Ο θανάσιμος διάλογος (Ε΄).

†.Βρισκόμαστε, παιδιά, στον διάλογο ανάμεσα στην Εὔα καὶ στὸν ὄφι. Θυμόσαστε ὅτι εἴχαμε αναφερθεῖ πάνω στο θέμα τῆς ἀπαντήσεώς της καί εἴχαμεπεῖ ὅτι οπωσδήποτε αὐτά πού ἀπάντησε ἡ Εὔα στάθηκαν ἢ βάση να προχωρήσει ὁ διάβολος στήν ἀνατροπή τῶν πρωτοπλάστων. 

   θὰ σᾶς θυμίσω τις μεθόδους ἐκεῖνες πού μετῆλθε και μετέρχεται πάντοτε ὁ διάβολος, πού εἶναι ἡ συνύπαρξη, ὁ διάλογος, ἡ διείσδυση καί ἡ ἀνατροπή. 

   Αλλά σέ ὅλα ἐκεῖνα πού εἶπε ἡ Εὔα καί ἔδωσε ὕλη στον διάβολο για να συνεχίσει το παρακάτω σχέδιό του το πονηρότατο, τί ἀπάντησε ὁ διάβολος; 

  Διαβάζουμε: «Καὶ εἶπεν ὁ ὄφις τῇ γυναικί· οὐ θανάτω ἀποθανεῖσθε· ᾔδει γὰρ ὁ Θεός, ὅτι ᾗ ἂν ἡμέρᾳ φάγητε ἀπ᾿ αὐτοῦ, διανοιχθήσονται ὑμῶν οἱ ὀφθαλμοὶ καὶ ἔσεσθε ὡς θεοί, γινώσκοντες καλὸν καὶ πονηρόν» (Γέν. 3, 4-5). Καί εἶπε τό φίδι στη γυναίκα: Καθόλου δέν θά πεθάνετε, γιατί γνώριζε ὁ Θεός ὅτι τήν ἡμέρα πού θά γευθεῖτε αὐτόν, τόν καρπόν τούτου τοῦ δένδρου, θα διανοιχθοῦν τὰ μάτια σας καί τότε θα γίνετε σαν θεοί, γνωρίζοντας το καλό καί τό πονηρό. 

   Στα λόγια αὐτὰ τοῦ διαβόλου, παιδιά, τί νά πεῖ κανείς; Παρατηρούμε τρία πράγματα. Πρῶτα ἀπ' ὅλα, ένα τεράστιο ψέμα. Καί νά φανταστεῖτε ὅτι εἶναι το πρῶτο ψέμα μέ τό ὁποῖο ὁ διάβολος παρουσιάζει τον Θεό ψεύτη! Γι' αὐτό ὁ διάβολος πῆρε την προσηγορία, τὸ ὄνομα, διάβολος. 

   Τὰ ὀνόματα πού τοῦ ἔχουν ἀποδοθεῖ εἶναι ἀκριβῶς ἀπό τή στάση του, τη στάση κακουργίας πού παρουσιάζει· φέρ᾽ εἰπεῖν, λέγεται σατᾶν ἢ σατανᾶς, που εἶναι ἑβραϊκή λέξη καί θά πεῖ ὁ ἀντικείμενος. Χρησιμοποιεῖται καί ἡ ἑλληνική λέξη αντικείμενος, πού εἶναι αὐτός πού ἀντίκειται, αὐτός πού ἀντιλέγει, πού εἶναι ἀπέναντι. Λέει ὁ Θεός κάτι, ὁ διάβολος λέει τό ἀντίθετο, το διαφορετικό. 

   Μήπως κι ἐμεῖς ἐδῶ, ὅταν ἀπό ἕναν ἐγωισμό, λέμε κάτι τό ἀντίθετο, μήπως ἔχουμε καμμία ομοιότητα μέ τόν σατανᾶ, ὡς ἀντικείμενον στο θέλημα τοῦ Θεοῦ; Ὅταν λέμε Ὄχι, δεν πάω στήν ἐκκλησία!... Ὄχι, δέν κάνω αυτό!... μήπως ἔχουμε καμμία συγγένεια; Ας τό σκεφθεῖ ὁ καθένας μας. 

   Καί κάτι ἀκόμη. Λέγεται διάβολος γιατί διέβαλε, κατηγόρησε τόν Θεό στούς πρωτοπλάστους. Είπε δηλαδή ὅτι ὁ Θεός δέν σκέπτεται όπως τούς τά εἶπε, αλλά σκέπτεται διαφορετικά. Αρα, τί ἔκανε ἐδῶ; διέβαλε τόν Θεό στούς πρωτοπλάστους. Συνεπώς ήταν τό πρώτο μεγάλο ψέμα. 

   Γι' αὐτό καί ὁ Κύριος, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, είπε ἀργότερα: «ἐκεῖνος ἀνθρωποκτόνος ἦν ἀπ᾿ ἀρχῆς καὶ ἐν τῇ ἀληθείᾳ οὐχ ἔστηκεν, ὅτι οὐκ ἐστιν ἀλήθεια ἐν αὐτῷ· ὅταν λαλῇ τὸ ψεῦδος, ἐκ τῶν ἰδίων λαλεῖ, ὅτι ψεύστης ἐστὶ καὶ ὁ πατὴρ αὐτοῦ» (Ἰωάν. 8, 44). Ἐκεῖνος –ὁ διάβολος– ἀπό τήν ἀρχή ήταν ανθρωποκτόνος, ἤθελε δηλαδή να φονεύσει τούς ἀνθρώπους, τούς πρωτοπλάστους, καί στην αλήθεια τοῦ Θεοῦ δέν στέκεται, γιατί δεν υπάρχει αληθεια μέσα του· όταν λέει το ψέμα, από μέσα του το βγάζει, γιατί είναι ψεύτης και ο πατέρας τοῦ ψεύδους! Μόνος του ο διάβολος χαλκεύει, επινοεῖ καί ἐκφέρει το ψέμα· δεν του λέει κάποιος πες ψέματα. 

   Πράγματι λοιπόν ἐδῶ βλέπουμε τή συμφωνία τῆς Αγίας Γραφῆς, Καινῆς καί Παλαιᾶς Διαθήκης. Ὁ Ἰησούς Χριστός χαρακτηρίζει τον διάβολο ψεύτη και πατέρα τοῦ ψεύδους ἀπό τή συμπεριφορά του ἀπέναντι στούς ἀνθρώπους· ειδικά δέ γιά τούς πρωτοπλάστους ἐδῶ ἀναφέρεται καί ὡς ἀνθρωποκτόνος. 

   Ἄν, παιδιά, καμμιά φορά ὁ διάβολος πεῖ καί τήν ἀλήθεια, ἔχει τόν σκοπό του. 

   Αλήθεια, ὁ διάβολος λέει καί τήν ἀλήθεια;... 

   Ναί, ναί, ὁ διάβολος λέει καί ἀλήθεια! 

   Ὅμως ὁ Χριστός δέν εἶπε ὅτι πάντα λέει το ψέμα;

   Ἐδῶ εἶναι τώρα τό σπουδαῖο. Αν καμμιά φορά ὁ διάβολος λέει τήν ἀλήθεια, τό κάνει γιατί κι ἐδῶ εἶναι ἡ μέθοδός του, ώστε να κερδίσει τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ ἀνθρώπου, καί νά τόν κάνει μετά να πιστέψει σ' ένα μεγαλύτερο ψέμα πού θά τοῦ παρουσιάσει. 

   Νά σᾶς πῶ ἕνα παράδειγμα. 

   Όταν θέλουμε να πιάσουμε ψάρια στη θάλασσα, στο αγκίστρι μας βάζουμε ἕνα δόλωμα. Αὐτό πού βάζουμε είναι φαΐ, ἄς ποῦμε ἕνα κομματάκι ψωμί. Μπορούσαμε νά τό φᾶμε ἐμεῖς αὐτό τό κομματάκι το ψωμί· ἀλλά προτιμοῦμε νά τό θυσιάσουμε, προκειμένου να πιάσουμε ένα μεγάλο ψάρι, τό ὁποῖο βεβαίως ἔχει πολύ περισσότερο φαὶ ἀπ' ὅ,τι ἕνα κομματάκι ψωμί, ἕνα δόλωμα.

   Αυτό κάνει καί ὁ διάβολος. Ἡ ἀλήθεια που λέει καμμιά φορά εἶναι ἕνα δόλωμα, γιά νά μᾶς παγιδέψει καί νά ἐκφέρει μετά το μεγάλο του ψέμα. 

   Θὰ σᾶς πῶ ἕνα παράδειγμα ἀκόμη, ἀπό τήν Ἁγία Γραφή.

   Ὁ ἀπόστολος Παῦλος, μέ τόν Λουκᾶ καί τόν Σίλα, εἶχαν πάει στούς Φιλίππους τῆς Μακεδονίας. Ἐκεῖ μία παιδίσκη, μία δούλη, ἡ ὁποία είχε πνεῦμα πύθωνος, δηλαδή ήταν μαντευομένη, ὅταν περνοῦσε ὁ Ἀπόστολος μέ τούς συνεργάτες του, πετιόταν ἀπό τό σπίτι και τούς ἀκολουθοῦσε. Αὐτή ἀνῆκε σε κάποια ἀφεντικά, πού τήν ἐκμεταλλεύονταν γιά τή μαντική της ιδιότητα, διότι μάζευαν χρήματα. Αυτή λοιπόν ἔλεγε: Αὐτοί οἱ ἄνθρωποι εἶναι δοῦλοι τοῦ Θεοῦ τοῦ Ὑψίστου, πού ἦρθαν ἐδῶ στήν πόλη για να κηρύξουν τήν ὁδό τῆς σωτηρίας, τό Εὐαγγέλιο. Αλήθεια δέν ἔλεγε ἡ μαντευομένη; Τήν ἀλήθεια ἔλεγε. 

   Ὅμως, ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀγανάκτησε μέ τήν συμπεριφορά, ὄχι τῆς παιδίσκης, αλλά τοῦ σατανᾶ, γιατί είχε νοῦν Χριστοῦ (Βλ. Α΄ Κορ. 2, 16) καί μποροῦσε νά βλέπει, πίσω ἀπό τίς ἐκφερόμενες αλήθειες, τό μέγα ψέμα. Κάποια στιγμή στάθηκε καί είπε στον διάβολο: Φύγε από τήν κοπέλα αυτή, καί μή ξαναγυρίσεις πίσω!... Τήν ἴδια ώρα, παιδιά, ή παιδίσκη αὐτή ἔχασε τή μαντική της ἱκανότητα, γιατί ἔφυγε ὁ διάβολος. 

   Η περιπέτεια βέβαια τοῦ ἀποστόλου Παύλου και τοῦ Σίλα ἀπό τήν ἐκδίκηση τοῦ διαβόλου είναι γνωστή· διαβάστε τις Πράξεις τῶν Ἀποστόλων να τή δεῖτε. (Πράξ. 16, 16-34)

  Αλλά γιατί ὁ ἀπόστολος Παῦλος δεν δέχθηκε την διαφήμιση του σατανᾶ; Δεν θα μπορούσε να κάνει μια καλή δουλειά στην πόλη, αφου πρόσεχαν ὅλοι σ' αυτήν τη μαντευομένη καί τήν πίστευαν; Θα ήταν πάρα πολύ εύκολο να κάνει πολλούς Χριστιανούς μέσα στην πόλη ἀξιοποιώντας τήν μαρτυρία τοῦ διαβόλου. Γιατί λοιπόν ὁ διάβολος ἤθελε να κάνει κήρυγμα ὑπέρ τοῦ Εὐαγγελίου; 

   Α, νά σᾶς πῶ· ἐδῶ εἶναι ἡ πονηριά του. Ἔκανε τό κήρυγμα ὑπέρ τοῦ Εὐαγγελίου, ὥστε ὅταν θά ἔφευγε ὁ Παῦλος, νά ἀνακατέψει μαζί μέ τήν ἀλήθεια καί τό ψέμα, μαζί μέ τήν ἀλήθεια τῆς πίστεως καί τήν αἵρεση, καί νά δημιουργήσει αὐτό πού λέμε νοθεία. Ἡ νοθεία είναι μία μέθοδος τοῦ σατανᾶ. Γι' αυτόν λοιπόν τόν λόγο δέν ἤθελε ὁ ἀπόστολος Παῦλος συστάσεις ἀπό τόν διάβολο· διότι ὁ διάβολος θά ἔκανε αὐτή τήν νοθεία. 

   Νά σᾶς πῶ μιά νοθεία; Το ξεμάτιασμα. Βάζουν νερό μέ λάδι, ἀναφέρουν τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, τῆς Παναγίας, τῶν Ἁγίων... Στην πραγματικότητα ὅμως δέν ἐπικαλοῦνται τόν Χριστό· νομίζουν ὅτι ἐπικαλοῦνται τόν Χριστό. Ἡ ἐκφώνηση ὅλων ἐκείνων τῶν λόγων καί ὅλη ἐκείνη ἡ διαδικασία ξέρετε ποῦ καταλήγει; να εἶναι μία παραχάραξη τοῦ Μυστηρίου τοῦ Εὐχελαίου! μία νοθεία δηλαδή. 

   Ὅπως θα ξέρετε, στη νοθεία δέν λείπει παντελῶς το πολύτιμο στοιχεῖο. Ὅταν ἔχουμε μια ψεύτικη λίρα, αυτή βέβαια ἔχει μέσα χρυσάφι· ἀλλά ἔχει λίγο, εἶναι νοθευμένη, είναι κίβδηλη. Συνεπῶς ἐδῶ βλέπουμε ὅτι ἀρχή τοῦ σατανᾶ εἶναι νά λέει κάποτε μια ἀλήθεια, γιά νά πεῖ παρακάτω ένα μεγάλο ψέμα, καί νά πλανά τούς ἀνθρώπους. Προσοχή λοιπόν, ἂς τό ξέρουμε πολύ καλά αυτό. 

   Δεύτερο στοιχεῖο. Ὁ διάβολος ἐδῶ, ἐκτός ἀπό τό ψέμα, εἶπε στην Εὔα καί μία τρομερή συκοφαντία ἐναντίον τοῦ Θεοῦ. Τί συκοφαντία; Ὅτι ὁ Θεός εἶναι φθονερός! Γνωρίζει ὁ Θεός, εἶπε, ὅτι ὅταν ἐσεῖς δοκιμάσετε ἀπό τόν καρπό θα γίνετε θεοί. Αὐτό ἦταν ἕνα ψέμα. Κι ἄν τό θέλετε μάλιστα, σᾶς πληροφορῶ ὅτι τό πρόγραμμα τοῦ Θεοῦ, δηλαδή τό θεῖο σχέδιο, ἦταν να θεωθοῦν οἱ πρωτόπλαστοι, νά γίνουν θεοί! Απόδειξη, ὅτι γι' αὐτό ἦρθε ὁ Ἰησοῦς Χριστός· για να διορθώσει μέ τήν ὑπακοή Του πρός τόν Πατέρα ἐκεῖνο πού δέν πέτυχε ὁ Ἀδάμ μέ τήν ἀνυπακοή του. Δηλαδή, όπως ἀντιλαμβάνεστε, ὁ τελικός σκοπός τοῦ Χριστιανοῦ εἶναι ή θέωση. (Ο Θεόφιλος Αντιοχείας φαίνεται πώς χρησιμοποιεῖ πρῶτος τόν ὅρο θέωση, στην Πρὸς Αὐτόλυκον ἐπιστολή του, περιορίζοντας τή σημασία του σ' αυτήν τῆς ἀθανασίας. Ὁ ἅγιος Εἰρηναῖος συσχετίζει τήν ἔννοια τῆς θεώσεως μέ τήν ἐνσάρκωση τοῦ Λόγου. Ο δέ Θεοδώρητος Κύρου αἰτιολογεῖ: «Οὕτω καὶ θεὸς ὁ ἄνθρωπος ὠνομάσθη, ἐπειδὴ εἰκὼν προσηγορεύθη Θεοῦ.» (Ερωτήσεις εἰς τὴν Γένεσιν, Κ΄, PG 80, 105D). Ισως ὁ πιό ἀναγνωρισμένος ὄρος γιά τήν θέωση προέρχεται ἀπό τόν μέγα Αθανάσιο (Λόγος περὶ τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Λόγου, PG 25, 96: «αὐτὸς γὰρ ἐνηνθρώπησε, ἵνα ἡμεῖς θεοποιηθῶμεν»). Κατά τόν μεγάλο Ρώσο Θεολόγο π. Γεώργιο Φλωρόφσκι, θέωση σημαίνει υἱοθεσία ἀπό τον Θεό (Οἱ Ἀνατολικοί Πατέρες του 4ου αιώνα, ἐκδ. Πουρναρας, Θεσσαλονίκη 1991, σ. 69). Βλ. Ρωμ. 8,15. Γαλ. 4,5. Ἐφεσ. 1,4 και π. Αθανασίου Μυτιληναίου, Ἡ Γένεσις, Τόμος Β΄, Μαθήματα 19ο-21ο, ἐκδ. Ἱερᾶς Μονῆς Κομνηνείου, Στόμιον Λαρίσης 2018)

   Τί σημαίνει θέωση; Σημαίνει να γίνει ὁ Χριστιανός ένας μικρός κατά χάριν θεός, δηλαδή να έχει μία κοινωνία μέ τόν Θεό. Καί αὐτήν τήν κοινωνία νά τήν ἔχει στούς αἰῶνες τῶν αἰώνων, ὡς πλήρης ἄνθρωπος, μέ την ψυχοσωματική φύση του, όταν θα γίνει ἡ ἀνάσταση των νεκρών. Έτσι θα ήταν και οι πρωτόπλαστοι στον Παράδεισο, μή γευόμενοι θάνατον, κοινωνοῦντες μέ τόν Θεό.

  Ἄρα αὐτό πού ἦταν στο σχέδιο τοῦ Θεοῦ ὁ διάβολος τώρα τό παραποιεί, λέγοντας: Σᾶς εἶπε νά μή δοκιμάσετε γιά νά μή γίνετε θεοί, νά μήν ἀνοίξουν τά μάτια σας· ἐνῶ ἂν δοκιμάσετε, θα γίνετε σάν θεοί καί θα μπορείτε να διακρίνετε το καλό από το κακό, ὅπως καί ὁ Θεός. Ἀλλά αὐτό πού εἶπε –«οὐ θανάτῳ ἀποθανεῖσθε», δέν θά πεθάνετε μέ θάνατο– δέν ἦταν ἁπλῶς ψέμα, αλλά ήταν παραποίηση τῆς ἀλήθειας, καί λέγεται συκοφαντία. 

   Αλλά τί εἶναι συκοφαντία; Συκοφαντία εἶναι ὅταν παραποιοῦμε τήν ἀλήθεια· λέμε για κάποιον κάτι πού δέν ἀληθεύει. Ὅμως αὐτό τό κάτι, ἀφοῦ δέν τό ἔχει κάνει ὁ ἄλλος, εἶναι φυσικά εἰς βάρος του. Αυτό λέγεται συκοφαντία. Μπορῶ νά σᾶς πῶ, παιδιά, ὅτι μέχρι σήμερα αὐτή ἡ συκοφαντία τοῦ σατανᾶ καί τῶν ὀργάνων του ἐναντίον τοῦ Θεοῦ, ἐναντίον τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, γίνεται διαρκῶς καί διαρκῶς. 

   Ἔχω ένα πολύ πρόχειρο παράδειγμα νά σᾶς πῶ, τὸ ὁποῖο μοῦ προκάλεσε κατάπληξη. Μια κυρία μου ἔδωσε ἕνα λεξικό, τοῦ Divry's, ἀγγλοελληνικό - ελληνο - αγγλικό, καί ἐπειδή πάρα πολλές κοπέλες από σᾶς μαθαίνετε ἀγγλικά, πᾶτε σε φροντιστήρια, σᾶς λέω πώς εἶναι ἀπό τά καλύτερα λεξικά, σύντομο καί ἀκριβές, Ωστόσο, τί ἔχουν βάλει τώρα μέσα; Στα εσώφυλλα, δηλαδή μετά τό ἐξώφυλλο, στο πρώτο φύλλο, ὅπως καί στο τελευταῖο, διαφημίζουν κάπου πέντε-έξι βιβλία τῆς ἴδιας ἐκδόσεως, τά ὁποῖα εἶναι φρικώδη. Μέ κάτι έρωτήματα που θέτουν, στρέφονται ἐναντίον τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ξέρετε, λένε, ὅτι ἐκεῖνο δέν ήταν ἔτσι, αλλά ήταν ἔτσι... τό ἄλλο δέν ἔγινε ἔτσι, ἀλλά ἔγινε ἀλλιὣς;... Αὐτά τά βιβλία δέν τά ἔχω διαβάσει, αλλά μου εἶναι γνωστά. Κι αὐτά τά χρησιμοποιοῦν πάρα πολύ οἱ Μασόνοι.

   Βλέπει λοιπόν κανείς ἐκεῖ τόν δάκτυλο του Σιωνισμοῦ τῶν Ἑβραίων, διά μέσου του Μασονισμοῦ, πού ἐπιδιώκει να σπείρει στις ψυχές τῶν Χριστιανῶν, καί ἰδιαιτέρως τῶν νέων παιδιῶν, ὅπως τώρα δηλαδή μέ τή διαφήμιση μέσα στο λεξικό αὐτό τό ἀγγλοελληνικό, τήν ἀμφιβολία γιά τό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Φοβερό πράγμα... φοβερό! (Ἡ ἡγεσία τῶν Σιωνιστῶν εἶναι φανατικοί καμπαλιστές, που διψοῦν νὰ ἐφαρμόσουν στην Ευρώπη το σιωνιστικό τους ὄνειρο; να συντρίψουν τον Χριστιανισμό, να διαλύσουν τα παραδοσιακά ευρωπαϊκά κράτη καί να υποτάξουν τούς πάντες καί τά πάντα σε μια πανίσχυρη ηγεσία Σιωνιστῶν, ἡ ὁποία δέν θά ἐπιτρέπει στούς λαούς οὔτε νὰ σκέφτονται! (Διόδωρος Ράμμος, Ιστορικός-Αρχαιολόγος, Γίνε θεός χωρίς τόν Θεό, ἐκδ. παραγωγή Σαΐτης, Αθήνα 2018, σ. 18). Βλ. Πρωτόκολλα τῶν Σοφῶν τῆς Σιών, Κεφάλαιον ΙΔ΄, ἐκδ. Νεκτ. Παναγόπουλος, Ἀθῆναι 1932, σσ. 114-116)

   Αυτό ξέρετε τί ἀποδεικνύει; ὅτι ὁ διάβολος συνεχίζει να συκοφαντεῖ τόν Θεό καί τόν Ἰησοῦ Χριστό. Όργανά του έχει τούς Ἰουδαίους, οἱ ὁποῖοι ἔχουν μείνει ἄπιστοι, ζηλοτυπούν τους Χριστιανούς, αἰσθάνονται φοβερά άσχημα εναντίον τῶν Χριστιανῶν. Γιά τόν λόγο αυτόν χάλκευσαν και χαλκεύουν τέτοιου είδους βιβλία, τα οποία, παρακαλώ, θέτουν σε κυκλοφορία ανάμεσα στους Χριστιανούς, γιά νά παγιδεύουν τίς ἀπλές ψυχές που πιστεύουν στον Χριστό. 

   Σᾶς τό εἶπα ἔτσι, ἐνδεικτικά, γιά νά καταλάβετε πῶς ὁ διάβολος συνεχίζει τό ἔργο τῆς συκοφαντίας ἐναντίον τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Μάλιστα, καί σ' αὐτά τά βιβλία, ἀλλά καί σέ ἄλλα πού ἔχω διαβάσει, βλέπει και νείς πῶς διαβάλλεται ὁ Θεός. 

   Τελευταία μάλιστα γίνεται μια διαβολή ἐναντίον τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης· τό ξέρετε αὐτό ἀπό τά σχολεῖα σας. Λένε ὅτι ὁ Θεός τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, δῆθεν, εἶναι ἕνας ἐκδικητικός Θεός, ένας κακός, ἕνας ἄδικος, ἕνας αυταρχικός, ἕνας ἀντιφατικός Θεός... ἐνῶ ὁ Θεός τῆς Καινῆς Διαθήκης εἶναι διαφορετικός! 

   Αὐτά τά πράγματα εἶναι παραμύθια τῆς Χαλιμάς. Εἶναι τά παραμύθια ἐκεῖνα πού ἔλεγαν οἱ Γνωστικοί στους τρεῖς πρώτους αἰῶνες τοῦ Χριστιανισμοῦ. Τά παίρνουν σήμερα οἱ ἐχθροί τοῦ Χριστιανισμοῦ, τά ἀναμασοῦν, ἐπανακυκλοφορώντας τα διαρκῶς καί διαρκῶς σε βιβλία, ἀκριβῶς γιά νά καταστρέφουν τις ἀνθρώπινες ψυχές. 

   Σᾶς ξαναλέω ἄλλη μιά φορά, αὐτό εἶναι τὸ ἔργο τοῦ διαβόλου· ἡ κατασυκοφάντηση του προσώπου του Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τοῦ ἔργου Του, δηλαδή τῆς Ἐκκλησίας.

   Ἔχουμε ὅμως καί ἕνα τρίτο κακό πού ἔκανε ἐδῶ ὁ διάβολος· ὑπέβαλε στους πρωτοπλάστους τήν ἐλπίδα τῆς ἰσοθείας, ὅτι μποροῦν νά γίνουν ισόθεοι. Αὐτό, τό τελευταῖο, ήταν το μέγιστο ψέμα. 

   Καί ὄχι μόνο ισόθεοι δέν ἔγιναν, ἀλλά ἔγιναν καί θνητοί, ἄν καί πλάστηκαν δυνάμενοι νά μή πεθάνουν. Αλλά ἐδῶ δέν θά πέθαιναν ἁπλῶς γιατί δοκίμασαν τόν καρπό, παραβαίνοντας τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ, καί ὅλα θά τελείωναν, ἀλλά τούς περίμενε κάτι ακόμα χειρότερο. Επειδή ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου πλάστηκε ἀθάνατη,(Κατά τούς Πατέρες, ἡ ἀθανασία τῆς ψυχῆς δέν εἶναι φυσικό γνώρισμά της, όπως τό ἐκλαμβάνουν οἱ Ἕλληνες φιλόσοφοι (βλ. Πλάτωνος Τίμαιος, 42cd, Φαίδων 80b-81c), αλλά χάρισμα που δίνει ὁ Θεός. Τήν ἀλήθεια αυτή τονίζει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, ὅταν αναφέρει πώς ὁ Θεός χάρισε τήν οὐσία τῆς ψυχῆς στὸν ἄνθρωπο ἐπειδή ἤθελε να παραμείνει το πλάσμα Του γιά πάντα ἀθάνατο (Εἰς τὴν Γένεσιν, Ομιλία ΚΑ', PG 53,177: «τὴν τῆς ψυχῆς οὐσίαν αὐτῷ ἐχαρίσατο βουληθεὶς αὐτὸν καὶ ἀθανάτῳ εἶναι εἰς τὸ διηνεκές»), ὅπως καί ὁ ἅγιος Εἰρηναῖος Λουγδούνου, κατά τόν ὁποῖο ἡ ψυχή φύσει μέν είναι θνητή, ἀλλά μέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ αθάνατη (Ἔλεγχος καὶ ἀνατροπὴ τῆς ψευδωνύμου γνώσεως, ΒΕΠΕΣ 5, 165-166: «θνητὴ καὶ φθαρτὴ ούσα (ή ψυχή), ἀθάνατος καὶ ἄφθαρτος γίνεται, οὐκ ἐξ ἰδίας ὑποστάσεως, ἀλλὰ κατὰ τὴν τοῦ Κυρίου ἐνέργειαν, τὸ δύνασθαι αὐτὸν τῷ θνητῷ τὴν ἀθανασίαν, καὶ τῷ φθαρτῷ περιποιήσασθαι τὴν ἀφθαρσίαν») θά είχε σαν συνέπεια τελικά να βρίσκεται στον Άδη, στούς αἰῶνες τῶν αἰώνων, καί νά βασανίζεται. 

   Βλέπετε ὅτι ἐκεῖνο πού περιμένει ὁ διάβολος για τόν ἑαυτό του, την αιώνια τιμωρία, από φθόνο τό ἐπιθυμεῖ γιά τούς ἄλλους. Γιατί να βασανίζομαι μόνον ἐγώ;... Θέλω να βασανίζονται και τα πλάσματα του Θεοῦ πού λέγονται άνθρωποι!... Επειδή υπάρχει ο φθόνος στον διάβολο, γι' αυτό τον αποδίδει αυτόν τον φθόνο στον Θεό. (Ένας μηχανισμός ἄμυνας εἶναι καί ἡ προβολή. Αὐτή, σύμφωνα με την αναλυτική ψυχολογία, εἶναι ἡ διαδικασία όπου οἱ ἰδέες, τὰ αἰσθήματα καί οἱ διαθέσεις που βιώνει τό ὑποκείμενο ἀποδίδονται σέ ἄλλο πρόσωπο. Συχνά ὁ μηχανισμός αὐτός συνοδεύεται κι ἀπό ἰσχυρή ἀπόρριψη τοῦ ὑποκειμένου να δεχθεῖ τό λάθος του)

   Ἔτσι, ἐδῶ ξεγελά τούς πρωτοπλάστους μέ τήν ἐλπίδα μιᾶς ἱσοθεΐας, και δείχνει όλη την κακουργία του θανατώνοντάς τους και βιολογικά, δηλαδή σωματικά, ἀλλά καί πνευματικά. Ὥστε βλέπει κανείς ἐδῶ πῶς κινεῖται ὁ διάβολος προκειμένου να ξεγελάσει τους πρωτοπλάστους, μ᾿ ἕνα ψέμα, μέ μία συκοφαντία καί με ἕνα ἀκόμη ψέμα. 

   Αλλά ἐδῶ τώρα θέτουμε ἕνα ἐρώτημα. Ὅσο λέγονται αυτά μεταξύ Εὔας καί ὄφεως, εἴδατε πουθενά, ἀκούσατε πουθενά, διαβάσατε πουθενά στό ἱερό κείμενο ὅτι μετεῖχε ὁ Ἀδάμ; Ὁ διάλογος διαμείβεται μεταξύ τοῦ ὄφεως καί τῆς Εὔας. Ὁ Ἀδάμ ποῦ ἦταν, Απουσίαζε; Μήπως ήταν παρών, ἀλλά δέν μετεῖχε αὐτοῦ τοῦ διαλόγου; Θα μπορούσαμε λοιπόν νά ποῦμε καί στις δύο περιπτώσεις μερικά χρήσιμα στοιχεῖα. 

   Πρῶτα-πρῶτα, ἐάν ἀπουσίαζε ὁ Ἀδάμ, τότε θά λέγαμε ὅτι αὐτή ἡ ἀπουσία του ήταν ἀνεπίτρεπτη. 

   Θά μοῦ πεῖτε: Ἔ, πῶς, νά μήν πάει λιγάκι παραπέρα; Κάπου παραπέρα μπορεῖ νὰ πῆγε. 

   Τότε ὅμως ἐπωφελήθηκε ο διάβολος καί ἐξαπάτησε τήν Εὔα. Ἐνῶ μοιάζει νά εἶναι πολύ απλό τό πράγμα, ὅμως εἶναι πάρα πολύ σοβαρό. Βέβαια, τό νά ἀπουσιάσει ἕνας ἄνθρωπος ἀπό ἕναν ἄλλο πού εἶναι σύντροφός του, δέν είναι τόσο σπάνιο. 

   Νά σᾶς πῶ ἕνα παράδειγμα ἀπό τήν Καινή Διαθήκη. Πρόκειται γιά μιά παραβολή πού εἶπε ὁ Χριστός. (Βλ. Ματθ. 13, 24-43) Πῆγαν ἐργάτες, λέει, κατ' ἐντολήν τοῦ ἀφεντικοῦ, καί ἔσπειραν ἕνα χωράφι. Ἔφυγαν αὐτοί. Τήν νύχτα πῆγεκάποιος κακός ἄνθρωπος καί ἔσπειρε μέσα στο χωράφι ζιζάνια. Ὅταν φύτρωσε το σιτάρι, φύτρωσαν καί τά ζιζάνια. Καί οἱ ἐργάτες λένε: Κύριε, μᾶς ἔδωσες καλό σπόρο· τα ζιζάνια ὅμως πως φύτρωσαν; Καί τούς ἀπαντᾶ ὁ κύριός τους: Ὅταν ἐσεῖς φύγατε ἀπό τό χωράφι και πήγατε σπίτι σας να κοιμηθεῖτε, τότε ἐν και ρῷ νυκτός πῆγε ὁ κακός αυτός άνθρωπος καί ἔσπειρετο χωράφι μέ ζιζάνια. Τί σημαίνει αυτό; Μήπως ὅτι οἱ ἐργάτες ἔπρεπε νά κοιμοῦνται ἐκεῖ στό χωράφι;... Δέν είναι δυνατόν. 

   Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις, πού δέν μποροῦμε νά εἴμαστε πάντοτε ἐκεῖ πού θέλουμε· ἐγώ κοντά στο ποίμνιό μου, ὁ ἕνας σύζυγος μαζί μέ τόν ἄλλο σύζυγο· ὁ ἕνας θά εἶναι κάπου ἐδῶ, ὁ ἄλλος θά εἶναι κάπου ἐκεῖ... Ἐδῶ ὅμως δέν πρόκειται περί αὐτοῦ, ἀλλά πρόκειται για μια πτυχή, θα λέγαμε, πού μπορούμε να τη σχολιάσουμε σαν πάρα πολύ χρήσιμη· ὅτι δηλαδή ο Αδάμ ἀπουσιάζει. Γιατί; δέν ξέρουμε· πάντως ὁ Ἀδάμ ἀπουσιάζει. 

   Αὐτό ὅμως εἶχε ολέθρια αποτελέσματα. Διότι ἂν ὁ Αδάμ ήταν παρών, θα συνέβαινε αυτό; Πιθανότατα όχι. Μά, θα μου πείτε, ήρθε μετά, η μπορεί και να ήταν. Θά τό δοῦμε στη συνέχεια. 

   Λέει η Αγία Γραφή τό ἑξῆς θαυμάσιο –είναι στον Ἐκκλησιαστή: «ἀγαθοὶ οἱ δύο ὑπὲρ τὸν ἕνα... ὅτι ἐὰν πέσωσιν, ὁ εἷς ἐγερεῖ τὸν μέτοχον αὐτοῦ, καὶ οὐαὶ αὐτῷ τῷ ἑνί, ὅταν πέσῃ καὶ μὴ ᾖ δεύτερος ἐγεῖραι αὐτόν» (4, 9-10). Είναι πολύ καλό νά εἶναι ἀνά δύο οἱ ἄνθρωποι, ἤ καί περισσότεροι, διότι ἂν πέσουν, ὁ ἕνας θα μπορεῖ να σηκώσει τόν συνάνθρωπό του· καί ἀλλοίμονο σ' αυτόν τόν ἕνα, πού ὅταν πέσει δέν ὑπάρχει δεύτερος για νά τόν σηκώσει. Ἔπεσε ὁ ἕνας; ὁ ἄλλος πού δέν ἔπεσε θά τόν σηκώσει· ἀλλά ἐάν εἶναι μόνος του καί πέσει, ποιός θά τόν σηκώσει; 

   Εἶναι πολύ σωστή αὐτή ἡ θέση, πράγματι· ἀλλοίμονο στο ἕναν! 

   Θυμηθεῖτε, ἐπίσης, από την Καινή Διαθήκη, ὅταν ὁ Χριστός ἔστειλε τούς μαθητές Του –ὄχι μόνο τους δώδεκα, ἀλλά καί τούς ἑβδομήκοντα- νά εὐαγγελισθοῦν τό Εὐαγγέλιο τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ σε πόλεις καί χωριά, πῶς τούς ἔστειλε; Τό θυμόσαστε; Ανά δύο. Σαφῶς τό λέει ἐκεῖ· «ἀνὰ δύο» (Βλ. Λουκά 10, 1). Γιατί ανά δύο; Ἐάν ὁ ἕνας πλανηθεῖ, νά τόν διορθώσει ὁ ἄλλος. Ἄν ὁ ἕνας πάθει κάτι, νά τόν βοηθήσει ὁ ἄλλος. Εἶναι μεγάλο πράγμα να πηγαίνουν ἀνά δύο. 

   Ἔτσι θά ἔπρεπε κι ἐδῶ.

   Θα πάρω τό θέμα τῶν συζύγων. Σήμερα, βέβαια, εἴσαστε νεαρά πρόσωπα· αὔριο ὅμως θα κάνετε δική σας οικογένεια. Ἡ παρουσία καί τῶν δύο συζύγων σε κάθε πρόβλημα εἶναι ἀναγκαιότατη. Εἶπα σε κάθε πρόβλημα. Βεβαίως, ἡ γυναίκα εἶναι στο σπίτι της και ὁ ἄνδρας είναι στη δουλειά του. Δέν ἐννοῶ αὐτή τήν περίπτωση, ἀλλά ἐννοῶ ὅτι στα προβλήματα πού ἀντιμετωπίζει το σπίτι θα πρέπει καί οἱ δύο σύζυγοι νά εἶναι μαζί. Ὅταν ὁ ἕνας κάνει λάθος, πέφτει, ὁ ἄλλος νά τόν βοηθήσει καί νά τόν σηκώσει.

   Βλέπετε πόσο σπουδαῖο εἶναι αὐτό; Βλέπετε τί βγαίνει ἀπό 'δῶ, πραγματικά; Πρέπει λοιπόν οἱ δύο σύζυγοι νά εἶναι πάντοτε μαζί· νά μή χωρίζονται. Καταλάβατε τί ἐννοῶ· νά εἶναι πάντοτε μαζί, ὄχι τοπικά, ἀλλά νά ἔχουν τή συνάφειά τους, νά ἔχουν τήν κοινωνία τους, νά ἔχουν συνεννόηση, να σκέπτονται τα πάντα μαζί οἱ δυό σύζυγοι. Σπουδαῖο! Διότι, ποῦ ἦταν ὁ Αδάμ; Ἄφησε τή γυναίκα του, θα λέγαμε, καί ἔφυγε;... Γιατί νά τό κάνει αυτό; Δέν ὄφειλε νά εἶναι ἐκεῖ; Ναί, αλλά δυστυχῶς δέν ἦταν. 

   Δεύτερον. Ἐάν ὁ Ἀδάμ ἦταν ἐκεῖ, ἀλλά δέν μιλοῦσε, κακῶς ἔπραξε, διότι όφειλε να μετέχει στον διάλογο. Γιατί; Γιά νά ἀποφευχθεῖ ἡ ὀλισθηρότητα τοῦ ἐδάφους πού ἀναπτύχθηκε ανάμεσα στήν Εὔα καί τόν διάβολο. Ὄφειλε λοιπόν να μιλήσει ὁ Ἀδάμ. Αν ήταν παρών ἀλλά δέν μίλησε, αυτό σημαίνει ὅτι ἄφησε πρωτοβουλία στη σύζυγό του, στη σύντροφό του, καί δέν ύπῆρξε συζήτηση, δέν ὑπῆρξε σύσκεψη ανάμεσά τους. 

   Εἶναι πολύ ἐπικίνδυνο πράγμα ὅταν ὁ ἕνας ἀφήνει πρωτοβουλίες στόν ἄλλο καί μένει ἀμέτοχος στίς ἐνέργειες τοῦ ἄλλου. Είναι κακό πράγμα αυτό. Η πρωτοβουλία ἔχει ἄλλη διάσταση, ἡ γόνιμη πρωτοβουλία. Όταν δηλαδή πεῖ κανείς μία γνώμη καί θά ἤθελε να πραγματοποιηθεί αυτή, πρέπει να τεθεί υπόψη καί τοῦ ἄλλου. Το να τεθεί υπόψη καί τοῦ ἄλλου δεν σημαίνει ὅτι δέν εἶναι πρωτοβουλία. Αλλά ὅταν ὁ ἕνας κινηθεί χωρίς να ρωτήσει τόν ἄλλο, ἤ δίνει τήν πρωτοβουλία χωρίς να μετέχει σε τίποτα, τότε αναμφισβήτητα ἐδῶ ἔχουμε ἕνα σοβαρό λάθος, ίσως μία καταστροφή. 

   Τί θα λέγαμε λοιπόν; Μήπως ὁ Ἀδάμ ἀπουσίαζε; Μήπως ὁ Ἀδάμ ἔδωσε τήν πρωτοβουλία στην Εὔα; Γιά σκεφθεῖτε· ὁ Ἀδάμ ἦταν ὁ ἄνδρας πού πρῶτος αὐτός  δημιουργήθηκε· ἀπό τόν Αδάμ δημιουργήθηκε ή Εὔα.  Καί τώρα τί κάνει; Αφήνει τή γυναίκα να διαφεντεύει  τρόπον τινά στή ζωή του; Αφήνει τή γυναίκα να διαχειρίζεται τίς ἐντολές πού ὁ ἴδιος πῆρε ἀπό τόν Θεό; Ἦταν μικρό πράγμα αὐτό, ἤ ἦταν πάρα πολύ σοβαρό; Καί ὅμως, βλέπετε, δεν τήρησε σωστή στάση. 

   Νά σᾶς πῶ ἄλλο ἕνα παράδειγμα πού εἶναι καίριο γιά τούς συζύγους· εἶναι ὅταν ὁ ἕνας ἀφήνει στόν ἄλλο τήν ἀγωγή τῶν παιδιῶν. 

   Λέει ἐπί παραδείγματι ὁ σύζυγος: Α, ἐγώ τό κεφάλι μου τό ἔχω ἥσυχο. Δέν ἐνδιαφέρομαι καθόλου γιά τά παιδιά· ὅλα τά φροντίζει ἡ γυναίκα μου. 

   Γιατί ἡ γυναίκα σου ὅλα; Καί ἐσύ δέν πρέπει να φροντίζεις γιά τά παιδιά σου; Γιατί ἀφήνεις όλη την πρωτοβουλία σ' ἐκείνη; Καί ἄν ἐκείνη πάρει θάρρος; Καί ἄν ἐκείνη κάνει λάθος; Καί σ' ἐσένα ὁ Θεός δέν εμπιστεύθηκε τά παιδιά; Καί σ' ἐσένα δεν δόθηκε ή ἐντολή να φέρεις στον κόσμο παιδιά καί νά τά μεγαλώσεις κατά Θεόν; Γιατί λοιπόν λές δέν ἀναλαμβάνω ἐγώ;...

   Βλέπετε πόσο λεπτά σημεῖα εἶναι αὐτά καί πόσο ἐπικίνδυνα, ἄν δέν τά προσέξουμε; Καί, μή νομίζετε, αὐτά εἶναι καταστάσεις τῆς καθημερινῆς μας ζωῆς, καί μέσα στις χριστιανικές, παρακαλῶ, οἰκογένειες. Ἐσεῖς ὅμως, παιδιά, ὅταν κάποτε φτιάξετε μια χριστιανική οικογένεια, νά τά προσέχετε αὐτά· νά ὑπάρχει βουλή, συνεννόηση. 

   Συμβαίνει κάτι στα παιδιά; ή σύζυγος θά τό πεῖ στον σύζυγο, καί ἀντιστρόφως. Καί νά μή βλέπουμε αὐτό τό ἀπονενοημένο, να κρύβει ή μάνα ἀπό τόν σύζυγο, ἀπό τόν πατέρα, τα παραπατήματα τῶν παιδιῶν! Η κόρη ἢ ὁ γιός ἄργησε νά ἔρθει. Ποῦ εἶναι τό παιδί; να ρωτάει ὁ πατέρας, που κουρασμένος μπορεῖ ἐννιά ἡ ὥρα νά ἔπεσε να κοιμηθεῖ. Νά, ὅπου να 'ναι ἔρχεται... νὰ ἀπαντᾶ ἡ μάνα, καί τό παιδί να έρθει στις δώδεκα ή ὥρα τα μεσάνυχτα, στη μία ἢ στις τρεῖς! Καί νά σηκωθεῖ μάλιστα ἐκείνη καί ν' ανοίξει σιγά τήν πόρτα! Ούτε ὁ γάτος, οὔτε ἡ ζημιά! Καί ὁ ταλαίπωρος ὁ πατέρας να ἔχει τήν ἐντύπωση ὅτι τό παιδί εἶναι ἐντάξει, ἦρθε στό σπίτι νωρίς, ἦρθε καλά, κι ἐκεῖνο νά νυχτοπερπατάει! Εἶναι φοβερό πράγμα. Καί τό κρύβει αὐτό ἡ μητέρα... το κρύβει! 

   Ἐδῶ τώρα θά ἤθελα κάτι ἄλλο να προσέξετε, πού εἶναι ἰδιαίτερα πολύτιμο. Σχολιάζοντας τά τῆς Εὔας ὁ ἱερός Χρυσόστομος σέ μιά ομιλία του στη Γένεση, λέει ὅτι ἡ Εὔα ήταν «οὐκ ἀνασχομένη μεῖναι ἐπὶ τῶν οἰκείων ὅρων» (Εἰς τὴν Γένεσιν, Ομιλία IG', PG 53, 129). Παρακαλῶ, προσέξτε αὐτήν τή φράση του. Τό ἀνασχομένη είναι από το ρήμα ἀνέχομαι. Ἡ Εὔα δέν ἀνεχόταν να μείνει στους δικούς της όρους.

   Τήν ἴδια φράση αναφέρει και ο άγιος Γρηγόριος Θεολόγος, στον πρώτο του θεολογικό λόγο, ὡς ἑξῆς: «εἴσω τῶν ἡμετέρων όρων φιλοσοφῶμεν» (ΕΠΕ 25, 4, Λόγος ΚΖ΄, Κατὰ εὐνομιανών προδιάλεξις, σ. 18). Να φιλοσοφοῦμε μέσα ἀπό τούς δικούς μας ὄρους. Προσέξτε, γιατί εἶναι πάρα πολύ σπουδαῖο αὐτό, παιδιά. Τι σημαίνει δικούς μας όρους; Σημαίνει πώς ὄφειλε ή Εὔα να ξέρει τα όριά της και τις δυνατότητές της. 

   Αὐτά τά χωρία, τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου καί τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, ἔχουν πολύ εὐρεῖα ἔννοια. Θα μείνω λίγο στο θέμα τῆς γυναικός καί μετά θά τό γενικεύσω. 

   Στην Καινή Διαθήκη, ὁ ἀπόστολος Παῦλος γράφει ὅτι δέν ἐπιτρέπει στη γυναίκα να λαμβάνει μέρος στις ἐκκλησιαστικές συνάξεις καί νά μιλάει καί νά ρωτάει καί δέν ξέρω τί ἄλλο. Ὅταν θά πάει στο σπίτι της, τότε να ρωτήσει τόν ἄνδρα της τί ἦταν ἐκεῖνο πού εἰπώθηκε καί πού ἐνδεχομένως δεν κατάλαβε. (Βλ. Α΄ Κορ. 14, 34-35. Πρβλ. Α' Τιμ. 3, 11-14) Τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ τό εἶπε ἔτσι, εἴτε μᾶς ἀρέσει εἴτε δέν μᾶς ἀρέσει. Σήμερα, βλέποντας μέσα ἀπό τίς διόπτρες τοῦ φεμινισμοῦ, ἴσως νά τό κατακρίνουμε· ἀλλά τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ τό ὅρισε ἔτσι. 

   Το συμπέρασμα εἶναι ὅτι ὀφείλει ἡ γυναίκα να ρωτήσει τόν ἄνδρα της στο σπίτι· δέν πρέπει να μιλήσει στήν ἐκκλησία. Γιατί; Ἄν τό κάνει, τότε θα βγεῖ ἔξω ἀπό τούς ὅρους της. Δέν εἶναι οἱ ὅροι της αὐτοί, δέν εἶναι τά ὅριά της. 

   Ἡ Εὔα λοιπόν δέν εἶχε καμμία δικαιοδοσία να άνοίξει διάλογο μέ τό φίδι. Θά μποροῦσε, ὅταν ἄκουσε ἕνα φίδι να μιλάει, νά πεῖ: Α, στάσου· δέν ἔχω καμμιά κουβέντα μαζί σου. Ἔχω τον σύντροφό μου· αὐτός θα σου μιλήσει. 

   Σημειῶστε δέ ὅτι ἡ Εὔα ἀπατήθηκε· ὁ Ἀδάμ δέν απατήθηκε, αλλά παρασύρθηκε. Σαφώς το λέει ὁ ἅγιος ἀπόστολος Παῦλος. (Βλ. Α' Τιμ. 2, 14) Σαφῶς! Δηλαδή, ἄν καλοῦσε ἡ Εὔα τόν Ἀδάμ, τελικά θα γλύτωνε. Αλλά τί ἔκανε ἡ Εὔα καί γιατί απατήθηκε; γιατί βγῆκε ἀπό τούς ὅρους της, βγῆκε ἀπό τά ὅριά της. Μεγάλο πράγμα αὐτό, παιδιά.

   Ἐπίσης, ὅταν ἡ γυναίκα βγαίνει τῶν οἰκείων ὅρων της, δηλαδή ἀπό τή γυναικεία της αποστολή, ὡς συζύγου καί ὡς μητέρας, ἔχει συνέπειες. Τό ἴδιο ισχύει και γιά τόν ἄνδρα· θά σᾶς τό πῶ λίγο πιο κάτω. Βλέπετε, ή σύγχρονη μητέρα, ἡ σύγχρονη γυναίκα ἔχει πρό πολλοῦ βγεῖ ἀπό τούς οἰκείους όρους της! 

   Το αποτέλεσμα; τό ξέρουμε. Λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος: «Ἐμάνθανε διὰ τῆς πείρας αὐτῆς μετ᾿ οὐ πολὺ τῆς συμβουλῆς τὸ ὀλέθριον» (Εἰς τὴν Γένεσιν, Ὁμιλία ΙϚ΄, PG 53, 129). Σε λίγο ή Εὔα μάθαινε διά τῆς πεῖρας της ὅτι ἡ συμβουλή ήταν καταστροφική. 

   Ἔτσι λοιπόν, παιδιά, ὅταν βγαίνει ή γυναίκα ἀπό τούς όρους της, παθαίνει κακό. 

   Αλλά αὐτό δέν ἰσχύει μόνο γιά τή γυναίκα· ἰσχύει καί γιά τόν ἄνδρα· καί γι' αὐτόν ὑπάρχουν ὅροι. 

   Πρώτα-πρώτα, ὅταν ὁ Θεός νομοθετεῖ, στην πραγματικότητα μᾶς θέτει ἐντός τῶν οἰκείων ὅρων, ὅπως μᾶς εἶπε ὁ ἅγιος Γρηγόριος, «εἴσω τῶν οἰκείων ὅρων», μέσα στα όριά μας. 

   Ὅταν ὁ Θεός λέει δέν θά πορνεύεις, δέν θά μεθᾶς, ξέρεις τι σου λέει στην πραγματικότητα; Ο Θεός εἶναι ὁ κατασκευαστής μας, ξέρει την κατασκευή μας. Όταν λοιπόν σου λέει δέν θά κάνεις αὐτά, ἐάν ἐσύ βγείς έξω από τους όρους που σου θέτει, τους νόμους, βγαίνεις ἔξω ἀπό τίς δυνατότητές σου, τότε θα καταστραφεῖς. Θα πρέπει λοιπόν νά ποῦμε ὅτι ἡ νομοθεσία τοῦ Θεοῦ, οἱ νόμοι τοῦ Θεοῦ, μᾶς περιορίζουν «εἴσω τῶν οἰκείων ὅρων», μέσα στους οικείους ὅρους, μέσα στην μάντρα, μέσα στις δυνατότητές μας. 

   Αλλά εἶναι καί κάτι ακόμη. Τό κακό φθάνει στη γυναίκα, αλλά πρό παντός στόν ἄνδρα, στο να θέλει να βγεῖ ἔξω ἀπό τίς δυνατότητές του ὡς νοῦς· δηλαδή σέ κάποιες περιπτώσεις επεκτείνεται στο να κατανοήσει πράγματα πού εἶναι πέρα ἀπό τή δυνατότητα τῆς ἀνθρώπινης διανοίας. Γι' αυτό λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος «εἴσω τῶν ἡμετέρων ὅρων φιλοσοφῶμεν», νά φιλοσοφοῦμε μόνο ἐντός τῶν δυνατοτήτων μας. Ἐκεῖνο πού δέν φθάνει τό μυαλό μας ἂς μή τό πολυεξετάζουμε θα πάθουμε κακό. (Ὁ π. Ἀθανάσιος, σε μια ομιλία του στην ἑρμηνεία τῆς Ἀποκαλύψεως, ἔλεγε: Το μυαλό μας –ἡ δομή του εἶναι τέτοια– δουλεύει μεταξύ τοῦ μηδενός καί τοῦ ἀπείρου. Αὐτές τίς δυό ἀκρότητες δέν τίς συλλαμβάνει. Ἄν ἐπιτρέπεται νά σᾶς τό δείξω με μια μαθηματική σχέση –νά μέ συγχωρέσετε γι' αυτό– θα σχημάτιζα μια ἀνισότητα καί θά ἔβαζα αὐτά πού καταλαβαίνει τό ἀνθρώπινο μυαλό κάπου ανάμεσα στο μηδέν καί τό ἄπειρο, γιατί καταλαβαίνει μόνο ὅ,τι εἶναι πιό πάνω ἀπό τό μηδέν καί ὅ,τι είναι πιο κάτω ἀπό τό ἄπειρο. Ὅ,τι είναι πιό πάνω ἀπό τό μηδέν, τό μυαλό μας τό καταλαβαίνει· ὅ,τι είναι πιο κάτω ἀπό τό ἄπειρο, τό μυαλό μας ἐπίσης τό καταλαβαίνει· πέρα ὅμως ἀπό τό μηδέν καί πέρα ἀπό τό ἄπειρο, κόκκαλο!... Η δομή τοῦ ἀνθρώπινου μυαλού μας εἶναι τέτοια (ἀπό τόν υπό έκδοση Τόμο Α΄, Ενότητα 9η). Βλ. 19η Ομιλία τοῦ π. Ἀθανασίου στη Σοφία Σειράχ (3, 23-26), όπου ἀναλύονται μορφές ὑπερηφανείας τῆς ἀνθρώπινης διανοίας)

   Ἔτσι, παιδιά, θα μποροῦσα νά σᾶς πῶ ὅτι ὁ Θεός ἐδῶ νομοθετεῖ καί λέει͵ ὅτι καί ἡ γυναίκα καί ὁ ἄνδρας πρέπει να κινοῦνται μέσα στα πλαίσια, μέσα στους ὅρους, μέσα στις δυνατότητες ἐκεῖνες πού ἔχουν ἐκ κατασκευῆς, καί στό σῶμα τους καί στήν ψυχή τους και στη διάνοιά τους. Τότε δεν κινδυνεύουν. 

   Εἶναι ὅμως δύσκολο πράγμα να βρουμε αυτούς τούς οἰκείους ὅρους. Είναι πολύ δύσκολο.

   Καταρχάς βέβαια δέν εἶναι γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους οἱ ἴδιοι ὅροι. Υπάρχουν βέβαια ὅροι πού εἶναι γενικά γιά ὅλους· ἀλλά ἐδῶ ἔχουμε καί μιά ἐξατομίκευση δέν εἶναι γιά ὅλους. Αν δεν κάνεις γιά δήμαρχος, καί γίνεις δήμαρχος, θα καταστρέψεις την πόλη. Αν δέν κάνεις για δάσκαλος, και γίνεις δάσκαλος, θά καταστρέψεις τα παιδιά. Αν δεν κάνεις γιά ἱερέας, καί γίνεις ἱερέας, θα καταστρέψεις το ποίμνιο. Πρέπει να ἔχουμε λοιπόν ἕνα γνῶθι σαυτόν, μία αὐτογνωσία, να ξέρουμε τί δυνατότητες ἔχουμε, καί νά μή προσπαθοῦμε νά βγοῦμε ἔξω ἀπό αὐτές. 

   Ωστόσο, επανέρχομαι στο θέμα και κλείνω. 

   Ὁ Ἀδάμ, εἴτε ἀπουσίαζε εἴτε δέν ἔλαβε μέρος στον διάλογο, είχε μερίδιο ευθύνης. Ὅπως λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, «πολλὴ καὶ τοῦ ἀνδρὸς ἡ ῥαθυμία· ἐχρὴν ἔναυλον ἔχοντα τοῦ Θεοῦ τὴν ἐντολήν». (Εἰς τὴν Γένεσιν, Ὁμιλία IC', PG 53, 130)

   Πολλή ἦταν καί τοῦ ἀνδρός ή ραθυμία· ἔπρεπε νά ἔχει απλό μέσα του πού νά ἀντηχεῖ τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ. Καί τοῦ Ἀδάμ ή ραθυμία, ή πνευματική τεμπελιά, δέν ήταν λίγη· ήταν πολλή· ἔπρεπε νά ἔχει συνέχεια έναυλον, νά ἠχεῖ δυνατά μέσα στα αυτιά του, τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά επειδή τεμπέλιασε, ἀκηδίασε, ἔμεινε αργός καί δέν ἀντέδρασε, γι' αυτό κατέληξε στα γνωστα ολέθρια αποτελέσματα. 

   Ἀλλά, πρῶτα ὁ Θεός, θα συνεχίσουμε.  

Κυριακή, 25 Μαρτίου 1984

47η ομιλία στην κατηγορία « Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/palaia-diauhkh/xristianikh-kosmologia-anurvpologia
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pgmRsIiRCioth8a5E4bM7r

Απομαγνητοφώνηση :
Ιερά μονή Κομνηνείου.
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς «Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία.».🔻
https://drive.google.com/file/d/1PKTpnYb1nptUbWKH5jo6DJwk7IVel9BA/view?usp=drivesdk

🔸📜 Απομαγνητοφωνημενες ομιλίες της σειράς «Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία.».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20%CE%9A%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1%20~%20%CE%91%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%89%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️ https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__ 

https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου. https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ὁ θανάσιμος διάλογος (Δ΄).

†.Εἴχαμε πεῖ τήν περασμένη φορά, παιδιά, ὅτι ὁ διάβολος, προκειμένου να προκαλέσει ζημιά στους πρωτοπλάστους και να πετύχει τελικά τήν καταστροφή τους, προχωρεῖ σταδιακά σε τέσσερις φάσεις· καί λέγαμε ὅτι ἡ πρώτη φάση, τό πρῶτο βῆμα του, εἶναι ἡ συνύπαρξη. Κινεῖται μέσα στόν Παράδεισο, ἐπιζητεῖ τήν συντροφιά τῆς Εὔας, πιάνει κουβέντα μαζί της, ἄν καί εἶναι ζῶο· ἐνῶ, ὅπως λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, ἡ Εὔα ὄφειλε νά μήν ἔχει καμμία σχέση μαζί του.

   Κατόπιν, ἡ δεύτερη φάση του εἶναι ὁ διάλογος. Καί μάλιστα ὁ διάλογος αὐτός τίθεται πονηρότατα. Κινεῖται ὅπως ὅταν θέλουμε να μάθουμε ἀπό ἕναν ἄνθρωπο κάτι πού ἀγνοοῦμε. Δηλαδή ρωτᾶμε ὄχι ξεκάθαρα, ἀλλά κατά τέτοιον τρόπο, ὥστε νά μᾶς πεῖ ἐκεῖνα πού ἐμεῖς ἀγνοούσαμε. Ρίχνουμε δηλαδή στα ρηχά και πιάνουμε στα βαθιά.

   Μετά τόν διάλογο ἔρχεται ἡ τρίτη φάση εἶναι ἡ διείσδυση. Γι' αὐτήν θα μιλήσουμε, παιδιά, σήμερα. Καί ἡ τελευταία φάση εἶναι ἡ ἀνατροπή.

   Ας δοῦμε πρῶτα τί εἶναι αὐτή ἡ διείσδυση. 

   Ἀφοῦ βέβαια ὁ διάβολος, μέ πολλή πονηριά, ἔπεισε τήν Εὔα ὅτι ὁ Θεός ἀπαγόρευσε την βρώση του καρποῦ ἀπό φθόνο προς αυτούς γιά νά μή γίνουν θεοί, τότε ἡ Εὔα, ὅπως λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, «τῇ ἐλπίδι τῆς ἰσοθείας φυσηθεῖσα, μεγάλα ἣν λοιπὸν φανταζομένη» (Εἰς τὴν Γένεσιν, Ομιλία IC', PG 53, 129). Φυσιώθηκε η Εὔα· δηλαδή υπερηφανεύτηκε· μέσα της ἔνιωσε ἕνα κάτι, ὅτι ἔχει μιά ἐλπίδα, τήν ἐλπίδα γιά τήν ισοθεία, να γίνει ἴση μέ τόν Θεό! Ὅταν ὁ διάβολος τῆς εἶπε ὅτι μπορεῖ νά γίνει ἴση μέ τόν Θεό, ἐκείνη μέσα της ἔνιωσε μιά ἔπαρση. 

   Αλήθεια, ἔνιωσε μιά ἔπαρση!... Ἄρχισε λοιπόν ὁ νοητικός καί ὁ συναισθηματικός και ο βουλητικός της κόσμος να κάνει μια διεργασία γύρω από αυτό τό θέμα τῆς ἰσοθεΐας. Αυτό σημαίνει πώς ὁ σατανᾶς ἤδη πέτυχε μία διείσδυση μέσα στον ψυχικό της κόσμο. 

   Αὐτή ἡ διείσδυση, παιδιά, είναι φοβερό πράγμα· ἀρχίζει νά τά ἀλλοιώνει όλα. 

   Αλλά ας θυμηθοῦμε καί πάλι τήν ἱστορία τῶν Μωαβιτῶν καί τῶν Ἰσραηλιτών, που λέγαμε και μια περασμένη φορά. (Βλ. Μάθημα 43ο, σσ. 10-12) Ὅταν οἱ Ἰσραηλῖτες ἤδη πλησίαζαν να μποῦν στή γῆ τῆς ἐπαγγελίας, οἱ Μωαβίτες φοβήθηκαν ἀπό τήν παρουσία τους· γι' αυτό χρησιμοποίησαν και αυτοί τήν ἴδια μέθοδο, την συνύπαρξη και τον διάλογο, και τώρα προχωρούν στη διείσδυση. 

   Κάλεσαν λοιπόν τους Εβραίους σ' ἕνα γλεντοκόπημά τους θρησκευτικού χαρακτήρα. Ἐκεῖ, ἀφοῦ ἔφαγαν καί ήπιαν, μέθυσαν καί ἦρθαν σε κέφι οἱ Ἑβραῖοι –ὄχι βεβαίως όλοι· μόνο είκοσι τρεῖς χιλιάδες άνδρες–  τότε, λέει το κείμενο, «ετελέσθησαν τῷ Βεελφεγώρ». 

   Ακούστε πῶς τό λέει: «Καὶ ἐκάλεσαν αὐτοὺς –οἱ Μωαβίτες τούς Ισραηλίτες– εἰς τὰς θυσίας τῶν εἰδώλων αὐτῶν, καὶ ἔφαγεν ὁ λαὸς τῶν θυσιῶν αὐτῶν καὶ προσεκύνησαν τοῖς εἰδώλοις αὐτῶν· ἔφαγαν τά είδωλόθυτα, ἐκεῖνα πού προσφέρθηκαν στα εἴδωλα, και προσκύνησαν τα είδωλα. «Καὶ ἐτελέσθη Ἰσραὴλ τῷ Βεελφεγώρ»·  ἐτελέσθη –ἀπό τό τελετουργώ–,  δηλαδή δέχθηκε τελετουργία, θρησκευτική μύηση, θρησκευτική τελετή, «καὶ ὠργίσθη θυμῷ Κύριος τῷ Ἰσραήλ» (Αριθμ. 25, 2-3), ὁ Θεός ὀργίστηκε εναντίον τῶν Ἑβραίων. 

   Τί ἔγινε ἐδῶ πέρα δηλαδή; Ἔγινε μία διείσδυση πλέον μέσα στόν λαό τοῦ Θεοῦ, καί οἱ Μωαβίτες πέτυχαν τόν σκοπό τους. Δέν μποροῦσαν νά κάνουν διαφορετικά, παρά να δεχθοῦν τή συμβουλή πού τούς ἔδωσε ἕνας μάγος, πού τόν κάλεσαν ἀπό τή Μεσοποταμία, να τούς πεῖ τί πρέπει νά κάνουν γιά νά ἀντιμετωπίσουν τούς Ἰσραηλῖτες. Κι ἐκεῖνος ὁ μάγος τούς εἶπε: Τί να σᾶς πῶ; Τούς προστατεύει ὁ Θεός. Τούς προστατεύει ὁ ἀληθινός Θεός! Δέν ἔχω τίποτα νά σᾶς πῶ, 

   Ἐπειδή ὅμως ὁ Θεός ἐμπόδιζε τον Βαλαάμ, αὐτόν τόν ψευδοπροφήτη, τον μάγο, τόν ἐμπόδιζε να καταραστεῖ τόν λαό τοῦ Θεοῦ, αὐτός, ἐπειδή οἱ Μωαβίτες του ἔδωσαν πολλά χρήματα, τούς λέει: Θά σᾶς πῶ τί θά κάνετε. Ως γνήσιο παιδί τοῦ σατανᾶ ὁ Βαλαάμ, πραγματικά γνήσιο, υπέδειξε σ' αυτούς αὐτήν τή μέθοδο, τῆς διεισδύσεως. 

   Ξεκίνησαν ἀπό τήν ἀρχή· τούς ἔπιασαν φιλική κουβέντα –νά μήν τά ξαναλέω– κι ἔτσι μπῆκαν μέσα στη ζωή τῶν Ἰσραηλιτῶν. Ἐλατε· δεν είναι κακό πράγμα... Ελάτε στη γιορτή μας. Κακό πράγμα εἶναι;... Ελάτε στη γιορτή μας! Κι εκεί έγινε το φοβερό· ἔπεσανκαί στήν εἰδωλατρία και στην πορνεία! 

   Σημειῶστε δέ ὅτι αὐτοί οἱ εἴκοσι τρεῖς χιλιάδες ἄνδρες πού ἐνέδωσαν θανατώθηκαν. Θανατώθηκαν... πρέπει νά σᾶς τό πῶ αὐτό. Ἔγινε δηλαδή πολύ κακό στο στρατόπεδο τοῦ Ἰσραήλ. 

   Εἴδατε μέ ποιόν τρόπο πέτυχαν οἱ Μωαβίτες; 

   Σημειῶστε δέ ὅτι στην Αποκάλυψη, στήν ἐπιστολή τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ πρός μία ἀπό τίς ἑπτά Ἐκκλησίες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, υπάρχει υπόμνηση πού ἀναφέρεται στον Βαλαάμ. Συγκεκριμένα, Βαλαάμ ἑρμηνεύεται αὐτός που νικάει τόν λαό, δηλαδή Νικόλαος. Καί ὑπῆρχε μία αἵρεση τότε πού οἱ οπαδοί της ονομάζονταν Νικολαΐτες, μιά γνωστική αἵρεση. Αὐτοί οἱ Γνωστικοί προσπαθοῦσαν να διεισδύσουν μέσα στήν Ἐκκλησία· να διεισδύσουν καί νά εἰσπηδήσουν. Καί λέει ἐκεῖ ὁ Χριστός: Εγώ μισῶ τὰ ἔργα τῶν Νικολαϊτών. Σέ ἀγαπῶ, λέει στόν ἐπίσκοπο τῆς Ἐφέσου, ἐπειδή κι ἐσύ μισεῖς τά ἔργα τῶν Νικολαϊτών. (Αποκ. 2, 6)

   Εἴδατε, παρακαλῶ, ὅτι ἡ μέθοδος αυτή ξεκίνησε ἀπό τόν διάβολο; Την συναντούμε στούς Μωαβίτες με τούς Εβραίους, τήν συναντούμε στους Νικολαΐτες μέ τούς Χριστιανούς. Αλλά καί διαρκῶς μέσα στοὺς αἰῶνες υπάρχει αὐτή ἡ διείσδυση. Θυμηθεῖτε ἀκόμη ὅτι σ' ὁλόκληρη τήν ἱστορία τῶν Ἰσραηλιτῶν δέν γίνεται τίποτε άλλο παρά μια διαρκής προσπάθεια διεισδύσεως τῶν γειτονικῶν λαῶν, οἱ ὁποῖοι βέβαια ήταν φορείς τῆς εἰδωλολατρίας. 

   Σᾶς θυμίζω μόνο ὅτι ἐπί Σολομῶντος εἶχε γίνει τόση πολλή διείσδυση, ὥστε ἔφθασε αυτός ο Σολομῶν να παντρευτεῖ γυναῖκες εἰδωλολάτρισσες, πράγμα που το απαγόρευε ὁ νόμος. (Ὁ Σολομῶν, ἐκτός ἀπό τήν κόρη του Φαραώ, ἀπέκτησε ἀκόμη 700 γυναῖκες εἰδωλολάτρισσες και 300 παλλακίδες. (Γ' Βασ. 11,3)) Αυτές μάλιστα ζήτησαν ἀπό τόν Σολομώντα, τόν κτήτορα του περίλαμπρου ἐκείνου ομώνυμου ναοῦ τοῦ Θεοῦ, νά κτίσει καί ναούς είδωλολατρικούς, μέσα σ' αυτήν τήν Ἱερουσαλήμ, γιά χάρη τους.  (Ὁ Σολομῶν ἔχτισε ναούς γιά τόν Χαμῶς, τόν θεό τῶν Μωαβιτῶν, καί γιά τόν θεό τῶν Ἀμμωνιτῶν. Ἔχτισε ἐπίσης ναό γιά τήν Αστάρτη, τήν θεότητα τῶν Σιδωνίων. (Γ' Βασ. 11, 4-8. 11, 33)) Καί ὀργίστηκε ὁ Θεός ἀπό αὐτό, καί τοῦ λέει: Θά σε τιμωρήσω αυστηρά. Αλλά για χάρη τοῦ πατέρα σου, τοῦ Δαβίδ, δέν θά τιμωρήσω ἐσένα, αλλά τούς ἀπογόνους σου. (Βλ. Γ' Βασ. 11, 9-13)

   Καί ἡ τιμωρία, παιδιά, ἦταν ὅτι, μόλις πέθανε ὁ Σολομῶν, τό ἑνωμένο βασίλειο τοῦ Ἰσραήλ, γιά πρώτη φορά στην Ιστορία, χωρίστηκε σε δύο βασίλεια· στο λεγόμενο βόρειο και στο λεγόμενο νότιο βασίλειο. Καί ἔφθασαν μάλιστα αὐτά τά δύο βασίλεια, μέσα στη διαδρομή τῆς ἱστορίας τους, νά ἔχουν μεταξύ τους και ἐχθροπραξίες! Ποιά ἦταν ἡ αἰτία; Ἡ διείσδυση τῶν ἀπ᾽ ἔξω στοιχείων, δηλαδή τῶν γυναικῶν ἐκείνων πού μπῆκαν μέσα στη ζωή τῶν Ἰσραηλιτῶν καί δημιούργησαν αὐτήν τήν ἱστορία. 

   Θα λέγαμε ὅτι γιά μᾶς τοὺς Χριστιανούς αὐτή ἡ διείσδυση σήμερα εἶναι ἡ μόδα. Ἐν εὐρεῖᾳ ἐννοίᾳ ἡ μόδα· ὄχι μόνο ὁ τρόπος που ντυνόμαστε, ἀλλά ἡ νοοτροπία, τό πῶς θὰ ζήσουμε. Αὐτό εἶναι ἡ μόδα, αυτό θὰ πεῖ μόδα, τό πῶς θά σκεφθοῦμε καί τό πῶς θά ζήσουμε. Ἡ μόδα λοιπόν εἶναι μία διείσδυση στη ζωή τῶν Χριστιανῶν. Πῶς ντύνονται οἱ ἄλλοι; καί οἱ Χριστιανοί να ντυθοῦν κατά παρόμοιο τρόπο. Πῶς κινοῦνται; πῶς διασκεδάζουν οἱ ἄλλοι; καί οἱ Χριστιανοί να κινοῦνται καί νά διασκεδάζουν κατά παρόμοιο τρόπο. Αὐτό ἀποτελεῖ μία διείσδυση. 

   Ακόμα, αὐτή ἡ ἴδια ἡ μουσική είναι μία διείσδυση. Λέμε: Μά είναι ώραία ή μουσική αυτή. Ναί, ὡραία ἀλλά ἅμα τήν ἀκοῦς, τί ζημιά μπορεῖ νά σοῦ κάνει...! Θά μπεῖ μέσα στην ψυχή σου, καί θά φθάσεις στο τελευταῖο στάδιο, τῆς ἀνατροπής. Τό ντύσιμο, ή διασκέδαση... ὅλα αὐτά, οπωσδήποτε ἀποτελοῦν σοβαρότατη διείσδυση γιά τόν Χριστιανό ἄς τό προσέχουμε. Δέν είναι περιορισμός τό νά ποῦμε σέ ἕναν Χριστιανό ὅτι πρέπει να προσέχει το ντύσιμό του, να προσέχει τό περπάτημά του, το χτένισμά του, τόν τρόπο τῆς ζωῆς του. Δέν εἶναι ἕνας περιορισμός αχαρις, πού θέλει να καταπιέσει... –χρησιμοποιῶ τή δική σας ἔκφραση– ὄχι, ἀλλά εἶναι μιά προστασία από αυτήν ἀκριβῶς τή διείσδυση. Ας το καταλάβουμε, παιδιά. 

   Πρέπει νά σᾶς πῶ ὅτι αὐτή ἡ διείσδυση ὑπάρχει σε κάθε μορφή προπαγάνδας. Τί θά πεῖ προπαγάνδα; Κατά λέξη σημαίνει διάδοση" θέτω κάτι ὑπό διάδοση. Propagate σημαίνει διαδίδω. Αλλά κάθε διάδοση είναι μία διείσδυση, πού πάει νά μπεῖ μέσα στίς ἀντιλήψεις ἐκείνων πού θά τήν δεχθοῦν, εἴτε ἡ προπαγάνδα αυτή εἶναι πολιτική είτε οικονομική είτε βιοθεωριακή. Βιοθεωριακή –από τη βιοθεωρία– εἶναι μιά προπαγάνδα γιά τόν τρόπο πού θά ζεῖ κάποιος. 

   Κοιτάξτε σήμερα σ' ὅλα τά σπίτια πῶς ἔχει διεισδύσει αὐτή ἡ προπαγάνδα ή βιοθεωριακή, δηλαδή πως θα ζήσουμε μέσα στο σπίτι μας. Υπάρχει δέ μία όμοιογένεια βιοθεωρίας σήμερα στα σπίτια για το ποιός θα εἶναι ὁ κοσμοθεωριακός προσανατολισμός μας, δηλαδή τί προσανατολισμό ενός πιστεύω θά ἔχουμε. Καί τό χειρότερο εἶναι ὅτι ἐνῶ ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί ἔχουμε τόν προσανατολισμό μας, ἔχουμε τήν πίστη μας, δέν μᾶς χρειάζεται ἄλλη κοσμοθεωρία, ὅμως ἔρχονται ἀπ᾽ ἔξω, μ' αυτή τήν διείσδυση καί τήν προπαγάνδα, διάφορες κοσμοθεωρίες, διάφορα ξένα πιστεύω, ἀλλότρια τοῦ Χριστιανισμοῦ, καί ἐπιβάλλονται μέ κάθε τρόπο. 

   Σᾶς ἀναφέρω μόνο τόν Υλισμό. Τί εἶναι ὁ Ὑλισμός; Μιά κοσμοθεωρία, μία βιοθεωρία, πού στον πιστό πού τήν ἀποδέχεται μετατρέπεται σ' ἕναν τρόπο ζωῆς, σ' ἕναν τρόπο του σκέπτεσθαι. Βλέπετε πόσο σοβαρό είναι; 

   Ακόμη, αὐτά ὅλα γίνονται καί μέσα ἀπό τίς διαφημίσεις. Μια διαφήμιση, παιδιά, εἴτε μπεῖ στά μαζικά μέσα ἐνημερώσεως, πού εἶναι ἡ τηλεόραση ἤ τό ραδιόφωνο, εἴτε μπεῖ μέσα στο λεωφορείο, εἴτε κολληθεῖ στους τοίχους, ἀφίσες, ἐπιγραφές... ὅλα αὐτά δέν εἶναι παρά μία διείσδυση, γιατί μπαίνουν σιγά-σιγά μέσα στην ψυχή. 

   Ξέρετε, υπάρχει ἕνα δόγμα, θα λέγαμε, στο θέμα αὐτό τῆς προπαγάνδας καί τῆς διαφημίσεως, πού λέει: Πες πως κάποτε οἱ ἄλλοι θά τό δεχθοῦν. Ακούσατε τί είπα; Πές πές... κάποτε οἱ ἄλλοι θα το δεχθοῦν! Ξέρετε πῶς λέγεται αυτό; Ἂν σᾶς τό πῶ, δέν θά τό δεχθεῖτε καί ὅμως γίνεται. Αυτό λέγεται πλύση εγκεφάλου! αὐτό τό πές, πές, πές! Στην αρχή ὁ λαός θ' αντιδράσει, ὁ κόσμος θ᾽ ἀντιδράσει· σιγά-σιγά όμως, θα το δεχθεί. Είναι σατανική μέθοδος! είναι φοβερή μέθοδος! (Η τακτική τῆς ἐπαναλήψεως συνεχῶς τῶν ἴδιων ἀπόψεων - ἰδεῶν -γνωμών, γιά νά πεισθοῦν ὅλο καί περισσότεροι, -γνωστή καί ὡς πές πές στο τέλος κάτι θα μείνει- ἔχει ἀποδοθεῖ στόν διαβόητο Γιόζεφ Γκαίμπελς, υπουργό Προπαγάνδας τοῦ Γ΄ Ράιχ.)

   Γι' αὐτόν τόν λόγο ἄς τό προσέξουμε. Ὁ ἐχθρός εἶναι ἔνδον τῶν τειχῶν. Δέν εἶναι ἔξω ἀπό τά τείχη ο ἐχθρός· εἶναι μές στα τείχη. Καί ἔχει μπεῖ καί ἐνεργεῖ μέσα στην πόλη τῆς πίστεως δι' αὐτῆς τῆς διεισδύσεως. Καί ποῦ δέν ἔχει μπε... Ἔχει μπει μέσα στην Παιδεία μας. Νὰ σᾶς τό ὑποδείξω; νά σᾶς τό ἀναφέρω; νά σᾶς τό ἀναλύσω; Ἔχει μπεῖ μέσα στην οικογένεια. Ἔχει μπεῖ μέσα στον κοινωνικό μας βίο. Ἔχει μπεῖ μέσα σ' αὐτήν τήν πατρίδα μας. Καί σε κάθε πατρίδα, ἄν τό θέλετε· ὄχι μόνο τήν ἑλληνική μας πατρίδα. (Οι Σιωνιστές χρησιμοποιοῦν τίς οἰκονομικές επιχειρήσεις τους όχι μόνο για κερδοσκοπικούς σκοπούς, αλλά κυρίως χάριν τῶν σιωνιστικών τους σκοπῶν, πού εἶναι ἡ παγκόσμια επικράτησή τους, με την κατάκτηση τῆς παγκόσμιας οικονομίας καί τήν ἐξαφάνιση τοῦ Χριστιανισμοῦ. Γι' αὐτό ἐπιδιώκουν νά ἔχουν ἐπιχειρήσεις πού ἐπηρεάζουν περισσότερο τα πλήθη, όπως μουσική, κινηματογράφο, τύπο, τηλεόραση, ραδιόφωνο, διαφημίσεις, μόδα... (Αριστ. Δελήμπασης, Πάσχα Κυρίου, Αθήνα 1985, σ. 606))

   Ὅλα αὐτά, πραγματικά, δείχνουν τό μέγεθος τῆς ζημιᾶς πού ἐπιτελεῖται μέ αὐτήν τή διείσδυση. 

   Καί ὅταν ὁλοκληρωθεῖ καί τό τρίτο βήμα, ἡ τρίτη φάση, πού ὁ διάβολος κατάφερε ήδη να διεισδύσει στην ψυχή τῆς Εὔας –ἐπανέρχομαι στο θέμα μου ·και νά τῆς δημιουργήσει τήν ἐπιθυμία τῆς ἰσοθείας, τότε δέν μένει πλέον παρά το τελευταῖο στάδιο ἡ ἀνατροπή, τό ἀναποδογύρισμα, ή τρικλοποδιά. 

   Σημειώνει ὁ ἱερός Χρυσόστομος: Ο διάβολος ...... ἶνα τὴν ἀπάτην εἰσαγαγεῖν δυνηθείη, καὶ τὴν γυναῖκα ὑποσκελίσας, τὸν οἰκεῖον σκοπὸν ἀποπληρώσῃ» (Εἰς τὴν Γένεσιν, Ὁμιλία IC', PG 53, 129). Αφοῦ θὰ μποροῦσε νά ἐξαπατήσει καί νά τρικλοποδήσει τήν γυναίκα, θα ολοκλήρωνε τον δικό του σκοπό. Το υποσκελίζω θά πεῖ βάζω τρικλοποδιά, ἔτσι ποὺ ὁ ἄλλος νά ἀνατραπεῖ, νά ἀναποδογυριστεῖ καί νά πραγματώσω τόν τελικό μου σκοπό. Ποιός ήταν ο τελικός σκοπός τοῦ διαβόλου; Ο θάνατος τῶν πρωτοπλάστων. Καί αὐτό, ὅπως σᾶς ἔλεγα, τό ἔμαθε ἀπό τήν Εὔα. Ὁ διάβολος δέν τό γνώριζε τήν ψάρεψε την Εὔα, καί τό ἔμαθε ἀπό αὐτήν, γιατί ἡ Εὔα ἔδειξε μιά ἀφέλεια. 

   Ἔχουμε λοιπόν τό φαινόμενο τῆς ἀνατροπής. Ἀλλά ἕως ὅτου ἔλθει ὁ θάνατος, θά ἀποχωρήσει βεβαίως ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀπό τούς πρωτοπλάστους, ἀλλά καί οἱ πρωτόπλαστοι θά ἀναχωρήσουν ἀπό τόν Παράδεισο. Βλέπετε πόσα κακά δημιουργήθηκαν!... Αλλά, μή νομίζετε, τό ἴδιο πράγμα ὁ διάβολος τό κάνει σε κάθε μας βήμα, παιδιά. 

   Ἐδῶ θά ἤθελα νά σᾶς πῶ κάτι πού εἶναι ἐντελῶς ἀνθρώπινο καί προσωπικό, ἐννοῶ δηλαδή μέσα στην καθημερινότητά μας, γιά τό πῶς ἔρχεται ὁ διάβολος να μᾶς ἀνατρέψει, ἀφοῦ μᾶς πείσει ὅτι δέν εἶναι τίποτα σπουδαῖο αὐτό ἢ ἐκεῖνο· Κάνε το αυτό, καί σέ ἀναποδογυρίζει.

   Θά σᾶς διαβάσω μια πολύ ωραία θέση, τοῦ ἁγίου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου, καί θά σᾶς τήν ἐξηγήσω. 

   «Πρὸ μὲν τοῦ τελεσθῆναι τὴν ἀνομίαν σμικρύνει αὐτὴν ὁ ἐχθρὸς ἐν ὀφθαλμοῖς αὐτῶν σφόδρα, μάλιστα δὲ τὴν ἐπιθυμίαν τῆς σαρκικῆς ἡδονῆς τοσοῦτον ἐλαττεῖ αὐτὴν πρὸ τοῦ γενέσθαι, ὥστε σχεδὸν φαίνεσθαι τῷ ἀδελφῷ ταύτην μηδὲν διαφέρουσαν τοῦ ἐκχέαντος ποτήριον ψυχροῦ ὕδατος εἰς τὸ ἔδαφος.» (Εὐεργετινός, τόμος Α΄, ἐκδ. Ἱερᾶς καί Σεβασμίας Δεσποτικής Μονής Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Κρονίζης Κουβαρά Αττικῆς, Ἀθῆναι 1957, σ. 32)

   Ὅταν ὁ ἐχθρός θέλει να δημιουργήσει ανατροπή στόν ἄνθρωπο, καί μάλιστα στα σαρκικά αμαρτήματα, παρουσιάζει, πρίν ἀπό τήν τέλεση τῆς ἁμαρτίας, τό πράγμα πολύ μικρό τόσο μικρό, σάν ἕνα τίποτα. Τί εἶναι; Νά, σάν νά πάρεις ένα ποτήρι νερό καί νά τό χύσεις. Τί εἶναι; Σπουδαῖο πράγμα... Ὅταν ὅμως ἐπιτελεσθεῖ ἡ ἁμαρτία, τότε ὁ πονηρός δέν ἀπέρχεται λέγοντας καθ' ἑαυτόν σε τρικλοπόδησα καί σ' ἔριξα, αλλά ἔρχεται νά δώσει καί τή χαριστική βολή, νά ἐμπνεύσει τήν ἀπελπισία, καί νά πεῖ στόν πεσμένο ἄνθρωπο: Τώρα... Α, τώρα δέν σώζεσαι! Δεν σώζεσαι!... Αὐτό πού ἔκανες, δέν σώζεσαι!... 

   Ξέρετε δέ πῶς λέγεται αυτή ή μέθοδος πού χρησιμοποιεῖ ὁ διάβολος για να ανατρέψει; Λέγεται μέθοδος τοῦ μυρμηκολέοντος,

   Τί εἶναι αὐτός ὁ μυρμηκολέων; Μυρμηκολέων θα πεῖ μυρμηγκο-λεοντάρι. Είναι μέθοδος του διαβόλου, ὁ ὁποῖος ἐνεργεῖ στον πιστό σάν ἕνα φανταστικό ζώο, πού μπροστά είναι σαν μυρμηγκάκι και πίσω σαν ένα τεράστιο λεοντάρι. Δηλαδή σημαίνει πως ο διάβολος στην αρχή τήν ἁμαρτία την παρουσιάζει τόσο μικρή, σάν ἕνα μυρμηγκάκι, καί ὅταν τήν ἐπιτελέσεις σοῦ τήν παρουσιάζει σαν ένα λεοντάρι. Είναι κάτι, δηλαδή, πραγματικά φοβερό! (Την αλληγορική αυτή ερμηνεία υποστηρίζει ὁ ὅσιος Νικόδημος ὁ Αγιορείτης (Συμβουλευτικὸν Εγχειρίδιον, κεφ. η΄, Ενότητα: Ὅτι ὁ διάβολος μὴ ἀπολαύων τῶν ἡδονῶν τῶν αἰσθήσεων, ἀποθνήσκει· καὶ διατὶ λέγεται μυρμηκολέων, ἔκδ. Νεκτάριος Παναγόπουλος, 1991, σσ. 143-144). Ἄλλοι Πατέρες δίνουν ἄλλη ἀλληγορική ερμηνεία: «Ότι παρὰ τῷ Ἰὼβ εἰρημένον, "μυρμηκολεων ὤλετο παρὰ τὸ μὴ ἔχειν βοράν" (Ιώβ 4,11), τὸν διάβολόν φησιν αἰνιγματίζειν. Ὡς λέων μὲν προέρχεται ωρυόμενος καὶ τίνα καταπίῃ ζητῶν· ἡττηθεὶς δέ, οὐκέτι ὡς λέων, ἀλλ᾽ εἰς μύρμηκα συσταλείς, κατησχυμμένος ἀφίσταται καὶ διόλλυται, βορὰν ἐν ἀνθρώποις μὴ εὑρίσκων. Βορὰ δὲ καὶ ἰσχὺς τοῦ διαβόλου ἡ ἐν ἀνθρώποις εὑρισκομένη ἁμαρτία· ἧς ἀπούσης, ἐκεῖνος ὅλλυται » (Φωτίου Λεξικογράφου, Βιβλιοθήκη, 280.254b)

   Πρέπει νά σᾶς πῶ ὅτι αὐτό, δυστυχώς, δέν εἶναι μόνο στα άτομα είναι και στις κοινωνίες, στις οικογέννειες, εἶναι καί στούς λαούς. Αυτό το φαινόμενο τῆς ἀνατροπής στούς λαούς λέγεται παρακμή, λέγεται διάλυση! Θά τό πῶ ἄλλη μιά φορά· παρακμή και διάλυση! Δέν ξέρω ἂν ὑπερβάλλω. Πολύ φοβάμαι ὅτι ὁ διάβολος ἔχει δουλέψει πολύ καλά ἐδῶ στην πατρίδα μας, στα ἤθη μας καί στή ζωή μας, και πολύ φοβάμαι μήπως ἤδη ἔχει φθάσει στο τελευταίο του στάδιο, στο στάδιο τῆς ἀνατροπῆς. Αὐτό θα σήμαινε ὅτι βρισκόμαστε πιά μπροστά στην πραγματικότητα τῆς παρακμῆς καί τῆς διαλύσεως! Καί ρωτάει κανείς; τί θα γίνει παρακάτω; τί μένει ἀκόμη παρακάτω;... (Ὁ κυριότερος τῶν σκοπῶν τοῦ Διεθνοῦς Σιωνισμοῦ εἶναι νά κυριαρχήσουν στήν ἀνθρωπότητα, υποδαυλίζοντας τά πιό απάνθρωπα ἔνστικτα καί ἤθη, διά τῆς μεθοδικῆς προωθήσεως τῆς ἀνηθικότητος, διαφθορᾶς καί ἐκφυλισμοῦ τῶν χριστιανικῶν λαῶν. Βλ. Πρωτόκολλα τῶν Σοφών της Σιών, Πρόλογος και Κεφάλαιον Γ΄, ἐκδ. Νεκτ. Παναγόπουλος, Αθήναι 1932, σσ. 11 και 54-62)

   Βέβαια ἡ Ἑλλάς πολλές φορές ἔφθασε στο φαινόμενο τῆς παρακμῆς. Σας θυμίζω τους χρόνους τοῦ ἀποστόλου Παύλου όταν ήρθε στην Ελλάδα· ἀλλά καί λίγο πιο μπροστά από τόν ἀπόστολο Παῦλο, τόν 2ον αιώνα π.Χ., ὅταν εἶχε πιά ἀποκορυφωθεῖ ἡ παρακμή στην Ελλάδα, δηλαδή τό θρησκευτικό συναίσθημα εἶχε διαλυθεῖ. Δέν ὑπῆρχε πια τίποτα σ' αὐτήν τήν Ελλάδα· ὅλα εἶχαν βγει στο σφυρί. Φείδομαι τῶν αὐτιῶν σας, λυπᾶμαι τ' αὐτιά σας, γιά νά μή σᾶς πῶ τί συνέβαινε στήν ἀρχαία Ἑλλάδα, κάπου ἐκεῖ στα μέσα του 2ου αιώνα, ὅταν οἱ Ρωμαῖοι χωρίς κόπο κατέλαβαν τήν Ἑλλάδα.

   Καί ἡ Ρώμη τότε ήταν σφριγηλό κράτος, δύναμη ίσχυρή, γιατί είχε κάποια ἁγνότητα ἠθῶν. Ὅταν ὅμως κι ἐκείνη δέχθηκε αυτές τις διαδικασίες ἐπιδράσεων, ἔφθασε βέβαια στο σημεῖο να ζήσει την πτώση της, καί μάλιστα πτώση παταγώδη. Ο Αλάριχος (Βασιλιάς τῶν Βησιγότθων (396-410 μ.Χ.), αργότερα, τόν 4ον αιώνα μ.Χ., κατέστρεψε πραγματικά τή Ρώμη, γιατί τά ἤθη στον δυτικό κόσμο ήταν πιά σέ βαθμό άπελπιστικό, δηλαδή παρακμή και διάλυση. 

   Καί τώρα, ὅλος ὁ κόσμος, καί ἡ πατρίδα μας, περνάει αὐτήν τήν παρακμή. Βλέπει κανείς τήν τέχνη, τις καλές τέχνες ἐννοῶ, μουσική, ζωγραφική... βλέπει τον τρόπο πού σκέπτονται οἱ ἄνθρωποι... Δεν ξέρω βέβαια ἂν κάποιοι, ὅταν τ' ἀκούσουν αυτά, ἴσως με αντικρούσουν· δικαίωμά τους. Δέν εἶναι πάντα εὔκολο να κρίνει κανείς τήν ἐποχή του. Μπορεί κάποιοι να λένε ότι ἔχουμε μᾶλλον ἀναγέννηση. Αλλά δέν βλέπω πουθενά καμμιά ἀναγέννηση... βλέπω μια παρακμή! Γιατί ακριβῶς καί τό θρησκευτικό αἴσθημα έχει πέσει, εφόσον ἐπικρατεῖ ἀθεΐα. Κι ὅπου ἐπικρατεῖ ἀθεΐα, ἐκεῖ ἐπέρχεται καί ἡ παρακμή. 

   Ὁ χρυσοῦς αἰών του Περικλέους ἦταν γιατί ὑπῆρχε θρησκευτική πίστη. Αργότερα ὁ Λουκιανός, ὅταν γράφει τούς Νεκρικούς Διαλόγους του, ζεῖ πιά σέ μιά φοβερή παρακμή. Ὁ Λουκιανός ἁπλῶς γράφει σέ βιβλία ἐκεῖνα πού εἶχαν ἤδη βγεῖ στό σφυρί, καί ἡ πίστη καί ἡ ἠθική καί τά πάντα. Τα πάντα είχαν βγεῖ στό σφυρί! (Ο Λουκιανός θεωρεῖται ὁ σπουδαιότερος από τους σοφιστές του 2ου μ.Χ. αἰῶνος. Στούς Νεκρικούς Διαλόγους παρουσιάζει τριάντα διαλογικά στιγμιότυπα, στά ὁποῖα συμμετέχουν γνωστές προσωπικότητες πού ἔχουν πεθάνει καί βρίσκονται πια στον Αδη καί συνομιλοῦν γιά ζητήματα τῆς παρούσης ζωῆς. Θέλει μ' αὐτόν τόν πρωτότυπο τρόπο ὁ Λουκιανός να καυτηριάσει και να χλευάσει τις θρησκευτικές ιδέες καί τίς ἀντιλήψεις τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς του πρίν ἀκόμα διαδοθεῖ ὁ Χριστιανισμός καί ἐνῶ ἡ θρησκευτική πίστη καί ἡ ἠθική συνεχῶς ξεπέφτουν, λόγω τῆς ὑλικῆς ευμάρειας πού ἐπικρατοῦσε) Ἔτσι, πραγματικά, τήν ἀκμή τή συνοδεύει τό θρησκευτικό αἴσθημα· ὅταν αὐτό πέσει, τότε ἔχουμε παρακμή. 

   Πάντως θά ἤθελα νά σᾶς ἐπισημάνω ὅτι ὅλα αὐτά ὁπωσδήποτε ἀποτελοῦν τά τέσσερα στάδια πού ὁ διάβολος μετῆλθε στον Παράδεισο, γιά νά καταστρέψει τούς πρωτοπλάστους. Καί έκτοτε τις μεθόδους αυτές τις χρησιμοποιεῖ διαρκῶς ὁ διάβολος για να πλανᾶ καὶ να καταστρέφει τούς ἀνθρώπους. 

   Ἀλλά ἄς ἐπανέλθουμε, παιδιά, στην ἀπάντηση πού ἔδωσε ἡ Εὔα στο φίδι: «Καὶ εἶπεν ἡ γυνὴ τῷ ὄφει· ἀπὸ καρποῦ τοῦ ξύλου τοῦ παραδείσου φαγούμεθα, ἀπὸ δὲ τοῦ καρποῦ τοῦ ξύλου, ὅ ἐστιν ἐν μέσῳ τοῦ παραδείσου, εἶπεν ὁ Θεός, οὐ φάγεσθε ἀπ' αὐτοῦ, οὐδὲ μὴ ἅψησθε αὐτοῦ, ἵνα μὴ ἀποθάνητε» (Γέν. 3, 3-4). Καί εἶπε ἡ γυναίκα στο φίδι· ἀπό τόν καρπό τῶν δένδρων τοῦ Παραδείσου θά τρῶμε· ἀπό τόν καρπό όμως τοῦ δένδρου πού εἶναι στή μέση τοῦ Παραδείσου, εἶπε ὁ Θεός νά μή φᾶμε ἀπό αὐτό, οὔτε νά τό ἀγγίξουμε, γιά νά μήν πεθάνουμε· «οὐδὲ μὴ ἅψησθε αὐτοῦ, ἵνα μὴ ἀποθάνητε»! οὔτε νά τό ἀγγίξετε, γιά νά μήν πεθάνετε! Προσέξτε αὐτό τό σημεῖο. 

   Θά ἤθελα νά μείνω ἀκριβῶς ἐπάνω σ' αὐτό, ὅτι δέν ἔπρεπε οὔτε νά ἀγγίξουν τόν καρπό. Αὐτή ἡ θέση τῆς Ἁγίας Γραφῆς κρύβει πολλή αξία ὡς πρός τόν ἀγώνα τοῦ πιστοῦ· γι' αυτό παρακολουθῆστε. 

   Τό ἄγγιγμα τοῦ καρποῦ δέν θά ἦταν τίποτε ἄλλο παρά τό προοίμιο τῆς παραβάσεως τῆς ἐντολῆς τοῦ Θεοῦ, νά μή γευθοῦν τόν καρπό. 

   Νά σᾶς πῶ ἕνα παράδειγμα. Ὅταν θέλω να και πνίσω, ἀλλά δέν ἔχω τσιγάρα, δέν εἶναι εὔκολο νά καπνίσω. Ὅταν ὅμως ἔχω στα χέρια μου ἕνα πακέτο τσιγάρα, δηλαδή τα κρατάω τά τσιγάρα, τότε μπαίνω πιό πολύ στον πειρασμό· είμαι στην αρχή, είμαι στο προοίμια τοῦ νά καπνίσω. 

   Γι' αὐτό ὁ Θεός, κόβοντας τό αἴτιο, κόβοντας το προοίμιο τῆς ἁμαρτίας, είπε σοφότατα: οὔτε θα αγγίξετε τον καρπό! Πόσο σοφό, ἀλήθεια! Πράγματι, ἡ ἁμαρτία, η κάθε αμαρτία, έχει καί τά προοιμιά της και τά αἴτιά της.

   Θά σᾶς θυμίσω κάτι ἀπό τήν ἱστορία τοῦ Ἰσραήλ. 

   Ὁ Θεός, ὅταν οἱ δύο ἄγγελοι ἐπισκέφθηκαν τόν Λώτ γιά νά τόν βοηθήσουν να φύγει από τήν πόλη, ἐν ὄψει τῆς καταστροφῆς τῆς ἁμαρτωλότατης πενταπόλεως, εἶχε πεῖ στόν Λώτ: «σῴζων σῴζε τὴν σεαυτοῦ ψυχήν»· σπεῦσε να σώσεις τη ζωή σου· «μὴ περιβλέψῃ εἰς τὰ ὀπίσω, μηδὲ στῇς ἐν πάσῃ τῇ περιχώρῳ· εἰς τὸ ὄρος σώζου, μήποτε συμπαραληφθῇς» (Γέν. 19, 17). Μήν κοιτάξεις πίσω σου, οὔτε να σταθεῖς σέ ὅλη τήν περίχωρο τῆς πόλεως στο βουνό θα σωθεῖς· πρόσεξε μήπως και συμπεριληφθεῖς μὲ ἐκείνους πού θά καταστραφοῦν. 

   Εἶναι στή Γένεση, στο κεφάλαιο 19, στίχος 17. Πιστεύω ὅτι ἔχετε Παλαιά Διαθήκη· νά τό βρεῖτε. 

   Ἐδῶ ἔχουμε τρεῖς ὅρους σωτηρίας. Ποιός εἶναι ὁ πρῶτος ὄρος; «μὴ περιβλέψῃ εἰς τὰ ὀπίσω», νά μήν κοιτάξεις πίσω σου. 

   Οἱ πρωτόπλαστοι ἔπρεπε νά κοιτάζουν τόν Θεό· ἀλλά γύρισαν τό πρόσωπό τους να κοιτάξουν πλάγια, να κοιτάξουν τό φίδι. Ἔπρεπε πάντα νά ἔχουν τή μνήμη τοῦ Θεοῦ καί πάντα να σκέπτονται τόν Θεό· ἀλλά ἐδῶ κάνουν μιά παράβαση, κοιτάζουν πλάι, κοιτάζουν πίσω δηλαδή, κοιτάζουν πρός τό φίδι, δεν κοιτάζουν μπροστά τους. Καί ἐκεῖ ἀκριβῶς δημιουργεῖται τό λάθος.

   Εἶναι ἐκεῖνο πού τό λέμε κάποτε καί αἰσθητά, τό λέμε καί νοητά: Κοίτα, παιδί μου, τη δουλειά σου! κοί τα μπροστά σου! Το λέμε, είναι καθημερινή ἔκφραση. Ὅταν ἔρχεσαι καί λές Ξέρεις, μ' ἐνοχλεῖ ἐκεῖνος κι ἐκεῖνος ὁ συμμαθητής μου και τα λοιπά, ἐμεῖς σοῦ λέμε: Βρέ παιδάκι μου, κοίτα τή δουλειά σου! κοίτα μπροστά σου ἐσύ!... Τί θά πεῖ κοίτα μπροστά σου; Δέν σημαίνει μή γυρίσεις τό κεφάλι σου, αλλά μήν ἀσχολεῖσαι μέ πλαϊνά πράγματα· έχε τα μάτια σου καρφωμένα σ' ἕναν σκοπό. Κι αὐτός ὁ σκοπός ποιός είναι; ὁ Θεός. Να φθάσουμε στον Θεό· αὐτός εἶναι ὁ σκοπός. 

   Εἶναι αὐτό πού θά μᾶς πεῖ ὁ Κύριος ἀργότερα: «Οὐδεὶς ἐπιβαλὼν τὴν χεῖρα αὐτοῦ ἐπ' ἄροτρον καὶ βλέπων εἰς τὰ ὀπίσω εὔθετός ἐστιν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ» (Λουκά 9, 62). Ἔβαλες το χέρι σου επάνω στό ἄροτρο γιά νά ὀργώσεις; δέν θά κάνεις ἴσια αυλακιά. Αμα κοιτάζεις πίσω σου, θα κάνεις στραβή αυλακιά. Τό παράδειγμα, φυσικά, εἶναι ἀπό τήν ἐποχή πού ὑπῆρχαν τά ἄροτρα μέ τά ζώα. 

   Τί θέλει νά πεῖ μ' αυτό; Ἐάν ἔβαλες το χέρι σου ἐπάνω στό ἄροτρο νά ὀργώσεις τήν πνευματική σου ζωή καί κοιτάζεις από δῶ καί ἀπό ἐκεῖ, δέν θά καταστεῖς «εὔθετος», κατάλληλος γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεου.

   Παιδάκια, τό ἀκούσατε; Δέν μπορεῖ νά γίνει κανείς κατάλληλος γιά τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἂν κοιτάζει αριστερά και δεξιά· μόνο μπροστά του θα κοιτάζει! Αυτό θέλει πολλή προσοχή!

   Τί σημαίνει στην πράξη; Παράδειγμα: Δέν ἔχεις ἁμαρτήσει στη ζωή σου; Δόξα τῷ Θεῷ! Ἅγιος ὁ Θεός! Προχώρα μπροστά σου· μή κοιτάζεις τίποτε ἄλλο! Θά σου ποῦν οἱ ἄλλοι ότι έχεις παρωπίδες. Ξέρετε γιατί βάζουμε τις παρωπίδες στα άλογα; Το κάνουμε αυτό ἀκριβῶς γιά νά μή τρομάξουν, για να μην τρομάξει το ζῶο ἀπό τήν κίνηση πού ὑπάρχει ἀριστερά και δεξιά. Τοῦ βάζουν λοιπόν τις παρωπίδες για να κρατάει ἴσιο τόν δρόμο του. Είναι μειονέκτημα αυτό γιά τό ἄλογο; εἶναι μειονέκτημα ἐάν δέν ἔχει παρωπίδες; Ἄν εἶναι μειονέκτημα, τότε γιατί ὁ κάτοχος του ζώου βάζει τις παρωπίδες, αὐτά τά πλαϊνά καλύμματα ἐδῶ, πού κρύβουν τόν γύρο ορίζοντα, γιά νά βλέπει μόνο μπροστά; Τις βάζει γιά νά μή τρομάζει το ζώο. Βάλτε ένα ζώο χωρίς παρωπίδες να περπατήσει στον δρόμο, νά δεῖτε τί θά γίνει... θά ἀφηνιάσει! 

   Ἔτσι κι ἐμᾶς· θά μᾶς κατηγορήσουν ὅτι ἔχουμε παρωπίδες. Αὐτές ὅμως εἶναι χρηστές, εἶναι χρήσιμες παρωπίδες! 

   Δέν μοῦ λέτε, σᾶς παρακαλῶ ὅταν περνᾶμε ἀπό ἕναν τόπο καί βρωμάει ψοφίμι, τί κάνουμε; δέν κλείνουμε τη μύτη μας; Ναί, γιατί δέν θέλουμε να μυρίσουμε αυτήν τη βρώμικη μυρωδιά. Γιατί νά μή κλείσουμε καί τά μάτια μας στα ποικίλα καλέσματα τοῦ κόσμου τούτου; Παρωπίδες εἶναι αὐτό, μέ τήν καλή σημασία. Εάν δέν τό καταλαβαίνουν οἱ κοσμικοί ἄνθρωποι, ἐμᾶς μᾶς περισσεύει. Ἂς μᾶς κατηγορήσουν ὅ,τι θέλουν. Καί μόνο γιατί ἔχει κάποιος τήν ἰδιότητα τοῦ Χριστιανοῦ, εἶναι ἀρκετό νά τόν κατηγοροῦν καί νά τόν εἰρωνεύονται. Αλλά πρέπει νά ἀντέχουμε νά ἔχουμε τήν ἰδιότητα τοῦ Χριστιανοῦ! 

   Μάλιστα, παιδιά! θα βάλουμε παρωπίδες, γιατί μᾶς χρειάζονται να περπατούμε ἴσια, για να μήν ἀφηνιάσουμε στον δρόμο τῆς ζωῆς μας! Και βλέπει κανείς σήμερα τούς νέους, που πετάνε αυτές τις χρηστές παρωπίδες, ὅτι ἔχουν κυριολεκτικά αφηνιάσει στη ζωή τους· θυμίζουν ἄλογα κυριολεκτικά, ζώα χωρίς λογική, νά τό πῶ ἔτσι καί μεταφορικά· δηλαδή θυμίζουν ζώα πού δέν ξέρουν πιά τί κάνουν. Περπατάνε στον δρόμο, φωνάζουν, σπάζουν βιτρίνες, βρίζουν, χτυποῦν, χτυπιοῦνται... Ἄνθρωποι εἶναι αὐτοί ἤ ἀφηνιασμένα άλογα, ἀφηνιασμένα ὄντα; Παιδιά, αὐτοί, στό ὄνομα τῆς ἐλευθερίας, δέν ἔχουν τίς παρωπίδες· τίς ἔχουν πετάξει! 

   Ἀλλά καί κάτι ἀκόμη. Ὑπῆρξε ἡ ζωή μας άμαρτωλή; εἴχαμε κάνει μέχρι τώρα ἁμαρτίες; Μή γυρίσουμε πίσω νά τίς κοιτάξουμε. Μη γυρίσουμε πίσω νά ποῦμε κάποτε είχα ἐκεῖνον τόν φίλο, τή φίλη, ἔκανα ἐκεῖνο κι ἐκεῖνο. Μή γυρίζεις πίσω θα πάθεις ὅ,τι ἔπαθε ἡ γυναίκα τοῦ Λώτ. Τί λέει ὁ Κύριος; τί εἰδοποιεῖ στό Κατά Λουκᾶν Εὐαγγέλιο; «Μνημονεύετε τῆς γυναικὸς Λώτ», να θυμόσαστε τήν γυναίκα τοῦ Λώτ.(Λουκά 17, 32)  Τί ἔγινε αὐτή; Στήλη αλατιού. Πρόσεξε, παιδί μου· ἄν γυρίζεις καί κοιτάζεις πίσω τη ζωή σου, τί ἔκανες πρῶτα δηλαδή, γιά νά ἔχεις ἀναμνήσεις κακές καί νά ἐπανασυνδέσεις το παρόν σου μέ τό βρώμικο παρελθόν σου, πρόσεξε, θα γίνεις στήλη άλατιού. Τί σημαίνει αυτό; θά ἀπολιθωθεῖς! θα χάσεις τη χάρη τοῦ Θεοῦ! Θα απολιθωθείς, πρόσεξέ το!... 

   Αυτό λοιπόν σημαίνει «μὴ περιβλέψης εἰς τὰ ὀπίσω», μή κοιτάξεις πίσω. 

   Ο δεύτερος ὄρος σωτηρίας εἶναι: «μηδὲ στῆς ἐν πάσῃ τῇ περιχώρω» ούτε να σταθεῖς σε όλη την περιοχή τῆς περιχώρου, δηλαδή στα γύρω-γύρω μέρη, γιατί οὔτε ἐκεῖ εἶναι ἡ σωτηρία. 

   Τί εἶναι ἡ περίχωρος; Ὁ Εὐγένιος Βούλγαρης κάνει μιά ωραία ἑρμηνεία καί λέει ὅτι εἶναι τά αἴτια τῆς ἁμαρτίας. («Πρέπει, δεύτερον, ὁ ἐν μετανοίᾳ νὰ μὴ μείνῃ οὔτε εἰς ἐκείνας τὰς περιστάσεις ὁποῦ γειτονεύουσι, τουτέστιν νὰ ἀπομακρύνεται καὶ νὰ ἀπέχῃ ὅσον δύναται ἀπὸ τὰς αἰτίας καὶ ἀφορμὰς ἐκείνας, αἱ ὁποῖαι δύνανται εύκολα εἰς τὴν προτέραν ζωὴν νὰ τὸν ανακυλήσουν.» (Αδολεσχίας Φιλοθέου, Α΄, Ἐκ τῆς Γενέσεως ἐπιστάσεις, ἐκδ. ἀδελ. Ζωσιμάδων, ἐν Ἱεροσολύμοις φωνή, σ. 60) Ἐάν ἡ πόλη εἶναι ἡ ἁμαρτία, ἡ περίχωρος εἶναι τά αἴτια τῆς ἁμαρτίας. Αν λοιπόν δέν εἶσαι μέν στην πόλη, στην περιοχή τῆς ἁμαρτίας, ἀλλά εἶσαι στα περίχωρά της, στα γύρω-γύρω της, τότε μοιάζεις μέ τήν πεταλούδα τή νυκτερινή που γυρίζει γύρω-γύρω ἀπό τή φλόγα τοῦ καντηλιού, καί τό πρωί τή βρίσκουμε στο λάδι μέσα πνιγμένη! Τότε, να το ξέρεις, ἡ σωτηρία σου δέν ὑπάρχει! Αν δηλαδή δεν πηγαίνεις στήν ἀνηθικότητα, αλλά παίρνεις ανήθικα περιοδικά, βλέπεις ἀνήθικες εἰκόνες, κουβεντιάζεις μέ τίς φίλες σου, μέ τούς φίλους σου, μέ τούς συμμαθητές σου ἀνήθικες κουβέντες, τότε είσαι στη γύρω περιοχή, είσαι στα περίχωρα· τότε, νά τό ξέρεις, γρήγορα θά μπεῖς καί στήν πόλη, τότε θα κάνεις καί τήν ἁμαρτία. 

   Ἂν πεῖ κανεὶς ἐγώ δεν πειράζομαι, τότε τήν ἀπάντηση τήν ἔχει. Πρῶτα πρῶτα δεν ξέρει τόν ἑαυτό του, για να λέει τις κουβέντες αὐτές. Τὴν ἀπάντηση όμως τήν ἔχει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ· «ὁ δοκῶν ἑστάναι βλεπέτω μὴ πέσῃ» (Α΄ Κορ. 10, 12), αὐτός πού νομίζει ότι στέκεται όρθιος ἄς προσέξει να μή πέσει! Παιδιά, είναι φοβερό πράγμα νά μήν ἔχει κανείς στοιχειώδη αυτογνωσία. 

   Αν νομίζουμε πώς θα σωθοῦμε στην περίχωρο, τότε διαψεύδουμε τόν Θεό, πού παραγγέλλει ὅτι δέν ὑπάρχει ἡ σωτηρία ἐκεῖ. Ἀλλά ὁ Θεός δεν διαψεύδεται· στο τέλος ἐμεῖς θά διαψευστοῦμε, ἐμεῖς θα πέσουμε θύματα τῆς ἀνοίας μας, δηλαδή τῆς κουταμάρας μας, τῆς βλακείας μας... νά τό πῶ καλύτερα, τῆς χαζομάρας μας!... Αὐτό θά πεῖ ἄνοια· χαζομάρα, ἀμυαλοσύνη! 

   Βλέπετε.... Ας προσέξουμε λοιπόν, γιατί ἐκεῖ δέν υπάρχει σωτηρία· ἐκεῖ εἶναι τά αἴτια τῆς ἁμαρτίας· εἶναι τό «μὴ ἄψησθε αὐτοῦ», κατά κυριολεξία! μήν ἀγγίξετε τον καρπό!... Μπορεῖ νά πεῖ κάποιος: Μά δέν θά τόν φάω, Κύριε... Νά, στο δένδρο εἶναι· πάω καί τόν ἀγγίζω. Ὄχι! Οὔτε θά τόν ἀγγίξετε! Μακριά! μακριά! 

   Ο τρίτος ὄρος τῆς σωτηρίας εἶναι: «εἰς τὸ ὄρος σώζου», στο βουνό θα σωθεῖς· στο βουνό! 

   Πράγματι, πιό πέρα ἀπό τήν πεντάπολη πού καταστράφηκε ήταν ἕνα βουνό· ὁ Θεός λοιπόν εἶπε στον Λώτ: Ἐκεῖ θά πᾶς νὰ σωθεῖς. 

   Τί σημαίνει «εἰς τὸ ὄρος σώζου»; Σημαίνει πώς μόνο ὅταν ἔχεις ἀναβάσεις πνευματικές, τότε μπορεῖς νά σωθεῖς. Μόνον ὅταν ἀνεβαίνεις πνευματικά, ἔχεις την σιγουριά ὅτι δέν κατεβαίνεις. Ἀφοῦ ἀνεβαίνεις, είναι δυνατόν νά κατεβαίνεις; Μόνο ἐκεῖ πραγματικά ὑπάρχει ἡ σωτηρία. 

   Θά μοῦ πεῖτε: Εἶναι ἀπόλυτο αὐτό; 

   Νά σᾶς πῶ. Εἶναι μερικά πράγματα, πού, πῶς νά τὸ κάνουμε; εἶναι ἀπόλυτα. Γιατί τάχα σ' ένα σωρό άλλους τομεῖς τῆς ζωῆς μας μιλάμε για μια απολυτότητα, και για την πνευματική ζωή δεν θέλουμε να μιλήσουμε μὲ ἀπολυτότητα;

   Πείτε μου, σᾶς παρακαλῶ· σ' ἕναν χώρο πού εἶναι μολυσμένος ἀπό κάποιο εἰδικό μικρόβιο, ἐκτάκτως μετ ταδοτικό, –όπως είναι τῆς εὐλογιᾶς, μου φαίνεται, που λένε πώς μόνο που θα περάσεις ἀπό τό δωμάτιο τοῦ ἀσθενοῦς, μόνο πού θ' αναπνεύσεις τόν ἀέρα τοῦ χώρου, ἁρπάζεις το μικρόβιο– ἐκεῖ τί χρειάζεται; δέν χρειάζεται ἀπολυτότητα; Γι' αυτό λέμε: Δὲν θὰ μπεῖς στόν χῶρο αὐτόν· ἀπαγορεύεται αυστηρώς!... Δέν θά μπεῖς· ἀπαγορεύεται!

   Τί εἶναι αὐτό; Απόλυτο. Γιατί τάχα σε μερικά τέτοια θέματα λέμε ἀπαγορεύεται ἀπολύτως, καί κανείς δεν σκανδαλίζεται, ἐνῶ στα πνευματικά, όταν πούμε Κοίταξε· μόνο την πνευματική σου ζωή θα προσέξεις· ὅλα τά ἄλλα θὰ σὲ ἀποπροσανατολίσουν, γιατί ἐκεῖ σκανδαλίζονται μερικοί καί λένε πώς δεν πρέπει να εἴμαστε ἀπόλυτοι; Λένε: Ἔ, ὄχι δά καί τόση ἀπολυτότητα... Ας είναι και λίγο πιο χαλαρά... 

   Παιδιά, ἄν δείξουμε χαλαρότητα, δὲν θὰ σωθοῦμε τελικά. Αὐτό τό βλέπουμε νὰ ἐπαναλαμβάνεται στους ἀνθρώπους μας, στους Χριστιανούς μας, πού ὅταν ἀρχίζουν κάποιες χαλαρότητες, στο τέλος ξεπέφτουν.

   Φυσικά, δέν μιλῶ γιά τήν κακῶς νοούμενη ἀπολυτότητα, γιατί πολλές φορές τό απόλυτο εἶναι κάτι τό ἄκαμπτο· θέλω νὰ πῶ ὅτι δέν πρέπει να υπάρχουν υποχωρήσεις. Αλλά, χρησιμοποιώντας κανείς τήν πνευματική διάκριση, θά ξέρει πῶς νά κινηθεῖ. 

   Βεβαίως, ὅπως τό προηγούμενο πού σᾶς εἶπα, δέν θα βάλουμε τις παλάμες μας δεξιά καί ἀριστερά στα μάτια μας! Για σκεφθεῖτε την περίπτωση· θά ἦταν πολύ κωμικό!... ἤ νά βάλει κανείς τίποτα μαντήλες ἐδῶ στα μάτια του καί νά περπατάει στον δρόμο, καί νά ἔχει κατεβασμένα τα μάτια νά μή δεῖ τίποτα! Δέν θά ἦταν γελοῖο; Αναμφισβήτητα γελοῖο. Δέν θά κινηθεῖ μέσα στην πόλη; δέν θά χρησιμοποιήσει τά ἀγαθά τοῦ πολιτισμοῦ; Γι' αυτό σᾶς εἶπα ὅτι θέλει διάκριση τό πράγμα.

   Ὅταν μιλᾶμε γιά μιά ἀπολυτότητα, δέν ἐννοοῦμε ἐκείνη τήν ἄκαμπτη απολυτότητα, ἀλλά ἐννοοῦμε ὅτι δέν θά κάνει κάποιος καμμία απολύτως υποχώρηση. Καμμία! Τίποτα! Θα κινηθεί άνετα μέσα στην πόλη, θα πάει στο σχολείο του, θα μάθει γράμματα, θά πάει στα μαγαζιά, θα ψωνίσει.... θα κινηθεῖ ἄνετα· ἀλλά δέν θα μετέλθει τίποτε τό ἁμαρτωλό. Αυτό μέ τήν ἔννοια ὅτι δέν πρέπει νά νοθεύσει τή ζωή του μέ κάτι πού εἶναι ἐπικίνδυνο καί ἁμαρτωλό, καί πού τελικά θά τόν ἀπομακρύνει ἀπό τή σωτηρία του. 

   Παιδιά, ὅπως ἀντιλαμβάνεστε, σχολιάσαμε αυτό τό σημεῖο· «οὐδὲ μὴ ἅψησθε αὐτοῦ», οὔτε νά τόν ἀγγίξετε αὐτόν τόν καρπό. Καί νά σκεφτεῖτε ὅτι αὐτό δέν τό εἶπα ἐγώ· τό εἶπε ὁ Θεός! Κι ὁ Θεός βέβαια ἀγαπᾶ τόν ἄνθρωπο, πού δημιούργησε μέσα στη σοφία Του καί τήν ἀγάπη Του καί τή δύναμή Του· τόν ἀγαπᾶ πολύ, καί θέλει ἀσφαλῶς ὁ ἄνθρωπος να γίνει παιδί Του. Αν λοιπόν πραγματικά θέλουμε να γίνουμε παιδιά του Θεοῦ, θα πρέπει να λέμε μια μεγάλη κουβέντα, για κάθε τί πού διαβάζουμε στον λόγο του Θεού για κάθε τί! Ξέρετε ποιά είναι αυτή ή κουβέντα, ἡ σωτήρια ἐκείνη κουβέντα; Τό εἶπε ὁ Θεός!... Δέν μ' ἐνδιαφέρει τι σχολιάζουν οἱ ἄνθρωποι· δέν μ' ἐνδιαφέρει τί λέει ὁ κόσμος· ὁ κόσμος μεταβάλλεται, «ὁ κόσμος ὅλος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται» (Α΄ Ιωάν. 5, 19)· μέ ἐνδιαφέρει τί λέει ὁ Θεός. Και ἀπό τή στιγμή πού θα πιστέψω ὅτι τό λέει ὁ Θεός ἔχω εἰρήνη καί χαρά μέσα στην ψυχή μου, εἶμαι ἐλεύθερος! 

Κυριακή, 18 Μαρτίου 1984

46η ομιλία στην κατηγορία « Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/palaia-diauhkh/xristianikh-kosmologia-anurvpologia
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pgmRsIiRCioth8a5E4bM7r

Απομαγνητοφώνηση :
Ιερά μονή Κομνηνείου.
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς «Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία.».🔻
https://drive.google.com/file/d/1PKTpnYb1nptUbWKH5jo6DJwk7IVel9BA/view?usp=drivesdk

🔸📜 Απομαγνητοφωνημενες ομιλίες της σειράς «Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία.».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20%CE%9A%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1%20~%20%CE%91%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%89%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️ https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__ 

https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου. https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ὁ θανάσιμος διάλογος (Γ΄).

†.Όπως θα θυμᾶστε, εἴχαμε αναφερθεῖ στόν διάλογο πού εἶχε ἀνοιχθεῖ ἀνάμεσα στό φίδι καί τήν Εὔα μέσα στον Παράδεισο. Αὐτός ὅμως ὁ διάλογος ἔχει πολύ βάθος. Γι' αὐτό ἀκριβῶς θά κάνουμε μιά προσπάθεια να ανασύρουμε από τό βάθος αὐτό ὅ,τι θεολογικό και πρακτικό στοιχεῖο μποροῦμε ὥστε νά μᾶς βοηθήσει. Γιατί, μή νομίσετε, ἐκεῖνο πού συνέβη στον Παράδεισο ἐπαναλαμβάνεται διαρκῶς μέσα στήν Ἱστορία γιά τόν κάθε ἄνθρωπο.

   Μήν πεῖτε ὅτι αὐτό συνέβη κάποτε στόν Ἀδάμ καί τήν Εὔα, καί ἐφεξῆς δέν πρόκειται πιά νά ξανασυμβεῖ. Σᾶς ἐπαναλαμβάνω ὅτι αὐτό συμβαίνει στόν κάθε ἄνθρωπο πού ἔρχεται στον κόσμο αυτόν. Ὁ ἄνθρωπος ὑφίσταται πάντα τήν δοκιμασία, τόν πειρασμό, τοῦ νά δοκιμάσει τόν καρπό του δένδρου τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ πονηροῦ, ἀκόμη καί τόν καρπό τοῦ δένδρου τῆς ζωῆς ἔχει τήν δυνατότητα να δοκιμάσει, ὅπως επίσης καί νά παρασυρθεῖ ἀπό τόν διάλογο πού θά τοῦ ἀνοίξει ὁ διάβολος.

   Σᾶς θυμίζω ὅτι καί ὁ νέος Ἀδάμ, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὑπέστη αὐτήν τήν ἐπίθεση εκ μέρους τοῦ ὄφεως τοῦ ἀρχαίου, τοῦ σατανᾶ, τοῦ διαβόλου, αὐτοῦ που πλανᾶ τήν οἰκουμένη, ὅπως λέει ὁ εὐαγγελιστής Ιωάννης. (Βλ. Ματθ. 4, 11. Λουκά 4, 13. Αποκ. 12, 9. 20, 2) Συνεπώς, θα πρέπει να βαθύνουμε σ' αυτόν διάλογο πού ἀνοίχθηκε ανάμεσα στους πρωτοπλάστους καί τόν διάβολο, για να βγάλουμε καί θεολογικά καί πρακτικά συμπεράσματα.

   Ρωτάει ὁ διάβολος: «Τί ὅτι εἶπεν ὁ Θεός..;».(Γέν. 3, 1) Δηλαδή: Τί εἶναι ἐκεῖνο πού εἶπε ὁ Θεός...; Αλήθεια, σας εἶπε νά μήν δοκιμάσετε κανένα ἀπό τά δένδρα πού ύπάρχουν ἐδῶ στόν Παράδεισο; Μάλιστα αὐτή τήν ἴδια τή φράση τή συναντοῦμε καί στήν καθημερινότητά μας πολλές φορές από πονηρούς ἀνθρώπους, πού θά ἤθελαν νά μᾶς ψαρέψουν. Λένε: Τί ἀκούω; Τί μαθαίνω; Εἶναι ἔτσι; Καί αὐτό τό Τί ἀκούω; Τί μαθαίνω; νά μήν εἶναι ἀλήθεια, ἐν γνώσει ἐκείνου πού ρωτάει, ἀκριβῶς γιά νά μπεῖ στό θέμα καί νά μάθει πιό πολλά.

   Πάνω σ' αὐτό τό θέμα λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος: «Σκοπεῖτε ἐνταῦθα κακουργίας ὑπερβολὴν λεπτοτάτην; Τὸ μὴ ῥηθὲν ὑπὸ τοῦ Θεοῦ ἐν τάξει συμβουλῆς καὶ ἐρωτήσεως εἰσάγει, καὶ ὡσανεὶ τὴν ὑπὲρ αὐτῶν κηδεμονίαν ποιούμενος.» (Εἰς τὴν Γένεσιν, Ομιλία IC', PG 53, 127). Βλέπετε ἐδῶ πόσο λεπτότατη υπερβολή κακουργίας παρουσιάζει ὁ διάβολος; Ἐκεῖνο πού δέν εἶπε ὁ Θεός, ὁ διάβολος τό θέτει σάν ἐρώτημα, προσποιούμενος ὅτι φροντίζει γι' αὐτούς.

   Ἡ ἐρώτησή του αυτή έχει θέση συμβουλῆς, γιά νά παρουσιάσει ὅτι τάχα κηδεμονεύει, ἐνδιαφέρεται γιά τούς πρωτοπλάστους, πού εἶναι μέσα στον Παράδεισο. Ειλικρινά, παιδιά, αυτό είναι τό διαβολικό ενδιαφέρων που δέν εἶναι τίποτε άλλο παρά ή καταστροφή τοῦ ἀνθρώπου.

   Τό διαβολικό ενδιαφέρον! Εἶναι αὐτό τό δαιμονικό ἐνδιαφέρον που συναντούμε κάποτε σε ανθρώπους πού δροῦν ὡς ὄργανα τοῦ σατανᾶ, γιά νά μᾶς καταστρέψουν. Πόσες φορές, πρόσωπα πού θέλουν νά σᾶς ἐκμεταλλευθοῦν ἠθικά, ἔρχονται κοντά σας, σᾶς κολακεύουν, δείχνουν ἐνδιαφέρον, πῶς ἔτσι; πῶς ἀλλιῶς; καὶ ὁ σκοπός τους εἶναι ἀκριβῶς νά καταστρέψουν· να σᾶς ἐκμεταλλευθοῦν καί νά σᾶς καταστρέψουν!

   Εἶναι δηλαδή σάν νά ἔλεγε ὁ διάβολος στήν Εὔα: Για ποιόν λόγο ὁ Θεός σᾶς στέρησε μιά τέτοια απόλαυση ἀπό τόν Παράδεισο; Δηλαδή, ἐπέτρεψε μέν νά βλέπετε τόν καρπό του δένδρου στο μέσον τοῦ Παραδείσου, ἀλλά τήν εὐχαρίστησή του ὅμως σᾶς ἀπέκλεισε νά τή δοκιμάσετε. Γιά ποιόν λόγο λοιπόν να μένετε μέσα στον Παράδεισο; γιά νά βασανίζεστε περισσότερο, μέ τό νά βλέπετε τόν καρπό, καί νά μήν σᾶς ἐπιτρέπεται νά τόν δοκιμάσετε;...

   Ακούσατε, παρακαλῶ;... Εἴδατε, πάνω-κάτω, πῶς κινεῖται ὁ διάβολος; Κάπως ἔτσι λοιπόν καί σήμερα ὁ διάβολος ὑποβάλλει στούς νέους ἐπαναστατικές ἰδέες: Γιατί ἀπαγορεύεται δηλαδή να δοκιμάσετε τά ἀγαθά, τα ἡδέα, τά γλυκά, τα ντόλτσα –νά τό πῶ ἔτσι, γιατί τό λένε κι αὐτό– τοῦ πολιτισμοῦ, τῆς κοινωνικῆς ζωῆς, τά πολύ ὡραῖα πού μπορεῖ κάθε νέος νά δοκιμάσει; Ὁ κάθε νέος να πάει σε κέντρα διασκεδάσεως νά δοκιμάσει ὅ,τι θέλει... ὅ,τι ποθεῖ ἡ ψυχή του!... Γιατί ὄχι; Και γιατί οἱ γονεῖς σας νὰ σᾶς ἐμποδίζουν; Δεν νομίζετε ότι είναι καιρός να τους πεῖτε ὅτι δέν ἔχετε καμμία θέση μέσα στο σπίτι σας; Αν σᾶς ἐμποδίζουν, δεν ἔχετε παρά να φύγετε ἀπό τό σπίτι σας. Κοιτάξτε ανοίγεται ἡ ζωή ὄμορφη, ἀνοίγεται γεμάτη από ἡδονές καί εὐχαριστήσεις, ἐνῶ μέσα στο σπίτι συναντάτε συνεχῶς ἀπαγορεύσεις· "μή αυτό", "μή ἐκεῖνο", "μή τό ἄλλο... Βγεῖτε λοιπόν ἔξω νά ἀπολαύσετε τή ζωή σας! Δέν θά σᾶς πεῖ κανένας τό "μή".

   Ὁ διάβολος ἐπιδιώκει να σας βγάλει ἀπό τόν παράδεισο τοῦ σπιτιοῦ σας. Καί ὅταν σας βγάλει ἀπό τόν παράδεισό σας, τότε ἐκεῖ θά σᾶς ἐπιφέρει ὅ,τι κακό, ὅπως θὰ δοῦμε στη συνέχεια. 

   Τό δυστύχημα ὅμως εἶναι ὅτι πολλές φορές οἱ νέοι μας πείθονται σ' αὐτές τίς ὑποδείξεις, καί ξεπορτίζουν ἀπό τό σπίτι, φεύγουν... καί μετά γυρίζουν πίσω ἐρείπια πραγματικά! (Πρβλ. Ναπολέοντος Λαπαθιώτη, Ποιήματα, Οι νικημένοι τῆς ζωῆς, ἐκδ. Μαλλιάρης Παιδεία, Αθήνα 2016: Ἐμεῖς, ἐμεῖς, τῆς ζωῆς οἱ νικημένοι | με τα βασιλεμένα ιδανικά... | Κι ἐμεῖς, ἵνα πρωί, εἴχαμε κινήσει 1 μόλις ο κάμπος είχε κοκκινίσει / με μάτια πού τά φλόγιζε ή χαρά / κι όλοι γεροί και αγέρωχοι σάν Κροίσοι, Μά τα μεσάνυχτα εἴχαμε γυρίσει / με καταματωμένα τα φτερά..)

   Ωστόσο, ἄν παρατηρήσατε, ἐδῶ ὁ διάβολος, ἀνοίγοντας συζήτηση-διάλογο με τους πρωτοπλάστους, θέλει νά θέσει σέ ἀμφιβολία ἐκεῖνα πού τούς εἶπε ὁ Θεός. Ὁ Θεός τούς είπε: Δέν θά δοκιμάσετε γιατί τήν ἡμέρα πού θά δοκιμάσετε θα πεθάνετε. Μέ ὅλη αὐτήν τήν κουβέντα πού τούς κάνει ὁ διάβολος, τώρα ἐκεῖνοι ἀρχίζουν να αμφισβητοῦν, νά ἀμφιβάλλουν. Μήπως δέν εἶναι ἔτσι; Μήπως έκανε λάθος ὁ Θεός; Μήπως δέν θέλει ὁ Θεός κάπως ἔτσι να είναι τα πράγματα σ' ἐμᾶς, ἀλλά νά είναι διαφορετικά, να είναι όπως μᾶς τα λέει ὁ ὄφις από 'δώ; Μήπως λοιπόν θα πρέπει να ἀλλάξουμε ἀντίληψη τῶν πραγμάτων; Δηλαδή ρίχνει ὁ διάβολος τό σπέρμα τῆς ἀμφιβολίας.

   Είναι φοβερό πράγμα, παιδιά, ὅταν μπεῖ ἡ ἀμφιβολία μέσα στην ψυχή. Μέχρι τη στιγμή εκείνη οἱ πρωτόπλαστοι εἶχαν τήν ἐν Θεῷ ἁπλότητα. Δέν θά μποροῦσαν νά διανοηθοῦν ὅτι ὑπάρχει κάτι διαφορετικό ἀπό ἐκεῖνο πού εἶπε ὁ Θεός. Ποιά εἶναι ἡ ἐν Θεῷ ἁπλότητα; Ο Θεός είπε νά μή δοκιμάσουμε τον καρπό. Αὐτή εἶναι ἡ ἁπλότητα. Ο Θεός λέει νά ἐφαρμόσουμε τό Εὐαγγέλιό Του. Αὐτή εἶναι ἡ ἁπλότητα. Από την στιγμή πού θ' αρχίσουμε να ρωτάμε το γιατί καί τό πῶς καί τά λοιπά, ἤδη μές στην ψυχή μας έχει τοποθετηθεῖ καί πάει νά ἀναπτυχθεῖ τό σπέρμα τῆς ἀμφιβολίας, πού τό ἔβαλε ὁ ἴδιος ὁ διάβολος. Ἔτσι, αὐτός προσπαθεῖ νά ἐνσπείρει αὐτήν τήν ἀμφιβολία στην ψυχή τῶν πρωτοπλάστων, μέ τή μέθοδο του διαλόγου. 

   Ὁ διάλογος ἔχει δύο μορφές αυτό θά ἤθελα νά το προσέξετε πάρα πολύ. Η μία μορφή εἶναι ὅταν ζητᾶμε νά διασαφήσουμε τήν ἀλήθεια καί ἡ ἄλλη μορφή τοῦ διαλόγου εἶναι ὅταν προσπαθοῦμε νά βροῦμε τήν ἀλήθεια· είναι δυό διαφορετικά πράγματα. 

   Ἐπὶ εὐαγγελικών θεμάτων δεν κάνουμε προσπάθεια να βροῦμε τήν ἀλήθεια μέ τόν διάλογο, ἀλλά νά διευκρινίσουμε τήν ἀλήθεια· διότι στην Αγία Γραφή ή αλήθεια είναι κατατεθειμένη. Η Αγία Γραφή είναι το ταμιεῖο τῆς ἀληθείας, καί ἐμεῖς ὀφείλουμε να γνωρίσουμε αυτήν τήν ἀλήθεια. Εάν θά κάνουμε κάποιον διάλογο, ρωτώντας τον δάσκαλο, τον πνευματικό, τον εἰδήμονα, τόν γνώστη τοῦ Εὐαγγελίου, πως συμβαίνει αὐτό; τί εἶναι ἐκεῖνο; δεν κάνουμε τίποτα άλλο παρά να ζητάμε κάποιες ἐξηγήσεις, για να καταλάβουμε περισσότερο τήν κατατεθειμένη –υπογραμμίζω– την κατατεθειμένη ἀλήθεια. Δέν ἀνοίγουμε ὅμως διάλογο για να δημιουργήσουμε μία διαφορετική γνώμη γιά ἐκεῖνα πού ὑπάρχουν μέσα στο Ευαγγέλιο, καί νά ποῦμε... Να τό κουβεντιάσουμε. Εγώ σ' αὐτό δέν συμφωνῶν ἔχω μία διαφορετική άποψη. Τί μπορεῖ νά γίνει; 

   Ἄν ἔχετε προσέξει, τον τελευταῖο καιρό στο σχολεῖο σας, τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν ἔχει πάρει, ὡς ἐπί τό πλεῖστον, τήν μορφή του διαλόγου. Αὐτή ἡ μορφή βεβαίως ἀνέκαθεν ὑπῆρχε ὡς διασάφηση τῆς ἀλήθειας. Μπορούσε να σηκώσει το χέρι του ένας μαθητής, μιά μαθήτρια, και να ρωτήσει τον καθηγητή, πῶς τό ἐννοεῖ αὐτό, ἕνα θέμα, καί ἐκεῖνος θά ἀπαντοῦσε πάντοτε βάσει τῆς κατατεθειμένης ἀληθείας.

   Τώρα ὅμως, ἐκ προγράμματος, ἔχει δοθεῖ μια νέα μορφή στο μάθημα, ὅτι πρέπει να υπάρχει ὁ διάλογος μέσα στην τάξη, ὥστε νά ἐκφράζονται οἱ ἀντιρρήσεις, καί ἔτσι να μπορούμε να κάνουμε ἕναν συμβιβασμό, σε σχέση μ' ἐκεῖνα πού είναι κατατεθειμένα στον λόγο τοῦ Θεοῦ. Δηλαδή δημιουργείται μία διαλεκτική. Αλλά μια διαλεκτική ανάμεσα στις δικές μου ἀντιλήψεις καί στήν κατατεθειμένη αλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα τή νοθεία τῆς ἀλήθειας. Εἶναι αὐτό ἀκριβῶς πού ἔκανε καί ὁ διάβολος, όπως σᾶς ἐξήγησα, μέσα ἐκεῖ στόν Παράδεισο,

   Συνεπώς ἕνας τέτοιος διάλογος γίνεται ὄχι για να διασαφηνιστεί κάτι –το λέω για τρίτη φορά– αλλά για ν' ακουστεῖ ἡ δική μου γνώμη, να γίνει ένα είδος διαλεκτικού μείγματος και να βγάλουμε ένα μέσα συμπέρασμα. Δηλαδή μιά θέση είναι τό Εὐαγγέλιο, μιά ἄρση είμαι ἐγώ, και μια σύνθεση είναι αυτό πού θά βγάλουμε ἀπό τόν διάλογο μέσα στην τάξη, ἄς τό ποῦμε, μέ τον καθηγητή καί τούς ἄλλους συμμαθητές μας.

   Αυτός ὅμως ὁ διάλογος είναι διάλογος θανάτου, είναι διάλογος διαβολικός, γιατί νοθεύει τήν κατατεθειμένη ἀλήθεια. Καί ἐπειδή ὁ διάλογος αὐτός γίνεται ἀπό τόν κόσμο με συνομιλητή το Ευαγγέλιο, κι ἐπειδή «ὁ κόσμος όλος –κατά τόν εὐαγγελιστή Ιωάννη– ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται» (Α' Ιωάν. 5, 19), ὁλόκληρος ὁ κόσμος βρίσκεται μέσα στον διάβολο, γι' αὐτόν τόν λόγο ὁ διάβολος ζητᾶ ἀπό τούς Χριστιανούς τόν διάλογο· ὄχι γιά νά ἔρθουν κονττά στόν Χριστό, ἀλλά γιά νά νοθευθεῖ ὁ Χριστιανισμός.

   Ὁ διάβολος μέσα στον Παράδεισο μετῆλθε, θα λέγαμε, τέσσερα στάδια, ἢ τέσσερις φάσεις, γιά νά φθάσει στον τελικό του σκοπό. Τα στάδια αὐτά, παρακαλῶ πολύ, νά τά προσέξετε, γιατί αὐτά ἐπαναλαμβάνονται διαρκώς μέσα στη ζωή μας. Πρώτο στάδιο είναι ή συνύπαρξη, δεύτερο στάδιο είναι ὁ διάλογος, τρίτο στάδιο εἶναι ἡ διείσδυση και τέταρτο στάδιο εἶναι ἡ ἀνατροπή. Ας τά δοῦμε αὐτά ἀναλυτικά. 

   Καί πρῶτα πρῶτα είναι ἡ συνύπαρξη. Τί σημαίνει συνύπαρξη; Συνύπαρξη σημαίνει ότι δύο πρόσωπα, ζώα ή πράγματα συνυπάρχουν, υπάρχουν μαζί.

   Ἀκοῦστε τί φωνάζει, τί ἀνακράζει ὁ ἱερός Χρυσόστομος στην Εὔα, κάνοντας ανάλυση του διαλόγου της μέ τόν σατανᾶ: «Ἀληθῶς φθείρουσιν ἤθη χρηστὰ ὁμιλίαι κακαί. Μὴ γὰρ ὁμογενής σοι ἦν ὁ τὴν συμβουλὴν εἰσαγαγών; Τῶν ὑποτεταγμένων ἐτύγχανε, τῶν δούλων τῶν ὑπὸ τὴν σὴν ἐξουσίαν τυγχανόντων». (Εἰς τὴν Γένεσιν, Ομιλία IG', PG 53, 129 130) Πράγματι, οἱ κακές συναναστροφές καταστρέφουν τά ἤθη, τά καλά ἤθη. Μήπως στ' αλήθεια αυτός ἐκεῖ, ὁ διάβολος, τό φίδι, πού σοῦ ἔδωσε αυτήν τή συμβουλή ήταν ὁμογενής σου; ἦταν ἄνθρωπος; Ὄχι· ἦταν ἕνας ἀπό τούς δούλους σου τούς ὑποταγμένους σ᾿ ἐσένα, ἀπό αὐτούς πού ἦταν κάτω ἀπό τήν ἐξουσία τή δική σου· ένα ζώο ήταν. Τί κάθεσαι καί ἀκοῦς τή συμβουλή ἑνός ζώου;... Δέν ἄκουσες πού εἶπε ὁ Θεός ὅτι τά ζῶα ὑποτάσσονται σ' ἐσένα; Γιατί λοιπόν ἀνοίγεις διάλογο με αὐτόν πού εἶναι κάτω ἀπό τή δική σου ἐξουσία; Γιατί ἀνοίγεις διάλογο; ἤ, καλύτερα, γιατί συνυπάρχεις; 

   Μή μοῦ πεῖτε γιά ἐκείνη τή συνύπαρξη πού ἔχουμε μέ τά οικιακά ζῶα, τή γάτα μας, το σκύλο μας, τό βόδι μας, τα πρόβατά μας, τις κατσίκες μας· μή θεωρήσετε αυτό ὡς συνύπαρξη. Συνυπάρχουμε μέν, ἀλλά εἴμαστε τά ἀφεντικά αὐτῶν τῶν ζώων· ἐνῶ ἡ ἄλλη συνύπαρξη ἔχει κάτι διαφορετικό. Γι' αυτόν ἀκριβῶς τόν λόγο λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος στην Εὔα: Τί κάθεσαι καί κουβεντιάζεις.... Ἐσύ είσαι ἄνθρωπος· σοῦ μιλάει ἕνα φίδι δεν σκέπτεσαι καθόλου ὅτι δέν μπορεῖς να συνυπάρξεις μέ αὐτό;... 

   Πάνω στο θέμα αὐτό τῆς συνυπάρξεως, ἂς θυμηθοῦμε ἀπό τήν ἱστορία, παιδιά, τήν ἀπαγορευτική ἐντολή πού ἔδωκε ὁ Θεός να συνυπάρχουν ή γενεά τοῦ Κάιν μέ τή γενεά του Σήθ.

   Εἶναι γνωστό ὅτι ὅταν ὁ Ἄβελ φονεύθηκε ἀπό τόν Κάιν, στη θέση τοῦ Ἄβελ γεννήθηκε ἕνα ἄλλο παιδί, ὁ Σήθ. Βέβαια οἱ πρωτόπλαστοι γέννησαν πολλά παιδιά· ἀλλά σέ εὐλάβεια, εὐσέβεια, ἀρετή, σάν τόν Αβελ, ήταν ὁ Σήθ, πού ἀποτελεῖ, θα λέγαμε, πρόγονο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ Μεσσίου. Ὁ Θεός λοιπόν ἔδωσε ἐντολή νά μήν συνυπάρχει ἡ γενεά του Κάιν μέ τή γενεά τοῦ Σήθ· νά ἀναπτύσσονται χωριστά σέ ἕναν τόπο να εἶναι οἱ ἀπόγονοι τοῦ Κάιν καί σέ ἄλλο τόπο οἱ ἀπόγονοι τοῦ Σήθ. Τί απέγινε ὅμως;

   Ὕστερα ἀπό κάποιο καιρό, οἱ ἀπόγονοι τοῦ Σήθ, ἀφοῦ πέρασαν ἀρκετά χρόνια τηρώντας τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ, τελικά παρεξέκλιναν· εἶδαν ὅτι οἱ γυναῖκες τῶν ἀπογόνων τοῦ Κάιν ἦταν ὡραῖες γυναῖκες, καί τότε σκέφθηκαν να τις παντρευτούν. 

   Μά ὁ Θεός εἶπε ὅτι δέν ἔπρεπε νά συγγενέψουν, δέν ἔπρεπε νά συνυπάρξουν, δέν ἔπρεπε νά ἔρθουν σε μείξη. Καί τό ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς μείξεως, παιδιά, τό ὅτι δηλαδή ή μία γενεά ήρθε σε επαφή μέ τήν ἄλλη, ήταν να χαλάσει ἡ γενεά τοῦ Σήθ καί νά διαφθαρεῖ, όπως ήταν διεφθαρμένη ἡ γενεά τοῦ Κάιν. 

   Ποιό ήταν τό ἀποτέλεσμα; Ἔφθασε ἡ ἁμαρτία και το κακό σε τέτοιο βαθμό, ὥστε εἶπε ὁ Θεός: «οὐ μὴ καταμείνῃ τὸ πνεῦμά μου ἐν τοῖς ἀνθρώποις τούτοις εἰς τὸν αἰῶνα διὰ τὸ εἶναι αὐτοὺς σάρκας» (Γέν. 6, 3). Ἔγιναν σαρκικοί οἱ ἄνθρωποι, σκέπτονται σαρκικά. Καί ἐπῆλθε ὁ κατακλυσμός, και καταστράφηκε ὅλη ἐκείνη ή γενεά. Ὁ κατακλυσμός ἦταν τό ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς μείξεως, πού ἦταν ἀπαγορευμένη ἀπό τόν Θεό.

   Βλέπετε, παρακαλῶ, ὅτι ἐδῶ ὑπῆρξε μία συνύπαρξη, τήν ὁποία ὁ Θεός δέν ἤθελε;

   Ακόμη, βλέπουμε και κάτι ἄλλο. Οἱ Ἑβραῖοι, ὁ περιούσιος λαός τοῦ Θεοῦ, οἱ ἀπόγονοι τοῦ ἀγαπητοῦ στον Θεό Ἀβραάμ, πῆραν τήν ἐντολή νά μήν ἔχουν καμμία ἐπικοινωνία με τους γύρω γειτονικούς τους λαούς· ἐκεῖνοι ὅμως δέν πρόσεξαν. Ὁ Θεός σαφῶς τους εἶπε: Μικτούς γάμους δεν θα κάνετε, κοινές γιορτές δεν θα γιορτάσετε, καί ἐμπορικές πράξεις μέ αὐτούς δέν θά πραγματοποιήσετε· θά ζῆτε μόνοι σας. (Βλ. Λευίτ. 26, 12. Ησ. 52, 11. Περ. 16, 5. Ιεζ. 20, 1-26, 37, 27...)

   Προσέξτε αὐτήν τήν ἀπομόνωση· εἶναι πολύ σπουδαία, παιδιά, καί χρειάζεται πάρα πολύ στήν ἐποχή μας, ὅπως θὰ δοῦμε στη συνέχεια. 

   Ἐπειδή ὅμως οἱ Ἑβραῖοι δεν πρόσεξαν στο σημεῖο τοῦτο, ὅπως καί οἱ παλαιοί ἀπόγονοι τοῦ Σήθ, ἔφθασαν κι αὐτοί να καταστραφούν. Ἀφοῦ ἁμάρτησαν φοβερά, ἀκολούθησε ἡ αἰχμαλωσία, τόσο τοῦ βορείου βασιλείου ἀπό τούς Νινευίτες, ὅσο καί τοῦ νοτίου βασιλείου ἀπό τούς Βαβυλωνίους· δηλαδή τό ἀποτέλεσμα ἦταν ἡ διάλυση τοῦ κράτους τους· εἶχαν πραγματικάσυρθεῖ αἰχμάλωτοι στην Νινευῆ καί στή Βαβυλώνα. (Ἡ ἱστορία τῆς περιόδου αὐτῆς ἀρχίζει καί γιά τά δύο βασίλεια ἀπό τή διάσπαση του ενιαίου βασιλείου το 930 π.Χ. καί τερματίζεται για το βασίλειο τοῦ Ἰσραήλ μέ τήν κατάλυσή του από τονΑσσύριο μονάρχη Σαργῶν Β΄ το 722 π.Χ. καί γιά τό βασίλειο του Ἰούδα μέ τήν κατάληψη καί καταστροφή τῆς Ἱερουσαλήμ ἀπό τόν Βαβυλώνιο ἡγεμόνα Ναβουχοδονόσορα Β΄ το 586 π.Χ. Ἔτσι, τό βόρειο βασίλειο επέζησε διακόσια περίπου χρόνια, ἐνῶ τό νότιο περίπου τριακόσια πενήντα χρόνια)

   Ακόμα, ὁ Θεός ἀνανεώνει αὐτήν τήν απαγόρευση καί στήν Καινή Διαθήκη, ὅτι δέν πρέπει να συνυπάρχουμε μέ τό κακό· δέν μποροῦμε, δέν πρέπει! Καί δέν πρέπει να συνυπάρχουμε –προσέξτε– άλλοτε τροπικά καί ἄλλοτε τοπικά. Υπάρχουν φορές πού και τοπικά δεν πρέπει να συνυπάρχουμε. Σ' έναν τόπο πού γίνεται ἕνας ἁμαρτωλός χορός, σε μία ντισκοτέκ, δέν μπορεῖς να συνυπάρχεις· δηλαδή δέν μπορεῖς νά πᾶς ἐσὺ ἐκεῖ. 

   Αναγκαστικά όμως συνυπάρχεις στην πόλη πού ζεῖς· ἀλλά ὁ τρόπος πού θά ζεῖς μέσα ἐκεῖ θά εἶναι τρόπος ἀπομονώσεως. Τοπικά μέν δέν θά ἀπομονωθείς, τροπικά ὅμως θά ἀπομονωθεῖς. 

   Ἀκοῦστε πῶς τό λέει αὐτό ἡ Καινή Διαθήκη. Λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στους Κορινθίους: «Μὴ γίνεσθε ἑτεροζυγοῦντες ἀπίστοις» (Β΄Κορ. 6, 14). Ἡ εἰκόνα εἶναι παρμένη ἀπό τά ζῶα πού ὀργώνουν. Δεν πρέπει στον ἴδιο ζυγό να βάλουμε δύο διαφορετικά ζώα, δηλαδή να βάλουμε ἕνα βόδι μέ ἕναν ὄνο. Αὐτά τά δύο εἶναι διαφορετικά ζῶα, καί δέν μποροῦν να συμβαδίζουν. Ο ζυγός πού θὰ μπεῖ ἐπάνω στον τράχηλό τους δέν θά ταιριάζει καλά, ὥστε νά κινοῦνται τα ζώα άνετα. Γι' αὐτό καί ὁ παλιός νόμος τό ἀπαγόρευσε αυτό. (Βλ. Λευιτ. 19, 19. Δευτ. 22, 10)

   Ἀλλά αὐτό ἦταν τυπικό· ουσιαστικά όμως σήμαινε πώς δέν πρέπει νά εἴμαστε ἑτεροζυγοῦντες μέ τούς ἀπίστους. Δηλαδή, ἀπό τήν πραγματικότητα τῶν ζώων πού ἐπρόκειτο νά ὀργώσουν, γίνεται ἡ μεταφορά στόν πνευματικό χώρο. Καί λέει τώρα ὁ ἀπόστολος Παῦλος ὅτι δέν πρέπει νά ἑτεροζυγοῦμε μέ τούς ἀπίστους, να μή μπαίνουμε μαζί τους κάτω ἀπό τόν ἴδιο ζυγό· να μή κάνουμε παρέα μέ τούς ἀπίστους, μέ τούς διεφθαρμένους.

   Λέει ἀκόμα στη συνέχεια: «διὸ ἐξέλθετε ἐκ μέσου αὐτῶν καὶ ἀφορίσθητε, λέγει Κύριος»· βγεῖτε ἀπό τόν χῶρο τους, ἀπό τήν περιοχή τους –τροπικά οπωσδήποτε– καί ξεχωριστεῖτε. Το λέει αυτό ὁ Θεός, καί τό σημειώνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Εἶναι ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη, ἀλλά τό ἀνανεώνει ή Καινή Διαθήκη. (Βλ. Ησ. 52,11. Ίεζ. 20,34-41. Ζαχ. 10,8. Αποκ. 18,4) Τί θά πεῖ «ἀφορίσθητε»; Θά πεῖ χωριστεῖτε καί ὁρίστε τά ὅριά σας· τά ὅρια τους καί τά ὅριά σας, ὁ δρόμος τους καί ὁ δρόμος σας. 

   Πάμε στο σχολείο –να μιλήσω πάνω στην καθημερινότητα. Μέσα στην τάξη είμαστε ὅλοι μαζί, καί οἱ εὐσεβεῖς καί οἱ ἀσεβεῖς. Θά ἀκούσουμε το μάθημά μας. Ὅταν αὐτό τελειώσει, θά πᾶμε στο σπίτι μας. Αλλά θά πᾶμε στο σπίτι μας χωρίς τήν παρέα εκείνων πού εἴχαμε μέσα στην τάξη, γιατί δέν μᾶς συμφέρει. Ἐάν ὅμως πηγαίνουμε και γυρίζουμε παρέα, ἐάν στο διάλειμμα κάνουμε παρέα μ' αὐτούς τούς συμμαθητές μας, τις συμμαθήτριές μας, ἀπό τούς ὁποίους ὁ Θεός μᾶς εἶπε νά ξεχωρίσουμε, τότε θα πέσουμε καί ἐμεῖς στίς ἁμαρτίες ἐκείνων. Καί τότε τί κάνουμε;... Τίποτα δέν κάνουμε! Δεν θα μπορέσουμε ποτέ μα ποτέ να διατηρήσουμε τήν ἀρετή μας καί τήν ἰδιότητά μας τή χριστιανική, ἐάν ἀφήσουμε τόν ἑαυτό μας να συνυπάρξει μέ τόν κόσμο, μέ τήν ἔννοια τήν ἠθική.

   Καί προσθέτει ὁ Κύριος: «καὶ ἀκαθάρτου μὴ άπτεσθε, κἀγὼ εἰσδέξομαι ὑμᾶς» (Β΄ Κορ. 6, 17). μήν ἀγγίζετε τίποτε τὸ ἀκάθαρτο, κι ἐγώ θά σᾶς δεχθῶ.

   Ποιό εἶναι τὸ ἀκάθαρτο; Σου λέει ἡ φίλη σου, ὁ φίλος σου, ὁ συμμαθητής σου, η συμμαθήτριά σου: Κοίταξε αυτό το περιοδικό!... Δές τις φωτογραφίες του μέσα!... Ὄχι μόνο μή τό δεῖτε, ἀλλά οὔτε καί νά τό πιάσετε! Πῶς νά σᾶς τό πῶ, Αὐτό τό «μὴ ἅπτεσθε» θά μοῦ ἐπιτρέψετε νά πῶ ὅτι ἰσχύει και κατά κυριολεξία! Οὔτε νά τό ἀγγίξετε! Ούτε νά τό δεῖτε!

   Ἄν ὅμως δεῖτε τις φωτογραφίες ενός βρώμικου περιοδικοῦ, ἀνήθικου –κυκλοφορούν φοβερά ἀνήθικα περιοδικά μέσα στα σχολεία– τί θα γίνει; Ακούστε: Θα γίνει εἰσπήδηση, δόλια εἰσβολή, τοῦ σατανᾶ στην ψυχή σας! Θα πηδήξει ἀπό τό περιοδικό μές στην ψυχή σας ὁ σατανᾶς. Πῶς; Ακούστε: Θα πάτε στο σπίτι σας, κι ἐκεῖνα πού εἴδατε θα στριφογυρίζουν στο μυαλό σας, θά σᾶς ζαλίσουν... ἕως ὅτου κάποια στιγμή θά σᾶς τρικλοποδήσει ὁ διάβολος καί θά σᾶς ἀνατρέψει.

   Ὅπως λοιπόν ἀντιλαμβάνεστε, παιδιά, δέν μποροῦμε νά δεχθοῦμε κάτι βρώμικο, οὔτε κἄν νά τό ἀγγίξουμε. Τό ἴδιο ισχύει καί γιά τά λόγια. Αρχίζει να λέει ἡ συμμαθήτρια, ὁ συμμαθητής, σας κάτι ρυπαρό, βρώμικο· νά τοῦ πεῖτε: Σε παρακαλῶ σταμάτα· δέν θέλω νά τ᾿ ἀκούσω. Μά γιατί; Δέν θέλω νά τό ἀκούσω! 

   Θά μοῦ ἐπιτρέψετε νά σᾶς πῶ ἕνα περιστατικό, ἔτσι, ἐνδεικτικά. Ὑπηρετοῦσα στρατιώτης, καί κάποιος συνάδελφός μου, ἐκεῖ στο γραφείο σημάτων πού ἤμαστε, ἤθελε νά μοῦ δώσει νά δῶ ἕνα φιλμάκι –στατικές βέβαια εἰκόνες ἦταν· ὄχι κινούμενες, ἁπλᾶ νά τό δῶ, πού εἶχε ὅμως ἀνήθικες εικόνες. Τοῦ λέω: Δεν θέλω νὰ δῶ. Ἐκεῖνος ἐπέμενε νά τό δῶ. Έκανε μάλιστα και μία προσπάθεια να επιβληθεῖ σ' ἐμένα, δηλαδή να μουτο βάλει στα μάτια. Τότε θύμωσα. Προσέξτε: θύμωσα! Εἶναι ὁ θυμός ὁ καλός, πού ἔβαλε ὁ Θεός μέσα μας, όπως λέει ὁ μέγας Βασίλειος, που πρέπει να θυμώνουμε κατά τῆς ἁμαρτίας. (Βλ. Περὶ ὀργῆς καὶ ἔχθρας, Λόγος ΙΖ΄, PG 32, 1336: «Ο θυμὸς ἔστω σοι κατὰ μόνον τοῦ ὄψεως. Τί γὰρ τὸν Φινέὶς ἐδικαίωσεν; οὐχ ἡ δικαία ὀργὴ κατὰ τῶν πορνευσάντων; ... Οὕτω γίνεται πολλάκις ὁ θυμὸς ἀγαθῶν πράξεων ὑπηρέτης» καί Κατὰ ὀργιζομένων, Ομιλία Γ΄, PG 31, 368: «Ηλίας δὲ ὁ ζηλωτής, πεντήκοντα καὶ τετρακοσίους ἄνδρας ἱερεῖς τῆς αἰσχύνης, καὶ τετρακοσίους ἄνδρας ἱερεῖς τῶν ἁλσῶν, ἐσθίοντας τράπεζαν Ἰεζάβελ, λελογισμένῳ θυμῷ καὶ σώφρονι εἰς ὄφελος παντὸς τοῦ Ἰσραὴλ ἐθανάτωσε». Πρβλ. «ὀργίζεσθε, καὶ μὴ ἁμαρτάνετε» (Ψαλμ. 4, 5). Καί τοῦ λέω: Θά σοῦ τό σπάσω! Θά σοῦ τό ποδοπατήσω!... Τό ἀπέσυρε και τελείωσε. Ἡσύχασα! Τέλειωσε, πάει· αὐτό ἦταν ὅλο.

   Παιδιά, προσέξτε· δέν πρέπει νά ἔχουμε καμμία ἐπαφή μέ τό κακό!... διότι, ἂν ἔχουμε, σᾶς ἐξήγησα τί μπορούμε να πάθουμε. 

   Βλέπει κανείς σήμερα, στήν ἐποχή μας, να συνυπάρχει διάχυτα το χριστιανικό φρόνημα μέ τό κοσμικό φρόνημα, μέ τήν κοσμική μας συμπεριφορά. Βλέπετε, πᾶμε στὴν Ἐκκλησία, ἀκοῦμε λόγο Θεοῦ, ἀλλά ταυτόχρονα δεχόμαστε καί τό κοσμικό φρόνημα και σκεφτόμαστε κοσμικά· δηλαδή ἔχουμε συνύπαρξη χριστιανικοῦ καί κοσμικοῦ φρονήματος.

   Ας ακούσουμε ἄλλη μία φορά από τόν ἀπόστολο Παῦλο πού μᾶς λέει: «Μὴ συσχηματίζεσθε τῷ αἰῶνι τούτῳ», μή γίνεστε ένα σχήμα με τούτον τον αιώνα, την ἐποχή μας, «αλλα μεταμορφοῦσθε τῇ ἀνακαινώσει του νοὸς ὑμῶν», ἀλλά νά  μεταμορφώνεστε μέ τόν ἀνακαινισμό τοῦ νοῦ σας, τῆς ψυχῆς σας, ώστε να διακρίνετε δηλαδή, «τί τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ τὸ εὐάρεστον καὶ τέλειον» (Ρωμ. 12, 2), ποιό είναι τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.

   Αὐτά, παιδιά, ὡς πρός τή συνύπαρξη. Το κατανοήσατε· δέν πρέπει να συνυπάρχουμε με το κακό! Τελείωσε!... Θὰ τοῦ δώσουμε δρόμο να φύγει. Θα πούμε: Στον δρόμο σου και στον δρόμο μου. Τελείωσε, πάει!

   Μάλιστα, αναφέρεται γιά τόν ὅσιο Λουκά τοῦτο το χαριτωμένο. Κάθε χρόνο, τη Μεγάλη Παρασκευή, εἶχε συνήθεια να πηγαίνει σ' ἕνα ψηλό βουνό ἐκεῖ, στη Βοιωτία, κρατώντας ἕναν σταυρό για να προσευχηθεῖ. Κάποια φορά λοιπόν συνάντησε μια οχιά στον δρόμο, στο μονοπάτι ἐκεῖ. Το μισό φίδι είχε σηκωθεῖ μέ τό κεφάλι ψηλά ἀπειλητικά, καί προκαλούσε φόβο, ἀναμφισβήτητα. Στάθηκε ὁ ἅγιος Λουκᾶς, κοίταξε το φίδι, τήν ὀχιά, –προσέξτε· φίδι ἦταν, ἁπλῶς ζῶο· δέν ἦταν ὁ διάβολος ἐκεῖ– καί τοῦ λέει: Ἄκουσε φίδι· κι ἐσύ εἶσαι πλάσμα τοῦ Θεοῦ, καί ἐγώ εἶμαι πλάσμα τοῦ Θεοῦ. Λοιπόν, στον δρόμο σου και στον δρόμο μου. Το φίδι κατέβασε το κεφάλι κάτω, σύρθηκε κι ἔφυγε, καί ἐκεῖνος πῆγε στή δουλειά του. 

   Θά λέτε λοιπόν αὐτό τό πολύ χαριτωμένο τοῦ ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Βοιωτίᾳ· Στον δρόμο σου και στον δρόμο μου. Θά τό λέτε γιά τή συμμαθήτριά σας, τόν συμμαθητή σας, τόν ὁποιονδήποτε Στον δρόμο σου και στον δρόμο μου. Δεν θέλω νά ἔχω καμμία σχέση μαζί σου. Θά σοῦ λέω τήν καλημέρα μου ἐγκαρδίως, αλλά παρέα μαζί σου δέν μπορῶ νά κάνω, δέν γίνεται. Τὰ ἐνδιαφέροντά σου εἶναι ἄλλα, καί τά δικά μου ἐνδιαφέροντα είναι άλλα.

   Καί ἐρχόμαστε τώρα, παιδιά, στο δεύτερο στάδιο, στον διάλογο, τό δεύτερο βῆμα τοῦ διαβόλου. 

   Ὁ διάβολος ἔθεσε στην Εὔα, ὅπως σᾶς εἶπα, ἕνα δῆθεν ἐρώτημα, πού περιείχε τήν παγίδα, τό δόλωμα. Δηλαδή, ἀλήθεια, ἔτσι σᾶς εἶπε ὁ Θεός;... Τί ἔπρεπε να κάνει ἡ Εὔα ὅταν τῆς ἄνοιξε ὁ διάβολος διάλογο;

   Λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος πάλι: «Δέον ... πάντη ἀποστραφῆναι», μέ κάθε τρόπο ἔπρεπε νά ἀποστραφεῖ ἡ Εὔα, νά γυρίσει τήν πλάτη της, «καὶ μηκέτι μήτε διαλεχθῆναι, μήτε ἀκοῦσαί τι τῶν παρ' αὐτοῦ λεγομένων», οὔτε κουβέντα ν' ανοίξει, οὔτε να καθήσει ν' ἀκούσει τίποτα, ἀλλά νά τοῦ γυρίσει τήν πλάτη· «ἀλλὰ τὴν ἐντολὴν ἐκκαλύψασα καὶ εἰποῦσα τὰ περὶ τοῦ Θεοῦ αὐτῆς ῥηθέντα, ἄλλην δέχεται παρ' αὐτοῦ συμβουλὴν ὀλεθρίαν καὶ θανάσιμον» (Εἰς τὴν Γένεσιν, Ομιλία IC', PG 53, 128). Αλλά τί ἔκανε; μέ τόν  διάλογο, κάθησε καί ἀποκάλυψε στον σατανᾶ τί τούς εἶχε πεῖ ὁ Θεός. Καί ἔτσι δέχεται ἄλλη συμβουλή ὄχι ἀπό τόν Θεό πιά, αλλά από τον διάβολο. Καί αὐτή ή συμβουλή ήταν ὀλέθρια καί θανάσιμη.

   Ας θυμηθοῦμε τόν Κύριο στήν ἔρημο, πού τόν ἐπισκέπτεται ὁ διάβολος ὕστερα ἀπό τίς σαράντα ἡμέρες νηστείας Του. Τί κάνει ἐκεῖ ὁ διάβολος; Αποπειρᾶται νά ἀνοίξει διάλογο, αντλώντας επιχειρήματα ἀπό τήν Αγία Γραφή, μέ τή φράση «γέγραπται», είναι γραμμένο στην Γραφή! Ο Κύριος τοῦ ἀπαντάει πολύ σύντομα: «Γέγραπται...». «Γέγραπται ὁ διάβολος, «γέγραπται» καί ὁ Κύριος. «Γέγραπται γάρ, λέει ὁ διάβολος, ὅτι ἐντελεῖται τοῖς ἀγγέλοις περὶ σοῦ, καὶ ἐπὶ χειρῶν ἀροῦσί σε», ὅτι θά δώσει εντολή στους αγγέλους Του για σένα, όταν πέσεις, να σε πιάσουν στα χέρια. Πράγματι, εἶναι γραμμένο.(Βλ. Ψαλμ. 90, 11) Αλλά ὁ διάβολος έκανε κακή, διαβολική ερμηνεία. Καί τί ἀπαντᾶ ὁ Κύριος; Ναί, ἀλλά πάλι εἶναι γραμμένο στην Αγία Γραφή, «οὐκ ἐκπειράσεις Κύριον τὸν Θεόν σου» (Βλ. Δευτ. 6, 16). Ὁ Κύριος δέν λέει παραπανήσιες κουβέντες καθόλου· τίποτα· μένει μόνο στόν χῶρο τῆς Ἁγίας Γραφῆς. 

   Στο τέλος θρασύτατα ὁ διάβολος Του προτείνει να τόν προσκυνήσει: Θά σοῦ δώσω ὅλες τίς βασιλεῖες τῆς γῆς καί ὅλα τ' ἀγαθά τους καί ὅλα τά πλούτη τους, ἐάν πέσεις καί μέ προσκυνήσεις. Κι ὁ Κύριος τοῦ ἀπαντᾶ: «ὕπαγε ὀπίσω μου, σατανά»! Α, φύγε από δῶ... ἄντε, χάσου!... (Ματθ. 4, 1-11. Λουκά 4, 1-13) Το «ὕπαγε ὀπίσω μου» σημαίνει ἀφοῦ θά εἶσαι πίσω μου, δέν θά σε βλέπω. Θά τό ποῦμε λοιπόν στην νεοελληνική: Ἄντε, χάσου!... Να χαθεῖς ἀπό τά μάτια μου, νά μή σε βλέπω!

   Προσέξτε. Ὅταν λέμε τό ἄ, χάσου..., ἄ, φύγε από δῶ, τό λέμε ἤρεμα; ἥσυχα; ἤ μέ κάποιο νεῦρο ψυχῆς; Εἶναι αὐτό τό νεῦρο τῆς ψυχῆς, πού σᾶς εἶπα προηγουμένως· εἶναι ὁ κατά Θεόν θυμός. Ὅμως, δυστυχῶς, ἐπειδή ἔχουμε πιά διαφθαρεῖ, φθάνουμε στο σημεῖο τόν θυμό αὐτόν νά τόν χρησιμοποιοῦμε ἐναντίον τῶν ἀδελφῶν μας, ἐναντίον τῶν συνανθρώπων μας, κι όχι έναντίον τοῦ κακοῦ, ἐναντίον τοῦ διαβόλου καί ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας. (Βλ. Μ. Βασιλείου, Περὶ ὀργῆς καὶ ἔχθρας, Λόγος ΙΖ΄, PG 32, 1336: «Ὁ θυμὸς ἔστω σοι κατὰ μόνου τοῦ ὄψεως. Καὶ ἡμεῖς ζηλώσαι σπουδάσωμεν, καὶ μὴ καθ᾿ ἡμῶν, ἀλλὰ κατὰ τοῦ διαβόλου τὸν θυμὸν ὁπλίζωμεν μόνον, εἴ γε τῆς τῶν οὐρανῶν βασιλείας ἐπιτυχεῖν βουλοίμεθα, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν.»)

   Ὁ διάβολος, ὅπως ξέρετε, ανοίγει διάλογο μέ τόν κάθε πιστό, μέ τόν κάθε ἄνθρωπο. Τί εἶναι αὐτός ὁ διάλογος; εἶναι οἱ διάφορες υποβολές πονηρῶν σκέψεων. Κάποτε δέν εἶναι πονηρές. Ὁ διάβολος ὅμως εἶναι πονηρός, καί γιά νά σέ φέρει στις πονηρές σκέψεις δέν σέ πάει κατευθεῖαν σ' αυτές. Αρχικά, σοῦ παρουσιάζει μερικά πού δέν εἶναι οὔτε πονηρά οὔτε ἀγαθά. Έσύ παίρνεις θάρρος, καί λές: νά, κοίταξε τώρα, αυτό εἶναι καλό· ἕνας λογισμός. Σιγά-σιγά, σέ παίρνει ἀπό τό χεράκι, καί βῆμα από 'δῶ καί βῆμα ἀπό ἐκεῖ, σέ φέρνει ὅπου θέλει. Καί ἄν εἶσαι ἔξυπνος ἄνθρωπος, τότε λές: Πώ-πώ, που μ' ἔφερε ὁ διάβολος...! 

   Γιά κάνετε λίγη ἐνδοσκόπηση, νά ἐξετάσετε τόν ἐαυτό σας, νά δεῖτε τί πονηριές χρησιμοποιεῖ ὁ διάβολος, γιά νά σᾶς φέρει σε μία εικόνα ἤ σκέψη πονηρή. Σᾶς πάει ἀπό 'δῶ, σᾶς πάει ἀπό ἐκεῖ, σιγά-σιγά, καί σᾶς φέρνει ἐκεῖ πού θέλει. Εἶναι φοβερό.

   Γι' αὐτό, μόλις αἰσθανθοῦμε ὅτι ἔχουμε μία ὑποβολή κάποιας σκέψεως, θα πρέπει νά τόν ἀποπέμψουμε τον διάβολο, να διώξουμε τη σκέψη αυτή, χωρίς διάλογο! Δέν θ' ἀνοίξουμε διάλογο!

   Ὁ ἅγιος Ἡσύχιος ὁ πρεσβύτερος λέει το εξης πολύ ὡραῖο: «Δεῖ τὸν ἀγωνιζόμενον ἔνδον, κατὰ στιγμὴν χρόνου, ἔχειν τὰ τέσσερα ταῦτα·  ταπείνωσιν, προσοχήν τε ἄκραν, ἀντίρρησιν, καὶ προσευχήν». Αὐτός πού ἀγωνίζεται εσωτερικά, τόν ἀγώνα τόν πνευματικό, πρέπει ανά πάσα στιγμή του χρόνου νά ἔχει αὐτά τά τέσσερα στοιχεῖα: πρῶτον ταπείνωση, δεύτερον ύπερβολική προσοχή, τρίτον αντίρρηση, καί τέταρτον προσευχή.

   Τί εἶναι ἡ ταπείνωση; Ἡ ταπείνωση εἶναι μεγάλο κεφάλαιο. Δεν γλιτώνεις, ἄν δέν ἔχεις ταπείνωση. 

   Σᾶς θυμίζω ἐκεῖνο το θαυμάσιο καί διδακτικότατο ὅραμα τοῦ μεγάλου Ἀντωνίου. Εἶδε κάποτε στή γῆ μας απλωμένες παγίδες, καί ἀναστέναξε καί εἶπε: Κύριε, ποιός μπορεῖ νά σωθεῖ; Ὅπου να πατήσεις, σε πιάνει το δόκανο τῆς ἁμαρτίας. Καί ἀπαντάει μία φωνή από τόν οὐρανό: Ὁ ταπεινόφρων!... ὁ ταπεινός ἄνθρωπος.

   Τί θά πεῖ ταπεινός ἐδῶ; Σου συνέβη κάτι; θά πᾶς στον πνευματικό, θά τό πεῖς στούς γονεῖς σου· δηλαδή θά ταπεινωθεῖς. Ἀκόμη, θά παραδεχθεῖς ὅτι κινδυνεύεις. Αν λές ἐγώ δεν κινδυνεύω... –τό ἀκούω από πολλούς νά τό λένε– ἐγώ δέν παθαίνω τίποτα... ἐγώ τίποτα δέν παθαίνω!... σοῦ ἀπαντῶ: «ὁ δοκῶν ἑστάναι βλεπέτω μὴ πέσῃ» (Α΄ Κορ. 10, 12), αὐτός πού νομίζει ὅτι στέκεται ὄρθιος ἄς προσέχει νά μήν πέσει. Λένε πολλές φορές: Εγώ μπορῶ νά πάω σ' ἕνα πάρτυ, καί σᾶς βεβαιώνω δέν παθαίνω τίποτα! Πόσες φορές τό ἀκούω αὐτό! Πάτερ μου, σᾶς βεβαιώνω, δέν παθαίνω τίποτα! Μπορῶ νά χορέψω, καί νά μήν πάθω τίποτα!...

   Αυτό τί εἶναι; ἔλλειψη ταπεινοφροσύνης. Εγώ θά σοῦ πῶ τί θά πάθεις. Καί ἄν δέν πάθεις τήν πρώτη φορά, θα πάθεις τή δεύτερη. Αν δέν πάθεις τή δεύτερη, οπωσδήποτε θα πάθεις τήν τρίτη. Θα πάθεις οπωσδήποτε μά ὁπωσδήποτε, ὅπως μέ βλέπεις καί σέ βλέπω. Τί θά πεῖ ταπείνωση; να παραδεχθεῖς αὐτό πού σου λέω. Δέν τό δοκίμασες· ἀλλά θά πεῖς: Ἀφοῦ μοῦ τό λέεἰ ὁ πνευματικός μου, ἀφοῦ τό λέει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ τό λέει τό Εὐαγγέλιο, ἀφοῦ τό λέει ἡ πεῖρα ἑνός ἀνθρώπου πού μπορεῖ νά μέ βοηθήσει, θά τό κάνω ἔτσι. Αυτό λέγεται ταπείνωση.

   Τό πρῶτο λοιπόν εἶναι ἡ ταπείνωση.

   Τό δεύτερο εἶναι ἡ προσοχή. Θα προσέχω, θά ἔχω το μυαλό μου· δέν θά κοιμᾶμαι, δέν θά μέ πιάσουνε, πού λένε, στόν ὕπνο. Το τρίτο εἶναι ἡ ἀντίρρηση· ἐκεῖνο τό «ὕπαγε ὀπίσω μου, σατανά» (Ματθ. 4, 10. Μαρκ. 8, 33. Λουκά 4, 8). Καί τό τέταρτο εἶναι ἡ προσευχή· θά προσεύχομαι. 

   Καί συνεχίζει ὁ ἅγιος Ἡσύχιος: «ἀντίῤῥησιν δέ, ἵνα ὁπηνίκα οξέως γνῷ τὸν ἐλθόντα, εὐθὺς μετ᾿ ὀργῆς ἀντιλογηθείη τῷ πονηρῷ» (Φιλοκαλία, Πρὸς Θεόδουλον, τόμ. Α΄, κεφ. κ', ἐκδ. Παναγιώττου Αθ. Τζελάτη, ᾿Αθῆναι 1893, σ. 84). Ὁ ἀγωνιζόμενος πρέπει νά ἔχει ἀντίρρηση, ὥστε νά μπορεῖ ἀμέσως, μόλις ξαφνικά αντιληφθεῖ τόν ἐχθρό πού ἦλθε, ἀμέσως νά τοῦ ἀντιμιλήσει καί νά πεῖ: Φύγε από δῶ πέρα! 

   Σήμερα, παιδιά, ανοίγουμε διάλογο προς κάθε κατεύθυνση. Ἡ ἐποχή μας μάλιστα λέγεται ὁ αἰών τοῦ διαλόγου, ἡ ἐποχή του διαλόγου. Πρός κάθε κατεύθυνση ἀνοίγουμε διάλογο! Δυστυχῶς –καί δέν ξέρω μέ πόσα δάκρυα πρέπει νά τό ποῦμε αὐτό– καί αὐτή ἡ Ορθοδοξία μας –σήμερα ἔχουμε Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας– ἀνοίγει διάλογο μέ τόν  Οἰκουμενισμό! Ανοίγει διάλογο ἡ Ἐκκλησία μας καί μέ τούς αἱρετικούς, τοὺς ἑτερόδοξους! Ανοίγει διάλογο αὐτήν τή στιγμή μέ τον Μαρξισμό! Καί τό χειρότερο ἀπ' ὅλα, ἡ Ἐκκλησία μας διαλέγεται μέ τό κοσμικό πνεύμα, τήν κοσμικότηκα, το κοσμικό φρόνημα! Ανά πάσα στιγμή σκεπτόμαστε πῶς θά προσελκύσουμε ἀνθρώπους στήν Ἐκκλησία, κάνοντας υποχωρήσεις.

   Ἐδῶ, φέρ' εἰπεῖν, εἴσαστε αὐτά τά παιδιά πού εἴσαστε· δόξα τῷ Θεῷ! μακάρι νά ὑπῆρχαν καί σέ ἄλλες ἐνορίες ἔτσι. Δόξα τῷ Θεῷ! Πῶς θά προσελκύσουμε τα παιδιά; Ἐάν βάλουμε και μουσική ποπ μέσα στην ἐκκλησία... ἐάν κάνουμε κι ἐκείνη τήν ἄλφα καί τήν βῆτα παραχώρηση... ἐάν, ὡς ἐνορία, στό ἐνοριακό μας κέντρο, τό πνευματικό μας κέντρο, βάλουμε καί κάποιον χορό....

   Δηλαδή, ξέρετε τί κάνουμε στην πραγματικότητα; ἀνοίγουμε ἕναν διάλογο μέ τό κοσμικό πνεῦμα. Καί, διαλεγόμενοι μέ τό κοσμικό αυτό πνεῦμα, τελικά γινόμαστε ἁλάτι ανάλατο!... Δέν εἴμαστε οὔτε Χριστιανοί οὔτε καί κοσμικοί. Ὅμως τό ἀνάλατο αλάτι, κατά τόν λόγο τοῦ Κυρίου, πετιέται στον δρόμο και καταπατιέται ἀπό τούς ἀνθρώπους! (Ματθ. 5, 13. Λουκά 14, 34. Βλ. Ρωμ. 12, 2. Β' Κορ. 6, 14. Πρβλ. Αποκ. 3, 16)

   Γι' αὐτόν τόν λόγο, παιδιά, εμφανιζόμενοι ἔτσι στούς ἀνθρώπους, μ' αυτόν τον τρόπο, ἀφοῦ γινόμαστε ἕνα μέ τόν κόσμο και γινόμαστε πραγματικά κόσμος, τότε οἱ ἄνθρωποι δέν μᾶς προσέχουν, δέν μᾶς ὑπολογίζουν, καί λένε: Νά, αὐτοί εἶναι οἱ Χριστιανοί!...

   Καί τό χειρότερο ξέρετε ποιό εἶναι; Ὁ διάβολος, ποὺ μᾶς ρίχνει σ' αὐτούς τούς θανάσιμους διαλόγους, ὁ ἴδιος έρχεται μετά νά μᾶς κοροϊδέψει γιατί εἶναι πονηρός, εἶναι μοχθηρός, εἶναι κακός, εἶναι φθονερός. θέλει νά μᾶς πλήξει. Ὁ ἴδιος μετά μᾶς κοροϊδεύει! (Υπάρχει μια συμβολική ἱστορία, κατά τήν ὁποία ὁ διάβολος σέ ἐνθαρρύνει γιά νά ἁμαρτήσεις, καλύπτοντάς σε μέ ἕνα πάπλωμα, καί σέ ἐκθέτει, σέ ξεμπροστιάζει, ὅταν ἁμαρτήσεις, χτυπώντας μία κουδούνα, νά τό μάθει ὁ κόσμος καί νά σε διαπομπεύσει!)

   Δεν νομίζετε λοιπόν ὅτι πρέπει να προσέξουμε αὐτά τά δύο πού εἴπαμε, τή συνύπαρξη καί τόν διάλογο;

   Αλλά γιά τά ἄλλα δύο, τήν διείσδυση καί τήν ἀνατροπή, θα μιλήσουμε, πρῶτα ὁ Θεός, τήν ἐρχόμενη Κυριακή.

Κυριακή, 11 Μαρτίου 1984

45η ομιλία στην κατηγορία « Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία ».

►Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία " εδώ ⬇️
https://arnion.gr/index.php/palaia-diauhkh/xristianikh-kosmologia-anurvpologia
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40pgmRsIiRCioth8a5E4bM7r

Απομαγνητοφώνηση :
Ιερά μονή Κομνηνείου.
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

🔸Λίστα ομιλιών της σειράς «Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία.».🔻
https://drive.google.com/file/d/1PKTpnYb1nptUbWKH5jo6DJwk7IVel9BA/view?usp=drivesdk

🔸📜 Απομαγνητοφωνημενες ομιλίες της σειράς «Χριστιανική Κοσμολογία - Ἀνθρωπολογία.».🔻
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/search/label/%F0%9F%94%B9%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20%CE%9A%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1%20~%20%CE%91%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%89%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1.?m=1

🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk

__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0

📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1

📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️ https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0

__⬇️ Facebook ⬇️__ 

https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share

Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου. https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk

†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.