14 Απριλίου 2021

Χριστιανική Ἀνθρωπολογία. 9/59. Ὑπερνίκησις ἐμποδίων : Γ' Ἡ δημιουργία τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος. Α'.

†. Ἔχουμε πεῖ ὅτι γιά νά φθάσει κανείς στή θέωση δηλαδή στήν καταξίωση τοῦ «κατ’ εἰκόνα» πρέπει νά ὑπερπηδήσει τρία ἐμπόδια. Τό ἕνα εἴπαμε ὅτι εἶναι ἡ ἁμαρτία. Τό δεύτερο εἶναι ὅτι πρέπει νά ἀπελευθερωθεῖ ἀπό τήν κυκλική ἀντίληψη τῆς Ἱστορίας. Στήν κυκλική ἀντίληψη δέν ὑπάρχει τέρμα καί συνεπῶς στό βάθος δέν περιμένουμε νά ξανάρθει ὁ Χριστός. Ἡ εὐθύγραμμη ἀντίληψη τῆς Ἱστορίας δηλώνει ὅτι ἡ Ἱστορία τελειώνει καί τελειώνει ἐκεῖ
ἀκριβῶς πού θά ἔρθει ὁ Χριστός. Μέ τόν ἐρχομό τοῦ Χριστοῦ ἔχουμε καί τό τέλος τῆς Ἱστορίας. Ὁ Χριστός θά ξανάρθει. Αὐτή ἡ θέση ἀποτελεῖ ἀναπόσπαστο στοιχεῖο τῆς πίστεώς μας ἀλλά καί θεμελιῶδες σημεῖο γιά τήν πνευματική μας ζωή. Γιατί ἂν περιμένουμε νά ἔρθει ὁ Χριστός ὡς κριτής, ἀλλά καί ὡς ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος θά μᾶς παραλάβει στή Βασιλεία Του, τότε βεβαίως θά ρυθμίσουμε καί τή ζωή μας ἀναλόγως. Ἔχουμε καί ἕνα τρίτο ἐμπόδιο. Εἶναι ὁ αὐτονομισμός! Ἀπό τόν ὁποῖο πρέπει νά ἐλευθερωθοῦμε γιά νά ἀνοίξει ὁ δρόμος νά φθάσουμε στόν προορισμό μας, στήν πραγμάτωση τοῦ προορισμοῦ μας, στή θέωση.

Ἀπελευθέρωση ἀπό τόν αὐτονομισμό.

   Τί εἶναι ὁ αὐτονομισμός; Ὁ αὐτονομισμός εἶναι, ὅταν ὁ ἄνθρωπος θέλει νά εἶναι αὐτόνομος ἀπό τό Θεό. Δηλαδή νά μήν ἔχει καμία ἐξάρτηση ἀπό τό Θεό. Σήμερα ἔχουμε πολλούς Χριστιανούς πού ζοῦν μέ αὐτό τόν αὐτονομισμό. Καί δέν εἶναι τίποτα ἄλλο παρά τό προπατορικό ἁμάρτημα 
ἀνανεούμενο καί ἐπαναλαμβανόμενο μέσα στήν Ἱστορία. Καί εἶναι τό πρῶτο ἀνθρώπινο ἁμάρτημα. Ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα δὲν ἔκαναν καμία ἄλλη ἁμαρτία μέσα στόν παράδεισο παρά αὐτή καί μόνο. Τό ἁμάρτημα τῆς αὐτονομίας. Ὅταν καθ’ ὑποβολή τοῦ διαβόλου ζήτησαν νά θεωθοῦν χωρίς τό Θεό. Τί τούς εἶπε ὁ διάβολος; Ὁ Θεός σᾶς εἶπε νά μήν δοκιμάσετε ἀπό τόν καρπό, σᾶς ἔβαλε μία ἐντολή ἀκριβῶς γιά νά σᾶς ἐμποδίσει νά γίνετε θεοί. Ψεῦδος! Γι’ αὐτό καί ὁ Κύριος εἶπε, ὅτι ὁ διάβολος εἶναι ἀπ’ ἀρχῆς ψεύτης. Αὐτός γεννάει τό ψεῦδος. Καί κατόπιν ὑποβάλλει στούς 
πρωτόπλαστους νά δοκιμάσουν ἀπό τόν καρπό, δηλαδή νά παραβοῦν τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ, δηλαδή νά μήν ἐξαρτῶνται ἀπό τόν Θεό, ὥστε νά ἐπιτύχουν νά θεωθοῦν.
Αὐτή λοιπόν ἡ κατάσταση, ἡ κατάσταση νά θεωθεῖ δηλαδή κανείς χωρίς τόν Θεό, λέγεται αὐτονομία. Καί εἶναι αὐτή ἡ οὐσία τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος. Ἀλλά αὐτό τό προπατορικό ἁμάρτημα, πού πολλές φορές λέμε, τόσο ἀνόητοι ἦσαν οἱ πρωτόπλαστοι νά χάσουν τόν παράδεισο κτλ. τό ἐπαναλαμβάνουμε κι ἐμεῖς. Δέν εἶναι ἕνα ἁμάρτημα πού ἔγινε μία φορά καί τελείωσε. Ἀλλά εἶναι ἕνα ἁμάρτημα ἐπαναλαμβανόμενο ὄχι σέ κάποιες ἐποχές ἢ σέ κάποιες γενεές, ἀλλά σέ ὅλες τίς γενεές, σέ ὅλες τίς ἐποχές, μέχρι πού νά τελειώσει ὁ κόσμος, καί δυστυχῶς ἀπό τήν πλειονότητα τῶν ἀνθρώπων. Καί ἂν τό θέλετε, δυστυχῶς εἶναι καί πολλοί ἐκεῖνοι οἱ Χριστιανοί, πάρα πολλοί Χριστιανοί, οἱ ὁποῖοι δέχονται ὅτι πρέπει νά ἔχουμε μία ἀπό τόν Θεό αὐτονομία. Δηλαδή νά εἶναι ἀνεξάρτητοι. Σοῦ λέει, δέν εἶμαι ἄθεος, πιστεύω στόν Θεό. Ἀλλά ὁ Θεός εἶναι στόν οὐρανό κι ἐγὼ εἶμαι στήν γῆ. Ἐκεῖνος κοιτάζει, ὅ,τι κοιτάζει στόν οὐρανό κι ἐγὼ κοιτάζω ὅ,τι κοιτάζω στήν γῆ. Ὅ,τι θά ἐπιτύχω, θά τό ἐπιτύχω ἐγὼ ὁ ἴδιος! Καί συνεπῶς, ἀφοῦ θά ἐπιτύχω ἐγὼ ὁ ἴδιος ὅ,τι θά ἐπιτύχω, δέν κινοῦμαι περί τόν Θεό, ἀλλά περί τόν ἑαυτό μου. Καί ἔτσι ἔχουμε τό λεγόμενο ἀνθρωποκεντρισμό. Ἐνῶ δέν εἶναι ὁ ἀνθρωποκεντρισμός παρά τό προπατορικό ἁμάρτημα. Γιατί αὐτό ζήτησε καί ὁ Ἀδάμ νά κάνει. Νά κινηθεῖ, νά θεωθεῖ χωρίς τό Θεό. Ἔτσι καί ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος εἶναι αὐτονομημένος ἄνθρωπος. Δέν μιλῶ γιά τούς ἄθεους. Ἀλλά γιά ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι πιστεύουν στόν Θεό, ἀλλά δέν θέλουν νά ἔχουν καμία σχέση μέ τό Θεό. Νά μή ρυθμίζει τή ζωή τους ὁ Θεός, ἀλλά νά ρυθμίζουν οἱ ἴδιοι τή ζωή τους. Πάντως, ἕνας ὁ ὁποῖος στόν αὐτονομισμό ἔχει τήν αἴσθηση, καλύτερα τήν ψευδαίσθηση, ὅτι εἶναι ἐλεύθερος ἄνθρωπος, στήν πραγματικότητα εἶναι δοῦλος. Εἶναι δοῦλος τοῦ ἴδιου τοῦ ἑαυτοῦ του. Τήν ἀληθινή ἐλευθερία, μᾶς τή δίνει ὁ Θεός, πού γνωρίζει τήν κατασκευή μας, μᾶς ἀγαπᾶ, εἴμαστε παιδιά του. Γιά νά μπορέσουμε νά ἀποκτήσουμε τό ἀληθινό μέτρο τῆς ἐλευθερίας, θά πρέπει νά ἀπαλλαγοῦμε ἀπό τήν αὐτονομία. Ἐλεύθερος ἄνθρωπος εἶναι αὐτός πού εἶναι κάτω ἀπό τό Θεό. Γιατί μόνο ὁ Θεός ἐλευθερώνει, λέγει ὁ Ἀπ. Παῦλος «τῇ ἐλευθερίᾳ ᾖ ὁ Χριστός ἡμᾶς ἐλευθέρωσε στήκετε καὶ μὴ πάλιν ζυγῷ δουλείας ἐνέχεσθαι.» (Πρός Γαλάτας 5,1) Μείνετε στερεοί στήν ἐλευθερία τήν ὁποία ὁ Θεός, ὁ Χριστός μᾶς ἐλευθέρωσε. Καί νά μή μπαίνετε πάλι κάτω ἀπό ζυγούς δουλείας. Καί αὐτοί οἱ ζυγοί τῆς δουλείας εἶναι πάμπολλοι. Ἕνας ἀπό αὐτούς τούς ζυγούς εἶναι ἡ αὐτονομία!
Ἀλλά θά ἔπρεπε νά σᾶς πῶ, ὅτι σ’ ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος ὑπακούει στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, δέν δημιουργεῖται μία ἑτερονομία. Θά ἐξηγήσω τήν λέξη. Ἑτερονομία θά πεῖ νά ὑπάρχει κάποιος ἀπό πάνω μου καί νά κινοῦμαι ἐγὼ πάντοτε κατά τή θέληση ἐκείνου τοῦ κάποιου, κατά τρόπο πού ἐγὼ νά μήν ἔχω πλέον ἐλευθερία θελήσεως. Αὐτό λέγεται ἑτερονομία. Καί δέν εἶναι ὑπακοή ἀλλά ὑποταγή. Ὅπως ἀκριβῶς ὑποτάσσεται κάποιος δοῦλος στό ἀφεντικό του. Ὅπως συνέβαινε στήν ἀρχαία ἐποχή μέ τούς δούλους. Ἀλλά αὐτό σημαίνει ὅτι δέν θά εἶμαι σέ αὐτονομία, θά πέσω στήν ἑτερονομία; Ἄλλος θά κυβερνάει τή ζωή μου; Ὅταν κυβερνάει ὁ Θεός τή ζωή μου, δέν τήν κυβερνᾶ ἐρήμην της ἐλευθερίας μου. Θέλω νά εἶμαι κάτω ἀπό τόν νόμο τοῦ Θεοῦ καί συνεπῶς κάτω ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Πῶς ἕνα παιδί μέ τό νά ὑποτάσσεται στό σπίτι του, στούς γονεῖς του, γιατί τούς ἀγαπᾶ καί τό ἀγαποῦν δέν σημαίνει ὅτι καταργεῖται ἡ ἐλευθερία του. Ἀλλά σημαίνει ὅτι ὁ ἴδιος δίδει τόν ἑαυτό του νά ὑποτάσσεται στούς γονεῖς του. Εἶναι ἐλεύθερος! Ἀπόδειξη ὅτι ὁ Θεός δέν μᾶς δουλώνει, δέν μᾶς
ὑποδουλώνει, δέν μᾶς ὑποτάσσει ὅπως ὑποτάσσουν ἐχθρικά στρατεύματα. Εἶναι ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἀνά πᾶσα στιγμή δύναται νά πεῖ, δέν δέχομαι τό Θεό. Μπορεῖ νά ἐγκαταλείψει τόν Θεό. Ἀνά πάσα στιγμή. Τρανό παράδειγμα, αὐτοί οἱ πρωτόπλαστοι. Οἱ πρωτόπλαστοι δέχθηκαν μία ἐντολή. Μποροῦσαν νά κάνουν ὅμως ὅ,τι θέλουν. Ἦσαν ἐλεύθεροι. Μποροῦσαν μέ τήν ἐλευθερία τους νά ποῦν: θά ὑπακούσουμε στόν Θεό ἢ δέν θά ὑπακούσουμε στόν Θεό. Προτίμησαν τό τελευταῖο. Νά μήν ὑπακούσουν στόν Θεό. Δέν σημαίνει λοιπόν, ὅτι, ὅταν εἶμαι στήν ὑπακοή τοῦ Θεοῦ, εἶμαι σέ ἑτερονομία. Δηλαδή σέ μία ὑποταγή πού ἡ βούλησή μου, ἡ θέλησή μου εἶναι σκλαβωμένη. Καί δέν μπορῶ νά κάνω κάτι διαφορετικό.
Ἂν καμιά φορά, καί γιά νά τά παίρνουμε λίγο πρακτικότατα τά πράγματα, ἂν καμιά φορᾶ στήν πνευματική μας ζωή αἰσθανόμαστε αὐτό τό θέλει ὁ Θεός, ἀλλά ἐμεῖς δυσανασχετοῦμε, δέν μποροῦμε, ἐδῶ δέν πρόκειται περί ὑποταγῆς, γιατί καταρχάς μόνοι μας θέλουμε νά ζήσουμε τήν Χριστιανική ζωή· θέλω ἐπί παραδείγματι τό πρωί νά σηκωθῶ νά πάω στήν Ἐκκλησία, ἀλλά βαριέμαι, τί θά πρέπει νά κάνω τώρα ἐδῶ; Ὁ Θεός θέλει νά πάω στήν ἐκκλησία. Ἐγὼ δέν θέλω νά πάω στήν Ἐκκλησία. Δέν θέλω πραγματικά στήν ἐκκλησία;
Ἢ ἁπλῶς βαριέμαι; Ἂν εἶχα ἕνα τρόπο νά βρισκόμουνα στήν Ἐκκλησία θά ἤθελα. Δέν ἔχω ἀντίρρηση.
Τί εἶναι λοιπόν ἐκεῖνο τό ὁποῖο μέ ἐμποδίζει; Ὄχι ὅτι δέν θέλω νά πάω στήν Ἐκκλησία, ἀλλά μία νωθρότητα τοῦ σώματός μου. Ὄχι τῆς ψυχῆς μου· τοῦ σώματός μου. Κάποτε καί τῆς ψυχῆς μου μπορεῖ νά εἶναι, ἐνῶ στό βάθος θέλω. Τί πρέπει νά κάνω τώρα ἐδῶ ἐγώ; Πρέπει αὐτό τό νωθρό ἑαυτό μου νά τόν σπρώξω, τρόπον τινά. Γι’ αὐτό ὁ Χριστός εἶπε, ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ βιάζεται. Καί βιασταί ἁρπάζουσιν αὐτήν. Ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ὑφίσταται βιασμό. Εἶναι σάν μία πόλη, ἡ ὁποία ἔχει ψηλά τείχη, καί ὑπάρχουν ἀπ’ ἔξω οἱ ἐκπορθοῦντες τήν πόλη αὐτή. Αὐτοί πού τή βιάζουν, βιάζουν τά τείχη της, τελικά ρίπτουν τά τείχη της καί μπαίνουν μέσα στήν πόλη. Ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, λοιπόν, βιάζεται. Δέν ἐκβιάζεται. Καί ἐκεῖνοι πού εἶναι βιαστές, αὐτοί τήν κερδίζουν. Τί θά ἐκβιάσω; Ὁ Χριστός εἶπε ὅτι ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι μέσα μας. Ξεκινάει ἀπό μέσα μας. Ξεκινάει ἀπό τό ἐσωτερικό μας. Ξεκινάει ὑποκειμενικά γιά νά καταλήξει ἀντικειμενικά. Θά γίνει καί ἀπ’ ἔξω μας ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Προσέξτε με τί εἶπα. Εἶναι ἀπό μέσα μας καί θά γίνει κι ἀπ’ ἔξω μας. Διότι ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι μόνο μέσα μου. δέν εἶναι δηλαδή μία πνευματική κατάσταση. Ἀλλά εἶναι καί μία δημιουργία πού εἶναι γύρω μου. Ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ὅμως μερικοί λένε δυστυχῶς, ἂν καί δέν εἶναι τώρα τό θέμα μας αὐτό, ὅτι ἡ κόλαση καί ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι πνευματικές καταστάσεις. Λάθος! Γιατί ὁ ἄνθρωπος ἔχει σῶμα. Καί μέ τό σῶμα του θά βρεθεῖ καί στά δυό. Καί στήν κόλαση καί στή βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Αὐτὸ συνεπῶς σημαίνει ὅτι καί ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ καί ἡ κόλαση εἶναι καί ἐξ ὑποκειμένου καί ἐξ ἀντικειμένου. Εἶναι καί μέσα μου, εἶναι καί ἀπ’ ἔξω μου.
Γιά νά φθάσω λοιπόν ἐγὼ τώρα τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἂν τήν ἐγκαθιδρύσω μέσα μου, πρέπει νά βιάσω τό νωθρό ἑαυτό μου. Καί τί θά πῶ; «Σήκω, θά πῶ στόν ἑαυτό μου, σήκω. Σήκω ἀπ’ τό κρεβάτι σου. Πήγαινε στήν ἐκκλησία». Βαριέσαι νά κάνεις προσευχή. «Σήκω νά κάνεις προσευχή». Πρέπει νάἐκβιάσω τόν ἑαυτό μου γιά νά κάνω προσευχή. Ὅπως, καί ἂν τό θέλετε, νά τό πάρω παράλληλο καί σέ βιοτικά πράγματα. Στό σχολεῖο. Πέστε μου σᾶς παρακαλῶ. Ἐγὼ μία ζωή ὁλόκληρη, ὅταν ἤμουν ἔφηβος, τέτοια ἐποχή, ἄνοιξη, πάντα εἶχα ἐξετάσεις. Διάβαζα καί ἔβλεπα τήν ὡραία φύση καί ἔλεγα, «τί ὡραία κι ἐγὼ εἶμαι κλεισμένος μέσα· πότε θά τελειώσει αὐτή ἡ ἱστορία; Μία ζωή, ἔλεγα, εἶμαι κλεισμένος καί δέν ἀπολαμβάνω τήν ἄνοιξη». Ὅταν τελείωσαν τά διαβάσματα καί οἱ ἐξετάσεις, ὅποτε μποροῦσα νά χαρῶ τήν ἄνοιξη. Ποιός μέ κρατοῦσε μέσα; Ἐγὼ ὁ ἴδιος. Γιατί; Ἐβίαζα τόν ἑαυτό μου νά καθίσω νά διαβάσω καί νά δώσω ἐξετάσεις. Δέν μέ βίαζε κανένας. Ἐγὼ ἐβίαζα τόν ἑαυτό μου. Συνεπῶς; Εἶμαι ἐλεύθερος. Δέν ὑποτάσσομαι· ὅμως ὑπακούω στό θέλημα τοῦ Θεοῦ· γιατί κρίνω ὅτι αὐτό εἶναι τό συμφέρον μου.
Τό νά μήν πέσω στό ἁμάρτημα τῆς αὐτονομίας, δέν σημαίνει ὅτι κατ’ ἀνάγκη θά πέσω στήν ἑτερονομία. Ὄχι! Ἀλλά στήν ὑπακοή τοῦ Θεοῦ μέ ὅλη μου τήν ἐλευθερία νά ἐκβιάζω τόν ἑαυτό μου γι’ αὐτό τό ζήτημα. Πάνω σ’ αὐτό τό σημεῖο, θά ‘θελα νά σᾶς ἔλεγα, ἐπειδή δυστυχῶς ὑπάρχουν πολλά φιλοσοφικά συστήματα, ἰδίως τά ὑπαρξιακά ἢ ἂν θέλετε τά ὑπαρξιστικά, νά τό πῶ ἔτσι, καί τὰ ὁποῖα ἑλκύουν πολύ τούς ἀνθρώπους σήμερα, καί μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι ἡ νεολαία μας κυρίως ζεῖ
τά συμπεράσματα πιά αὐτῶν τῶν ὑπαρξιστικῶν φιλοσοφικῶν συστημάτων. Τί ἀκριβῶς εἶναι, αὐτά τά ὑπαρξιστικά φιλοσοφικά συστήματα, πού
ἀναφέρονται δηλαδή στήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη; Δέν ἔχουν τίποτα ἄλλο παρά μία ἀνθρωποκεντρική θεμελίωση. Βάζουν στό κέντρο τόν ἄνθρωπο. Καί συνεπῶς ἐπαναλαμβάνουν τό προπατορικό ἁμάρτημα. Τό ἐπιχείρημα; Ἡ ἀπόλυτη ἐλευθερία. Ἐξάλλου αὐτό ὁ διάβολος εἶπε στούς πρωτόπλαστους. Ἔχετε μία δέσμευση. Ναί μέν ὅλα δικά σας, γιατί λέγει, σᾶς εἶπε ὁ Θεός, πονηρότατος, σᾶς εἶπε ὁ Θεός, λέγει, νά μήν δοκιμάσετε κανένα καρπό ἀπό τόν κῆπο, τόν παράδεισο. «Ὄχι, λέει ἡ Εὕα, ἀλλά μόνο ἀπ’ αὐτό τό δέντρο.»
(Γένεσις κεφ. 3,2) Ὡς ἂν τούς ἔλεγε· ὅτι ὁ Θεός ὅλα τά ἀπαγορεύει (κι αὐτό δέν μᾶς λέγουν καί αὐτοί οἱ ἄνθρωποι; Μᾶς λένε ὅτι, εἶσαι Χριστιανός; Ὅλα σέ σένα ἀπαγορεύονται. Ποιά ἀπαγορεύονται; Κι ἐμεῖς λέμε: Νά μόνο αὐτό ἀπαγορεύεται. Ἡ ἀνηθικότητα ἀπαγορεύεται, τά ναρκωτικά ἀπαγορεύονται, ἡ τεμπελιά ἀπαγορεύεται, τό ψέμα ἀπαγορεύεται) ἂχ καημένε, λέει τώρα ὁ διάβολος στούς πρωτόπλαστους: εἶναι γιά νά μήν ἀνοίξουν τά μάτια σας. Δηλαδή τούς ὑποβάλλει τήν ἀπόλυτη ἐλευθερία. Καί ἐδῶ τά ὑπαρξιακά, ὑπαρξιστικά αὐτά συστήματα, τά ἀνθρωποκεντρικά, αὐτά ὑποβάλλουν τήν ἀπόλυτη ἐλευθερία. Ὅταν τό παιδί φτάνει νά λέγει ὅτι δέν ἀναγνωρίζω οὐδεμία αὐθεντία· οὔτε τό δάσκαλό μου, οὔτε τόν καθηγητή μου, οὔτε τόν ἱερέα, οὔτε τόν πατέρα μου, οὔτε τήν μάνα μου. Αὐθεντία δέν ὑπάρχει. Τότε ποιός εἶναι αὐθεντία; Εἶμαι ἐγώ. Καί ποιός εἶναι γιά τόν καθένα ἡ αὐθεντία; Ἡ ἀφεντιά του. Ἀλλά ἐάν ἐγὼ εἶμαι ἡ αὐθεντία γιά τόν ἑαυτό μου, τότε μπορῶ νά λέγω ὅτι αἰσθάνομαι ἀπόλυτη ἐλευθερία. Τό σύνθημα τῆς ἀπόλυτης ἐλευθερίας. 
Ἀλλά ὅταν ἀκολουθήσω τό σύνθημα τῆς ἀπολύτου ἐλευθερίας, στήν 
πραγματικότητα ἔχω δουλωθεῖ. Ἔχω γίνει δοῦλος. Ἐλεύθερος δέν εἶμαι νά καπνίσω; Ἐλεύθερος εἶμαι. Μά, ὅταν καπνίσω γίνομαι δοῦλος τοῦ τσιγάρου. Ἐλεύθερος δέν εἶμαι νά πιῶ ναρκωτικά; Ἐλεύθερος εἶμαι. Ἐάν τά πιῶ, τότε γίνομαι δοῦλος τῶν ναρκωτικῶν. Καί βλέπετε τούς ἀνθρώπους νά γίνονται τά θύματα τῆς ἀπόλυτης ἐλευθερίας. Νά σᾶς παρακαλοῦν καί νά σᾶς λέγουν: Ἐλευθερῶστε μας! Ἐλευθερῶστε μας. Θέλω νά ἐλευθερωθῶ ἀπό τά ναρκωτικά, μά δέν μπορῶ. Πιάστε με, βάλτε με κάπου, κάντε μέ ἀποτοξίνωση, θέλω νά ἐλευθερωθῶ.
Γιατί παιδί μου; Εἶσαι δοῦλος; Καί ζητᾶς ἐλευθερία; Μά ἐν ὀνόματι τῆς ἐλευθερίας δέν ξεκίνησες νά κάνεις ὅ,τι ἔκανες, νά παίρνεις ναρκωτικά; Πῶς τώρα λέγεις, σῶστέ με, ἐλευθερῶστέ μέ; Ἅ, σημαίνει λοιπόν, ὅτι ἡ ἀπόλυτη ἐλευθερία τήν ὁποία διάλεξες σέ ὁδήγησε σέ σκλαβιά. Μετά ἡ ἀνηθικότητα. Ἀρχίζουν ἀπό τό Δημοτικό Σχολεῖο ἀκόμα νά ἔχουν φίλους ἢ φίλες. Λένε: εἶμαι ἐλευθερωμένη κοπέλα. Ἀκούσατε: εἶναι τίτλος τῆς ἐποχῆς μας αὐτό. Ἐλευθερωμένη κοπέλα. Παλιότερα λέγαμε χειραφετημένη κοπέλα. Σήμερα, λέγεται, «ἡ ἐλευθερωμένη κοπέλα». Ἀκοῦστε τί εἶπα. Ἡ ἐλευθερωμένη κοπέλα. Δηλαδή νά κάνει ὅ,τι θέλει. Θύματα πέφτουν καί ἐγκλημάτων ἀκόμα. Ἀλλά ἔχουν ἤδη πέσει θύματα τοῦ ἴδιου του ἑαυτοῦ τους. Εἶναι δυστυχισμένα πλάσματα οἱ κοπέλες αὐτές. Ὥστε θά ξέρετε πολύ καλά, ὅτι ἡ ἀπόλυτη ἐλευθερία, στό τέλος ὁδηγεῖ στό μή προορισμό τῆς ὑπάρξεως. Δέν μπορεῖς νά ὁδηγηθεῖς στή θέωση. Χάνεις τόν προορισμό σου. Καί ποῦ φθάνεις; Στήν κόλαση! Ξέρετε πῶς τό ἔλεγε αὐτό ὁ Σάρτρ; Αὐτός πού διέφθειρε τήν νεολαία τῆς Εὐρώπης. Ἔλεγε: «Ὁ ἄλλος ἄνθρωπος εἶναι ἡ κόλασή μου». Οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας λένε, ὅταν δεῖς τόν ἄλλον ἄνθρωπο εἶναι ὡς νά εἶδες τό Θεό. Διότι ὁ ἄνθρωπος εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, εἶναι εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Εἶδες, λέει, τόν πλησίον σου, τόν ἀδελφόν σου; Εἶδες Κύριον τόν Θεόν σου. Καί ὁ Χριστιανισμός ὑπαρξισμός εἶναι. Δηλαδή ἀναφέρεται στήν ὕπαρξη. Ἀλλά εἶναι θεοκεντρικός. Καί ὅλα τ’ ἄλλα συστήματα ὑπαρξισμός εἶναι, ἀλλά ἀναφέρονται στήν ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου. Εἶναι ἀνθρωποκεντρικά συστήματα.
Ποῦ ὁδηγεῖ ὁ Χριστιανισμός ποῦ ἐνδιαφέρεται γιά τήν ὕπαρξη; Ὁδηγεῖ στό Θεό. Εἶδες, λέγει, τόν ἀδελφό σου; Εἶδες Κύριον τόν Θεόν σου. Αὐτό δέν εἶχε πεῖ καί ὁ Ἰακὼβ στόν Ἠσαῦ, ὅταν τόν εἶδε; Εἶδα, λέγει, ὅταν εἶδα τό πρόσωπό σου, ὡς νά εἶδον τόν Κύριον, τόν Θεόν μου». Ὁπότε μέσα στή θέα τῶν προσώπων τῶν ἄλλων ἀνθρώπων εἶναι εὐτυχισμένος ὁ ἄνθρωπος. Μέσα στήν ἀγάπη καί τήν κοινωνία τῶν προσώπων τῶν ἄλλων. Ὁ ὑπαρξισμός, ὁ ἐγωκεντρισμός ποῦ ὁδηγεῖ; Στήν ἀπομόνωση. Δηλαδή δέν ἀναγνωρίζω κανένα πρόσωπο· εἶμαι ἡ αὐθεντία, καί μόνο ἐγὼ εἶμαι ἡ αὐθεντία. Ἡ παρουσία τοῦ ἄλλου γιά μένα εἶναι κόλαση. Κόλαση! Καί στό τέλος ἀπομονώνομαι καί εἶμαι δυστυχισμένος. Γι’ αὐτό σήμερα ἔχουμε τήν κόλαση στούς ἀνθρώπους πρίν ἀπό τήν κόλαση. Μέσα στήν ψυχή τους ἔχει ἐγκαθιδρυθεῖ ἡ κόλαση. Καί αἰσθάνονται δυστυχισμένοι ἄνθρωποι. Αὐτή, λοιπόν, ἡ ἀπόλυτη ἐλευθερία ὁδηγεῖ στήν κατάσταση τῆς δουλείας. Πρέπει νά ἐλευθερωθοῦμε. Κι ἔτσι νά ἀνοίξει πραγματικά ὁ δρόμος γιά νά μπορέσουμε νά φθάσουμε στή θέωση. Αὐτά δηλαδή πρέπει νά παραμεριστοῦν. Πρέπει νά τά βγάλουμε ἀπό τήν μέση. Ὅπως καταλάβατε, στήν ἐποχή μας ἔχουμε πολλά ἐμπόδια. Ἐγώ σᾶς τά συνόψισα γιά νά τά δεῖτε σέ μία θεωρητική θεμελίωση. Καί νά μήν παγιδεύεστε, ὅπως παγιδεύτηκαν οἱ πρωτόπλαστοι.
Ἐδῶ τελειώνουμε ἕνα μεγάλο κεφάλαιο. Εἶναι τό κατ’ εἰκόνα. Ὅλα αὐτά τά θέματα μέχρι σήμερα πού εἴπαμε, ἐδῶ καί ἀρκετά θέματα πίσω ἀναφέρονται στό «κατ’ εἰκόνα». Δηλαδή τί εἶναι τό «κατ’ εἰκόνα», καί πῶς μπορεῖ νά βρεῖ τήν καταξίωσή της. Καί ἔτσι νά φθάσει ὁ ἄνθρωπος νά ὁμοιάσει τοῦ Θεοῦ.

Ἡ δημιουργία τοῦ ἀνθρώπινου σώματος (Α’).

   Καί τώρα εἰσερχόμαστε σέ ἕνα καινούργιο θέμα.
Ὅπως ἀντιλαμβάνεστε, τό βιβλίο τῆς Γενέσεως εἶναι ἕνα βιβλίο, τά τρία πρῶτα κεφάλαια ἐννοεῖται, μέ θέματα ἀπέραντα καί μεγάλα καί βαθιά, σέ μία προσφορά
πολύ συμπυκνωμένη καί μέ πολλή ἁπλότητα γραμμένα ὅλα αὐτά, γιά νά μποροῦν οἱ ἄνθρωποι καί οἱ πιό ἁπλοί νά τά καταλαβαίνουν. Μπορεῖ ἕνας ἁπλός ἄνθρωπος νά μή δίδει ὁρισμούς, μπορεῖ νά μή μιλᾶ ὅπως οἱ μορφωμένοι, ἀλλά τά ζεῖ αὐτά, τά καταλαβαίνει. Καί θά σοῦ πεῖ ἁπλά, πολύ ἁπλά: θέλω νά εἶμαι κοντά στό Θεό. Τίποτα ἄλλο. Μόνος μου δέν μπορῶ νά φτάσω στό Θεό. Πρέπει νά εἶμαι μαζί μέ τό Θεό, γιά νά φθάσω στό Θεό. Θά σᾶς τό πεῖ ἔτσι πολύ-πολύ ἁπλά. Εἶναι τό ἴδιο πρᾶγμα. Γι’ αὐτό ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι γραμμένη πολύ ἁπλά, εἶναι γιά ὅλους. Καί γιά τόν ἁπλό καί μή μορφωμένο μέ γράμματα καί γιά τόν μορφωμένο ἄνθρωπο πού ξέρει πολλά γράμματα. Γιά ὅλους εἶναι τό σοφό βιβλίο τοῦ Θεοῦ. Καί αὐτά παρακαλῶ στήν Παλαιά Διαθήκη. Τήν ὁποία Παλαιά Διαθήκη προσβάλλουν στήν ἐποχή μας. Καί λέγουν ὅτι ἡ Παλαιά Διαθήκη εἶναι ἕνα βιβλίο μυθικό. Ἣ ἁπλῶς γράφει ἱστορίες, ἀναλόγως τά κεφάλαια καί τά βιβλία της, γράφει ἱστορίες τῶν Ἑβραίων πού δέν μᾶς ἐνδιαφέρουν. Κι ὅμως αὐτές οἱ ἱστορίες Ἑβραίων, ἐπειδή οἱ Ἑβραῖοι εἶναι ἕνας τυπικός λαός, ἕνας λαός δηλαδή ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖ τύπο, ὑπόδειγμα,
μοντέλο, γιά ὅλους τούς λαούς τῆς γῆς, καί δέν εἶναι ἁπλῶς μία ἱστορία ἑνός λαοῦ πού δέν μᾶς ἐνδιαφέρει. Διότι ἀπό τήν ἱστορία αὐτοῦ τοῦ λαοῦ ἔχει βγεῖ ἡ παγκόσμια σωτηρία.
Ἐρχόμαστε λοιπόν σέ ἕνα καινούργιο θέμα.
«Καί ἔπλασεν ὁ Θεός τόν ἄνθρωπον, χοῦν ἀπό τῆς γῆς, καί ἐνεφύσησεν εἰς τόν πρόσωπον αὐτοῦ πνοήν ζωῆς, καί ἐγένετο ὁ ἄνθρωπος εἰς ψυχήν ζῶσαν.» (Γένεσις κεφ. 2, 7)
Καί ἔπλασε, λέγει, ὁ Θεός τόν ἄνθρωπο, ἀφοῦ πῆρε χῶμα ἀπό τή γῆ. Καί φύσηξε στό πρόσωπό του πνοή ζωῆς. Λίγο παρακάτω μᾶς λέγει ὅτι φύσηξε στούς μυκτῆρας αὐτοῦ καί τοῦ ἔδωσε πνοή ζωῆς. Καί ἔτσι ἔγινε ὁ ἄνθρωπος «εἰς ψυχήν ζῶσαν». Ψυχή ἐδῶ θά πεῖ δυό πράγματα. Καί ζωή, καί αὐτό πού λέμε στή γλώσσα μας ψυχή. Καί γιά τό ὁποῖο θέμα «ψυχῆς» θά μιλήσουμε ἰδιαιτέρως.
Ὥστε λοιπόν ὁ Θεός πῆρε χῶμα ἀπό τή γῆ φύσηξε στό πρόσωπό του, τοῦ ἔδωσε ζωή, τοῦ ἔδωσε ψυχή καί ἔπλασε τόν πρῶτο ἄνθρωπο! Ὥστε λοιπόν ὁ πρῶτος ἄνθρωπος δέν γεννήθηκε, ἀλλά δημιουργήθηκε. Καί μέ
τόν τρόπο πού εἴδαμε.
Ἀλλά ἂς ἔρθουμε νά δοῦμε αὐτό τόν τρόπο τῆς δημιουργίας τοῦ πρώτου ἀνθρώπου. Μέ αὐτή τήν ἀνθρωπομορφική ἔκφραση, ἡ Ἁγία Γραφή, πού λέγει, ὅτι ὁ Θεός πῆρε χῶμα ἀπό τή γῆ, ὁ Θεός ἔπλασε τόν ἄνθρωπο «χοῦν ἀπό τῆς γῆς» καί τόν πῆρε καί τόν φύσηξε κτλ., ὅλα αὐτά, πού χρησιμοποιεῖ, τρόπον τινά, τά χέρια του ὁ Θεός, ὁ Θεός βεβαίως δέν ἔχει χέρια ὅπως ἔχουμε ἐμεῖς, μέ αὐτή λοιπόν τήν ἀνθρωπομορφική ἔκφραση δείχνει ἡ Ἁγία Γραφή τήν ἰδιαιτέρα φροντίδα τοῦ Θεοῦ γιά τόν ἄνθρωπο, τόσο γιά τήν σωματική του κατασκευή, ὅσο καί γιά τήν κατασκευή τῆς ψυχῆς του. Ἐκεῖνο πού βλέπουμε μέ μία πρώτη ματιά εἶναι ὅτι τό ἀνθρώπινο σῶμα κατασκευάσθηκε ἀπό ὕλη, πού ὑπάρχει στή γῆ. Ὁ Θεός ἔκανε τό σύμπαν, ἔκανε καί τή γῆ, ὅπως λέγαμε στή Χριστιανική Κοσμολογία. 
Καί ἐπάνω στή γῆ συναντῶνται ὅλα τά στοιχεῖα τά γνωστά μας. Αὐτά τά ὁποία γνωρίζουμε καί ἀπό τήν φυσική. Ὅλα τά γνωστά στοιχεῖα. Ἀπό τά στοιχεῖα, λέγει, αὐτά, τά ὁποῖα μέ μία λέξη ἡ Ἁγία Γραφή τά ἀποκαλεῖ «χοῦν». Ὁ χοῦς, θά πεῖ χῶμα (Μία μικρή, μικρή, παρένθεση εἶναι χρήσιμη). Ἡ λέξη «ἄνθρωπος» ὅπως σας ἔλεγα, ἐτυμολογικά δέν γνωρίζουμε τί σημαίνει. Στήν Λατινική γλώσσα ὁ ἄνθρωπος λέγεται «Homo». Καί ἡ Λατινική γλώσσα ἐκφράζει πολύ καλά αὐτό τό ὁποῖο εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Δηλαδή homo εἶναι ἀπό τήν Ἑλληνική γλώσσα, πού θά πεῖ «χοῦς». Διότι ἡ Λατινική γλώσσα ἔχει πάρει πάρα πολλές Ἑλληνικές λέξεις. Συνεπῶς «Homo», αὐτό πού μεταφράζουμε ἐμεῖς «ἄνθρωπος», ἐτυμολογικά θά πεῖ χωματένιος. Ἡ ρίζα εἶναι Ἑλληνική. Ὥστε πράγματι· λένε μάλιστα μερικοί ὅτι στή γῆ θά γυρίσεις, καί εἶναι κάτι τόσο συνηθισμένο πρᾶγμα. Δέν ἔχετε παρά νά δεῖτε ἕναν ἄνθρωπο πού τόν θάβουμε, καί νά πᾶτε ὕστερα ἀπό μερικά χρόνια νά τόν ξεθάψετε κι ἔχει λιώσει. Καί τί ἔχει γίνει; Ποῦ πῆγε αὐτός; Ἔγινε χῶμα. Συνεπῶς ξαναγύρισε αὐτό πού ἦταν. Δέν ὑπάρχει πιό τρανή ἀλήθεια, μόνο ἕνας ἀφελής δέ θά τό πίστευε αὐτό, ὅτι δέν εἴμαστε ἀπό τό χῶμα. Μέ τήν διαφορά μόνο πὼς εἶναι ἕνα χῶμα, τό ὁποῖο ἔχει τή σφραγῖδα τῆς ζωῆς! Δηλαδή εἶναι ὕλη, εἶναι νεκρά ὕλη, ἡ ὁποία ἔγινε ζῶσα. Αὐτό δέ, τό πῶς ἔγινε ἡ ὕλη ἡ νεκρά ζῶσα ἀποτελεῖ καί τό μέγα μυστήριο τῆς ἐπιστήμης, τό ὁποῖο μέχρι τώρα δέν τό ἔχει λύσει. Δέν γνωρίζω ἐάν τό λύσει ἡ ἐπιστήμη, δέν ἔχει καί πολλή σημασία, τό θέμα εἶναι ὅτι ὁ Θεός ἐκ τῆς νεκρᾶς ὕλης ἔκανε ζῶσα ὕλη. Αὐτό πού λέγει, ὅτι φύσηξε, σημαίνει ὅτι κάνει μία ἰδιαίτερα δημιουργική πράξη. Ὁ ἀγγειοπλάστης φτιάχνει ἕναν πήλινο ἄνθρωπο. Ἔχει ἐξωτερική μορφή ἀνθρώπου, ἀλλά εἶναι ὅμως πηλός. Δέν ἔχει τίποτα ἄλλο. Ἐδῶ ὁ ἄνθρωπος εἶναι κάτι ἄλλο. Εἶναι μέν πηλός, ἀλλά πῆρε ζωή. Εἶναι ζωικός πηλός.
Γιά νά καταλάβουμε πόσο χωματένιοι εἴμαστε καί ὅτι δέν πρέπει βεβαίως νά καυχιόμαστε γιά τήν ἀφεντιά μας, ὁ Θεός μᾶς ἔκανε καί πολύ εὐτελεῖς μέ εὐτελῆ ὑλικά. Μᾶς ἔφτιαξε καί σπουδαίους. Κατ’ εἰκόνα Του. Πρέπει, λοιπόν, γιά νά μήν ὑπερηφανευόμαστε, νά βλέπουμε ὅτι εἴμαστε  χωματένιοι ἄνθρωποι ἀλλά καί νά δοξάζουμε τό Θεό γιά τό μεγαλεῖο τοῦ ἀνθρώπου.
Ἀπό τί ἀποτελούμαστε; Ἂς ὑποθέσουμε ὅτι ἕνας ἄνθρωπος ζυγίζει 65 κιλά. Μέ βάση λοιπόν αὐτό ξεκινᾶμε καί λέμε: Ἀπό τό ὅλο βάρος τοῦ 45 κιλά εἶναι νερό. Ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά ζήσει χωρίς νερό. Χωρίς φαΐ
μπορεῖ νά ζήσει 40 ἡμέρες, καί ἴσως καί λίγο παραπάνω. Χωρίς νερό, παραπάνω ἀπό 15 ἡμέρες δέν μπορεῖ νά ζήσει. Παθαίνει ἀφυδάτωση καί πεθαίνει. Διότι τά κύτταρά του, σέ μία συντριπτική, νά ποῦμε, ποσότητα, εἶναι νερό. Ὁ ἄνθρωπος κυριολεκτικά πλέει μέσα στό νερό. Λοιπόν, τά 45 κιλά ἀπό τά 65 εἶναι νερό. Ἔχει τόσο λίπος, ὅσο νά κατασκευαστοῦν 7 σαπούνια τοῦ νιπτήρα. Σαπουνάκια πολυτελείας. Ἔχει ἄνθρακα. Ἔχει κάρβουνο. Τόσο ὅσο νά κατασκευαστοῦν οἱ μύτες 9.000 μολυβιῶν. Ἔχει φώσφορο. Τόσο γιά νά κατασκευαστοῦν 2.200σπίρτα. Ἔχει μαγνήσιο. Τόσο ὅσο γιά μία δόση καθαρτικοῦ. Ἔχει σίδηρο. Βλέπετε, ἔχετε ἀκούσει πολλές φορές πού λέμε, σοῦ λείπει σίδηρος. Τρῶγε φακή. Ἡ φακή ἔχει σίδηρο. Τό σπανάκι ἔχει σίδηρο κ.ο.κ.Ἔχουμε λοιπόν ἀνάγκη ἀπό σίδηρο. Ἐάν δέν ἔχουμε, ἔχουμε σοβαρές ἀρρώστιες. Ἔχουμε καί χαλκό μέ τήν εὐκαιρία σᾶς τὰ λέγω κι αὐτό. Καί ἄν μᾶς λείψει χαλκός, ἔχουμε προβλήματα στόν ἐγκέφαλο μάλιστα. Λοιπόν, ἔχουμε ἀνάγκη ἀπό σίδηρο. Πόσο σίδηρο ἔχουμε; Ὁ ἄνθρωπος τῶν 65 κιλῶν; Ὅσο ἕνα καρφί. Ἔχουμε ἀνάγκη καί ἀπό ἀσβέστιο. Πόσο; Ὅσο νά ἀσπρίσει ὁ τεῖχος ἑνός πολύ μικροῦ δωματίου. Ἔχουμε καί ἄλλα μερικά εὐγενῆ μέταλλα. Ἔχουμε κάλλιο κτλ., ἔχουμε μερικά ἅλατα κτλ., κτλ., αὐτά σέ μικρές ποσότητες.
Ὅπως καταλαβαίνετε, ἀπό αὐτά ἀποτελούμαστε. Αὐτός εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Ἡ δέ κατασκευή του καταλαμβάνει χῶρο. Ἐάν ὑποθετικά, ἔπρεπε νά συμπιεστεῖ, τί θά συνέβαινε; Εἶναι γνωστό ὅτι ἡ ὕλη ἔχει τρομακτικά κενά. 
Ξέρετε πόσο ἀπέχει ἕνα ἄτομο τῆς ὕλης. Ἔχουμε ἐδῶ ἕνα πυρήνα καί τό ἠλεκτρόνιο πού γυρίζει γύρω ἀπό τόν πυρήνα ἑνός ἀτόμου ὑδρογόνου. Τό ἠλεκτρόνιο εἶναι ὅσο μία μπάλα ποδοσφαίρου καί βρίσκεται σέ ἀπόσταση ὅσο ἀπό τή Λάρισα ὡς τό Βόλο. Μεταξύ λοιπόν τοῦ πυρῆνος καί τοῦ ἠλεκτρονίου ὑπάρχει μία τρομακτική ἀπόσταση, σέ σχέση ἐννοεῖται μέ τά βάρη τους καί τούς ὄγκους, τοῦ πυρῆνος καί τοῦ ἠλεκτρονίου. Ἂν ἔπρεπε λοιπόν αὐτά τά πράγματα νά τά συμπιέσουμε, δυσκολότατο πρᾶγμα, τότε θά φτιάχναμε μία ὕλη, ἡ ὁποία θὰ ἦταν βαρύτατη, ἀλλά πολλή μικρή σέ ὄγκο. Ἂν λοιπόν ἔπρεπε νά συμπιέσουμε τόν ἄνθρωπο καί νά μήν ὑπάρχουν κενά στά ἄτομα τῆς κατασκευῆς του, δέν λέω κύτταρα, γιατί τά κύτταρα εἶναι πολυσύνθετα πράγματα, τότε θά ἔπρεπε νά γίνει ὅσο τό κεφαλάκι μίας καρφίτσας! Θά πεῖτε! Αὐτός εἶναι ὁ ἄνθρωπος; Αὐτός εἶναι ὁ ἄνθρωπος! Σηκώνει ἕνα σβέρκο γιά νά πεῖ στόν οὐρανό, δέν ὑπάρχεις Θεέ! Αὐτός εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Μία φούχτα χῶμα. Καί λέει στόν δημιουργό του, στόν Θεό του, δέν ὑπάρχεις. Τί φτωχός πού εἶναι ὁ ἄνθρωπος!  Ἢ ἐκεῖνος πού μαζεύει χρυσάφι, ἢ ἐκεῖνος πού φτιάχνει καί φτιάχνει καί στολίζεται καί κάνει, δείχνει καί ἀλαζονεύεται, ἄνθρωπε τί εἶσαι; Μία φούχτα χῶμα. Δέν τό πιστεύεις; Πολύ κοντά στό πρᾶγμα. Πήγαινε μέχρι τό νεκροταφεῖο νά δεῖς τί γίνονται οἱ ἄνθρωποι. Κι ἐκεῖ θά μάθεις τί εἶσαι καί ἐσύ. Ἐκτός ἂν πιστεύεις ὅτι ἐσύ δέν θά πεθάνεις. Κι ὅμως ὁ ἄνθρωπος εἶναι πολύ ὡραῖος. Μήν κοιτᾶτε πὼς τόν ἔκανε ἡ ἁμαρτία τόν ἄνθρωπο. Γεννιοῦνται παιδιά πολλές φορές σακάτικα, ἀνώμαλα, περίεργα. Ὁ ἄνθρωπος καταντάει κι αὐτός, πού καταντάει. Ἡ κατασκευή τοῦ ἀνθρώπου ὅπως βγῆκε ἀπό τά χέρια τοῦ Θεοῦ εἶναι ὡραία κατασκευή.
Λέγει ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων στήν 4η του κατήχηση: «Τόν δέ καί κατέγνωσαν τοῦ θαυμασίου τούτου σώματος; Τό μέν γάρ ἐν εὐπρεπείᾳ λείπεται; τί δέ οὐκ ἔστιν ἔντεχνον τῆς κατασκευῆς;». Τί εἶναι ἐκεῖνο, λέγει, πού κατηγόρησαν στό θαυμάσιο αὐτό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου;
Σέ τί ὑπολείπεται, σέ εὐπρέπεια τό ἀνθρώπινο σῶμα; Τί ὑπάρχει πού νά μήν εἶναι ἔντεχνα κατασκευασμένο καί κατάλληλο γιά νά κατασκευάσει ὅ,τι θά κατασκευάσει καί ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος μετά ταῦτα; Ὅλα εἶναι πολύ σπουδαῖα. 
Τό δέ βιβλίο τῶν Παροιμιῶν, τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης μας λέγει τό ἑξῆς: «μέγα ἄνθρωπος» (Παροιμίες Σολομῶντος 20, 6) Δηλαδή μέγα πράγμα εἶναι ὁ ἄνθρωπος! Μέγα! 
Ὁ δέ Ἰὼβ λέγει: «Τί γάρ ἐστίν ἄνθρωπος ὅτι ἐμεγάλυνας αὐτόν ἤ ὅτι προσέχεις τὸν νοῦν εἰς αὐτόν;» (Ιώβ 7,17)
Τί εἶναι πού τόν προσέχεις; Ὁ δέ ψαλμωδός λέγει: «ἠλάτωσσας αὐτόν βραχύ τι παρ΄ ἀγγέλους, δόξῃ και τιμῇ ἐστεφάνωσας αὐτόν, (δηλαδή τόν ἄνθρωπο) καί κατέστησας αὐτόν ἐπί τά ἔργα τῶν χειρῶν σου» (Ψαλμός 8, 6-7) Τόν ἔβαλες βασιλιά πάνω στά ἔργα τῶν χεριῶν σου. μάλιστα, θά λέγαμε στό σημεῖο αὐτό, ἐκεῖνο τό «βραχύ τι παρ’ ἀγγέλους» δέν ἀναφέρεται στό θέμα τῆς κατασκευῆς. Ἀναφέρεται σέ ἄλλο σημεῖο. Ἐκεῖνο πού ἔχω νά σᾶς πῶ μόνο εἶναι τό ἑξῆς: ὁ ἄνθρωπος εἶναι πλουσιότερος ἀπό τούς ἀγγέλους! Διότι οἱ ἄγγελοι εἶναι μόνο πνεύματα. Καί δέν εἶναι σώματα, δέν ὑπάρχει ὕλη στούς ἀγγέλους. Μετέχουν μόνο τοῦ πνευματικοῦ κόσμου. Ὁ ἄνθρωπος μετέχει καί τοῦ ὑλικοῦ καί τοῦ πνευματικοῦ κόσμου. Καί εἶναι τό μεθόριο, δηλαδή ἐκεῖνο πού ἑνώνει τόν πνευματικό κόσμο μέ τόν ὑλικό κόσμο. Ἀφοῦ λοιπόν ὁ ἄνθρωπος περιεκτικά ἔχει καί σῶμα, ὕλη καί πνεῦμα, ἔχει καί τά δυό, ἄρα λοιπόν ἀπό τήν ἄποψη αὐτή ὁ ἄνθρωπος εἶναι πλουσιότερος καί ἀπό αὐτούς τούς ἀγγέλους. Ἄς μου ἐπιτραπεῖ νά ἔλεγα. Ὁ ἄνθρωπος ἀπό τήν ἄποψη αὐτή εἶναι πλουσιότερος, τολμηρό αὐτό πού θά πῶ, καί ἀπό τόν ἴδιο τόν Θεό! Ἀλλά ὁ Θεός ἑντύθηκε τήν ἀνθρώπινη φύση, αὐτή πού δημιούργησε καί ἔτσι γίναμε εἰκόνα του. Δηλαδή πλούσιος ἐκεῖνος, πλούσιοι καί ἐμεῖς.
Ὥστε λοιπόν ἡ ἀνθρώπινη κατασκευή ἔχει ἀξία. Ναί, καί ἔχει μάλιστα τρομακτικά μεγάλη ἀξία.

3-4-1983

21η ομιλία στην κατηγορία 
« Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία ».

Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/palaia-diauhkh/xristianikh-kosmologia-anurvpologia
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pgmRsIiRCioth8a5E4bM7r

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς «Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία.».🔻
https://drive.google.com/file/d/1PKTpnYb1nptUbWKH5jo6DJwk7IVel9BA/view?usp=drivesdk

🔸📜 Απομαγνητοφωνημενες ομιλίες της σειράς «Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία.».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20%CE%9A%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1%20~%20%CE%91%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%89%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.