†.Τι είναι εκείνο το οποίο έχουμε και το οποίο εντελλόμαστε από τον Κύριο να το κρατήσουμε; Είναι το Ευαγγέλιο Του. Εκείνο που έχεις. Αλλο βάρος δεν θα σου βάλω. Δεν θα σου γράψω παραπάνω Ευαγγέλια.
Αυτό μόνο, το Ευαγγέλιο, αυτό είναι που σου βάζω στα χέρια σου και σου το ονομάζω βάρος. Είναι η πίστη του Χριστού. Αλλά ολόκληρη η πίστη του Χριστού. Ανόθευτη. Όπως μας την παρέδωσαν οι Απόστολοι και οι Πατέρες της Εκκλησίας μας.
Αλλά σκεφτήκαμε αγαπητοί μου αυτόν τον θησαυρό τον οποίο μας παρέδωσε ο Κύριος; Τί ακριβώς είναι; Σκεφτήκαμε τι πλούτος ανεκτίμητος είναι; Και εμείς οι Ορθόδοξοι έχουμε αυτόν τον πλούτο, που αν έπρεπε να τον καταγράψουμε θα μέναμε άφωνοι μπροστά στον όγκο της τιμής του, άν έχει τιμή. Κι' αν μπορούσαμε ποτέ να καταγράψουμε ό,τι ακριβώς σαν θησαυρό έχουμε; Μόνο μία κατανομής αναφορά θα κάνουμε σε αυτόν τον θησαυρό για να μπορέσουμε κάπως να εκτιμήσουμε τα πράγματα.
Και πρώτα-πρώτα είναι η Αγία Γραφή. Πελώριος θησαυρός. Η Αγία Γραφή. Άν κάποτε μαθαίναμε τί είναι η Αγία Γραφή, ειδικότερα η Καινή Διαθήκη, ειδικότατα γραμμένη στην Ελληνική γλώσσα. Αυτό για μας τους Έλληνες - σε ελληνικό ακροατήριο μιλάω αυτήν τη στιγμή - για μας τους Έλληνες. Στην Ελληνική γλώσσα.
Ακόμα η Θεία Λειτουργία. Ω, η Θεία Λειτουργία! Δια της οποίας έχουμε το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, δηλαδή το σώμα και το αίμα του Χριστού. Αυτές τις Δεσποτικές σάρκες. Με τις οποίες γινόμαστε σύσσωμοι και σύναιμοι.
Είναι οι επτά (7) Οικουμενικές Συνόδοι Και οι τοπικές Σύνοδοι. Με τους ιερούς τους κανόνες, που ρυθμίζουν τον ηθικό βίο και την κατοχύρωση των δογμάτων της πίστεώς μας, που είναι τα κάγκελα εκείνα, που δεν μπορούμε να πέσουμε έξω στην πλάνη και να χάσουμε την σωτηρία.
Τέταρτον, είναι τα σοφά συγγράμματα των Πατέρων της Εκκλησίας μας, και προπαντός των Ελλήνων Πατέρων της Εκκλησίας μας.
Είναι ο μοναχισμός, ο οποίος με τα άπειρα άνθη του, έδωσε αγαπητοί μου τα 8/10 των αγίων της Εκκλησίας μας. Θα δείτε ότι οι περισσότεροι άγιοι, κατά συντριπτική πλειοψηφία, προέρχονται από τον μοναχικό βίο. Αυτός ο οποίος τόσο βάλλεται, αλλά βάλλεται γιατί απλούστατα έχει αξία.
Ακόμη έχουμε απαράμιλλες ιερές ακολουθίες. Που όταν έρχονται οι ξένοι να παρακολουθήσουν ή δοθεί καμία ακολουθία στην Ευρώπη ή όπου αλλού, μένουν έκπληκτοι. Αυτοί οι μαύροι αγαπητοί μου στην Αφρική προσελκύονται με μόνη από την Λειτουργία μας. Κι αν θέλετε να σας πω και ένα ιστορικό, η Ρωσία έγινε Ορθόδοξη Χριστιανική τον 10ο αιώνα, - και η Ρώμη έχει την παρουσία της, και μάλιστα τις επιρροές της, και κατά έναν τρόπο φοβερά έντονο ώς ο Δυτικός κόσμος - η Ρωσία έγινε Ορθόδοξη και εξαρτήθηκε από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως από τι λέτε; Από το μεγαλείο της Θείας Λειτουργίας και την μουσική. Έμειναν έκπληκτοι. Είπαν εδώ κατεβαίνει ο ουρανός. Γιατί υπήρχε αυτή η ιεροπρέπεια. Άν ξέραμε κάποτε τί είναι όλες αυτές οι ακολουθίες, οι οποίες δέν είναι τίποτε άλλο, πού εάν τις βλέπαμε στη σειρά τους, δεν είναι παρά μία 24ωρη αδιάλειπτη λειτουργία και δοξολογία προς τον Άγιο Τριαδικό Θεό.
Είναι ακόμη, έβδομον, η δογματική εικονογραφία. Και η Δύση ζωγραφίζει, ζωγραφίζει όμως ζωγραφιές. Ενώ αυτή η δογματική αγιογραφία είναι κάτι ανεπανάληπτο και απαράμιλλο.
Η άφθονος εκδιδομένη και ανέκδοτος υμνογραφία. Ποιός πότε θα μπορούσε να ασχοληθεί εκατοντάδες χρόνια, για να βγάλει από τα μουσεία και από τις βιβλιοθήκες, όχι μόνο στον Ελλαδικό χώρο, αλλά σε όλο τον κόσμο. Τα μουσεία της Ευρώπης, της Αμερικής, όλος αυτός ο όγκος, ο ανέκδοτος όγκος Πατέρων, υμνογραφίες κλπ, ποιός θα μπορούσε; Ανέκδοτα πράγματα, φοβερά, πλήθος, όγκος καταπληκτικός, απ' ό,τι σώθηκε από τις αλλεπάλληλες καταστροφές που έχουν υποστεί τα κειμήλια αυτά.
Η μουσική. Θα 'λεγα η βυζαντινή μουσική. Αλλά για να απλωθώ σ' ολόκληρο τον ορθόδοξο κόσμο, θα έλεγα η ιεροπρεπής μουσική. Γιατί ίσως κάπου αλλού οι Ορθόδοξοι να μην έχουνε βυζαντινή μουσική. Γι' αυτό το λέω αυτό. Και ποιά είναι αυτή η ιεροπρεπής; Δέν είναι αυτή η θυμελική μουσική. Δέν είναι οι κορώνες της Δύσεως. Μπορεί να είναι ωραία τέχνη, αλλά δεν είναι όμως ιεροπρεπής. Δέν είναι ιεροπρεπής. Ποτέ ο άνθρωπος δεν ανεβαίνει ολόκληρος στον ουρανό με εκείνη την μουσική. Διότι απλούστατα του ικανοποιεί μόνο ένα καλλιτεχνικό αίσθημα. Της Δύσεως. Εδώ δέν έχουμε μια μουσική που απλώς θα τέρψει, αλλά μια μουσική που θα προκαλέσει το δέος, τον φόβο, την δόξα του Θεού κατά ένα αληθινά ορθόδοξο ήθος.
Έχουμε ακόμη τους Μάρτυρες. Τους αγίους, τους οσίους. Τέλος, έχουμε τα άγια λείψανά τους, θησαυρός ανεκτίμητος. Όλα αυτά που σας είπα πολύ σύντομα και κατά τομείς, συνιστούν αυτό που λέμε Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία.
Και τώρα τίθενται τα εξής ερωτήματα:
1) Είναι δυνατόν να αμφισβητηθεί αυτός ο θησαυρός;
2) Είναι δυνατόν αυτός ο θησαυρός που αναφέραμε, να θεωρηθεί πολύς και βαρύς και συνεπώς να περικοπή;
3) Είναι δυνατόν θησαυρός αυτός, να θεωρηθεί πεπαλαιωμένος και συνεπώς να χρήζει αναθεωρήσεως και αναπροσαρμογής;
Και όμως αγαπητοί μου. Και τα τρία ερωτήματα δυστυχώς έχουν θέση στην εποχή μας.
Ως προς το πρώτο, είναι να αμφισβητηθεί ο θησαυρός αυτός; Μάλιστα. Και ποιοι είναι εκείνοι οι οποίοι αμφισβητούν τον θησαυρό αυτόν; Είναι οι υλιστές, οι άθεοι και οι εχθροί συνειδητοί και ασυνείδητοι, της Εκκλησίας. Αυτοί αμφισβητούν αυτόν τον θησαυρό. Είναι όλοι εκείνοι που δεν θέλουν να βλέπουν ή να ακούν ούτε Χριστό ούτε Χριστιανούς. Είναι εκείνοι που είναι έτοιμοι, αρκεί να τους δοθεί η ευκαιρία να ασκήσουν διωγμό εναντίον της Εκκλησίας του Χριστού. Και είναι κάτι που έγινε πάντοτε, γίνεται και θα γίνεται, μέχρι που να τελειώσει ο κόσμος αυτός. Το γιατί; Απλούστατα γιατί πίσω από αυτούς τους διώκτες του Χριστιανισμού βρίσκεται ο μισόκαλος διάβολος. Αυτός που μισεί την Εκκλησία και ζήτα να την ξεθεμελιώσει.
Ποιοι είναι εκείνοι, ως προς το δεύτερο ερώτημα αν ο θησαυρός μπορεί να θεωρηθεί πολύς και βαρύς και συνεπώς να τον κόψουμε. Να κόψουμε από τη Θεία Λειτουργία γιατί είναι μεγάλη. Να κόψουμε από την ηθική του Ευαγγελίου γιατί πάλιωσε. Να κόψουμε από τις εντολές, μάλιστα εκείνο το "ού μοιχεύσεις" με την ευρεία του έννοια εννοείται, γιατί περιλαμβάνονται μέσα όχι η μοιχεία με την στενή έννοια εννοείται, αλλά πάν σαρκικό αμάρτημα. Η πορνεία, οι εξωγαμικές σχέσεις να το πω μ' έναν σύγχρονο τρόπο. Ή ακόμα οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις και όλα εκείνα τα κατασκευάσματα της εποχής μας. Εν όψει όλων αυτών, στα οποία όλα αυτά, τα συμπεριλαμβάνει η εντολή "ου μοιχεύσεις", πρέπει κάνουμε μια αναθεώρηση και γίνεται αυτή η αναθεώρηση. Γίνεται. Άν πρέπει να θεωρούμε αυτό κακό, ευτυχώς όχι από την Ορθόδοξη Εκκλησία μας τουλάχιστον επισήμως, ο Θεός να βάλει το χέρι του, αλλά από τις παραφυάδες του Χριστιανισμού, δηλαδή προτεστάντες κυρίως, οι οποίοι αρχίζουν να αναθεωρούν, να λέγουν ότι αυτό δέν πρέπει να είναι έτσι, πρέπει να είναι έτσι κ.ο.κ και λοιπά και λοιπά. Γι' αυτούς τι θα λέγαμε; Είναι πραγματικότητα σας είπα αυτά τα πράγματα. Απλούστατα είναι εκείνοι που επιθυμούν να περικόψουν τον πλούτο της, επειδή έχουν περιπέσει στο βαρύτατο καί θανάσιμο αμάρτημα της ακηδίας και μάλιστα κατ' εξακολούθηση. Ποιο είναι αυτό το αμάρτημα; Είναι εκείνοι που τους έχει καταλάβει ο βαρύς ύπνος του κοσμικού φρονήματος και τους φαίνεται φοβερά βαρύς ο Χριστός και οι απαιτήσεις του. Κι έτσι θέλουν να περικόψουν. Το καταλαβαίνετε αγαπητοί μου ότι σήμερα οι χριστιανοί μας πάσχουνε, πάσχουμε όλοι μας, και εγώ που σας μιλώ, απο την ακηδία κατ εξακολούθηση; Όταν δεν έχουμε την όρεξη, το ενδιαφέρον, να ζήσουμε πνευματική ζωή. Δεν έχουμε την διάθεση να ανέβουμε σκαλοπάτια, αλλά καρκινοβατούμε, περπατάμε Δηλαδή σαν τον κάβουρα, τότε πέστε μου, μας χαρακτηρίζει ή δεν μας χαρακτηρίζει το αμάρτημα της ακηδίας; Αυτής της πνευματικής τεμπελιάς; Της ραθυμίας; Είναι εκείνο που έλεγε σήμερα ο Απόστολος Παύλος, στην προς Εβραίους επιστολή του 2ο κεφάλαιο: «πᾶσα παράβασις καὶ παρακοὴ ἔλαβεν ἔνδικον μισθαποδοσίαν, (στην Π/Δ) /πῶς ἡμεῖς ἐκφευξόμεθα τηλικαύτης ἀμελήσαντες σωτηρίας;» (Εβρ. 2, 2 - 3) Εμείς πώς θα ξεφύγουμε από την τιμωρία του Θεού; Μόνο γιατί αμελήσαμε την σωτηρία. Μόνο γιατί αμελήσαμε. Όχι γιατί σταθήκαμε εχθρικοί απέναντι στην πίστη, αλλά γιατί αμελήσαμε. Βλέπετε ότι η αμέλεια είναι βαρύ αμάρτημα; Και πάσχουμε σήμερα. Η όποια ακηδία μας φτάνει μετά στην πνευματική αναισθησία. Ετσι λοιπόν όταν οι άνθρωποι βαρύνονται πλέον τους βλέπετε και θέλουν να περικόπτουν.
Ακούστε τι λέγουν: Γιατί να είναι η Θεία Λειτουργία τόσο μεγάλη; Γιατί να είναι τόσο; Και ακούω το εξής επιχείρημα, το έχω ακούσει πάρα πολλές φορές. "Σήμερα ο κόσμος είναι κουρασμένος,." Α, δέν μπορεί να κάθεται στην Εκκλησία, κουρασμένος έ; Δέν είναι κουρασμένος όταν τρέχει από 'δώ και από 'κεί Σαββατοκύριακο; Να τρέχει στα ποδόσφαιρα, να ξελαρυγγίξεται να φωνάζει υπέρ της ομάδος του, ή ό,τι άλλο, και να βγαίνει βραχνιασμένος από τα γήπεδα; Εκεί δέν κουράζετε; Όταν χορεύουν σε πάρτυ και αλαφιάζονται, εκεί δέν κουράζονται; Όταν τρέχουν σε εκδρομές χιλιάδες χιλιόμετρα, δέν ξέρω, τρέχουν, ν τρέχουν, τρέχουν, εκεί δέν κουράζονται; Στην Εκκλησία θα κουραστούνε άμα σταθούν μια-δυο ώρες; Αυτό θα πει ακηδία βαριάς μορφής κατ εξακολούθηση.
Τρίτον, είναι εκείνοι οι οποίοι λέγουν ότι πάλιωσε, πάλιωσαν πολλά πράγματα και χρειάζονται αναπροσαρμογή. Όχι να τα περικόψουμε αλλά να προσαρμόσουμε. Κι αυτοι το ίδιο αγαπητοί μου, που θεωρούν παλαιωμένο τον πλούτο και τον θησαυρό της Εκκλησίας και ζητούν δήθεν την ανανέωση και την πρόοδο και λοιπά, και αυτοί το ίδιο έχουν καταληφθεί από την ακηδία, από το κοσμικό φρόνημα, αλλά το κρύπτουν. Και δεν λέγουν να περικόψουμε αλλά να, προσπαθούν δήθεν να αλλάξουν την προσφορά της Εκκλησίας ως δήθεν υποκειμενική στο χρόνο και συνεπώς δύσχρηστη.
Αλλά ας μείνουμε στις δύο τελευταίες περιπτώσεις, στα δύο τελευταία επιχειρήματα, ως προς τον θησαυρό που μας έβαλε ο Κύριος. "Εκείνο που έχεις κράτησέ το έως ότου έλθω." Για το πρώτο δεν γίνεται λόγος, οι άνθρωποι αυτοί οι άθεοι, οι υλιστές δεν έχουν τίποτα να απαντήσουν, να πούν, και φανερή η απάντηση σ' αυτούς. Θα μείνουμε στις δύο τελευταίες περιπτώσεις που ζητούν να περικόψουμε ή να ανανεώσουμε δήθεν.. Ότι παλαιώθηκε ο Χριστιανισμός.
Αγαπητοί προσέξτε πολύ. Ολόκληρος ο Χριστιανισμός είναι μία παράδοσις. Παράδοση όταν λέμε εννοούμε, πάν ό,τι μας παραδόθηκε υπό του Χριστού, των Αποστόλων και των Πατέρων. Ε, αυτή η παράδοση όπως το λέγει ο Κύριος "Κράτα αυτό που έχεις, έως ότου έλθω." "Εγώ σου το έδωσα και θα το κρατάς έως ότου ξαναγυρίσω κατά την Δευτέρα μου Παρουσία." Αλλά η Εκκλησία είναι αυτό το σώμα του Χριστού. Είναι αυτός ο ίδιος ο Χριστός. Συνεπώς, τί είναι παράδοση; Ο ίδιος ο Χριστός. Αυτό είναι παράδοση. Ο ίδιος ο Χριστός. Αλλά ο Χριστός παλιώνει; Έχει μέρη τα οποία μπορούν να αποβάλλονται κατά το δοκούν; Όπως μας έρθει;
Λέγει ο Απόστολος Παύλος στην προς Εβραίους επιστολή του « Ἰησοῦς Χριστὸς χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας.» (Εβρ. 13,8) Και χθες και σήμερα και αύριο και αιωνίως ένας είναι ο Χριστός. Ατόφιος, ακέραιος, αμέριστος, ανόθευτος. Καταλαμβάνει μ' άλλα λόγια το παρελθόν εξίσου με το παρόν και το μέλλον. Ποιά λοιπόν ανανέωση, ρωτάμε, είναι δυνατόν να έλθει στον Χριστό; Τον Χριστό τον παρουσιάζει ολόκληρο η Αγία Γραφή. Κάθε αλλοτρίωση της Αγίας Γραφής είναι και αλλοίωση του Χριστού.
Τότε ρωτάμε: Που στρέφεται αυτή η μανία της ανανεώσεων ή της περικοπής; Στους ιερούς κανόνες που ενοχλούν τόσο πολύ; Στην Θεία Λειτουργία που και αυτή ενοχλεί τόσο πολύ; Στην εικονογραφία που δεν την καταλαβαίνουμε σήμερα; Πού αλήθεια επιτέλους μπορεί να βρίσκεται αυτή η μανία της ανανεώσεως; Λοιπόν ακούστε αγαπητοί μου. Ακούστε και να το θυμόσαστε. Ολα αυτά που αναφέραμε προηγουμένως, όλα αυτά, όλα αυτά είναι έκφραση και ερμηνεία ακριβεστάτη της όλης της Αγίας Γραφής, του όλου ακεραίου και αναλλοιώτου Χριστού. Δέν μπορείς λοιπόν να κόψεις τίποτα. Θα το πω για να σας τυπωθεί με πιο απλά λόγια. Η αγιογραφία· να βγάλεις να βάλεις, εκφράζει τον Χριστό ατόφιο; Οι ιεροί κανόνες; το ίδιο. Τα δόγματα; το ίδιο. Η Θεία Λειτουργία; Όλα αυτά εκφράζουν τον ένα Χριστόν. Ατόφιο. Ανόθευτο. Ακέραιο. Όπως μας τον παρουσιάζει η Αγία Γραφή. Γιατί όλα αυτά που σας είπα προηγουμένως, είναι έκφρασις και ερμηνεία της Αγίας Γραφής. Του ενός μονού Χριστού. Αλλά όταν επιμένουν, αυτοί που επιμένουν να ανανεωθεί η Εκκλησία, να ανανεωθεί ο Χριστός και το Ευαγγέλιο και η παράδοση, να ανανεωθούν όλα αυτά, λέγοντες ότι έχει γεράσει ο Χριστιανισμός.. Θα 'χαμε να πούμε ότι δεν γέρασε ο Χριστιανισμός, ούτε ο Χριστός, οι χριστιανοί μαραζώσανε. Οι πιστοί μαραζώσανε. Τώρα το γιατί μαραζώσανε αγαπητοί μου, είναι μία άλλη ιστορία. Μαραζώσανε φοβερά οι χριστιανοί μας. Κι όταν μαραζώνει κανείς, τότε νομίζει πως φταίει αυτό που είναι έξω από αυτόν. Φταίει κάτι που είναι μέσα σ' αυτόν. Εμείς φταίμε, δέν φταίει ο Χριστιανισμός. Αυτός δέν χρειάζεται αναγέννηση· εμείς χρειαζόμαστε αναγέννηση. Όταν συνεπώς θα λέγαμε ότι επιθυμούμε μία ανανέωση, αυτή πρέπει να στραφεί σ' εμας και όχι στην παράδοση της Εκκλησίας. Και αυτήν την αναγέννηση αν μου πείτε, πώς θα την πετύχουμε; Όταν προσεγγίσουμε την παράδοση της Εκκλησίας μας ακεραία, ανόθευτη, χωρίς περιτομές, χωρίς ακρωτηριασμούς, χωρίς εκσυγχρονίσεις. Γι' αυτό αγωνίζεται η Εκκλησία· δέν είναι στενοκέφαλη μέσα στους αιώνες η Εκκλησία. Οι Πατέρες δέν ήταν στενοκέφαλοι όταν αγωνίζονταν να διατηρήσουν ακέραιη και ανόθευτη την παράδοση της Εκκλησίας. Γιατί ήξεραν πολύ καλά ότι από αυτήν την ακέραιη παράδοση, θα βγει και σωστή σωτηρία. Μάλιστα, έτσι σαν ένα παράδειγμα, εν παρόδω, όσες φορές στην εποχή μας έγινε μία προσπάθεια μιάς ανανεώσεως μερικών πραγμάτων, δεν κατέληξε παρά σε μία γελοιότητα. Κι εδώ στην Ελλάδα έγιναν κάτι απόπειρες πειραμάτων, στην Ευρώπη περισσότερο, και διαβάζουμε στις εφημερίδες και τραβάμε τα μαλλιά μας. Λέμε, η Λειτουργία όπως προσφέρεται είναι ακατανόητη, δύσκολη σήμερα, δέν μιλάει στις καρδιές των νέων. Τί μιλάει στις καρδιές των νέων; η Πόπ μουσική. Θα βάλουμε Πόπ μουσική λοιπόν. Βάλανε Πόπ μουσική μέσα στην Εκκλησία, κιθάρες, όπως ακριβώς πάμε σε ένα θέατρο επιθεωρήσεων. Ελαφρύ θέατρο, και βλέπουμε εκεί επάνω στη σκηνή, τους τραγουδιστάδες εκεί με τις κιθάρες τις ηλεκτρικές και δεν ξέρω τί.. Βέβαια, πατείς με πατώ σε η νεολαία. Αλλά, επειδή όλα αυτά τα βρίσκουνε και έξω και τόσο πλούσια μάλιστα, δέν ξανά πατάνε μετά πιά. Και το κριτήριο είναι το εξής: Έφερες κόσμο μέσα στην Εκκλησία, πού τον έφερες; Τί είναι η Εκκλησία; Η Εκκλησία τί είναι; Τέσσερα ντουβάρια είναι η Εκκλησία; Ωραία τον έφερε στον κόσμο μέσα στην Εκκλησία· Εκκλησία είναι το σώμα του Χριστού, δέν είναι τα τέσσερα ντουβάρια. Ενσωμάτωσες αυτόν τον κόσμο μέσα στο σώμα του Χριστού; Ενσωματώνω τον κόσμο, το πλήθος μέσα στο σώμα του Χριστού, θα πεί το εκκλησιαστικοποιώ το πλήθος, δηλαδή το σώζω. Το έσωσες; Με την μουσική αυτή το έσωσες; Άστε για το κήρυγμα, άστε.. Και στο ραδιόφωνο θα ακούσετε κάτι γλυκανάλατα πράγματα. Δήθεν όλα αυτά για να προσελκύσουμε τον κόσμο. Γιατί όλα αυτά τα πειράματα; Το αποτέλεσμα είναι αγαπητοί μου να καταλήγεται μία γελοιότητα. Γελοιοποιούμε στο τέλος την πίστη. Την γελοιποιούμε και δεν το καταλαβαίνουμε. Είναι το αποτέλεσμα αυτής της μανίας του εκσυγχρονισμού πραγμάτων που δεν εκσυγχρονίζονται. Υπάρχουν στοιχειώδη πράγματα, τα οποία ναί μπορούν να παίρνουν τηβ μορφή της εποχής τους. Δέν μπορούμε να προχωρήσουμε περισσότερο. Αυτό είναι πολύ στοιχειώδες.
Εάν κάποτε ο ναός χτιζόταν έτσι και τώρα τον χτίζουμε με άλλο υλικό, εάν κάποτε είχαμε κεριά και τώρα βάζουμε το ηλεκτρικό, αυτά δέν έχουν τίποτα το ιδιαίτερο να συγχρονίσουν που να πείραζε. Θα βάλουμε τώρα Πόπ μουσική μέσα; Και άλλα και άλλα και άλλα πολλά πράγματα; Ή, όπως είναι στις Ορθόδοξες δυστυχώς εκκλησίες, που έχουνε πάθει μεγάλη φθορά, λίγοι μόνο Ορθόδοξοι κρατάνε και πολύ καλά μάλιστα, στο εξωτερικό, όταν από πάνω είναι εκκλησία και από κάτω είναι αίθουσα χορού και στα σκοτεινά ανεβαίνουν οι νεαροί και οι νεαρές, μες την εκκλησία που είναι βέβαια άδεια την ώρα που γίνεται η διασκέδαση κάτω στην αίθουσα, και εκεί επιδίδονται σε ό,τι επιδίδονται, εκείνοι που συνήθως είναι θαμώνες των κέντρων διασκεδάσεων και των πάρτυς. Και αυτό εν ονόματι να προσελκύσουμε τους νέους μας για να είναι Ορθόδοξοι χριστιανοί; Αδιανόητο. Εάν τον σώζω τον άλλον ή δέν τον σώζω, αυτό μετράει, αυτό ποντάρει, αυτό ζυγίζει.
Ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος, αυτός ο ιστορικός μας, έλεγε το εξής "Ενώ όλα τα έθνη, έχουν ανάγκη, για να προοδεύσουν να κοιτάζουν εμπρός, το Ελληνικό έθνος για να προοδεύσει πρέπει να κοιτάζει πίσω." Τί εννοούσε όταν έλεγε ότι το Ελληνικό έθνος για να προοδεύσει πρέπει να κοιτάζει πίσω; Γιατί θα 'θελα να περιορίσω λίγο τα πράγματα στον δικό μας χώρο, εδώ στη γειτονιά μας, στον δικό μας χώρο. Πρέπει να στρέφεται το Ελληνικό έθνος πίσω, προς τις πηγές του, προς τις ρίζες του, προς την Ιστορία του. Βλέπετε πόσος αγώνας γίνεται να καταστρέψουμε τις ρίζες μας; Να καταστρέψουμε την Ιστορία μας; Βλέπετε πόση προσπάθεια γίνεται στην εποχή μας; Κι όμως, άμα αποκοπούμε από τις ρίζες μας τι κάνουμε; Δέν θα προκόψουμε. Το ίδιο συμβαίνει, μή μου πείτε αδιόρθωτα και αθεράπευτα συντηρητικό, είναι η πραγματικότητα αυτή. Δέν είμαι ούτε προοδευτικός εγώ που σας μιλάω, ούτε συντηρητικός. Δέν είμαι τίποτα από όλα αυτά. Βλέπω την πραγματικότητα τίποτε άλλο. Όταν βλέπει κανείς τις επιπτώσεις, δεν βγάζει συμπεράσματα; Είναι τόσο απλό. Έτσι λοιπόν το ίδιο συμβαίνει και με την Εκκλησία· για να ανανεωθεί πρέπει να στρέφεται προς τους θησαυρούς της· προς τα παραδομένα, προς τις πηγές της. Εκεί πρέπει να στρέφεται η Εκκλησία, στους Πατέρες της· κι απο εκεί θα πάρει εκείνο το γνήσιο, το σωστό, για να ανανεωθεί. Έτσι, θα λέγαμε, ανανέωση δεν σημαίνει κατάργηση ή αλλοίωση κάθε προηγουμένου πράγματος και ανάπτυξη νέων θεολογικών θεωριών κλπ. κλπ.ή αναζήτηση νέων σχημάτων, που πολλές φορές θέλουμε να βρούμε κι αυτά τα νέα σχήματα στα κηρύγματά μας, στην ποιμαντική μας, νέα σχήματα και νέες ιδέες· αλλά ανανέωση είναι η αναζήτηση και η θεολόγηση και η αξιοποίηση υπάρχοντος υλικού. Αυτό που υπάρχει, αυτό που είναι κατατεθημένο, αυτός ο χρυσός, να τον βαθύνω, να τον ανακαλύψω και να τον προσφέρω πάντοτε τον ίδιον. Αυτό θα πή ανανέωσις. Άν το θέλετε, ένα πείραμα έχει γίνει. Έγινε από τους Ρώσσους της διασποράς, τους Ορθοδόξους. Οι μορφωμένοι, οι διανοούμενοι αυτοί, όταν έφυγαν από την Ρωσία, δημιούργησαν σχολές, ινστιτούτα κλπ, έγραψαν βιβλία. Δέν έκαναν τίποτα άλλο, παρά πήραν τους Πατέρες της Εκκλησίας μας και τους παρουσίασαν. Θεωρήθηκε κάτι καταπληκτικό.
Όταν έγραψε ο Βλαδίμηρος Λόσκι την "Μυστική θεολογία της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας" αυτό το θαυμάσιο βιβλίο, - έχει μεταφραστεί Ελληνικά, το συνιστώ, όσοι νομίζετε ότι μπορείτε να το διαβάσετε -, θαυμάσιο βιβλίο, θα δείτε στην βιβλιογραφία του, ο 'άγιος Ισαάκ ο Σύρος είναι ως επί το πλείστον, ο 'άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, πρό παντος ό Ισαάκ ο Σύρος, ο ασκητής. Όταν το παρουσίασε αυτό ο Β. Λόσκι, στην Γαλλία, στο Παρίσι, όταν το εξέδωκε, Γαλλικά, το εξέδωκε, η Ευρώπη έμεινε κατάπληκτη και είπε : "Αυτή είναι η Ορθοδοξία;" Αυτή είναι η Ορθοδοξία; Ε, αυτή είναι η Ορθοδοξία! Το υλικό που ήταν κατατεθημένο, το βγάλαμε απο την αφάνεια, το δουλέψαμε και το προσφέραμε. Αυτό το κατατεθημένο, των Συνόδων, τα λόγια των Πατέρων, η Αγία Γραφή ερμηνευμένη από τους Πατέρες της Εκκλησίας μας. Αυτό, γυαλίζει, εκπλήσσει, αρκεί να προσφερθεί ατόφιο, καθαρό, χωρίς νοθείες, απερίτμητο και ακέραιο.
Πρέπει να σας πω ακόμη ότι αυτή η ανανέωση όπως την εννοούνε, οι κοσμικώς φρονούντες όπως εννοούν την ανανέωση, έχει τρομερές συνέπειες. Προηγουμένως σας ανάφερα μία περίπτωση, αλλά θά 'θελα να σας έλεγα και το εξής' Όταν αρχίσουμε να κάνουμε ανανεώσεις, είτε περικοπές, είτε ανανεώσεις και αναθεωρήσεις, τότε αρχίζουμε να χάνουμε, να χάνουμε τα μέτρα και τα κριτήρια της αληθείας. Και τότε έχουμε μία ταχεία πτώση στην εκκοσμίκευση. Όπως έχουμε μίαν νέα θεωρία την λεγομένη περιπτωτική ηθική. Δηλ.είναι ένα είδος διαλεκτικής που συμβαίνει στον χώρο της πίστεως. Ένα είδος διαλεκτικής δηλ. όπως το ξέρετε. Εσύ έχεις την άποψή σου, εγώ έχω την άποψή μου, ε, κουβεντιάζουμε, βγάζουμε μία καινούρια άποψη, αυτή η καινούρια πάλι γίνεται θέσις, προχωράει σε μία άρση, έχουμε μία σύνθεση, κ.ο.κ.,ξέρετε την μέθοδο της διαλεκτικής. Ξεκινάμε έτσι συνήθως αυτήν την διαδικασία της διαλεκτικής, ακολουθείται κατα την ανανέωση και κατά το φρεσκαρισμα δήθεν της Εκκλησίας και της πίστεως.
Σας είπα όμως ότι έχομε ταχυτάτη, κατακόρυφο πτώση, απωλείας μέτρων και κριτηρίων. Ενα θα σας αναφέρω, σάς τό έχω πει πολλές φορές, κατήντησε πιά κλασσικό. Πρό ετών, - αλλά και το κακό όσο πάει γίνεται χειρότερο - όταν ακούγαμε ότι, ο αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρι είχε λάβει μέρος στην αμνήστευση της ομοφυλοφιλίας, είπαμε, εγώ το είπα προσωπικά, - πρό του 1960 αυτό - είπα : Καλά, αυτός ο άνθρωπος μπορεί να έβγαλε πανεπιστήμια, να είναι σοφός, να διάβασε κοινωνιολογίες και κόντρα κοινωνιολογίες και ιστορία των θρησκειών, Ιστορίες, ό,τι θέλεις να διάβασε και να σπούδασε, δέν άνοιξε ποτέ του αυτός ο άνθρωπος την Αγία Γραφή, να δει απλά - απλά, τί λέγει η Αγία Γραφή γι αυτό το αμάρτημα; Ότι δέν είναι αρρώστεια αλλά είναι αμάρτημα; Γιατί όμως δέν το έβλέπε ως αμάρτημα; Δέν άνοιξε τήν Αγία Γραφή; Η απορία μου. Αν μπορείτε να μου την λύσετε. Πιστεύω να είναι και δική σας απορία αυτή. Απλούστατα, όταν αρχίζει η διαλεκτική στον χώρο της θρησκείας, αρχίζει η απώλεια του κριτηρίου της αληθείας. Αυτό είναι όλο. Αυτή είναι η απάντηση. Χάνεται το κριτήριο της αληθείας. Αυτή είναι η τρομερή συνέπεια, όταν αρχίζωμε να εκσυγχρονίζουμε, δήθεν την πίστη. Με καταλάβατε; Με καταλάβατε; Εδώ, παράδοση θα λέγαμε δέν σημαίνει απολίθωση βεβαίως έ; Αλλά ζωή και συνέχιση ζωής.
Δέν θα 'πρεπε να παραλείψω να σας πώ κάτι που είναι κι' αυτό της μόδας, είναι μια καινούργια θεωρία αυτή. Να σας την πώ και αυτήν την θεωρία. Λέγεται η θεωρία αυτή "Η επανάληψη της αληθείας". Ξέρετε τι είναι αυτό; Ακούσατέ το. Αυτή τη στιγμή υπάρχει Εκκλησία στην Λάρισα. Εμφανίζονται οι Πεντηκοστιανοί, με την επωνυμία Χ.Ο.Ε. (Χ-ριστιανική Ο-ργάνωση Ε-ιρήνης), που είναι υπό τους αδελφούς Χασιώτη. Πολλές φορές έχουμε μιλήσει, πιστεύω ότι είσαστε όλοι ενημερωμένοι για το θέμα αυτό, και δέν φαντάζομαι να παρασυρθεί κανείς, να πάει μέχρι την πόρτα εκείνη. Εάν τους ρωτήσετε, τί είναι εκείνο που θέλετε εσείς να κάνετε το παραπάνω; Ώστε δεν σας ικανοποιεί η Εκκλησία, αυτό το οποίο δίδει; Θα σας απαντήσουν, και μαζί μ' αυτούς θα σας απαντήσουν όλες αυτές οι παραφυάδες των αιρετικών, μα χιλιαστές είναι, μα πρωτεστάντες με όλες τις παραφυάδες τους. Ξέρετε ποιό είναι το επιχείρημά τους; Ένα είναι το επιχείρημά τους. "Γυρίζουμε πίσω στις πηγές". Διότι τα πράγματα φθάσαν σε ένα κατάντημα, σ ένα ξέφτισμα και γυρίζουμε πίσω στις πηγές. Κατ' ανάγκη, όταν γυρίσης πίσω στις πηγές, ποιες πηγές; Διαβάζοντας φερ' ειπείν τις "Πράξεις των Αποστόλων", πώς ζούσαν οι χριστιανοί την εποχή εκείνη, έτσι θα ζήσουμε κι εμείς. Είναι πασίγνωστο αυτό το επιχείρημά τους. Όταν όμως γυρίσεις πίσω, αρνείσαι κατ' ανάγκη όλη την παράδοση, την οποία μάλιστα λες ότι έχει ξεφτίσει. Ακόμη αρνείσαι και τους Πατέρες της Εκκλησίας μας. Είναι γνωστό, ότι οι πρωτεστάντες αρνούνται τους Πατέρες της Εκκλησίας. Ειναι γνωστό αυτό. Αλλά όταν λες να γυρίσεις πίσω, έχεις της επανάληψη της αληθείας.
Ακούστε την θεωρία αυτή. Επανάληψη της θεωρίας δηλ. προχωρήσαμε, προχωρήσαμε, προχωρήσαμε.. αστοχήσαμε, φτάσαμε σε ένα αδιέξοδο. Λοιπόν, μ' ένα σαλτο, μ' ένα ιστορικό σάλτο 2000 χρόνια, αν είναι δυνατόν να γυρίσουμε πίσω. Είναι δυνατός αυτός ο σάλτος; Και ύστερα τί σημαίνει αλήθεια; Αλήθεια αγαπητοί μου δέν είναι η αρχαίοτης. Όπως πολύ σωστά τονίστηκε, δέν είναι το "TESTES ANTIQUITATIS", αλλά είναι το "TESTES VERITATIS" Η αλήθεια. Η μαρτυρία της αληθείας. Της αληθείας, και όχι της αρχαιότητας. Δέν μπορείς να πεις, θα γυρίσω πίσω στήν αρχαία εποχή, γιατί εκεί θα βρώ την αλήθεια. Η αλήθεια είναι μέσα στην παράδοση της Εκκλησίας. Η παράδοση είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Ζωντανός οργανισμός που αναπνέει κινείται περπατάει και αναπτύσσεται. Αυτό είναι η παράδοση. Όταν λες θα ξαναγυρίσω πίσω, είναι σάν να λές, είμαι 80 χρονών, με εγκατέλειψαν οι δυνάμεις μου, αρνούμαι την προηγουμένη μου ιστορία, κάτι κάνω, δέν ξέρω τί, και ξαναγίνομαι πάλι ενός χρονού παιδί. Γίνεται; Είναι αφύσικο. Καί απόδειξη ότι είναι αφύσικο, το αποτέλεσμα ότι δήθεν βαρεθήκαμε, θέλουμε νέα σχήματα, επανάληψη της αληθείας. Ελάτε πιστοί, γυρίστε εδώ, ελάτε, εμείς έχουμε την αλήθεια, ελάτε να δείτε. Και βλέπετε μάλιστα καμιά φορά, εκείνοι που πάνε ευχαριστιούνται. Τόσο ευχαριστιούνται, που σου λέει, να, να.. Αστε ότι αυτοί οι άνθρωποι ποτέ δεν πλησίασαν την Εκκλησία, για να βρούνε εκεί πραγματικά την αληθινή ευτυχία, και τώρα που πήγαν εκεί, βρήκαν τα υποκατάστατα, και νομίζουν ότι είναι η ευτυχία. Απόδειξις ο κατακερματισμός· αφού λείπει η παράδοση απι 'κεί. Ο κατακερματισμός της πίστεως σ' αυτές τις παραφυαδες - ομολογιών πίστεως. Ο κατακερματισμός. Γι' αυτό έχομε εκατοντάδες ομολογίες, κατακερματισμένες, που η μιά δεν μοιάζει με την άλλη. Σ' ένα μόνο μοιάζουν. Δήθεν να γυρίσουμε πίσω εις την μαρτυρίαν της αρχαιότητας. Δεν είναι η μαρτυρία της αρχαιότητος, άν το θέλετε, και η αίρεση είναι μαρτυρία της αρχαιότητος. Και ο αρειανισμός είναι μαρτυρία της αρχαιότητος αν το θέλετε. Δεν είναι επαρκής η μαρτυρία της αρχαιότητος, αλλά η μαρτυρία της αληθείας. Αυτή δε η μαρτυρία της αληθείας, διασώζεται μέσα κατά ζωντανό τρόπο στούς αγίους και στους Πατέρες που έχουνε την προσωπική εμπειρία για την οποία μπορούν να μας πληροφορήσουν και να μας μιλήσουν.
Κρατούν την παράδοση.Ο Κύριος είπε "κράτει ὃ ἔχεις". Κρατούν την παράδοση, αλλά αυτό που λέγει "ὃ ἔχεις" ο Κύριος, σημαίνει λοιπόν την παραδοθείσα πίστη, η οποία καί έχει παραδοθεί από τον Χριστόν. Αυτό το "κρατήσατε" που είπε ο Κύριος, όπως αντιλαμβάνεσθε, είναι ένα ρήμα πολύ ισχυρό και εκφράζει κρατώ καλά στα χέρια μου, κι' όχι απλώς διατηρώ στήν μνήμη μου, ή στα αρχεία μου, και συνεπώς είναι κάτι το αληθινά ζωντανό. Εκείνο το "ἄχρις οὗ ἂν ἥξω (έλθω)" εως ότου έλθω, αυτό καταδεικνύει ότι αυτό που μας παρεδόθηκε, όπως μας παρεδόθηκε, οφείλουμε να το κρατήσουμε έως την Δευτέρα του Χριστού Παρουσία. Συνεπώς να το κρατήσουμε χωρίς μεταβολές, χωρίς αλλαγές χωρίς περιτομές και ανανεώσεις σε μέτρα κοσμικά.
Όταν χειροτονήθηκα ιερεύς αγαπητοί μου, εδώ και κάποια χρόνια, ο επίσκοπος μετά από τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων, επήρε τον 'Αγιον 'Αρτον από το διασκάριον, και αφού έβαλε τα χέρια μου, το δεξί πάνω από το αριστερό σε σχήμα σταυρού και επ' αυτού ένα σφουγγαράκι -μούσα το λένε- έβαλε τον Αμνόν. Τον Αμνόν. Το σώμα του Χριστού. Καί όπως ήμουν μπροστά του, αφού ο ίδιος μου εναπέθεσε επί των παλαμών μου το σώμα του Χριστού μου είπε τα εξής λόγια, πού αποτελούν μέρος της χειροτονίας εις ιερέα. "Λάβε την παρακαταθήκη ταύτην και φύλαξον αυτήν έως της Παρουσίας του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού ότε παρ' αυτού μέλλεις απαιτείσθαι αυτήν". Πάρε την παρακαταθήκη. Ποια είναι αυτή η παρακαταθήκη; Το σώμα του Χριστού! Γιατί αυτό πήρα στα χέρια μου απάνω. Αλλά το σώμα του Χριστού είναι η Εκκλησία. Δηλ. πάρε την Εκκλησία, κράτα την καλά την Εκκλησία έως ότου ξανάρθει ο Χριστός. Έως την Δευτέρα Του Παρουσία. Ο οποίος θα σου ζητήση λόγο γι' αυτήν την παρακαταθήκη που πήρες στα χέρια σου.
Αγαπητοί μου είναι αξιαπαρατήρητο ότι κατά την χειροτονία, αφού θα γίνει ο καθαγιασμός των Τιμίων Δώρων και θα πάρει ο ιερέας στά χέρια του τον Άγιον Άρτον, έτσι όπως σας είπα, πηγαίνει πίσω από την Αγία Τράπεζα, έως ότου φθάσουμε είς το τέλος της Λειτουργίας, για να κοινωνήσουν οι πιστοί. Είναι αρκετή ώρα που πρέπει να κρατάει εκεί τον Άγιον Άρτον. Τρέμει δε πολλές φορές, ε, κινδυνεύει ίσως να πέσει ο Άγιος Άρτος Δέν έχει κανένα στήριγμα πάρα μόνον τις φούχτες. Αυτό είναι σύμβολο ότι οφείλεις, ω ιερέα, να κρατήσεις την παρακαταθήκη, τήν Εκκλησία έως το τέλος της ζωής σου. Να την κρατήσεις σωστή. Πρόσεξε, μήν την απορρίψεις την παρακαταθήκη. Μήν την ποδοπατήσεις. Μήν την αρνηθείς. Εκεί οφείλεις να την κρατήσεις. Αυτό αγαπητοί μου είναι πολύ συγκλονιστικό. Καί όσο μπορώ να διατηρώ μία συνείδηση, θα 'θελα να σας λέγω ένα σωστό κήρυγμα, να σας πώ την αλήθεια και πάντα να σας λέγω την αλήθεια, επειδή μου ενεπιστεύθηκε ο Κύριος αυτήν την παρακαταθήκη. Δηλ. την Εκκλησία. Κι' αυτή η παρακαταθήκη είναι εμπεπιστευμένη σε κάθε κληρικό. Σε κάθε κληρικό. Καί οφείλουμε να την παραδώσουμε στα χέρια του ακεραία, ανόθευτη. Αντιλαμβάνεσθε την ευθύνη μας; Δέν είναι τίτλος τιμής, είναι ευθύνη. Φοβερή ευθύνη. Φοβερή, φρικτή ευθύνη. Σας το λέγω, φοβερή ευθύνη.
Αλλά ακόμη αξιοπρόσεκτο είναι αυτό που λέγει ο Κύριος ότι "οὐ βάλλω ἐφ᾿ ὑμᾶς ἄλλο βάρος·" δέν σας βάζω άλλο βάρος. Οπωσδήποτε το Ευαγγέλιόν του είναι βάρος, είναι ένας κόπος. Αλλά μας το βεβαιώνει ο ίδιος στο Ευαγγέλιό Του, "«ὁ γὰρ ζυγός μου χρηστὸς καὶ τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστιν.» (Ματθ. 11,30) Πότε είναι χρήσιμος ο ζυγός του Κυρίου; Και πότε είναι το φορτίο του ελαφρύ; Όταν πραγματικά θέλουμε να σωθούμε. Καί το Ορθόδοξο κήρυγμα και η παράδοση της Εκκλησίας όπως μάς παρεδόθηκε, κι' Εκείνος μας είπε να το κρατούμε καλά, είναι το κήρυγμα της, σωτηρίας μας.
Απόσπασμα από την 18η ομιλία στο βιβλίο της Καινής Διαθήκης « Ιερά Αποκάλυψις ».
Όλες οι ομιλίες της Κατηγορίας :
" Ἱερά Ἀποκάλυψις " εδώ ⬇️
http://arnion.gr/index.php/p-thanasios-mytilina-os/milies-p-thanasiou/kainh-diauhkh/iera-apokalycis
↕️
https://youtube.com/playlist?list=PLxBsMI6pr40qa7vUvidbEX6OBGq3b9WeV
🔸Επεξηγηματικό βίντεο Ασπάλαθου.
https://youtu.be/8tNfAHRkTCk
__⬇️Playlist "Ασπάλαθου".⬇️__
https://aspalathos21.blogspot.com/2021/07/blog-post_83.html?m=0
📃Απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του πατρός Αθανασίου. ⬇️
https://athanasiosamvonas.blogspot.com/2021/04/blog-post_15.html?m=1
📜 Αποσπάσματα ομιλιών πατρός Αθανασίου ⬇️
https://athanasioslogos.blogspot.com/?m=0
__⬇️ Facebook ⬇️__
https://www.facebook.com/groups/1637818926362004/?ref=share
Κατάλογος ομιλιών πατρός Αθανασίου Μυτιληναίου.
https://drive.google.com/file/d/1JmrxaObMVyTA4_pS5yuMaQdoBf8-LwBP/view?usp=drivesdk
†.Πρός Δόξαν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.
