρετε τί φωνάζουν; ‘’Μ’ ἔκαψες! Μ’ ἔκαψες! Μ’ἔκαψες!’’ φωνάζουν οἱ δαίμονες, μπροστά στόν Ἅγιο. Μ’ἔκαψες! Γιατί τόν ἔκαψε, τί τόν ἔκαψε; Ἔβαλε καμιά φωτιά ὁ Ἅγιος, τίποτε; Ὄχι. Ὅπως καί οἱ δαίμονες μπροστά στόν Χριστό· ἡ ἀκτινοβολία τῆς θείας δόξης … ἐδῶ πρέπει νά σᾶς πῶ ὅτι τά Ἅγια λείψανα μέ τά ἱερά σκηνώματα τῶν ἁγίων - κατά συγκυρία, καί τά τρία αὐτά τά ἀναφερθέντα, εἶναι ὁλόκληρα τά σώματα- εἶναι κατοικητήριο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, εἶναι ὁ Θεός … εἶναι ὑλικές ἐστίες θείας δόξης. Σάν τή δόξα ἐκείνη πού εἶδαμε μέ τόν Χριστό στό Θαβώρ. Ἀλλά αὐτή ἡ δόξα πού λαμπρύνει τούς εὐσεβεῖς, εἶναι ὁ Θεός. Διά δέ τούς ἀσεβεῖς -πολλῷ μᾶλλον διά τούς δαίμονας- εἶναι πῦρ. Ἀλλά τό πρῶτον εἶναι φῶς ἄ-πυρον καί τό δεύτερον εἶναι πῦρ ἄ-φωτον. Εἶναι αὐτό τό πῦρ τῆς κολάσεως, τό ὁποῖο ἐνῶ θά ὑπάρχει, δέν θά φωτίζει, γι’ αὐτό ὁμιλεῖ ὁ Κύριος γιά δυό ἀντιφατικά πράγματα· εἰς τό πῦρ τό ἐξώτερον καί εἰς τό σκότος τό ἐξώτερον. Πῶς εἶναι πῦρ καί σκότος; Τό πῦρ ὁπωσδήποτε δέν δίνει ἕναν φωτισμόν; Εἶναι τό ἀφεγγές πῦρ. Εἶναι τό πῦρ τῆς Θείας δόξης … ἤ καλύτερα, εἶναι ἡ Θεία δόξα ἡ ὁποία εἰς μέν τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ φθάνει ὡς φῶς καί φωτίζει τούς δικαίους, εἰς δέ τήν κόλασιν φθάνει ὡς πῦρ καί κατακαίει τούς ἁμαρτωλούς καί τούς δαίμονες.
Αὐτό ὠσφράνθηκε τό δαιμόνιο. Καί λέω «ὠσφράνθηκε» διότι ἔχουμε καπνό. Δέν μποροῦσε νά πεῖ «εἶδε» ἤ «ἄκουσε», διότι ἡ ὀσμή ἀναφέρεται στήν ὄσφρηση. Ἀλλά στήν πραγματικότητα -εἶναι δηλαδή κάτι πολύ … ἄς τό ποῦμε ἀνθρωπομορφικόν- φυγαδεύει τόν διάβολο ἡ Θεία δόξα. Κι ἀκόμη, εἶναι παρών ὁ ἄγγελος. Ὁ διάβολος βλέπει τόν ἄγγελο. Δέν εἶδε βεβαίως τίποτε ὁ Τωβίας ἀπό τόν ἄγγελο, ἀλλά βλέπει ὅμως ὁ δαίμων καί φυγαδεύεται. Ἕνα σημεῖο· ὅτι «ἔφυγεν εἰς τὰ ἀνώτατα Αἰγύπτου». Τί σημαίνει ἐδῶ; Πραγματικά ὅλο αὐτό τό χωρίο εἶναι πάρα πολύ περίεργο. Ἀλλά καί ἐδῶ θά σᾶς δείξω τώρα τή συμφωνία Παλαιᾶς καί Καινῆς Διαθήκης. Κατ’ ἀρχάς ἀπό τά Ἐκβάτανα ἕως τά ἀνώτατα τῆς Αἰγύπτου, πόσο μακριά δηλαδή, εἶναι γιά τό πνεῦμα σχεδόν τίποτα. Εἶναι περίπου ἀκαριαία ὑπόθεσις. Ἀλλά ἡ ἀπόσταση αὐτή θέλει νά δείξη, ὅτι εἶναι τόσο μακριά -πάλι ἀπό ἀνθρωπίνης τοποθετήσεως- ὥστε δέν πρόκειται νά ξαναγυρίση τό πονηρό πνεῦμα πίσω, καί πῆγε πολύ μακριά. Γιατί στά «ἀνώτατα τῆς Αἰγύπτου» κι ὄχι κάπου ἀλλοῦ; Δύο λόγοι. Ὅταν λέγει «ἀνώτατα» δέν εἶναι παρά ἡ ἄνω Αἴγυπτος καί βαίνει ἀπό τή Θηβαΐδα. Εἶναι ἡ ἔρημος τῆς Αἰγύπτου, ἡ Θηβαΐς. Προσέξτε αὐτό τό σημεῖο, Θηβαΐς, κρατῆστε το στό μυαλό σας. Κατ’ ἀρχάς εἶναι γνωστό … πᾶρτε ἕναν χάρτη τοῦ ἀρχαίου κόσμου, θά δεῖτε ὅτι τά ἀνώτατα τῆς Αἰγύπτου, ἦταν τά ὅρια τοῦ κόσμου, τοῦ τότε, τοῦ παλαιοῦ κόσμου, τοῦ τότε γνωστοῦ κόσμου, ἀπό πλευρᾶς Νότου. Δέν εἶχαν πάει οἱ ἄνθρωποι παραπέρα ἀπό αὐτήν τήν ἔρημον. Εἶναι γνωστό ὅτι οἱ ἐκβολές (;) (μάλλον θέλει νά πεῖ πηγές) τοῦ Νείλου ποταμοῦ ἀνεκαλύφθησαν τόν περασμένον αἰῶνα, ἄν δέν κάνω λάθος. Συνεπῶς ἐκεῖ ἐθεωρεῖτο ὅτι εἶναι τά ὅρια τοῦ κόσμου. Ὅπως καί τό Γιβραλτάρ, οἱ στῆλες τοῦ Ἡρακλέους (ἔτσι δέν λέγονται;), ἦταν τά ὅρια τοῦ κόσμου. Ὁ Ἀτλαντικός ὠκεανός ἦταν τά ὅρια τοῦ κόσμου. Θέλει νά δείξη λοιπόν ὅτι ὁ διάβολος πῆγε στό ἄκρον τοῦ κόσμου, δέν ἔχει πιά καμία σχέση, ἀλλά ἔχει ὅμως … εἶναι σχηματικό αὐτό, προσέξτε, εἶναι ἐντελῶς σχηματικό. Θέλει νά δείξη τήν ἀπομάκρυνση. Καί κάτι ἀκόμα. Ὅταν λέγει, εἰς τά ἀνώτατα τῆς Αἰγύπτου, θέλει νά δείξη τήν Θηβαΐδα, πού ἦταν ἔρημος. Καί τί σχέση ἔχει ἡ ἔρημος μέ τόν διάβολον; Ἔχει πολλή σχέση. Ἡ Παλαιά Διαθήκη σέ πολλά της σημεῖα, μᾶς ἀποκαλύπτει ὅτι ἡ ἔρημος εἶναι ἡ κατοικία τῶν δαιμόνων. Καί τό βιβλίο τοῦ Ἡσαΐου κλπ. μᾶς τό δείχνουν αὐτό.
Ἀλλά καί ὁ Κύριος στήν Καινή Διαθήκη μᾶς τό δείχνει. Σᾶς διαβάζω ἀπό τό «Κατά Ματθαῖον» Εὐαγγέλιο: «Ὅταν δὲ τὸ ἀκάθαρτον πνεῦμα ἐξέλθῃ ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου, -δεῖτε συμφωνία παρακαλῶ!- διέρχεται δι᾿ ἀνύδρων τόπων ζητοῦν ἀνάπαυσιν, καὶ οὐχ εὑρίσκει».(Μτθ ιβ΄, 43) Ποιοί εἶναι οἱ ἄνυδροι τόποι; Εἶναι ἡ ἔρημος. Ὄχι, ἡ ἔρημος ἀπό ἀνθρώπους· ἡ ἔρημος ὅ,τι λέει ἡ λέξη· ἡ ἔρημος Σαχάρα. Ὥστε ἡ ἔρημος εἶναι κατοικητήριο τῶν δαιμόνων; Ἔχει καμία σχέση ὁ τόπος μέ τά πνεύματα; Ἐκεῖνο πού δέν μποροῦμε νά καταλάβουμε, ἦταν πού δέν θέλαμε νά καταλάβουμε καί τοῦτο γιατί μέσα μας ὑπάρχει -εἰδικά σέ μᾶς τούς Ἕλληνες, γενικότερα εἰς τόν Δυτικόν κόσμον- καί εἴμεθα διαρκῶς -εἴτε τό θέλουμε εἴτε δέν θέλουμε, εἴτε τό καταλαβαίνουμε εἴτε ὄχι- κάτω ἀπό τήν Πλατωνική φιλοσοφία, πού δέν μποροῦμε νά καταλάβουμε, δέν χωράει τό μυαλό μας, ὅτι μπορεῖ νά συνδέονται τό πνεῦμα καί ἡ ὕλη. Αὐτό εἶναι καθαρά Πλατωνικό, δέν εἶναι Χριστιανικό. Γι’ αὐτό, ὅτι θά τοποθετοῦσε ἡ Ἁγία Γραφή τό πνεῦμα σέ σχέση μέ τήν ὕλη, αὐτό τό ἀπορρίπτουμε. Δέν τό καταλαβαίνουμε. Ὁ Πλατωνισμός, νά τό ξέρετε πολύ καλά δέν ἔκανε καμία σύνδεση τοῦ πνεύματος μέ τήν ὕλη. Καί ἤτανε μάλιστα φυλακή ἡ ὕλη, τοῦ πνεύματος. Ἤτανε φυλακισμένο τό πνεῦμα, ἡ ψυχή, μέσα στήν ὕλη, μέσα στό σῶμα, μέσα στόν παρόντα κόσμον. Κι ἤθελε μία ἀπελευθέρωση. Ἐδῶ ὅμως βλέπουμε ὅτι ὁ Χριστιανισμός μᾶς ἀποκαλύπτει ἄλλα πράγματα. Ἔχει σχέση ὁ πνευματικός κόσμος μέ τόν ὑλικόν, τόσο πολύ, οἵαν σχέσιν ἔχει ἡ ψυχή μέ τό σῶμα. Ὄχι σχέσις φυλακῆς πρός φυλακισμένον, ἀλλά σχέσις κατοικίας μέ νοικοκύρη· τόσο πολύ, πού ὅπως ὁ νοικοκύρης χάνει τό σπίτι του καί τό ζητάει -ποιός ἅμα χάσει στό σπίτι του δέν τό το ζητάει;- πέστε μου ἅμα τελειώσουμε ἀπό δῶ πού θά πᾶμε; Ὅπου ἀλλοῦ, δέν μποροῦμε νά φανταστοῦμε, ἐκτός ἀπό τό σπίτι μας, σπίτι μας θά πᾶμε. Σπίτι μας θά πᾶμε! Εἶναι ὁ πιό ἀγαπητός μας τόπος! Ὅταν οἱ ψυχές φύγουν ἀπό τά σώματα, φεύγουνε δραματικά. Γι’ αὐτό εἶναι πικρός ὁ θάνατος. Ἄν ἤτανε ἐχθρική, ἡ θέσις, ἡ στάσις, ἡ σχέση ψυχῆς-σώματος δέν θά ἐλυπεῖτο ἡ ψυχή φεύγουσα. Θά ἐχαίρετο. Κι ἐδῶ εἶναι Πλατωνικό πού πολλοί πιστεύουν … ἄ, λέει ἔφυγε ἡ ψυχή, ἐλευθερώθηκε. Τί ἐλευθερώθηκε; ἀπό ποῦ ἐλευθερώθηκε; Ἀπό τό ἄρρωστο σῶμα; Μά εἶναι ἄρρωστο γιατί ἔχει … τό σῶμα. Ἀλλά τότε; ἡ ψυχή δέν βρίσκει ἀνάπαυση ἕως ὅτου ξαναβρεῖ τό σῶμα της. Γι’ αὐτό οἱ μάρτυρες … καί οἱ μάρτυρες, δέν βοοῦν οἱ μάρτυρες στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ; Ὄχι ἀκόμη στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, εἶναι στόν Παράδεισο. Ἄλλο πρᾶγμα εἶναι ὁ Παράδεισος, κι ἄλλο πρᾶγμα εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ὁ Παράδεισος εἶναι μιά πρόγευσις τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Τί λένε; «ἕως πότε, ἐκδικεῖς τὸ αἷμα ἡμῶν τό ἐπὶ τῆς γῆς ἐκχυθέν;» Ἕως πότε; Πόσο θά περιμένουμε ἀκόμα; Περιμένετε ἀκόμα, λέει, τό ἐσφαγμένον ἀρνίον, περιμένετε, ἕως ὅτου προστεθοῦν κι ἄλλοι ἀδελφοί σας, γιά τήν μαρτυρίαν τοῦ ἐσφαγμένου ἀρνίου. Κι ἄλλοι μάρτυρες δηλαδή θά προστεθοῦν. Καί τούς δόθηκε, παρηγορία· χιτών λευκός καί κλαδί φοίνικος. Σύμβολα νίκης. Ἀλλά γιατί ἀναμένουν; -κάτω ἀπό τόν θρόνον, λέει, τοῦ ἐσφαγμένου ἀρνίου- κάτω ἀπό τόν θρόνο, βοοῦν· ἕως πότε; δέν μπορεῖ ἡ ψυχή νά μένει χωρίς τό σῶμα της. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στήν «πρός Ρωμαίους» (8ο κεφ.) … δέν ζητᾶμε, λέγει, νά ἀπεκδυθοῦμε τό σῶμα, ἀλλά ζητᾶμε νά ἐνδυθῆ τό σῶμα αὐτό ἀθανασία. Εἶναι χαρακτηριστικό, ὅποια σχέση λοιπόν, ὑπάρχει στήν ψυχή μέ τό σῶμα, τέτοια σχέση ὑπάρχει καί τῶν πνευμάτων μέ τήν Ὕλη. Ἰδίᾳ τῶν πονηρῶν πνευμάτων πού ἔπεσαν ἀπό τήν φωτοφορίαν, ἐπάνω σ’ αὐτόν τόν ὑλικόν κόσμον, ἰδίως ἐπάνω στή γῆ μας. Καί οἱ δαίμονες ἐδῶ κυκλοφοροῦν, ἐπάνω στή γῆ. Ὄχι οἱ ψυχές τῶν ἀνθρώπων … -οἱ ψυχές τῶν ἀνθρώπων πηγαίνουν εἰς τόν οἰκεῖον τόπον- οἱ δαίμονες κυκλοφοροῦν ἐδῶ καί ἀγαποῦν πολύ, ἰδιαιτέρως, νά βρίσκονται μέσα στόν ἄνθρωπο. Τό χωρίο πού σᾶς διάβασα ἀπό τό κατά Ματθαῖον (12 κεφάλαιο) … καὶ οὐχ εὑρίσκει ἀνάπαυσιν, καί ξαναγυρίζει, λέγει, τό πνεῦμα στόν ἄνθρωπο, καί ζητάει νά ξανακατοικήσει· βρίσκει, λέγει, σεσαρωμένη τήν ψυχή, τήν κατοικία της τήν παλιά, τήν φωλιά καί φέρει, λέει, … ἕτερα πνεύματα πονηρότερα ἑαυτοῦ κλπ. Ἀλλά καί ὁ δαιμονισμένος τῶν Γερσεσηνῶν δέν ἦταν παρά ἡ φωλιά τῶν δαιμόνων, διότι οἱ δαίμονες ἀγαποῦν νά μένουν εἰς τούς ἀνθρώπους. Τό θέλουν, τό ἐπιθυμοῦν, γιά νά κάνουν ἀκόμα πιό πολύ κακό κι ἔχουνε μιά σχέση μέ τόν ἄνθρωπο γιά τήν κόλαση, διότι οἱ δαίμονες γιά νά γλυτώνουν ἀπό τό πῦρ τῆς κολάσεως, θά προσπαθοῦν νά μποῦν μέσα εἰς τούς ἀνθρώπους, πού θά εἶναι καί ἐκεῖνοι στήν κόλαση -σῶμα καί ψυχή θά εἶναι ἔ; μετά τήν ἀνάσταση, σῶμα καί ψυχή- καί τότε οἱ μέν δαίμονες θά προσπαθοῦν νά βροῦν, ἕνα καταφύγιο μέσα εἰς στούς ἀνθρώπους, οἱ δέ ἄνθρωποι θά ὑφίστανται διπλοῦν μαρτύριον, διότι θά ἔχουν, τήν τιμωρία τῆς κολάσεως καί τήν παρουσία τῶν δαιμόνων μέσα τους. Εἶναι φρικῶδες! Εἶναι πραγματικά φρικῶδες! Ἐκεῖνο πού θέλω νά σᾶς πῶ εἶναι ὅτι οἱ δαίμονες ἔχουνε σχέση μέ τήν ὕλη, κι ὅτι ἡ ἔρημος πάντα ἐθεωρεῖτο ἡ κατοικία τῶν δαιμόνων. Γιατί ἡ ἔρημος; Διότι ἐκεῖ φυγαδεύει ὁ Θεός τούς δαίμονες, γιά μήν προκαλοῦν πάντοτε τό πολύ κακό εἰς τούς ἀνθρώπους. Ἐάν ἀγαπητοί μου, οι ἄγγελοι δέν φυλοῦσαν τόν κόσμον -διότι ξέρετε τόν προστατεύουν τόν κόσμον οἱ ἄγγελοι- οἱ δαίμονες μέσα σέ κλάσμα τοῦ λεπτοῦ, θά εἴχανε κυριολεκτικά καταστρέψει τή γῆ καί τόν κόσμον ὁλόκληρον. Ψυχή ζῶσα δέν θά εἶχε μείνει ἐπάνω στόν πλανήτη μας, οὔτε καί ζωντανά, οὔτε καί φυτά τίποτα. Θά ἤτανε πλήρης ἡ καταστροφή. Οἱ ἄγγελοι φυλοῦν τούς δαίμονες νά μήν πλησιάζουν.
Ἀλλά ἀφοῦ οἱ δαίμονες κατοικοῦν στήν ἔρημον, τότε κι ἐκεῖνος πού θέλει νά νικήσει τόν διάβολον, θά πάει καί στήν ἔρημο. Ὁ Χριστός πῆγε στήν ἔρημο φερόμενος ὑπό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Γιατί; Πειρασθῆναι ὑπό τοῦ διαβόλου. Ἔτσι δέν λέει τό 4ο κεφάλαιο κατά Ματθαῖον; ἀνήχθη εἰς τὴν ἔρημον ὑπὸ τοῦ Πνεύματος πειρασθῆναι ὑπὸ τοῦ διαβόλου,(Μτθ δ΄ 1-4) · δέν πῆγε στήν ἐρημιά, νά ‘χει ἡσυχία, νά προσευχηθεῖ (αὐτό εἶναι ἄλλο στοιχεῖο), πῆγε, πειρασθῆναι ὑπὸ τοῦ διαβόλου. Καί οἱ ἀσκητές γι’ αὐτό πήγαιναν στήν Θηβαΐδα. Ἄραγε εἶναι τυχαῖο -δέν νομίζω- τό γεγονός ὅτι ὁ δαίμονας δέθηκε ἐκεῖ στήν Θηβαΐδα εἰς τά ἀνώτατα τῆς Αἰγύπτου, μέ τό γεγονός ὅτι οἱ ἀσκητές πήγαιναν στήν ἔρημο τῆς Θηβαΐδος; Δέν εἶναι τυχαῖο. Βεβαίως ὁ μοναχισμός παντοῦ ὑπῆρχε, καί ὁ ἀσκητισμός. Εἴδαμε, εἶναι γνωστό ὅτι ἡ κοιτίς τοῦ ἀσκητισμοῦ εἶναι ἡ Θηβαΐς. Ἐκεῖ καί ὁ μέγας Ἀντώνιος ἐκεῖ καί ἡ γένεσις τοῦ ἰδιορύθμου ἀσκητισμοῦ, ἐκεῖ καί ἡ γένεσις τοῦ κοινοβιακοῦ ασκητισμοῦ. Ἐκεῖ, στή Θηβαΐδα. Ὥστε ἔχει σημασία.
Ἀλλά κι ἕνα ἄλλο χωρίο θά σᾶς διαβάσω, εἶναι ἀπό τήν Ἀποκάλυψη. Λέγει ἐκεῖ ὁ ἄγγελος, φωνάζει· ἔπεσεν, ἔπεσε Βαβυλὼν ἡ μεγάλη, καὶ ἐγένετο κατοικητήριον δαιμονίων καὶ φυλακὴ παντὸς πνεύματος ἀκαθάρτου καὶ μεμισημένου·(Ἀπ ιη΄ 2) Γιατί αὐτό, κατοικητήριον δαιμονίων, καὶ φυλακὴ παντὸς πνεύματος ἀκαθάρτου καὶ μεμισημένου; Εἰς τήν Βαβυλών α ἡ ὁποία ἔπεσε καί ἔπεσε, καί σέ ἐρείπια. Συνεπῶς ἐπί τῶν ἐρειπίων της κατοικοῦν δαίμονες; Ἄραγε εἶναι τόσο τυχαῖο; Θά μοῦ πεῖτε τώρα … πάτερ μου, τέτοιες παραδοξότητες, παραμύθια μεσσαιωνικῶν τόμων; Ἄραγε εἶναι τυχαῖο τό ὅτι ὁ λαός πιστεύει ὅτι στά ἐρείπια κατοικοῦν δαίμονες; Νά ἔγινε τυχαῖα; Δέν εἶναι τυχαῖο. Σέ τί ἐρείπια; Ὄχι ἀπλῶς ἐρείπια. Ἀγαπητοί μου, ἐγώ ἔχω μία συγκεκριμένη περίπτωση τήν ὁποία ὑποπτεύομαι καί φοβοῦμαι. Καί σ’ αὐτήν τήν περίπτωση νά κάνω ἁγιασμό. Δέν θά σᾶς τήν πῶ ὅμως. Ἔτσι λοιπόν στούς τόπους ἐκείνους πού ἐρήμωσαν ἐν ἁμαρτίαις, κατοικοῦν δαίμονες. Αὐτό πού λέμε «στοιχειωμένο». Δηλαδή γιά νά καταλάβετε· τά κόκαλα τῶν ἁγίων, γίνονται κατοικητήρια θείας δόξης; Γι’ αὐτό καί θαυματουργοῦν. Ἔτσι καί ὁ τόπος καί τά κόκαλα ἀνθρώπων ἐν ἁμαρτίαις ἀποβιωσάντων γίνονται κατοικητήρια δαιμόνων. Κατοικητήρια δαιμόνων! Φοβερόν; Φοβερόν! Εἶναι σᾶς λέω μία περίπτωση καί συμπτωματικά τήν ἐπεσήμανα ἐγώ μόνος μου, καί οἱ πατέρες μετά τήν παρατήρησαν μόνοι τους, καί μοῦ λένε, ξέρετε… ‘’αὐτό τό πρᾶγμα’’, καί λέω· ‘’ξέρετε, κι ἐγώ τό σκέφθηκα’’. Λοιπόν νά κατοικεῖ ὁ δαίμων μέχρι κυριαρχίας. Μένει σ’ αὐτόν τόν τόπο, μόνον ἐδῶ, νά, ἀλλά νά μήν ἔχει ἐδῶ. Εἶναι φοβερό! Θά σᾶς τό ἀποδείξω καί μ’ ἕνα τελευταῖο γεγονός πού διάβασα πάλι ἀπόψε σ’ αὐτό τό σημεῖο εἶναι πολύ ἐνδιαφέρον. Στήν Βάπτιση γίνονται δύο πράξεις· εἶναι τά «κατηχούμενα» τά ὁποία λέγονται ἐκεῖ στήν εἴσοδο τοῦ ναοῦ, εἰς τό παιδί πού θά βαπτιστεῖ ἤ στόν ἄνθρωπο τόν μεγάλο. Τά «κατηχούμενα» δέν εἶναι παρά, τρεῖς εὐχές ἐξορκισμοῦ. Πᾶτε νά παρακολουθῆστε βάπτιση, ἐκεῖ στά κατηχούμενα, θά δεῖτε καί θά τό ἀκούσετε αὐτό. Τρεῖς εὐχές ἐξορκισμοῦ, μέ σκοπό τήν ἀπέλαση τοῦ διαβόλου. ‘’Φύγε, λέει ὁ ἱερεύς, πονηρόν πνεῦμα πού ἐμφωλεύεις σ’ αὐτόν τόν ἄνθρωπο· ποιός ἄνθρωπος; αὐτός πού εἶναι ὑπό βάπτιση· γιατί; γιατί μέχρι τότε εἶναι παιδί τοῦ παλαιοῦ Ἀδάμ καί συνεπῶς κατοικητήριον δαιμόνων. Ὁ ἄνθρωπος! κατοικητήριον δαιμόνων! Καί φυγαδεύει ὁ ἱερεύς μέ τήν εὐχή τοῦ ἐξορκισμοῦ ἤ ἀφορκισμοῦ. Ἡ μία πράξις. Τελείωσε ἀπό κεῖ, ἐρχόμαστε στήν κολυμβῆθρα. Ἐδῶ τώρα ὁ ἱερεύς τί κάνει; Ἀφορκίζει τό νερό, διότι τό νερό εἶναι δαιμονοκρατούμενον. Καί τό ἀφορκίζει διά νά ἐπιτελέση τή βάφτιση. Τί θά πεῖ ἁγιασμός; Λέμε· νερό ἁγιασμός. Σημαίνει, ἐφυγαδεύσαμε τήν ἐπικράτηση τοῦ διαβόλου σ’ αὐτό τό νερό καί ἐγκαταστήσαμε τή χάρη τοῦ Θεοῦ. Ἡ Ἐκκλησία μας εἶναι γεμᾶτη ἀπό τέτοιες πράξεις. Κι ἔτσι νομίζω δέν κατοχύρωσα ἕναν μῦθο, ἀλλά κατοχύρωσα μία πραγματικότητα, πού εἶναι πράξις καί παράδοσις τῆς Ἐκκλησίας μας, καί πού ἔχει τήν ἀφετηρία της εἰς αὐτήν τήν Ἁγίαν Γραφήν.
Ἀλλά καί ἕνα ἀκόμη σημεῖο ἐκεῖ πού λέει ὅτι ὁ ἄγγελος ἔδησεν. Ποιός ἄγγελος κατ’ ἀρχάς; Εἶναι ὁ Ραφαήλ πού εἶναι μαζί μέ τόν Τωβία. Εἶναι ἄγγελος. Εἶναι κατά τό φαινόμενον ἄνθρωπος. Αὐτός, ὁ ἄγγελος, βλέπει τόν διάβολο -ὅπως καί ὁ διάβολος βλέπει τόν ἄγγελο- καί τόν περιάδραξε, -νά μέ συγχωρέσετε- τόν βούτηξε, ὁ ἄγγελος, προσέξτε ἀφοῦ σᾶς εἶπα τόν βούτηξε, τόν περιάδραξε, δηλαδή τόν φούχτιασε … εἶναι χαρακτηριστικό διότι γίνεται μάχη μεταξύ τῶν δαιμόνων καί τῶν ἀγγέλων. Μπορεῖτε νά τό καταλάβετε αὐτό; Γίνεται μάχη πραγματική. Καί τόν ἀπώθησε ἐκεῖ, μακριά, καί τόν ἔδηεσε. Μέ τί τόν ἔδεσε; Μέ σκοινιά, μέ ἀλυσίδες; Ὄχι. Τῷ ὀνόματι Κυρίου. Αὐτά εἶναι τά δεσμά. Ὁ ἱερεύς λέγει στίς ευχές τοῦ ἐξορκισμοῦ· σέ ἐξορκίζω, δαιμόνιον παμπόνηρον … κλπ. κλπ. … εἰς τό ὄνομα Ἐκείνου ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ Παντοκράτωρ, ὁ Δημιουργός τοῦ παντός ὁ … ὁ … ὁ … ὁ, Ἐκεῖνος πού εἶπε ν’ ἀνοίξουν τά μάτια τῶν τυφλῶν, Ἐκεῖνος πού περπάτησε ἐπάνω στή θάλασσα, Ἐκεῖνος πού κτλ … στό ὄνομα τοῦ Θεοῦ ἤ στό ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ … αὐτός ὁ ὁρκισμός εἰς τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ ἤ τοῦ Χριστοῦ, εἶναι τό δέσιμο. Κι ἐπειδή ὁ διάβολος φοβεῖται τόν Θεόν, μένει ἐκεῖ, ἀκινητοποιεῖται. Τόν ἀκινητοποιεῖ αὐτός ὁ Θεός. Κι ὕστερα, ἀγαπητοί μου, μυστήρια ὑπάρχουνε γύρω μας, τά ὁποῖα δέν μποροῦμε νά τά καταλάβουμε. Μόνο ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ μᾶς τά ἀποκαλύπτει. Εἶναι καταπληκτικά πράγματα. Ἀλλά κάποιος μοῦ εἶπε ὅτι λέγοντας πολλά ξεχνᾶμε τήν ἱστορία τοῦ Τωβία (μειδίαμμα ….Χμ… γέλια) κι ἐπειδή γιά νά μήν τήν ξεχάσουμε τήν ἱστορία τοῦ Τωβία, προχωροῦμε λίγο πιό κάτω.
Ὡς δὲ συνεκλείσθησαν ἀμφότεροι, ἀνέστη Τωβίας ἀπὸ τῆς κλίνης καὶ εἶπεν· ἀνάστηθι, ἀδελφή, καὶ προσευξώμεθα, ἵνα ἐλεήσῃ ἡμᾶς ὁ Κύριος. Ὅλο τό βιβλίο δέν εἶναι παρά μία θεώρησις, ἀπό πνευματικῆς πλευρᾶς, τοῦ γάμου. Γι αὐτό κάθε ἔγγαμος ἄνθρωπος νομίζω ὅτι πολλές φορές στή ζωή του πρέπει νά διαβάζει τό βιβλίον τοῦ Τωβίτ. Νά τό διαβάζωμε μετά πολλῆς προσοχῆς καί μετά πολλῆς μελέτης. ὡς δὲ συνεκλείσθησαν ἀμφότεροι, ἔμειναν μόνοι τους, ὁ Τωβίας μέ τή Σάρρα. Εἶναι ἡ γυναῖκα του. Ἀνέστη Τωβίας ἀπὸ τῆς κλίνης καὶ εἶπεν στή γυναῖκα· σήκω, ἀδελφή, καί ἄς προσευχηθοῦμε, γιά νά μᾶς ἐλεήση ὁ Κύριος. Ξέρετε, ὡς πρώτη πρόταση τοῦ γάμου νά εἰπωθῆ αὐτό· ‘’σήκω, ἀδελφή, νά προσευχηθοῦμε’’. Τί ὡραῖο πρᾶγμα! Εἶναι ὑπέροχο! Τί εἶναι ἐκεῖνο τό ὁποῖο ἄφησε -θά τό ξαναπῶ ἄλλη μία φορά- παράθυρα νά μπεῖ ὁ Ἀσμοδαῖος καί νά φονεύει καί νά κακοποιεῖ τούς ἄνδρες πού θά ἐπαντρεύοντο τήν Σάρρα; Ἦτο ἡ σαρκικότητα τῶν γαμπρῶν. Ἡ σαρκικότητα! Αὐτή ἐπέτρεψε νά δράσει ὁ Ἀσμοδαῖος, ὁ διάβολος, ἐπάνω εἰς τούς ὑποψηφίους γαμπρούς. Ἐδῶ ὅμως τώρα δέν ὑπάρχει σαρκικότης, θά τό δοῦμε λίγο πιό κάτω νά τό ὁμολογεῖ ὁ Τωβίας. Ὑπάρχει πνευματικότης. Κι αὐτή ἀκριβῶς ἡ πνευματικότης σώζει τόν Τωβία. Τό ἕνα σημεῖο λοιπόν εἶναι ἡ πνευματικότητά του. Σκέφτεται πνευματικά, ὁ Τωβίας. Τό δεύτερον εἶναι ἡ προσευχή. Καί τό τρίτον, σάν ἕνα ὑλικό σημάδι, ὑλική ἔκφραση, εἶναι ἡ ὑπακοή στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, πού ἦταν … τί; Τό νά καπνίσει τή Σάρρα μ’ αὐτά τά δύο ὑλικά πού εἶχε πάρει ἀπό τό ψάρι. Συνεπῶς ἡ ὑπακοή.
Ἄς προσευχηθοῦμε. Γιατί τήν λέει ἀδελφή; Διότι ἦτο συγγενής του. Ἀλλά καί ὡς γυναῖκα του ἐλέγετο ἀδελφή. Ὁ Ἀβραάμ ὠνόμαζε τή γυναῖκα του τή Σάρρα, ‘’ἀδελφή μου’’. Ἦτο ἀδελφή του πράγματι. Δηλαδή ἦτο ἑτεροθαλής ἀδελφή. Μήν σᾶς κάνει ἐντύπωση ὅτι ἐπαντρεύοντο συγγενεῖς. Ἄλλη περίπτωσις ἐκεῖ, ἄλλη περίπτωσις ἐδῶ τώρα στήν Καινή Διαθήκη, ἤ καλύτερα καί εἰδικότερα μετά τόν Νόμον καί ἀκόμη πιό εἰδικότερα στήν Καινή Διαθήκη. Μήν σᾶς πειράζει αὐτό δέν εἶναι τῆς στιγμῆς νά τό ἐξηγήσουμε. Ἄλλά καί γι’ αὐτόν, ἐκείνη δέ τόν ἀποκαλεῖ κύριον, τόν Ἀβραάμ. Γενικά ὅμως ἡ σύζυγος ἀπεκαλεῖτο ἀπό τόν σύζυγον, ἀδελφή, καί ὁ σύζυγος γενικά ἀπεκαλεῖτο κύριος. Κι αὐτός, λέγει, θά σέ ἐξουσιάσει. Δηλαδή λέγει ὁ Θεός εἰς τήν Εὔα. Γι’ αὐτό πάντα ἡ γυναῖκα ἀποκαλεῖ τόν ἄνδρα της κύριον. Κύριε … κλπ. Ὅπως κύριος, ἀποκαλεῖτο καί ὁ μεγαλύτερος ἀδελφός, μεταξύ πολλῶν ἄλλων ἀδελφῶν. Ὁ Ἰακώβ, ἄν καί δίδυμος μέ τόν Ἡσαῦ, ἀλλά εὐθύς μετά γεννηθείς, γιά νά τόν ἐξευμενίσει, ἀλλά ἐκεῖ πού ἔπρεπε τόν ἀποκαλεῖ τόν ἀδελφό του ‘’κύριε’’, ὅταν συναντήθηκαν μετά ἀπό τήν αὐτοεξορία του.
Τί νά προσευχηθοῦμε; Νά μᾶς ἐλεήση ὁ Κύριος. Δέν λέει, νά μᾶς φωτίση, δέν λέει, νά μᾶς εὐλογήση, λέει, νά μᾶς ἐλεήση. Γιατί; Εἶναι εἰδική περίπτωσις. Διότι ἐδῶ, ἐσύ μέν ἔχεις τό δαιμόνιο, ἐγώ δέ ὑπόκειμαι εἰς τόν κίνδυνον νά πεθάνω. Καί ἔτσι, νά μᾶς ἐλεήση ὁ Θεός, ὥστε καί ἐσύ μέν νά ἐλευθερωθῆς ἀπό τό δαιμόνιο καί ἐγώ νά μήν πεθάνω.
Καί τώρα ἀγαπητοί μου, ἀρχίζει ἡ προσευχή τοῦ Τωβία· καὶ ἤρξατο Τωβίας λέγειν· γιατί, σ’ αὐτή θά μείνω ἀπόψε μόνο. Δέν θά κάνωμε ὅλο τό κείμενο. Θέλω νά τό φυλάξετε, τήν ἐρχομένη Πέμπτη, νά ποῦμε τό ὑπόλοιπον. Ἡ προσευχή τοῦ Τωβία εἶναι μόνο τρία χωρία. Εἶναι μία ἀπό τίς πέντε προσευχές πού περιέχει τό βιβλίον «Τωβίτ» καί εἶναι ἡ καρδία ὁλοκλήρου τοῦ βιβλίου καί ἀποτελεῖ ἡ προσευχή αὐτή τήν ὡραιοτέρα προσευχή ἀπό τίς πέντε, ἡ μία ἀπό τίς ὡραιότερες, ἀλλά καί θεολογικότερες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Εἶναι ὡραιοτάτη προσευχή! Μοῦ φαίνεται ὅτι πολλές φορές σᾶς ἔχω πεῖ γι’ αὐτήν τήν προσευχή, πόσο ὡραία εἶναι! καί τουλάχιστον δυό φορές ἔχω ἀναφερθεῖ στήν προσευχή αὐτή, περασμένα χρόνια, στίς ὀμιλίες τοῦ Ἁγίου Ἀχιλλίου.
Καὶ ἤρξατο Τωβίας λέγειν· εὐλογητὸς εἶ, ὁ Θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν, καὶ εὐλογητὸν τὸ ὄνομά σου τὸ ἅγιον καὶ ἔνδοξον εἰς τοὺς αἰῶνας· εὐλογησάτωσάν σε οἱ οὐρανοὶ καὶ πᾶσαι αἱ κτίσεις σου. (Τωβ. 8,5) Τό πρῶτο χωρίο ἀναφέρεται στή δοξολογία τοῦ Θεοῦ. Τό δεύτερο χωρίο ἀναφέρεται εἰς τήν θεολογία τοῦ αἰτήματός του πού ἀποβαίνει καί αὐτό εἰς τήν δοξολογίαν τοῦ Θεοῦ καί τό τρίτο χωρίο ἀποβαίνει στό αἴτημα. Νά σᾶς τό ξαναπῶ ἄλλη μία φορά. Ἔχει μία θαυμασία δομή. Τό πρῶτο χωρίο … ἄ, πρέπει νά σᾶς πῶ ὅτι εἶναι περίληψις αὐτή ἡ προσευχή ἔ; Δέν ξέρω ἄν καταλαβαίνετε, πάρα πολλά πράγματα καί στήν Παλαιά Διαθήκη καί τήν Καινή Διαθήκη, εἶναι περιλήψεις. Ἔχουμε βέβαια σημεῖα πού εἶναι λεπτομερῆ, ἀλλά ὡς ἐπί τό πλεῖστον ἔχομε περιλήψεις. Λοιπόν, τό πρῶτο χωρίο εἶναι δοξολογία πρός τόν Θεό. Τό δεύτερο χωρίο εἶναι ἡ θεολογία τοῦ αἰτήματός του, αὐτό πού θά ζητήση. Τό τοποθετεῖ, τό κατοχυρώνει θεολογικά αὐτό πού θά ζητήσει, ἀλλά θεολογικῶς τοποθετούμενον τό αἴτημά του, δέν εἶναι παρά μία ἔμμεση δοξολογία πρός τόν Θεό. Καί τό τρίτο χωρίο ἀναφέρεται εἰς αὐτό τοῦτο τό αἴτημά του. Γιά νά τό δοῦμε παρακάτω. Γιατί ἀρχίζει μέ δοξολογία; Ὅπως κάθε προσευχή. Προκειμένου νά ξεκινήσουμε κάτι πού ἀναφέρεται εἰς τόν Θεόν, πρέπει μέ δοξολογία ν’ ἀρχίζουμε. Ὅλες οἱ ἀκολουθίες τῆς Ἐκκλησίας μας ἀρχίζουν μέ τό «εὐλογητός ὁ Θεός». Ἀλλά τό «εὐλογητός» πού ἀκοῦμε σημαίνει, εὐλογῶ καί δοξάζω. Στή Θεία Λειτουργία μέ τό «Εὐλογημένη (δοξασμένη) ἡ Βασιλεία, τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». Ὥστε πάντοτε ἀρχίζομε μέ μία δοξολογία. Εἶναι σπουδαῖο; Σπουδαῖο! Γι’ αὐτό ὁ Θεός εἶναι ἀνά πᾶσα στιγμή ὁ ἀεί δεδοξασμένος. Πρέπει λοιπόν νά ἀναφερθοῦμε εἰς τήν δόξαν τοῦ Θεοῦ. Εἰς αὐτήν πρέπει νά ἀναφερθοῦμε, εἰς τήν δόξαν τοῦ Θεοῦ. Ἐδῶ λοιπόν δοξάζει ὁ Τωβίας τόν Θεό καί λέγει ὅτι εἶσαι εὐλογητός … ποῖος; Σύ ὁ Θεός τῶν Πατέρων μας. Ἄς μείνω λίγο ἐδῶ. Ὁ Ἐλεάζαρος ἐπί παραδείγματι, ὅταν πηγαίνει νά ζητήση, νά βρεῖ νύφη, καί εἶδε μιά κοπέλα ἐκεῖ, ἤ μᾶλλον πολλές κοπέλες στό πηγάδι, στήν πηγή, πού πῆγαν νά νά ποτίσουν τά πρόβατά τους καί λέγει: «γιά νά δῶ, ποιά θά μοῦ δώσει νερό γιά τίς καμῆλες μου; Ἐκείνη πού θά μοῦ δώσει νερό θά εἶναι καί ἡ κατάλληλη γυναῖκα γιά τόν Ἰσαάκ, τόν υἱόν τοῦ κυρίου μου Ἀβραάμ». Κάνει προσευχή καί λέγει· Κύριε τοῦ κυρίου μου Ἀβραάμ- σύ πού εἶσαι ὁ Κύριος τοῦ κυρίου μου Ἀβραάμ- βάζω αὐτό σημάδι· ὅποια κοπέλα μοῦ δώση νερό, αὐτή θά εἶναι ἡ κοπέλα πού κάνει γιά σύζυγος τοῦ Ἰσαάκ. Λοιπόν, βάλε τό χέρι σου. Πῶς ἀποκαλεῖ τόν Θεόν ὁ Ἐλεάζαρος; Κύριε, τοῦ κυρίου μου Ἀβραάμ. Εἶναι ταπείνωσις! Καλά, δέν ἦταν ὁ Ἐλεάζαρος μονοθεϊστής; Ἦταν. Γιατί λοιπόν ἐπικαλεῖται τόν Θεόν τοῦ Ἀβραάμ καί δέν ἐπικαλεῖται τόν Θεόν κατευθεῖαν, διότι καί ὁ ἴδιος ἐπίστευε στόν Θεόν; Ἄς τό ἀκούσουν αὐτό καί οἱ Προτεστάντες, πῶς μποροῦμε νά βάζουμε τά ὀνόματα τῶν ἁγίων, εἴτε κεκοιμημένων, εἴτε ζώντων. Ὁ Ἀβραάμ ζοῦσε, καί λέγει Κύριε, τοῦ κυρίου μου Ἀβραάμ. Ἔ, λοιπόν, ὁ Θεός δέν ἔχει ὄνομα. Ὅταν ἐζήτησε ὁ Μωϋσῆς: ‘’ποῖον τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ;’’ καί εἶπε· ‘’ὁ Ὠν’’, εἶπε καί κάτι ἄλλο ὁ Θεός. Ἐγώ εἶμαι ὁ Θεός τοῦ Ἀβραάμ … εἶμαι ὁ Θεός τῶν Πατέρων σου, λέγει, εἶμαι ὁ Θεός τοῦ Ἰσαάκ, ὁ Θεός τοῦ Ἰακώβ. Νά τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ. Εἶναι ὁ Θεός πού πίστευε ὁ Ἀβραάμ, εἶναι ὁ Θεός πού πίστευε ὁ Ἰσαάκ, εἶναι ὁ Θεός πού πίστευε ὁ Ἰακώβ. Γιατί ὅμως βάζει καί τούς τρεῖς; Ἀφοῦ εἶναι πάρα πολύ σπουδαῖοι γενικά Πατριάρχες, θά μποροῦσε νά πεῖ· ὁ Θεός τῶν 12 Πατριαρχῶν. Ὄχι! Θέλει νά ὑποδηλώσει ὅτι ὁ Θεός εἶναι Τριαδικός. Δηλώνει μόνο τούς τρεῖς, Ἀβραάμ, Ἰσαάκ, καί Ἰακώβ. Μόνο! Δέν λέγει ὅτι εἶναι τρεῖς θεοί, ὁ Θεός τοῦ Ἀβραάμ, ὁ ἴδιος ὁ Θεός τοῦ Ἰσαάκ, ὁ ἴδιος ὁ Θεός τοῦ Ἰακώβ. Ὁ Θεός εἶναι ἕνας, ἀλλά μέ τήν τριπλῆν ἐπανάληψιν εἶναι τό τριπρόσωπον τοῦ Θεοῦ, τό τρισυπόστατον τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ, ὁ Θεός τοῦ Ἀβραάμ, ὁ Θεός τοῦ Ἰσαάκ, ὁ Θεός τοῦ Ἰακώβ, εἶναι ὁ Θεός τῆς ἀποκαλύψεως. Καί λέει ὁ Pascal: δέν πιστεύω στό Θεό τῶν ἐπιστημόνων. Ποιός εἶναι ὁ Θεός τῶν ἐπιστημόνων; Ἀλλοίμονο! Ξέρετε μερικές φορές ἀνεβάζουμε τούς ἐπιστήμονες μέχρι ἑβδόμου οὐρανοῦ καί λέμε ὅτι εἶναι θρησκευτικοί ἄνθρωποι καί πνευματικοί ἄνθρωποι. Οἱ πιό πολλοί ἀπ’ αὐτούς ξέρετε τί λένε; -πού τούς ἀνεβάζουμε μέχρι τρίτου οὐρανοῦ!- ὅτι πιστεύουν σέ μία ἀνωτέρα δύναμη. Δέν πιστεύω, λέγει, στό Θεό τῶν ἐπιστημόνων, δηλαδή σέ μιά ἀνωτέρα δύναμη· ἐγώ πιστεύω -λέει ὁ Pascal- εἰς τόν Θεό τοῦ Ἀβραάμ, εἰς τόν Θεό τοῦ Ἰσαάκ, εἰς τόν Θεό τοῦ Ἰακώβ. Εἶναι ὁ Θεός τῆς ἀποκαλύψεως. Εἶναι ὁ Ζῶν Θεός. Ὁ ἀληθινός Θεός. Αὐτός εἶναι. Αὐτός πού ἀπεκαλύφθη στόν Ἀβραάμ, τόν Ἰσαάκ, στόν Ἰακώβ. Αὐτός πού ἀπεκαλύφθη στόν Μωϋσῆ, αὐτός πού ἀπεκαλύφθη εἰς τό Σινᾶ, εἰς τήν βάτον, αὐτός ἐπ' ἐσχάτου τῶν ἡμερῶν τούτων ἐλάλησεν ἡμῖν ἐν υἱῷ (Εβρ α΄ 1) δηλαδή ἀπεκαλύφθη διά τοῦ Υἱοῦ Του. Δέν λέει, «διά τοῦ υἱοῦ». Ἐν υἱῷ, ἔχει πολύ σημασία αὐτό. Ὥστε βλέπομε ὅτι Αὐτός εἶναι ὁ Θεός ὁ ἀληθινός, ὁ Θεός τῆς ἀποκαλύψεως. Αὐτός ὁ Θεός πού παραδίδεται ἀπό γενεά σέ γενεά, ἄρα ὁ Θεός τῶν Πατέρων, ὁ Θεός ὁ παραδοσιακός. Ὄχι μέ τήν ἔννοια αὐτό πού βρῆκα, ἀλλά μέ τήν ἔννοια πού μοῦ παρεδόθη καί τό συνειδητοποιῶ καί ἐγώ. Κι ὁ Θεός θά ἐμφανιστῆ στόν πατέρα μου, θά ἐμφανιστῆ καί σέ μένα, θά ἐμφανιστῆ καί στό παιδί μου, εἰς τήν γενιά πού πέρασε καί στή γενιά πού ἔρχεται. Μή γυρεύουμε ἀλλοτρίους θεούς. Εἴδατε ἡ ἐποχή μας, ὅπως καί κάθε ἐποχή γυρεύει ἀλλοτρίους θεούς. Ψάχνει νά βρῆ, ποιός εἶναι ὁ θεός; εἶναι ἡ φύσις ὁ θεός; εἶναι ὁ κεραυνός ὁ θεός; ἄνθρωπος εἶναι ὁ θεός; Ποιός εἶναι ὁ θεός; Ὁ Θεός τῆς ἀποκαλύψεως. Ὁ Θεός τοῦ Ἀβραάμ, ὁ Θεός τοῦ Ἰσαάκ, ὁ Θεός τοῦ Ἰακώβ. Ἄρα ὅταν λέγει· ὁ Θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν, εἶναι μία ὁμολογία θεολογική. Ὡραιοτάτη καί βαθυτάτη!
Καὶ εὐλογητὸν τὸ ὄνομά σου τὸ ἅγιον καὶ ἔνδοξον. Γιατί εἶναι ἅγιον; Ἄς μή μείνουμε γιατί θ’ ἀργήσουμε πολύ. Γιατί εἶναι ἔνδοξον; Ἔκανε ἔνδοξα πράγματα ὁ Θεός. Μόνο πού καί τόσες φορές μνημονεύεται ἡ διάβασις τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης, μόνον αὐτό, καθιστᾶ τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ ἔνδοξο, εἰς τούς αἰῶνας, πάντοτε. Δέν ἀρκεῖται ὅμως ὁ Τωβίας, εἰς τόν ὕμνο του πρός τό Θεό, μέ τό στόμα του. Θά ἤθελε νά μιμηθῆ (εἶναι πρωθύστερο) … τήν ἴδια ἐποχή αἰχμάλωτοι στή Βαβυλών α εἶναι οἱ τρεῖς παῖδες, κι ὁ Δανιήλ. Κι ὅταν τούς πέταξε ὁ Ναβουχοδονόσορ , τούς τρεῖς, μέσα στό καμίνι καί ἔψαλαν τήν ὠδή τους -εἶναι ἀπό τίς ὠδές πού ἔχουμε πλέον ἀπό ἐκκλησιαστικῆς πλευρᾶς, εἶναι ἡ ἑβδόμη καί ἡ ὀγδόη ὠδή- ἐκεῖ οἱ τρεῖς παῖδες ὑμνοῦν τόν Θεόν ἐπικαλούμενοι … ἤ μᾶλλον κάνοντες προσκλητήριο ὁλοκλήρου τῆς δημιουργίας, ἀλλά ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ νά πῶ, «κατ’ ὄνομα», νά δοξασθεῖ ὁ Θεός. Ἔλα χιόνι, νά δοξάσουμε τό Θεό, ἔλα βροχή, νά δοξάσουμε τό Θεό, ἔλα ἄνεμε, νά δοξάσουμε τό Θεό. Ἔλα ἥλιε, νά δοξάσουμε τό Θεό, ἔλα φεγγάρι, νά δοξάσουμε τό Θεό. Ἐπικαλεῖται τή συμφωνία τῆς δημιουργίας. Ὅλοι μέ ἕνα στόμα -προσωποποιοῦμε ἐδῶ τά κτίσματα- τά προσωποποιεῖ … γιατί τά προσωποποιεῖ; γιατί αὐτά εἶναι ἡ μαρτυρία τῆς σοφίας τοῦ Θεοῦ καί συνεπῶς μέ τήν παρουσία τους, δέν εἶναι παρά ἕνας ὕμνος πρός τόν Θεόν καί ἔτσι προσφέρεται ὁ ὕμνος πρός τόν Θεό ἀπό ὁλόκληρη τήν κτίση. Μήν ξεχνᾶμε δέ ὅτι ὅταν ὁ ἄνθρωπος ὑμνεῖ τό Θεό, ὑμνεῖ καί ἀπό προσώπου τῆς δημιουργίας. Μήν τό ξεχνᾶμε αὐτό.
Ἐδῶ ὁ Τωβίας, μέ δυό μόνο λέξεις θά κλείση αὐτούς τούς πελώριους, αὐτούς ὕμνους τῶν τριῶν παίδων. Τούς δύο αὐτούς ὕμνους. Νά πῶς θά τό πῆ: εὐλογησάτωσάν σε οἱ οὐρανοὶ καὶ πᾶσαι αἱ κτίσεις σου. Ἄς σέ δοξάσουν οἱ οὐρανοί καί ὅλα τά δημιουργήματά σου. Δέν κάνει ἐδῶ ἰδιαίτερη ἀναφορά. Στήν πραγματική του προσευχή μπορεῖ νά ἔγινε πραγματική ἔτσι ἀναφορά, στό χιόνι … αὐτό πού λέει, χιόνι-χιόνι, ἀναφέρει χιόνι, στό χιόνι, στήν ἡμέρα, στόν ἥλιο, στή βροχή, στόν ἄνεμο, στ’ ἀστέρια, στά δημιουργήματα στούς ἀνθρώπους, στούς νέους, στά παιδιά, ἀλλά ἐδῶ ὅμως ἐπειδή ἔχομε περίληψη, λέγει καί πᾶσαι αἱ κτίσεις σου. Αὐτό λοιπόν τό χωρίο εἶναι δοξολογικό.
Τό δεύτερο χωρίο. Εἴπαμε εἶναι ἡ θεολογική τοποθέτησις τοῦ αἰτήματός του. σὺ ἐποίησας ᾿Αδὰμ καὶ ἔδωκας αὐτῷ βοηθὸν Εὔαν στήριγμα τὴν γυναῖκα αὐτοῦ· ἐκ τούτων ἐγεννήθη τὸ ἀνθρώπων σπέρμα. σὺ εἶπας· οὐ καλὸν εἶναι τὸν ἄνθρωπον μόνον, ποιήσωμεν αὐτῷ βοηθὸν ὅμοιον αὐτῷ. (Τωβ. 8,6) Γιατί παίρνει ἀπό τό βιβλίο τῆς Γενέσεως τό ὑλικό του, γιά νά κάνει θεολογική τοποθέτηση τοῦ αἰτήματός του ὁ Τωβίας καί δέν παίρνει ἕνα …κάτι ἄλλο; Μά ἀναφέρεται εἰς τόν Λόγο καί φυσικά πρέπει νά πάρεις συγγενές βιβλίον, συγγενές ἔδαφος. Πῶς θά αναπτύξει τό αἴτημά του, ποιά θά εἶναι ἡ θεολογική τοποθέτησις, πρέπει νά εἶναι συγγενής. Προφανῶς. Γι’ αὐτό παίρνει ἀπό τό βιβλίο τῆς Γενέσεως. Αὐτό τό χωρίο τί περιέχει; Ὤ τί περιέχει! Ἀλλά ἄς μείνωμε σέ μερικά κύρια σημεῖα κι ὅ,τι μποροῦμε νά ποῦμε. Σύ ἔκανες τόν Ἀδάμ καί ἔδωκες εἰς αὐτόν βοηθόν, Εὔα. Δέν λέει, σύ ἔκανες τόν Ἀδάμ καί τήν Εὔα, ἀλλά λέει, σύ ἔκανες τόν Ἀδάμ. Ἀποσιωπᾶ τήν δημιουργία τῆς Εὔας, διότι ἡ δημιουργία τῆς Εὔας εἶναι δευτερογενής. Ἡ δημιουργία τοῦ Ἀδάμ εἶναι πρωτογενής. Ὁ Ἀδάμ εἶναι ὁ πρῶτος ἄνθρωπος. Ἡ Εὔα εἶναι ἐκ τοῦ πρῶτου ἀνθρώπου. Εἶναι δευτερογενής. Θά λέγαμε ὅπως ὁ Κάϊν εἶναι δευτερογενής ἄνθρωπος. Ἄλλο τώρα ὅτι ὁ Κάϊν ἐγεννήθη. Διά τῆς γνωστῆς μεθόδου, ὅπως γεννᾶται ἕνας ἄνθρωπος, καί ἡ Εὔα ἐξήχθη ἀπό τήν πλευρά τοῦ Ἀδάμ. Δηλαδή ἔγινε … ὠκοδομήθη, λέει, ἡ πλευρά τοῦ Ἀδάμ. Δέν ἔχει σημασία. Καί ὁ Κάϊν ἀπό τόν Ἀδάμ ἔφυγε, καί ἡ Εὔα ἀπό τόν Ἀδάμ ἔφυγε, συνεπῶς ὁ Ἀδάμ εἶναι ὁ πρωτογενής ἄνθρωπος. Γι’ αὐτό τονίζει χαρακτηριστικά καί λέει: ‘’Σύ ἔκανες τόν Ἀδάμ’’. Ἡ Εὔα τώρα τί εἶναι; Εἶναι βοηθός. Καί ποῦ τήν δίνεις αὐτήν τήν βοηθόν; Εἰς τόν Ἀδάμ. Λέει ὅτι ἡ Εὔα εἶναι βοηθός καί στήριγμα αὐτοῦ. Ποίου αὐτοῦ; Τοῦ Ἀδάμ. Τί θά πεῖ βοηθός καί τί θά πεῖ στήριγμα; Ἄλλο βοηθός καί ἄλλο στήριγμα; Βέβαια ἡ Ἁγία Γραφή, ἀγαπᾶ πολύ -εἶναι ἀπό λογοτεχνικῆς πλευρᾶς αὐτό, εἶναι στήν ἑβραϊκή λογοτεχνία- νά βάζει δύο ρήματα ἤ δύο ἐπίθετα ἤ δύο οὐσιαστικά πού ἔχουνε τήν αὐτήν ἔννοιαν. ἡ ράβδος σου καὶ ἡ βακτηρία σου, αὗταί με παρεκάλεσαν. (Ψλ κβ΄ 4) Δέν μποροῦμε ὅμως νά ποῦμε ὅτι μέσα σ’ αὐτήν τήν διαφοροποίηση πού ὁπωσδήποτε ἔχει φιλολογικόν χαρακτῆρα, λογοτεχνικόν χαρακτῆρα, ὅτι δέν ὑπάρχει ὄντως καί μία ἑρμηνευτική διαφορά. Δέν μποροῦμε νά τό ποῦμε αὐτό, δέν ὑπάρχει. Καί ἐδῶ θά δοῦμε κάτι πολύ ὡραῖο! Ἄλλο βοηθός καί ἄλλο στήριγμα. Γιατί ἀποκαλεῖ βοηθόν; Ἐπειδή ὅμως μίλησα μόνος μου τόση ὥρα πέστε μου κι ἐσεῖς λίγο τή γνώμη σας γιά νά μέ ξεκουράσετε. Γιατί βοηθόν καί διατί στήριγμα; Τί ἔχετε νά προτείνετε; … Κάποιος ἀκροατής:
-Εἶναι ἀπό τήν Γένεση, πῶς τό λέει δέν θυμᾶμαι, ἀλλά τό λέει πάντως.
-Γέροντας: Ναί ἀλλά ἐκεῖ δέν λέει στήριγμα …
-Ἀκροατής: βοηθόν πάντως λέει.
-Γέροντας: Ναί …
Ἀλλά τό πρόβλημά μας εἶναι νά ἑρμηνεύσουμε αὐτήν τήν διαφοροποίησιν, κι ὅπως θά ξέρετε, ὁ βοηθός καί τό στήριγμα, εἶναι περίπου τό ἴδιο. Ἀλλά περίπου, δέν εἶναι ἀκριβῶς. Ἄλλο πρᾶγμα … τό στήριγμα βοηθάει ἔτσι; καί ὁ βοηθός στηρίζει, ἀλλά ἐν τούτοις ἄλλο βοηθός καί ἄλλο στήριγμα. Φέρ’ εἰπεῖν ἔχω ἕνα κατσαβίδι καί μέ βοηθάει νά ξεβιδώσω μία βίδα, ἀλλά δέν στηρίζομαι ἐπάνω στό κατσαβίδι, μέ βοηθάει τό κατσαβίδι. Στήριγμα θά πεῖ, στηρίζομαι, ἀκουμπῶ. Λοιπόν τί θά ‘χατε νά πεῖτε ἐδῶ;
-Ὁρίστε κύριε Τιμολέων.
- ... (δέν ἀκούγεται καθαρά)
-Γέροντας. Συγγνώμη, ἕνα λεπτό νά σᾶς πῶ λιγάκι.
Τό πρῶτο, βοηθός, ἀναφέρεται εἰς τόν σκοπόν δι’ ὅν ἐπλάσθη ὁ Ἀδάμ. Καί ὁ σκοπός δέν εἶναι παρά ἡ θέωσις. Συνεπῶς εἶναι βοηθός διά τόν σκοπόν τῆς θεώσεως. Τό στήριγμα, εἶναι στήριγμα ψυχολογικόν καί τοῦτο τό βλέπομε ἀπό τό ἐξῆς. Ὅταν ὁ Θεός λέγει· οὐ καλὸν εἶναι τὸν ἄνθρωπον μόνον· δέν εἶναι καλό πρᾶγμα νά εἶναι ὁ ἄνθρωπος μόνος του. Καί ὁ Ἀδάμ -φαίνεται λιγάκι περίεργο, ἀλλά ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ νά τό πῶ ἔτσι, … ἴσως νά τό τονίσω λίγο- στόν Παράδεισο μελαγχόλησε (γέλια). Εἶναι γνωστό, τό λέει ὁ λαός αὐτό: ‘’μόνος σου; -λέει ὁ λαός- οὔτε στόν Παράδεισο!’’ Συνεπῶς ξέρετε τί κάνει τόν Παράδεισο; Ἡ κοινωνία. Δηλαδή ἡ κοινωνία τῶν προσώπων. Αὐτό κάνει τόν παράδεισο, παράδεισο. Ξέρετε τί κάνει τήν κόλαση, κόλαση; Εἶναι ἡ ἀπουσία τῆς κοινωνίας. Σᾶς ἔχω πεῖ ἕνα ὡραῖο ἀνέκδοτο, πού ρώτησε κάποιον ἕνας ἀσκητής, τί εἶναι ἐκεῖνο πού θά ὑπάρχει στήν κόλαση; Λέει, πῶς θά εἶναι στήν κόλαση; Οἱ ἄνθρωποι, λέει, θά εἶναι πλάτη μέ πλάτη. Δηλαδή δέν θά βλέπει ὁ ἕνας τό πρόσωπο τοῦ ἀλλουνοῦ. Εἶναι ἡ ἀπουσία τῆς κοινωνίας. Εἶναι φοβερό πρᾶγμα! Ὁ Sartr ξέρετε τί ἔλεγε; Ὁ ἄλλος ἄνθρωπος, εἶναι ἡ κόλασίς μου. Φοβερό πρᾶγμα! Πόσο οἱ ἄνθρωποι ἔχουνε χάσει τόν προσανατολισμό τους! Λοιπό, εἶναι ὁ σκοπός τῆς θεώσεως. Τό στήριγμα; οὐ καλὸν εἶναι τὸν ἄνθρωπον μόνον· Ὅταν ὁ Θεός ἔβαλε μπροστά τά ζῶα, νά περάσουν ἀπό τόν Ἀδάμ, ἐξυπηρέτησε δύο σκοπούς, ἄν ὄχι περισσοτέρους. Ὁ ἕνας ἤτανε νά δώση ὀνόματα, ἔτσι; Ὁπότε νά ἀποδειχθῆ ἐδῶ -ὤ ἡ Γραφή! Ὤ τή σοφία τῆς Γραφῆς!- ἤξερε ὅτι θά ‘ρθη μιά ἐποχή πού οἱ ἄνθρωποι θά ποῦν ὅτι ὁ ἄνθρωπος γεννήθηκε ἀπ’ τόν πίθηκο. Εἶναι προϊόν ἐξελίξεως. Καί προλαβαίνει ἡ Γραφή νά παρουσιάση τόν πρῶτον ἄνθρωπον μέ νόησιν. Δηλαδή τότε μόνον μποροῦμε νά δώσουμε ὄνομα, ὅταν ἔχομε τήν ἱκανότητα τοῦ νά δίνουμε, καί τοῦ δημιουργεῖν ἐννοίας. Γι’ αὐτό λοιπόν ἔδωσε ὀνόματα, πού βλέπουμε ὅτι ὁ Ἀδάμ ἔχει λογικήν, ἄρα δέν εἶναι προϊόν ἐξελίξεως. Ἔδωσε ὀνόματα! Δεύτερον, εἶδε ὅτι δέν ὑπῆρχε τίποτε ὅμοιό του, ἀπό τά ζῶα. Καί ἐκεῖ ἐμελαγχόλησε. Γι’ αὐτό ὁ Θεός ἔφερε τά ζῶα μπροστά του. Νά γίνει αἰσθητή ἡ ἀπουσία ὁμοίου συντρόφου. Καί ὅταν γεννήθηκε αὐτή ἡ ἀπουσία, μέσ’ στήν ψυχή τοῦ Ἀδάμ, γιατί μποροῦσε νά δεῖ τήν Εὔα, καί νά μή δώση προσοχή, νά φαίνεται αὐτάρκης. Τότε τοῦ δημιουργεῖ τήν ἀνάγκη, ποίαν; Τήν ψυχολογικήν ἀνάγκην. Καί παρουσιάζει μετά τήν Εὔα. Ὁπότε τό στήριγμα ἀναφέρεται εἰς τήν ψυχολογικήν ἀνάγκην, τόσο, πού ὁ μέν ἱερός Χρυσόστομος, ὁμιλεῖ περί τῶν συζύγων ὅτι εἶναι δύο ἡμίτομα. Δύο ἡμίτομα! Ἕν δεύτερον (½) καί ἕν δεύτερον (½ ) ἴσον ἕνα. Ἡ δέ σύγχρονη ψυχολογία ὁμιλεῖ περί ἀναπληρώσεων. Γιατί οἱ ἀναπληρώσεις δέν εἶναι παρά ἑκατοστιαῖες! (Χά, χά χά! …γέλια … ἔτσι δέν εἶναι; τό ξέρετε αὐτό ἔ; ἄν δέν κάνω λάθος! εἶναι ἑκατοστιαῖες. Τόσο ποσοστό, λέει, ἄνδρας (;) καί τόσο ποσοστό … ἔλειμμα (;). Δηλαδή αὐτή ἡ ἀναπλήρωσις πού ὁ ἄνδρας αἰσθάνεται ἔναντι γυναικός ἀπό ψυχολογικῆς πλευρᾶς. Ὁπότε νά ἡ διαφοροποίησις τοῦ «βοηθός» καί τοῦ «στήριγμα». Ἐνῶ βλέπομε ὅτι ἀπό φιλολογικῆς πλευρᾶς (λογοτεχνικῆς) εἶναι ἕνα παιχνίδισμα τῶν λέξεων, μάλιστα στούς ἀλλοδαπούς γίνεται αὐτό τό παιχνίδισμα πολύ ὡραῖα. Ἀπό τήν ἄλλη δέ μεριά, ἐξυπηρετεῖ αὐτές τίς ἔννοιες. Ἀλλά, ἐδῶ βέβαια ἀνοίγει ἕνα μεγάλο κεφάλαιο, δέν θά ‘θελα πιό πολύ, παρά μόνο-μόνο, νά τό θίξω. Μόνο, μόνο. Καί ἕνας ἄγαμος ἄνθρωπος, εἶναι κανένα παράξενο ὄν; Πληροῖ τάς προϋποθέσεις τῆς δημιουργίας πού ὁ Θεός ἔκανε ἐπί τῆς γῆς; (Χί! Χί! Χί!) Ὄχι, δέν εἶναι κανένα παράξενο ὄν. Καί ἐδῶ ὑπάρχει ἀναπλήρωσις. Ἀλλά αὐτή ἡ ἀναπλήρωσις ἀναφέρεται πλέον εἰς αὐτόν τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Γι’ αὐτό ἀποκαλεῖται ὁ Χριστός, ὁ Νυμφίος τῆς ψυχῆς. Ὅπότε κι ἐδῶ ἔχουμε ἀναπλήρωσιν.
Ἀλλά νά προχωρήσουμε. ἐκ τούτων ἐγεννήθη τὸ ἀνθρώπων σπέρμα. σὺ εἶπας· Ἐκ ποίων τούτων; Τοῦ Ἀδάμ καί τῆς Εὔας. Συνεπῶς ὁ τρίτος ἄνθρωπος τώρα ποιός εἶναι; Ὁ Ἀδάμ; Ὄχι. Ἡ Εὔα; Ὄχι. Ἀλλά τί; Εἶναι ὁ τρίτος ἄνθρωπος ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα καί ταυτοχρόνως ἕνας καινούριος ἄνθρωπος. Ὅταν παρακαλῶ κάνετε τά παιδιά σας, μπορεῖ κανείς πατέρας νά πεῖ: ’’τό παιδί μου’’; Ποιό παιδί σου; Μπορεῖ καμία μητέρα νά πεῖ: ’’τό παιδί μου’’; Ποιό παδί σου; Θά πεῖτε: ’’τό παιδί μας’’. Ἡ παρουσία τοῦ παιδιοῦ ἐκφράζει κατά ἕναν αἰσθητόν τρόπον καί μεγαλειώδη τήν ἕνωση τῶν συζύγων. Ἐκφράζει αὐτά τά «ἡμίτομα», ἕν δεύτερον (½) καί τό ἕν δεύτερον (½ ). Πόσο θά χαρῶ ὅταν τά νέα μας παιδιά μποροῦν νά τά καταλάβουν αὐτά πού λέμε καί νά ἀνεβάσουν πολύ ψηλά τό γάμο. Μά πολύ ὑψηλά! Ποτέ νά μήν κατεβάσουν τό γάμο. Στή χαμέρπεια τῆς πορνείας. Θά τό δοῦμε νά τό λέει αὐτό πιό κάτω ὁ Τωβίας, αὐτό τό σημεῖο. Λοιπόν, καί ταυτόχρονα αὐτός ὁ ἄνθρωπος ὁ καινούριος, εἶναι μιά ἀνεξάρτητη προσωπικότης. Εἶναι ὁ πατέρας καί ἡ μητέρα μαζί καί ταυτόχρονα ἕνας καινούριος ἄνθρωπος. Εἶναι πραγματικά ἕνα βαθύ μυστήριο. Εἶναι ὑπέροχο! Ἄν ἔχει κάτι νά δείξη ὁ κτιστός, ὁ ὁρατός κόσμος, εἶναι ἡ δημιουργία ἑνός ἀνθρώπου.
(Ἐδῶ γίνεται ἕνας διάλογος μέ κάποιον ἀκροατή περί τοῦ τρίτου ἀνθρώπου, τοῦ παιδιοῦ, πού προέρχεται ἀπό τόν πατέρα καί τή μητέρα)
Γέροντας: Ναί ἔχετε δίκιο. Συνεπῶς εἶναι ἕνας ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος δέν εἶναι παρά ὁ τρίτος ἄνθρωπος ὁ ἀπόγονος τοῦ Ἀδάμ, εἴτε ἄμεσα εἴτε ἔμμεσα. Ὁ ἀπόγονος τοῦ Ἀδάμ. Εἶναι χαρακτηριστικό αὐτό πού λέτε, νά τό πῶ ὡς ἐξῆς. Οἱ γενεές ἀπό τοῦ Ἀδάμ μέχρι τοῦ Χριστοῦ, ὅπως τίς γράφει ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς, εἶναι πραγματικές; Ἔ; Εἶναι πραγματικές γενεές; Δέν εἶναι πραγματικές. Καί ἡ Γένεσις ἅμα ἀναφέρει, ὅτι ὁ τάδε γέννησε τόν τάδε, εἶναι πραγματικές γενεές; Ξέρετε τί μεσολαβεῖ; Δυνατόν, νά μεσολαβεῖ μεταξύ τοῦ πατρός καί τοῦ υἱοῦ ὅπως φαίνεται στήν Παλαιά Διαθήκη, μπορεῖ καί δέκα γενεές. Ἀλλά ἀναφέρεται σ’ ἕναν ἀπόγονο ὁ ὁποῖος νά ἦταν ἀξιόλογο πρόσωπο, ἐνῶ οἱ μεσολαβήσασες, θά λέγαμε, γενεές, δέν ἔπαιξαν σπουδαῖο, σημαντικό ρόλο, ἱστορικόν, καί τίς πηδάει. Καί τί λέει; Ὅτι ὁ τάδε γέννησε τόν τάδε, ἀλλά ὁ τάδε γέννησε τόν τάδε νά μήν εἶναι ἄμεσος ἀπόγονος ὅπως εἶναι ἡ περίπτωσις τοῦ Ἀβραάμ ἐγέννησε τόν Ἰσαάκ. Ἐκεῖ ἔχουμε ἄμεσον περίπτωσιν. Ἀλλά ἐδῶ νά ἔχουμε ἔμμεσον περίπτωσιν. Καί ἐκφράζει ἀκριβῶς αὐτό πού λέει ὁ κύριος Σχοινᾶς.
Ἄλλη παρέμβαση-ἀπορία … μᾶλλον ἀπό τόκ Κύριο Σχοινᾶ·
-Γιατί ἀναφέρει γενεές δεκατέσσερες;
-Γέροντας: Ναί, ἐκεῖ δέν ξέρομε, ἄν διαβᾶστε τό ὑπόμνημα, γιατί ὁ Εὐαγγελιστής Ματθαῖος χρησιμοποιεῖ τά τρία δεκατεσσάρια. Δέν τό ξέρουμε. Ὑπάρχουν διάφορες ἑρμηνεῖες ὅτι αὐτά τά τρία δεκατεσσάρια, εἶναι ἕξι ἑφτάρια, καί ὁ ἀριθμός ἑπτά εἶχε κάποια σημασία, γιατί τό δεκατέσσερα εἶναι τό δίς ἑπτά. Καί ὁ ἀριθμός ἑπτά εἶναι ἀριθμός ἱερός κλπ. Φροντίζει μετά πολλῆς ἐπιμελείας ὁ Ματθαῖος νά παρουσιάσει αὐτά τά τρία δεκατεσσάρια. Μετά πολλῆς ἐπιμελείας! Ἀλλά τό γιατί τό ἔκανε, δέν τό ξέρομε σήμερα. Ὑπάρχουν διάφορες ἑρμηνεῖες, ἑρμηνευτικές θεωρίες. Αὐτά.
Λοιπόν νά προχωρήσουμε. … γιατί, λέει, Ἐσύ εἶπες ὅτι δέν εἶναι καλόν ὁ ἄνθρωπος νά εἶναι μόνος του, ποιήσωμεν αὐτῷ βοηθὸν ὅμοιον αὐτῷ. Θά μείνω στό ὅμοιον αὐτῷ καί θά φύγω ἀπό τό χωρίο αὐτό τό δεύτερο. Γιατί λέγει ὅμοιον; Εἶναι αὐτό κάτι πού μᾶς πού εἶπε προηγουμένως ὁ κύριος Τιμολέων. Αὐτό τό ὅμοιον αὐτῷ θά πεῖ ὅτι αὐτός ὁ βοηθός θά εἶναι ὅμοιος μέ τόν πρῶτον ἄνθρωπο. Συνεπῶς τί θά εἶναι καί ὁ βοηθός; Ἄνθρωπος. Εἶναι σπουδαῖο αὐτό; Τρομακτικά σπουδαῖο! Διότι ἡ Γραφή, λίαν πρωΐμως, μᾶς ἀποκάλυψε -καί σέ τί ἐποχή παρακαλῶ ἔ; γιατί εἶναι πρῶτα-πρῶτα π.Χ. πῶς ἐκινεῖτο ἡ γυναῖκα τότε, πῶς ἦταν ἡ πολιτική κατάστασις κλπ. κλπ.- μᾶς ἀποκάλυψε (ἀληθινή ἀποκάλυψιςεἶναι αὐτό!) ὅτι ἡ γυναῖκα εἶναι ἄν-θρω-πος! Δέν εἶναι ress, πρᾶγμα. Δέν εἶναι ἀντικείμενο ἀπολαύσεων ἤ ἀντικείμενον κακοποιήσεων ἤ ἀντικείμενον … δέν ξέρω τι. Εἶναι ἄν-θρω-πος! Εἶναι σπουδαῖο αὐτό. Σπουδαῖο.
Τώρα θά ζητήση κάτι γιά τόν ἑαυτόν του, καί γι’ αὐτό ἀναφέρθηκε στό γάμο. Γι’ αὐτό ἔκανε αὐτήν τήν θεολογικήν τοποθέτησιν. Εἶναι σπουδαῖο πρᾶγμα νά κάνομε θεολογική τοποθέτηση τῶν προβλημάτων μας, καί τῶν θεμάτων μας … κλπ.; Βεβαίως. Καί ξέρετε ὅτι ὅταν ἑρμηνεύωμε τήν Γραφή πάντα πρέπει νά ἀναζητοῦμε τό δόγμα. Εἶναι θεμελίωση. Εἶναι τό θεμέλιο. Δέν εἶναι τό ἰκρίωμα πού λέει ὁ Τσάτσος. Τά δόγματα, λέει, τά ἰκριώματα τῆς θρησκείας, ἡ κρεμάλα τῆς θρησκείας. Δι’ ὄνομα τοῦ Θεοῦ! Δι’ ὄνομα τοῦ Θεοῦ! Ἀλλά ὅταν ἀναφερόμεθα εἰς τό δόγμα, αὐτό, καί ἐφόσον εἶναι ὀρθόδοξον δόγμα εἶναι μιά ἀλήθεια. Ἀφοῦ ἡ ἀλήθεια πηγάζει ἀπό τό Θεό. Κι ἅμα λέμε κάτι πού ἀναφέρεται στό Θεό σάν ἀλήθεια, τί εἶναι; Δοξολογία Του. Ὅταν πῶ, σέ ἕνα πρόσωπο πού προσφωνῶ, σ’ ἕνα στρατηγό: ‘’σύ πού στάθηκες ἀναρριχητής στή δύση καί ρίχτηκες κι ἔκανες … καί στήν Πίνδο καί στό Τεπελένι καί στήν Κορυτσά … καί δέν ξέρω τί … καί πῆγες μέ τούς Ἰταλούς, κι ἔκανες, καί ἔδειξες αὐτά πού λέω τί εἶναι; ἱστορικά σημεῖα. Ταυτόχρονα τί εἶναι; Ἔπαινος καί φήμη τοῦ προσώπου. Ἔ, ὅταν λέω, σύ ὁ ὁποῖος εἶπες, οὐ καλὸν εἶναι τὸν ἄνθρωπον μόνον, ποιήσωμεν αὐτῷ βοηθὸν ὅμοιον αὐτῷ, αὐτό τί εἶναι; Δόξα τοῦ Θεοῦ. Δοξολογία τοῦ θεοῦ. Ἄρα τά δόγματα, εἶναι δοξολογία. Ἐάν τώρα τά δόγματα δέν εἶναι ὀρθά τί εἶναι; Βλασφημία. Νά γιατί ἡ αἵρεσις εἶναι βλασφημία. Τό καταλάβατε; Νά γιατί ἡ Ἐκκλησία μας πολέμησε τήν αἵρεσιν. Διότι εἶναι βλασφημία κατά τοῦ Θεοῦ. Εἶναι καί κάτι ἄλλο. Ἐάν τό δόγμα, τό ὀρθόδοξον δόγμα· ἕνα δεύτερο σημεῖο, προσέξτε: Ἐάν τό ὀρθόδοξον δόγμα θά δώση ὀρθόδοξον ζωήν. Διότι τό τρίτο χωρίο σέ τί θά ἀναφερθῆ; Στό πρόβλημά του. Σέ τί; Στό συγκεκριμένο· αὐτός καί ἡ Σάρρα· ὁ Τωβίας καί ἡ Σάρρα· συγκεκριμένο πρᾶγμα. Τό θεμελιώνει ἐπί τοῦ δόγματος. Θά βγῆ λοιπόν, ἡ ὀρθή πρᾶξις τῆς περιπτώσεώς του ἀπό τό ὀρθόν δόγμα. Ἐάν τώρα τό δόγμα δέν εἶναι ὀρθόδοξον, εἶναι αἱρετικόν, τί θά βγῆ; Στραβό βίωμα. Δυό πράγματα, λοιπόν, βγαίνουν ἀπό τήν αἵρεσι: ἡ βλασφημία ὡς μή δοξολογίαν καί ἡ στραβή βίωσις, ἡ στραβή βίο θεωρία. Ἡ στραβή βίωσις, δηλαδή ἡ ἀντορθόδοξος. Τό καταλάβατε;
Νά πᾶμε τώρα στό κύριο σημεῖο. Τό κύριο θέμα τῆς προσευχῆς του εἶναι τό τρίτο χωρίον: «καί νῦν, Κύριε» τό «καί νῦν» εἶναι εἰσαγωγικό τοῦ κυρίου θέματος· μπαίνομε στό κύριο θέμα· καί νῦν καί τώρα, «καί νῦν, Κύριε, οὐ διά πορνείαν ἐγώ λαμβάνω τήν ἀδελφή μου ταύτην, ἀλλά ἐπ’ ἀληθείας ἐπίταξον ἐλεῆσαι μέ καί αὐτή συγκαταγηρᾶσαι.» (Τωβ. 8, 7) Πώ! πώ! τί ὡραῖο χωρίον! Καί τώρα Κύριε, ἐγώ λαμβάνω, παντρεύομαι τήν ἀδελφή μου αὐτή «οὐ διά πορνείαν».
Γιατί λέγει «οὐ διά πορνείαν»; Ἐδῶ ὅταν λέγει «οὐ διά πορνείαν» ἐννοεῖ τήν πορνείαν ὅπως τήν ξέρομε; Λοιπόν ἀκοῦστε!
Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος λέει τό ἑξῆς: -ἐδῶ θά δοῦμε τό κλειδί- στό ἕβδομο κεφάλαιο Α΄ Κορινθίους λέει: «περί δέ ὧν ἐγράψατέ μοι καλόν ἐστί ἀνθρώπῳ γυναικός μή ἄπτεσθαι. Διά δέ τάς πορνείας ἕκαστος τήν ἑαυτοῦ γυναῖκα ἐχέτω, καί ἑκάστη τόν ἴδιον ἄνδραν ἐχέτω» (Α΄ Κορ. 7, 1-2) «Διά δέ τάς πορνείας ἕκαστος τήν ἑαυτοῦ γυναῖκα ἐχέτω». Ἐνῶ ἀναφέρεται εἰς τόν γάμον, γιατί ἀναφέρεται στήν ὀνομασία πορνεία; Ἡ πορνεία καθ’ αὑτό εἶναι… εἶναι: ἡ ἱκανοποίησις τῆς ἐπιθυμίας ἄνευ τεκνογονίας· λέγεται πορνεία. Τοῦτο μέσα στό γάμο ἐπιτρέπεται ὄχι μέ τήν παρεμπόδισι τῆς συλλήψεως -ἄπαγε!... ἄπαγε!- ἀλλά ὡς ἕνα ἀντιστάθμισμα τοῦ κινδύνου ὁ ἄνθρωπος νά πέση εἰς τήν ἀνηθικότητα τήν ἐκτός τοῦ γάμου. Γι’ αὐτό καί ἀποτελεῖ τό δεύτερον στοιχεῖον τοῦ γάμου· τό δεύτερον μετά ἀπό τό πρῶτον πού εἶναι ἡ ἀλληλοβοήθεια διά τήν θέωσι. Καί τό τρίτον εἶναι ἡ τεκνογονία. Τό τρίτο! Στήν δογματική μέσα ἔτσι εἶναι τοποθετημένα.
Λοιπόν· καί λέγει τώρα ἐδῶ ὁ Ἀπόστολος: νά ἀποφευχθῆ ἡ ἀνηθικότητα, ἡ μοιχεία δηλαδή ἡ ἐκτός γάμου πρᾶξις. «Διά δέ τάς πορνείας ἕκαστος τήν ἑαυτοῦ γυναῖκα ἐχέτω». Δηλαδή προκειμένου νά θέλη κανείς νά ἱκανοποιήση ἁπλῶς τήν ἐπιθυμία -ὄχι ὅμως μέ προφύλαξι, μέ παρεμπόδισι συλλήψεως· ὄχι! τό ξαναλέγω γιά μιά δεύτερη φορά- τότε λέγει δέν ἔχει παρά νά ἔχη μόνον τήν γυναῖκα του καί ἡ γυναῖκα μόνον τόν ἄνδρα της. Τίποτε ἄλλο. Ὥστε ἐδῶ πορνεία θά πῆ: ἐπιθυμία ἄνευ τεκνογονίας.
Ἐρχόμεθα τώρα στό χωρίο μας: ὅτι ἐγώ παντρεύομαι αὐτήν, τήν ἀδελφή μου τήν Σάρρα, ὄχι διά τήν ἐπιθυμία τῆς σαρκός ἄνευ τεκνογονίας. Δηλαδή μέ ἄλλα λόγια ὁ κύριος, ὁ ἀντικειμενικός μου σκοπός τοῦ γάμου δέν ἦταν νά ἱκανοποιήσω τήν σαρκική μου ἐπιθυμία. Κάτι πού τό ἔκαναν οἱ ἄλλοι ἑπτά καί ἐδαιμονίσθησαν καί ἀπέθαναν. Ἀλλά τί; ἄρα λοιπόν παντρεύομαι νά μείνωμε ἔτσι; Ὄχι! διά τεκνογονίαν! Γιατί; Διότι τό θέλημα τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι ἡ ἱκανοποίησι τῆς ἐπιθυμίας ἄνευ τεκνογονίας· αὐτό εἶναι συγκατάβασις καί εἶναι μετά τήν πτώσιν πού τό συγχωρεῖ. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ξέρετε πῶς τό λέει αὐτό; «οὐ κατ’ ἐπιταγήν ἀλλά κατά συγγνώμην, κατά παραχώρησιν». «Διά τήν ἀκρασίαν ὑμῶν» θά πῆ «ἵνα μή πειράζη ὑμᾶς ὁ σατανᾶς», «διά τούς κινδύνους πού ὑφίστασθε νά πέσετε παρά πέρα....» Γι’ αὐτό τελικά μπαίνει αὐτό τό σημεῖο· ἀλλά τό κύριο θέλημα τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ τεκνογονία. Ἡ τεκνογονία ὅμως ἦτο ἐπιθυμητή εἰς τόν Ἰσραήλ ὡς θέλημα τοῦ Θεοῦ. Γιά ποιό σκοπό; Γιά τόν ἐρχομό τοῦ Μεσσία. Καί οἱ πάντες ἔκαναν παιδιά διά νά ὑπηρετήσουν τό σχέδιο τοῦ Θεοῦ εἰς τόν ἐρχομό τοῦ Μεσσία. Αὐτό ἤτανε σύμφωνο μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ πού ἔκανε ὁ Τωβίας. Αὐτό, λέει, θέλω νά κάνω· καί στό ἐγγυῶμαι, στό βεβαιώνω, ὅτι δέν παντρεύομαι γιά νά ἱκανοποιήσω προσωπικές μου ἐπιθυμίες· ἀλλά τό δικό σου σχέδιο: νά ἔρθη ὁ Μεσσίας.
Ὡραία προσευχή! πραγματικά ὡραία προσευχή! Γι’ αὐτό, ἀφοῦ δέν παντρεύομαι δι’ ἐπιθυμίαν ἀλλά διά τεκνογονίαν, τότε «ἐπίταξον ἐλεῆσαί με», δῶσε ἐντολή νά ἐλεηθῶ, νά μήν πεθάνω «καί αὐτή συγκαταγηρᾶσαι», καί μέ αὐτή τήν γυναῖκα μου νά ζήσωμε πολλά χρόνια καί νά γεράσωμε μαζί. Τί ὡραῖο αὐτό! Καί νά γεράσωμε μαζί! τί ὡραῖο! Ὡς ἀγαθό δέ στήν Παλαιά Διαθήκη ἤτανε ἡ παροῦσα ζωή, διότι ἀκόμη δέν……… οἱ ἄνθρωποι βγαίνουν εἰς τάς ἐρήμους νά παλέψουν μέ τούς δαίμονες.
Ἀλλά ἄς προχωρήσωμε. Σᾶς εἶπα ὅτι ἐκεῖνο τό ὁποῖον ἔδωσε δύναμι εἰς τό νά φύγη τό δαιμόνιο ἀπό τή Σάρρα, βεβαίως ἤτανε ἡ ἐντολή τοῦ Θεοῦ, ἤτανε ἡ ἐπιθυμία τοῦ Θεοῦ, ὄχι αὐτός ὁ καπνός ἑνός συκωτιοῦ ψαριοῦ καί τῆς καρδιᾶς του, ἀλλά ἤτανε αὐτό τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Αὐτά ὅμως ἀπό πλευρᾶς Θεοῦ.
Ὑπάρχει καί ἡ ἀνθρωπίνη πλευρά, ἐκείνη ἡ ὁποία θά βοηθοῦσε ἤ μᾶλλον θά συζευγνύετο, θά ἡνοῦτο, ὥστε νά δώση τό ἀγαθόν ἀποτέλεσμα νά δεθῆ ὁ διάβολος. Ποιό εἶναι αὐτό; Εἶναι ἡ προσευχή τοῦ Τωβία μέ τήν Σάρρα! εἶναι ἡ προσευχή· αὐτό εἶναι ἐκεῖνο πού πραγματικά ἔβαλε τήν σφραγῖδα σέ ἐκεῖνο πού ὁ Θεός θέλησε νά γίνη: νά δεθῆ ὁ σατανᾶς.
Καί νά! ὅταν, λέει, ἔμειναν μόνοι τους, εἶπε ὁ Τωβίας στή Σάρρα «ἀνάστηθι, ἀδελφή, καί προσευξώμεθα, ἵνα ἐλεήση ἡμᾶς ὁ Κύριος». (Τωβ. 8, 4) Σήκω ἀδελφή! βλέπετε τήν ἀποκαλεῖ ἀδελφή. Ὂχι διότι μόνο εἶναι Ἑβραῖοι καί οἱ δυό, ὄχι διότι μόνο εἶναι ἀπό τήν αὐτήν φυλήν, ὄχι διότι πιθανῶς ἦτο καί συγγενεῖς ἐξ αἵματος -πιό στενή συγγένεια- ἀλλά καί διότι οἱ σύζυγοι ἐλέγοντο ἀδελφοί. Σήκω λοιπόν ἀδελφή, λέγει, νά προσευχηθοῦμε γιά νά μᾶς ἐλεήση ὁ Θεός. Εἴδατε; ἡ προσευχή! Εἶναι ἡ ἐπισφράγισις ὅτι ὁ Θεός τό θέλει.
«Καί ἤρξατο Τωβίας λέγειν». (Τωβ. 8, 5) Καί τώρα ὁ Τωβίας, ἀφοῦ σηκώθηκαν καί οἱ δυό νά προσευχηθοῦν -μόλις μπῆκαν μέσα στό δωμάτιο, αὐτό ἔγινε- ἀμέσως ἐθυμίασε ὁ Τωβίας καί ἀμέσως ἔγινε ἡ προσευχή.
Κάτι πού κάνομε καί ἐμεῖς ὅταν ἑτοιμαζώμαστε νά κάνωμε τήν προσευχή μας. Ἑτοιμάζομε τό καρβουνάκι μας, βάζομε ἐπάνω τό θυμίαμα, θυμιάζομε τόν χῶρον καί ἀρχίζομε νά προσευχώμαστε. Καί σᾶς τό συνιστῶ πολύ νά τό κάνετε αὐτό, νά ἔχετε αὐτή τήν προπαρασκευή. Νά ἀνάβετε τό κανδήλι σας. Νά ’ναι πάντοτε ἀναμμένο, μήν κάνετε ποτέ οἰκονομία παιδιά στό κανδήλι, μήν πῆτε ὅτι ξοδεύομε λάδι. Εἶναι ἁμαρτία νά τό ποῦμε αὐτό· εἶναι ἁμαρτία. Ὅταν ξοδεύωμε τόσα καί τόσα χρήματα γιά τόσα καί τόσα πράγματα, νά ποῦμε ὅτι θά κάναμε οἰκονομία μέ τό νά μή καίγαμε τό κανδήλι μας. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι, γυναῖκες πού ἀνάβουν τό κανδήλι τους -δέν λέω γιά ἐκεῖνες πού δέν ἀνάβουν ποτέ- πού ἀνάβουν τό Σάββατο τό βράδυ μόνο ἤ ἄλλες κάθε βράδυ ὅσο κρατήση· τήν ἡμέρα δέν τό ἀνάβουν. Τό κανδήλι νά εἶναι ἀναμμένο μέρα-νύχτα. Ὁποιαδήποτε στιγμή τή νύχτα σηκωθήκατε, γιά κάποιο λόγο καί ἀντιληφθήκατε ὅτι τό κανδήλι εἶναι σβηστό, τήν ἴδια στιγμή χωρίς ἄλλη δουλειά θά τό ἀνάψετε ἀμέσως. Ἔρχεστε ἀπ’ ἔξω ἀπό τήν ἀγορά καί μπαίνετε στό σπίτι σας καί βλέπετε τό κανδήλι νά εἶναι σβηστό, τήν ἴδια στιγμή χωρίς ἄλλη ἐργασία θά ἀνάψετε τό κανδήλι. Πρέπει νά εἶναι ἀναμμένο μέρα νύχτα· μία διαρκής θυσία καί προσφορά στό Θεό γιά ὅλες τίς χάριτες καί τίς δωρεές Του. Εἶναι τό σύμβολο τῆς θυσίας τῆς ψυχῆς μας πρός τό Θεό. Μόνο νά τό ἀσφαλίζετε, νά εἶναι ἀσφαλισμένο γιά νά μήν ὑπάρχη κίνδυνος φωτιᾶς· αὐτό εἶναι στοιχειῶδες νά τό προσέχη κανείς.
Ὅταν λοιπόν θέλωμε νά κάνωμε τήν προσευχή μας, ἔτσι θά κινηθοῦμε. Θά ἀνάψωμε τό κανδήλι -ἄν θέλετε νά ἀνάψωμε κι ἕνα κερί ἐπιπλέον δηλαδή ἀπό τό κανδήλι, αὐτό δικό σας θέμα- ἕνα καρβουνάκι κι ἕνα λιβανάκι καί νά θυμιάσετε καί νά κάνετε τήν προσευχή σας. Θά δημιουργήση ὅπως λέμε κλῖμα· κλῖμα προσευχῆς. Διότι ἡ ἀτμόσφαιρα ὅταν πληρωθῆ, γεμίση, ἀπό τό ἄρωμα ἀπό τήν εὐωδία τοῦ θυμιάματος, τό φωτάκι τοῦ κανδηλιοῦ ἤ τοῦ κεριοῦ καί λοιπά, ὅλα αὐτά προδιαθέτουν τήν ψυχή. Κι ἄν ἀκόμη ἡ ψυχή εἶχε μία ὀκνηρία φυσική ἤ δαιμονική, ὅλα αὐτά πᾶνε στήν μπάντα, ὑποχωροῦν κι ἔτσι ἡ ψυχή μας προσεύχεται καλύτερα καί αἰσθάνεται καί καλύτερα. Ἐξ ἄλλου πάνω ἀκριβῶς σέ αὐτή τήν εἰκόνα, στηρίζεται ἐκεῖνος ὁ ὡραῖος, ὁ πολύ ὡραῖος στίχος: «κατευθυνθήτω ἡ προσευχή μου ὡς θυμίαμα ἐνώπιόν σου». Ἄς κατευθυνθεῖ, ἄς ἀνεβεῖ δηλαδή πρός Ἐσένα ἡ προσευχή μου ὅπως ὁ καπνός τοῦ θυμιάματος ἀνέρχεται πρός τά ὑψηλά.
13η ομιλία στο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης « Τωβίτ ».
►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
"Τωβίτ. (Ὁμιλίες βασισμένες στό βιβλίο τῆς Π. Διαθήκης Τωβίτ).
" εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/vivlion-tovit
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40oED0GDYsRHnrDdY5_m61pt
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Καραμίντζα.
Ψηφιοποίηση και επιμέλεια κειμένου δια χειρός του αξιοτίμου κ. Γεωργίου Μαλούση.
__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0
📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1
📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0
__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share
Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk
†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.
